Hỏi đáp về cây mía và sản xuất mía đường (kỳ 7)

| KỲ 1 | KỲ 2 | KỲ 3 | KỲ 4 | KỲ 5 | KỲ 6 | KỲ 7 | KỲ 8 | KỲ 9 | KỲ 10 | KỲ 11 | KỲ 12 | KỲ 13 | KỲ 14 |

31) Một số loại phân bón và công dụng của chúng đối với sự phát triển và phát triển của cây mía?

Phân bón cho mía cũng như những cây trồng khác gồm có: Phân hữu cơ, phân vô cơ (lượng lớn và vi lượng), phân vi sinh,… Lượng lớn bón của mỗi loại phân tuỳ thuộc độ màu mỡ cũa đất, mùa vụ, và đòi hỏi về năng suất, chất lượng đạt của từng loại cây trồng. Dưới đây chính là tính chất và công dụng của mỗi loại phân bón đối với các loại cây mía:

– Phân hữu cơ: Bao gồm một số loại phân chuồng (trâu, bò, heo, gà…), phân rác phế thải chế biến, bùn lọc ở những nhà máy đường, phân xanh,…

– Công dụng của phân hữu cơ là: một mặt cung ứng dưỡng chất cho cây trồng, mặt khác (còn quan trọng hơn nhiều) nâng cấp tính vật lý của đất, khiến cho đất tơi xốp, thoáng đãng, dưỡng ẩm tốt, nhờ vậy cây hấp thu dưỡng chất trong đất thuận lợi, cho năng suất mía cao hơn. Ở các đất nghèo chất hữu cơ dù có bón tăng lượng phân khoáng năng suất mía cũng không tăng lên được. Đó chính là hiện tượng bà con nông dân trồng mía quen vẫn gọi là “chai đất”.

– Đối với các đất trồng mía thường xuyên nhiều năm, đất nghèo hữu cơ, đất khô hạn, đất cát pha,… như những khu vực đất đồi, đất trung du và Đông Miền nam đều cần phải bón phânhữu cơ cho mía. Ngay cả đất trồng mía ở Tây Miền nam có tỉ lệ mùn tương đối cao tương đối cũng vẫn phải nghĩ đến việc bón phânhữu cơ cho mía nhằm gia tăng không ngừng năng suất mía cây 1 cách ổn định là lâu dài.

– Thường thì phân hữu cơ bón lót khi trồng với lượng từ 10  – 20 tấn/ hecta. Trường hợp bón với không lớn (gấp rất nhiều lần lượng bón thông thường) thì rải đều phía trên mặt ruộng trước lần bừa cùng tiếp đến rạch hàng rải hom trồng. Đối với mía gốc, nếu bón phân hữu cơ phải cày xả xâu hai bên hàng mía, rải phân rồi cày lấp lại. Không bón phân hữu cơ lên phía trên hàng mía hay mặt ruộng.

Phân bón (dưỡng chất cho cây trồng ) vô cơ: Gồm phân đạm, lân, kali và những vị lượng khác.

– Phân đạm (nitơ): Là phân bón giữ vai trò cực kì quan trọng không thể không có được trong suốt quá trình lớn lên và phát triển của cây mía. Công dụng của phân đạm là giúp cây mọc khoẻ, đẻ nhánh nhiều. Ruộng mía được bón đủ đạm cây phát triển và sinh trưởng nhanh, bộ lá xanh tốt. Tính trung bình, để có một tấn mía, cây cần 1,25 kilogam N đối với mía tơ và sang vụ gốc lượng đạm cần tăng hơn 15  – 20% so sánh với vụ tơ. Ở cây mía, nó có thể hấp thu một lượng đạm rất rộng lớn trong các tuần đầu của giai đoạn sinh trưởng. Lượng đạm này được dự trữ và cung ứng dần cho cây trong toàn bộ sự hình thành và phát triển về sau. Bón đạm thừa, mất hài hòa với những nguyên tố khác (lân và kali) và bón muộn cây mía sẽ bị vóng, chứa đựng nhiều nước, dễ bị lây nhiễm sâu hại, đổ ngã và hàm lượng đường sacarosa trên mía thấp, chất lượng nước mía ép kém.

– Phân lân (phốt pho): là một trong ba nguyên tố lớn đa phần tham dự những quá trình lớn lên và phát triển của cây mía. Công dụng chính của phân lân là giúp cây phát triển tốt bộ rễ, nhờ đó sự hấp thu dinh dưỡng và nước được tốt hơn, khả năng chịu hạn được được tăng lên, lân còn công dụng khiến cho cây đẻ nhánh nhiều, khoẻ, tốc độ vươn cao nhanh và giữ cân bằng giữa Đạm  – Lân  – Kali giúp cây phát triển hài hòa giữa chất lượng và năng suất. Trong chế biến đường mía, cây mía được bón đầy đủ lân chế biến thuận lợi hơn và chất lượng đường tốt hơn. Thiếu lânbộ rễ cây phát triển kém, đẻ nhánh ít, thân lán nhỏ lại, cằn cỗi. Để có một tấn mía cây cần 0,46 kilogam P2O5/ Tuy vậy đất trồng mía của ta thường là đất nghèo lân, do đó, để đạt được năng suất mía cao cần phải bón đủ lân cho ruộng mía.

– Phân kali (potat): là phân bón nguyên tố lớn mía cây nhiều nhất. Để sinh ra một tấn mía, cây cần khoảng 2/75 kilogam K2O. Công dụng chính của kali là tham dự quá trình tổng hợp và tích luỹ đường. Bón đủ kali mía cứng cáp, nâng cao khả năng kháng sâu hại và chống đỗ ngã; và nhất là nâng cao tỉ lệ đường trên mía đồng thời hỗ trợ cho mía chín sớm hơn. Đất thiếu kali sẽ gây ảnh hưởng không tốt đến năng suất mía cây và hàm lượng đường trên mía

32) Công dụng của phân vi lượng đối với các loại cây mía ra sao?

Phân vi lượng gồn các nguyên tố hoá học như Magie (Mg), lưu huỳnh (S), sắt (Fe), Mangan (Mn), đồng (Cu), bo (B), kẽm (Zn), molipden (Mo),… Những nguyên tố hoá học này tham dự thành phần dưỡng chất cây trồng với một lượng cây trồng cực kỳ nhỏ, đến mức người ta ít nghĩ đến vai trò vàv công dụng của chúng, mặc trên trong thực tế những chất vi lượng là các nguyên nhân quan trọng tham dự vào những quá trình sinh lý, sinh hoá của cây trồng nói chung và cây mía nói riêng.

Bởi vì trước đây người ta ít đề cập đến những nguyên tố vi lượng là vì, một mặt chúng tham dự thành phần dưỡng chất với một lượng cực kỳ nhỏ, mặt khác trong đất cũng đã có sẵn phục vụ đòi hỏi của cây trồng. Nhưng rồi qua quá trình trồng trọt, hàm lượng những chất vi lượng trong đất cạn kiệt dần lại không được bổ sung liên tục dưới dạng phân bón từ từ trở thành thiếu hụt ảnh hưởng không tốt đến phát triển và sinh trưởng của cây trồng. Đã có các nghiên cứu về những chất vi lượng trong đất và người ta chứng tỏ rằng, khi bón bổ sung những chất vi lượng chất lượng và năng suất cây mía nâng cao lên rõ rệt. Từ các thành quả nghiên cứu ấy, một vài chế phẩm phân bón chứa những chất vi lượng đã ra đời phục vụ đòi hỏi dinh dưỡng đất cho cây mía.

Chất vi lượng thường hay được kết hợp dưới hình thức một trong các loại phân bón hỗn hợp nào đấy có thể ở dạng khô dùng để bón lót hoặc bón thúc, cũng có thể dạng dung dịch xịt vào lá.

33) Công dụng của việc rắc vôi cho đất trồng mía là gì?

Không những riêng đất trồng mía mà cả các cây trồng khác trồng trên đất có độ pH thấp (đất chua) đều phải rắc vôi (trừ loại cây trồng phù hợp ) với đất chua). Công dụng chính của vôi là khử chua, nâng cao độ pH trong đất, hỗ trợ cho mía hấp thụ tốt những dưỡng chất. Mặt khác vôi còn có công dụng nâng cấp đặc điểm vật lý của đất, khiến cho những hoạt động của vi sinh vật trong đất và phân giải những chất hữu cơ đượt tốt hơn.

Đất trồng mía ở những khu vực của nước ta đa số là đất chua, độ pH trong khoảng 4  – 5, thậm chí có nơi dưới 4/ Vậy nên rắc vôi khử chua ở các đất này là hết sức cấp thiết nhằm nâng độ pH lên ngưỡng phù hợp với đòi hỏi sinh lý của cây trồng. Tuy vậy, việc rắc vôi gia tăng độ pH trong đất không giản đơn cần phải phân tích đất và xác định kỹ thuật bón hợp lý. Thường thì ở các đất có độ pH trong khoảng 4  – 5, bón từ 500  – 1/000 kilogam bột vôi nung (CaO)/ hecta và nếu là bột đá nghiền (CaCO3) thì bón với lượng cao hơn. Bón thường xuyên trong vài vụ cho đến khi đạt độ pH phù hợp. Hạn chế bón cùng một lúc với một lượng vôi lớn. Kỹ thuật bón phổ biến là rải đều vôi phía trên mặt ruộng trước lần bừa cuối cùng trong khâu chuẩn bị đất. Cũng có thể sủ dụng vôi bột ủ chung với chất hữu cơ hoặc phân chuồng tiếp đến cho mía dưới dạng phân lót khi trồng cũng cực kỳ tốt.

34) Phân vi sinh là gì, công dụng đối với các loại cây mía ra sao?

Nguồn dinh dưỡng đất, bên cạnh những chất hữu cơ, một số loại muối khoáng (đa lượng và vi lượng) còn có sự hoạt động của những vi sinh vật trong đất. Chính nhờ các hoạt động của những vi sinh vật đã làm phân giải mau chóng những chất hữu cơ trong đất, những chất phế thải của ruộng đồng,những xác côn trùng, động vật bị chết… thành những dưỡng chất mà bộ rễ có thể hấp thụ để nuôi cây. Nguồn dinh dưỡng được sinh ra từ những hoạt động của vi sinh vật ở phía trong đất là rất rộng lớn và không thể không có được đối với sự phát triển và phát triển của cây trồng.

Dựa trên đặc điểm hoạt động và khả năn sinh khối rất rộng lớn của những vi sinh vật trong đất, người ta đã triển khai phân lập, nuôi cấy và sản xuất nhân tạo những sinh vật này trong khu vực phòng thí nghiệm rồi đưa trở lại ruộng đồng dưới dạng chế phẩm phân bón mang những chủng vi sinh vật hoạt động phân giải chất hữu cơ gọi là loại phân vi sinh.

Bón phân vi sinh tức là nâng cao lượng vo sinh trong đất tạo cơ hội cho những hoạt độtg phân giải chất hữu cơ trong đất nhanh hơn, mạnh hơn và cung ứng nguồn dưỡng chất cho cây trồng nhiều hơn so sánh với bình thường không bón.

Xét về mặt nguyên lý thì phân vi sinh là một dạng phân hữu cơ dùng bón cho cây rrồng cực kỳ tốt trong đó có cây mía. Tuy vậy, ở trên hiện trường ngày nay người ta quảng những cực kỳ nhiều loại phân vi sinh. Do đó, để giúp tránh sự nhầm lẫn, trước khi dùng loại nào cần được thử nghiệm 1 cách đầy đủ với cây trồng trên trong thực tế ruộng đồng

35) Sự quan trọng của việc trừ cỏ dại cho mía ra sao?

Đề nhấn mạnh ý nghĩa quan trọng của việc trừ cỏ dại, chăm sóc bảo vệ cây trồng, tục ngữ xưa đã có câu “công trồng là công bỏ, công làm cỏ là công ăn”. Cỏ dại không những cạnh tranh ánh sáng, nước, dinh dưỡng với cây trồng mà còn là ký chủ, nơi ẩn náu của những bệnh nấm, vi khuẩn virus và nhiều loại sâu bọ, côn trùng gây bệnh. Cỏ dại còn gây trở ngại cho những công việc chăm sóc khác, thu hoạch sản phẩm và ảnh hưởng không tốt đến cả chất lượng của sản phẩm.

Trên ruộng đồng mía thường có rất nhiều loại cỏ: cỏ mỗi năm (sinh sản) bằng hat, cỏ nhiều năm (sinh sản bằng thân, rễ, củ…), cỏ một lá mầm (lá nhỏ), cỏ hai lá mầm (lá lớn ),…

Ở nhũng khu vực đất cao, đất đồi gò thường có các loài cỏ cực khó diệt trừ như: cỏ gianh, cỏ mắc cỡ,… Làm cỏ cho mía là một khâu công việc cần nhiều lao động và kinh phí tốn kém. Nếu làm cỏ thủ công, mỗi lần phải mất từ 20 -30 công/ hecta mía. Tuy vậy đó lại là công việc nâng cao năng suất cây trồng. Nhiều thành quả nghiên cứu ghi nhận: trừ cỏ không kịp lúc năng suất ruộng mía có khả năng bị hạ 20  – 30%.

Mời những bạn đón đọc: Hỏi đáp về câymía và sản xuất mía đường (kỳ 8)