Đặc tính, dấu hiệu và kỹ thuật khắc phục thiếu trung vi lượng trên những cây có múi

Không những riêng mình cây trồng có múi mà hầu hết nhiều loại cây trồng cần thiết bổ sung thêm dinh dưỡng để gia nâng cao khả năng sinh trưởng, phát triển và năng suất của cây trồng. Nhưng chủ yếu các người dân trồng cây đều đa phần tập trung bón phân NPK cho cây trồng, mà dường như không quan sát đến trung vi lượng để bổ sung cho cây trồng phát triển toàn diện. Từ đấy ảnh hưởng nhiều đến hiện trạng mất hài hòa dưỡng chất cho cây trồng, dẫn tới cây kém năng suất và dễ bị sâu hại gây bệnh tấn công.

Dưới đây chính là một vài dấu hiệu cây bị thiếu chất trung vi lượng trên những cây có múi hay gặp và giải pháp khắc thiếu trung vi lượng cho cây trồng có múi:

1/ Trung lượng Calcium (Ca)

Canxi đóng vai trò cực kì quan trọng đối với phát triển và sinh trưởng của rễ cây trồng và cây bị thiếu canxi bộ rễ sẽ mau chóng bị hư, chết dần cây. Canxi giúp thân, cành cứng rắn tránh gãy đổ, tăng pH đất và diệt trừ trùng, trái chắc dễ tồn trữ, thịt ngọt. Canxi còn đóng vai trò như một chất giải độc bằng phương pháp trung hòa acid hữu cơ, đẩy mạnh khả năng hút đạm và gia nâng cao tính chịu đựng một vài loại sâu hại của cây trồng. Nếu tiến hành trồng cây ở khu vực đất chua hoặc đất kiềm cây cực kỳ dễ bị thiếu canxi.

Hiện tượng nứt trái do thiếu Ca

Dấu hiệu cây bị thiếu canxi: Khi cây bị thiếu canxi lá non của cây mới trồng sẽ có bị biến đổi về hình dạng và có màu xanh sẫm không giống thông thường, nếu cây bị thiếu canxi nặng cạnh non có khả năng bị gẫy, lá có hình đài hoa và quăn. Thỉnh thoảng, trái bị nứt, có vị đắng.

Kỹ thuật khắc phục: bà con cần thiết bổ sung ngay canxi khi cây có những dấu hiệu trên bằng phương pháp rắc vôi hoặc bổ sung thêm vi lượng Canxi chelate (Ca-EDTA-10), canxi Bo

Canxi Chelate có thể dùng nbsp;để bón bổ sung dưỡng chất trực tiếp vào trong đất, trộn với một số loại phân bón, thuốc trừ sâu hại khác để bón, có thể xịt lên lá, tưới gốc, sử dụng để ngâm tẩm hạt giống, nhúng rễ và hom trước khi có thể trồng,.

2/ Trung lượng Magnesium (Mg)

Mg là thành phần kết cấu nên chất diệp lục trên lá cây, hỗ trợ cây quang hợp tốt hơn. Mg còn hỗ trợ cho sự vận chuyển của lân và chất đường trong cây được diễn ra nhanh hơn. Ở trên cây có đủ lượng Mg cấp thiết lá sẽ luôn xanh tốt, gốc ghép dễ trốc hơn.

Hiện tượng lá thiếu Mg

Dấu hiệu cây thiếu Magie: Khi cây thiếu Mg lá vàng ở phần thịt giữa những gân lá, xuất hiện đa phần ở lá già hoặc những lá phía dưới của cành mang trái, trong khi lá non vẫn còn xanh. Phần xanh còn lại của lá có hình chữ V ngược ở cuống lá. Trường hợp thiếu Mg trầm trọng, tất cả lá bị vàng, có thể rụng sớm. Trái nhỏ và ít ngọt.

Kỹ thuật khắc phục: Bổ sung cho cây trồng hàm lượng Mg-EDTA-6, Mg(NO₃)₂, MgSO₄. Đẩy mạnh bón phân chuồng cho cây trồng, dùng một vài loại phân lân có hàm lượng Mg cao.

3/Vi lượng Kẽm (Zinc)

Kẽm đóng góp vào vai trò quan trọng trong những tiến trình quang hợp và tạo thành đường, điều chỉnh tăng trưởng của cây trồng. Zn cực kỳ cấp thiết cho sự sản xuất protein và auxin hỗ trợ cho chất lượng của quả ngon hơn, ngọt hơn. Zn giúp đẩy mạnh khả năng dùng lân và đạm trong cây.

Hiện tượng cây thiếu Kẽm

Dấu hiệu cây thiếu Zn: Cây bị thiếu Zn chồi và mầm sẽ có chứa cực kỳ ít hàm lượng auxin, làm cây bị lùn và sinh trưởng kém. Khi cây có múi bị thiếu kẽm dấu hiệu rõ rệt nhất là ở lá cây. Lá vàng gân xanh, nhỏ dần và đóng lá dày, thân, cành không phát triển, trái nhỏ, chất lượng kém. Dấu hiệu thiếu kẽm nhẹ tìm thấy ở lá non, không tìm thấy ở lá già. Một vài trường hợp thiếu kẽm do bệnh virus Tristeza hoặc bệnh vàng lá gân xanh (greening), do đó nông dân cần phân biệt rõ dấu hiệu thiếu kẽm do thiếu dưỡng chất trong đất hay thiếu kẽm do bệnh làm ra để có giải pháp xử lý phù hợp.

Giải pháp giải quyết: Nên dùng phân bón chứa hàm lượng kẽm như: Zn-EDTA-15, ZnSO₄, là các phân bón có chứa kẽm được sử dụng phổ biến nhất. Dùng phân bón Zn bón trực tiếp qua gốc hoặc phun, lúc lá gần trưởng thành. Sử dụng phân kẽm qua lá là biện pháp cung cấp kẽm cho cây có hiệu quả. Bà con có thể dùng thêm chất bám dính để phun kèm với Zn để hàm lượng Zn được hấp thu tốt hơn trên lá.

4/ Vi lượng Mangan (Mn)

Mn hỗ trợ cho rễ lớn khỏe, nẩy mầm sớm, tỷ lệ đậu quả cao, hạt chắc mẩy và nâng cao hiệu lực hút lân. Mn là nguyên tố hoạt hóa cực kỳ nhiều enzym của những tiến trình quang hợp, hô hấp và cố định nitơ phân tử. Kích thích xúc tác một số chu trình phản ứng trong cây. Đất trung tính và đất kiềm có hàm lượng Mn thấp và thường hay xẩy ra hiện trạng thiếu Mn. Đất cát và đất nghèo hữu cơ thường nghèo Mn.

Tình trạng thiếu Mn trên cây bưởi

Dấu hiệu trên những cây có múi thiếu Mn: Dấu hiệu đa phần tìm thấy ở những lá non, gân lá và phần thịt gần gân lá có màu xanh đậm, thịt lá màu xanh nhạt hơn, sau chuyển màu vàng. Cây bưởi dễ mẫn cảm đối với thiếu Mangan.

Giải pháp giải quyết: Dùng phân sunphat mangan (MnSO4/5H20) có chứa 24,6% Mn để xử lý hạt giống, xịt lên lá, bón vào trong đất để bổ sung mangan cho cây. Hoặc sử dung Mangan Chelate 13% để tưới, phun, bón cho cây và đất trồng.

5/ Vi lượng Sắt (Fe)

Sắt đóng một vai trò quang hợp của cây và tạo thành sắc tố diệp lục của lá. Hiện tượng cây thiếu Fe thường hay xẩy ra trên đất kiềm, đất chua có hàm lượng sắt tổng số thấp, đất nghèo hữu cơ… Bên cạnh đó, hàm lượng lân trong đất cao cũng gây giảm Fe hữu hiệu trong đất.

Dấu hiệu cây bị thiếu Sắt trên cây chanh

Dấu hiệu trên cây bị thiếu Fe: Thiếu sắt cây không thể tổng hợp được diệp, dẫn tới lá bị vàng và bị hủy hoại. Cây thiếu sắt lúc đầu sẽ xuất hiện dấu hiệu vàng lá (chlorosis) từ trong ra ngoài ở lá non và chồi đang phát triển. Những gân lá lúc đầu vẫn có màu xanh. Thiếu nặng hơn lá có chuyển thành màu vàng trắng. Bên cạnh đó, lá già cũng chuyển dần sang màu vàng. Tất cả cây chậm phát triển.

Giải pháp giải quyết: Dùng phân chuồng, phân xanh để bổ sung sắt cho đất. Hoặc bà con có thể dùng Fe-EDTA-13; Fe-EDDHA-6 để  bổ sung trực tiếp vào trong đất, trộn với phân bón, thuốc trừ sâu hại gây bệnh khác để bón, có thể xịt qua lá hoặc tưới gốc.

6/ Vi lượng Boron (Bo)

Boron là nguyên tố vi lượng cực kì quan trọng với cây trồng. B ảnh hưởng nhiều đến quá trình phân hóa hoa, thụ phấn, thụ tinh, tạo thành quả.

Dấu hiệu thiếu Bo trên những cây có múi

Dấu hiệu thiếu B: Thiếu Boron thường hay xẩy ra ở những năm khô hạn. Dấu hiệu thiếu B thường chớm xuất hiện ở những bộ phận non của cây. Những lá non thường bị biến đổi về hình dạng, mỏng, màu xanh nhạt. Ở trên bề mặt của lá thường có các đốm nhỏ màu vàng trắng. Xuất hiện nhiều vết rạn nứt trên thân và cuống trái. Thiếu B làm bông kém phát triển, sức sống hạt phấn kém, trái bưởi có hình dạng không bình thường, có rất nhiều đốm nâu, bị lệch tâm, có vết đen quanh lõi, độ ngọt hạ và trái cứng (còn được gọi là trái đá), vỏ dầy, sần sùi, ít nước.

Giải pháp giải quyết: Phun phân bón lá chứa B (Bortrac, Calcium–Boron Dynamic…) hoặc dùng Acid Boric, Solobor-EDIDOT để xịt lên cây.

7/ Vi lượng Molybden (Mo)

Molybden có liên quan mật thiết tới quá trình chuyển hoá đạm trong cây, vậy nên sư thiếu Molybden cũng có dấu hiệu tương đương như thiếu đạm.

Dấu hiệu thiếu Mo trên những cây có múi: Thiếu Molybden, cây phát triển sinh trưởng kém. Ở trên lá, xuất hiện nhiều đốm vàng, kích cỡ tương đối lớn ở giữa những gân.

Giải pháp giải quyết: Phun bổ sung một số loại phân bón lá chứa hàm lượng Molybden vào những thời kỳ cây ra lá non nếu tìm thấy dấu hiệu thiếu loại dưỡng tố.

Tình trạng thiếu Mo trên lá bưởi

Dinh dưỡng cấp thiết cho cây trồng nói chung và cây có múi nói riêng song quan trọng hơn là bón hài hòa giữa những nguyên tố đa lượng, trung lượng và vi lượng, giữa phân hóa học và phân hữu cơ, phục vụ đúng nhu cầu của mỗi loại cây nhằm tốt nhất hóa chất lượng và năng suất nông sản.