Cách trồng cây thanh long, phần 2: Trồng và chăm bón

Trong phần này độc giả sẽ: Nhận biết được kỹ thuật trồng thanh long phổ biến; Miêu tả được những công việc trồng thanh long và chăm sóc. Rèn luyện kỹ năng: Thực thi công việc trồng và chăm bón cây sau trồng.

1/ Trồng cây thanh long

Thời vụ để trồng thanh long

Thường tiến hành trồng vào tháng 10 – 11 dương lịch, điểm mạnh của vụ này là:

– Nguồn hom giống dồi dào do trùng vào lúc tỉa cành.

– Lợi dụng được độ ẩm vào cuối mùa mưa.

– Ở những khu vực đất thấp thì mùa này tránh được nguy cơ ngập úng.

Tuy vậy, trồng mùa này có điểm yếu là loại cây chưa lớn đủ để có thể chịu đựng nắng hạn, do đó cần chú trọng tưới nước và dưỡng ẩm cho cây trong thời điểm mùa nắng tới.

– Ở các khu vực thiếu hụt nước tưới thì hãy trồng vào thời kỳ đầu mùa mưa (tháng 4 – 5). xuống giống trong khoảng thời gian này sẽ gặp khó khăn vì là mùa thanh long ra bông nên thiếu hom, phải có kế hoạch giâm hom từ trước.

* Chuẩn bị những trang thiết bị phục vụ cho trồng và chăm bón thanh long

Một vài vật dụng dùng trong chăm bón cây trồng nói chung và cây thanh long nói riêng

Một số loại kéo cắt tỉa cành

Bình xịt sử dụng để xịt thuốc trừ sâu hại, phân bón lá trong suốt chu trình chăm sóc cây thanh long.

Bình phun thuốc trừ sâu, bệnh

Máy để cắt cỏ để cắt cỏ vườn, gây giảm bớt công làm cỏ vườn

Máy để cắt cỏ

Vòi tưới phun mưa sử dụng để tưới cho vườn cây

Vòi tưới

Những vật dụng làm vườn

Một số loại vật dụng làm vườn khác

Cào sắt sử dụng cào cỏ trong vườn cây

Cào sắt

Thùng tưới hoa sen để tưới cây giống, thời kỳ đầu

Thùng tưới hoa sen

Phương pháp kỹ thuật trồng cây thanh long

Bước 1: Chuẩn bị vật dụng và cây con

– Vật dụng chuẩn bị đầy đủ và đạt chuẩn ;

– Cây con chuẩn bị đủ về số lượng và tiêu chuẩn cây giống đem trồng.

Bước 2: Đào hố trồng

– Mật độ để trồng: 700-1000 cây/ hecta, hàng cách hàng 3 m, cây cách cây 2,5-3 m,

– Đánh dấu đúng vị trí đào hố theo mật độ đã sắp xếp, điểm đánh dấu dễ nhận biết;

– Hố được đào đúng vị trí, đúng kích cỡ ;

+ Nơi đất bằng cần lên luống để giúp tránh ngập úng, làm thối rễ;

+ Nơi đất dốc cần đào hố sâu 50 x 50 x 50 centimét. Cự ly giữa những hố khoảng 2,5-3m; – Hố được cuốc trước khi có thể trồng, 15 ngày.

Bước 3: Bón lót phân vào hố trồng

– Hỗn hợp phân chuồng hoai và phân vô cơ theo đúng tỷ lệ;

Bón lót bằng 5 kilogam phân chuồng hoai + 0,2 kilogam phân lân hoặc 0,3 kilogam (NPK 20-20-15)/hố;

– Trộn đều theo tỷ lệ và lấp đầy hố trồng;

– Khơi hỗn hợp đất và phân dưới hố lên;

– Tạo hố trồng sâu hơn bầu 2 – 4 centimét ;

– Đáy hố phẳng;

– Rãi thuốc trừ sâu, bệnh;

– Lắp 1 lớp đất lên phía trên lớp phân thuốc dầy 5 centimét. nbsp;

Bước 4: Trồng cây

– Sử dụng dao lam bóc vỏ bầu cây trước khi có thể trồng, sao cho không bị vỡ bầu;

– Đặt cây vào giữa hố, cạnh bằng của cây thanh long áp vào cột;

– Dùng đất mặt tơi xốp lấp hố;

– Ấn đất bảo đảm có độ chặt vừa phải, không làm vỡ bầu cây khi lấp đất;

– Sử dụng dây cột cố định chồi vào trụ trồng cố gắng không làm xê dịch cây ảnh hường đến ra rễ;

– Tủ gốc bằng rơm, rạ, cỏ khô, bột xơ dừa;

– Tưới nước vừa đủ ẩm gốc.

Bước 5: Chăm sóc

– Trồng bổ sung cây chết hoặc sinh trưởng kém;

– Cuốc xới nhẹ chung quanh khóm cây để đất thoáng đãng ;

– Diệt trừ sạch cỏ dại và diệt trừ cỏ các cây chèn ép;

– liên tục thăm nom vườn để phát hiện sâu hại gây bệnh và phòng trị kịp lúc.

– Đặt từ 3 – 4 hom quanh cây chống (trụ), cần lưu ý:

– Đặt hom cạn 0 – 5 centimét để giúp tránh thối gốc do đất ẩm.

– Đặt áp phần phẳng của hom vào mé trụ để sau này hom ra rễ và bám nhanh vào trụ.

Cột hom vào trụ để gió khỏi làm lung lay ban đầu vì rễ trên không chưa phát triển để bám vào cây trụ

Trộn phân hữu cơ vào hố trước khi có thể trồng,

Sau khi đặt hom, ở những khu vực đất cao hễ đất khô và hết mưa thì cần tủ gốc để dưỡng ẩm

Lấy cây thanh long giống ra khỏi bầu ươm để trồng vào hố

Lấy cây ra khỏi bầu ươm

Móc hố trồng tại hố vừa bón phân lót, để hỗ trợ cây thanh long phát triển tốt bộ rễ và hút dưỡng chất thuận lợi hơn.

Đặt cây vào hố trồng

Đặt cây vào cạnh trụ, lắp đất xung quanh.

Lắp đất giữ cây

Đặt cây thanh long vào hố và lắp đất lại, xong nén nhẹ xung quanh và chăm bón cây con

1/1/ Mật độ để trồng

Mật độ để trồng khoảng 700-1/000 trụ/ hecta, với khoảng cách trồng 3 x 3 m hoặc 3 x 3,5 m. Thanh long là loại cây cần nhiều ánh nắng nên hễ trồng dày thì quả nhỏ, bán không được giá. Có thể sắp xếp trồng xen các giống cây ngắn ngày khác nhưng phải bảo đảm cho thanh long nhận đầy đủ ánh sáng, quan hệ giữa kích cỡ quả và mật độ cây.

Quan hệ giữa mật độ và trọng lượng quả

Khoảng cách (m)	Mật độ cây/1000 m2	Trọng lượng trung bình quả (g)
2,5 x 2,5	140 – 150	294
2,5 x 3,0	100 – 110	322
2,5 x 3,5	90 – 100	344

(Nguồn: Nguyễn Văn Kế, 2000)

1/2/ Thời vụ để trồng

Thường tiến hành trồng vào tháng 10-11 dương lịch vì ngay lúc này nguồn hom giống dồi dào do trùng với thời gian tỉa cành, lợi dụng độ ẩm cuối mùa mưa, tránh được ngập úng, tuy vậy đến mùa khô nóng cây chưa đủ sức chịu đựng với nắng hạn cần phải tưới nước và dưỡng ẩm cho cây.

1/3/ Trồng thanh long

Thanh long được canh tác mỗi trụ 3 cây giống.

Móc lỗ trồng

Kiểm tra bầu thanh long giồng trước khi có thể trồng, phải có rễ dài, hom có màu xanh, không bị sâu bệnh

Các cây con đạt đòi hỏi để trồng

Lấy cây giống ra khỏi bầu ươm để trồng, để ý xem rễ đạt yếu cầu khi trồng.

Để ý rễ cây con

Lắp đất giữ trụ thanh long vừa trồng và tưới dưỡng ẩm.

Chọn vị trí đặt hỗ trợ cây phát triển tốt

Lắp đất giữ trụ thanh long vừa trồng, lưu ý để cây nghiêng vào trụ và tưới dưỡng ẩm.

Đặt cây con hơi áp vào thân trụ

Cột dây cố định cây thanh long để rễ cây bám vào trụ dễ hơn và cây không bị ngã

Cột dây cố định cho cành bò (leo)

Trụ trồng thanh long mới trồng có 3 cây, cạnh bằng nằm phía trong, xung quanh gốc được phủ bột xơ dừa dưỡng ẩm cho cây trồng.

Trồng mới thanh long

Vườn thanh long mới trồng trên đất ruộng lúa.

Vườn thanh long trồng mới

Liếp đôi trồng 2 hàng cây thanh long

Liếp đôi trồng 2 hàng

Mương tưới, tiêu nước trong vườn thanh long

Mương tưới tiêu của vườn trồng mới thanh long

Cây thanh long sau trồng 8 tháng tuổi

Chăm bón cây thanh long

2/ Chăm bón cây thanh long sau trồng

2/1/ Che tủ dưỡng ẩm

Sau khi tiến hành trồng xong, nên che tủ cho mô trồng: vừa trừ cỏ, vừa dưỡng ẩm, nhất là ở những khu vực có mùa khô nóng nối dài và thiếu hụt nước tưới. Sử dụng rơm, cỏ khô, xơ dừa… để tủ. Có thể tủ xung quanh gốc hay tủ tất cả liếp. Trong dài hạn ở các khu vực có cỏ nhiều, giá nhân công đắt nên ứng dụng phủ bạt như ngành trồng dưa hấu và trồng thơm đã làm.

Một trong các loại cây trồng bao phủ đất họ đậu (hoàng lạc, cỏ đậu, cây đậu dại…) sử dụng cây này bao phủ đất tại vườn thanh long

Vườn thanh long trồng cỏ đậu bao phủ đất

Vệ sinh xung quanh gốc để chuẩn bị bón phân

Hoa cỏ đậu (hoàng lạc)

Trồng hoa cỏ đậu (hoàng lạc)

Vệ sinh quanh mô trồng

Hoa cỏ đậu phủ xanh vườn trồng thanh long, góp thêm phần dưỡng ẩm cho vườn

Cây mới trồng có thể tùy điều kiện từng địa phương để chọn nguyên vật liệu phủ gốc dưỡng ẩm, những tỉnh ĐBSCL có thể tận dụng bột xơ dừa phủ gốc lúc mới trồng hoặc mùa nắng.

Sự phát triển của hoa cỏ đậu trong vườn thanh long

Che tủ cây sau trồng bằng bột xơ dừa

Nguyên vật liệu phủ gốc bằng rơm rạ khô, cỏ khô.

Che tủ cây sau trồng bằng rơm

Che tủ cây sau trồng bằng bột xơ dừa

Che tủ gốc vào mùa nắng có thể dùng thêm nguyên vật liệu, để vừa dưỡng ẩm vừa làm phân hữu cơ cho cây sau này

Một vài địa phương đã phối hợp trồng xen cây đu đủ, vừa che bớt nắng thời kỳ đầu, vừa nâng cao sự hiệu quả kinh tế của vườn trồng mới thanh long

Trồng xem cây đu đủ trong vườn thanh long trồng mới để ngăn ngừa cỏ dại

Phối hợp trồng xen cây ớt, vừa che bớt nắng thời kỳ đầu, vừa nâng cao sự hiệu quả kinh tế

Tại Bình Thuận số giờ nắng cực kỳ cao, nhất là mùa nắng, do đó có thể tận dụng bột xơ dừa, cỏ khô tủ gốc dưỡng ẩm vào mùa này cực kỳ tốt, hạ bớt sức ép nước tưới cho cây

Trồng xem cây ớt để ngăn ngừa cỏ dại

Phủ gốc cây thanh long trưởng thành tại Bình Thuận bằng bột xơ dừa

2/2/ Làm cỏ

Khoảng 70% hộ làm cỏ thủ công, 30% còn lại sử dụng thuốc trừ cỏ (thường bà con dùng thuốc trừ cỏ cháy nhanh gramoxone 20 SL để phun xịt trừ cỏ.

Trên đất phèn nơi đất ẩm liên tục, có cực kỳ nhiều loại cỏ có căn hành cực khó trị như cỏ tranh, cỏ ống, cỏ Paspalum… do đó muốn hạ bớt cỏ cần ứng dụng giải pháp ngăn ngừa, diệt trừ tổng hợp, như cày bừa kỹ vào mùa nắng trước khi có thể trồng,, xen canh, sử dụng thuốc trừ cỏ phối hợp với làm cỏ thủ công sớm… Ngày nay nhiều khu vực trồng cây ăn quả nói chung và cây thanh long nói riêng ứng dụng kinh nghiệm phòng ngừa cỏ dại vườn trồng theo từng thời kỳ.

Tạo phía trên mặt vườn thảm cỏ xanh nhằm mục đích:

– Dưỡng ẩm bề mặt đất;

– Tạo cho vùng khí hậu mặt đất bớt nóng;

– Hạn chế mưa chảy tràn cuốn trôi dinh dưỡng phía trên mặt đất;

– Tạo nơi trú ẩn cho thiên địch, vi sinh vật;

– Có thể tận dụng làm phân hữu cơ bón cho cây.

Tránh để mặt đất trống, khô sẽ khiến cho dưỡng chất trong đất bị mất, và vi sinh vật đất khó tồn tại.

Ngày nay nhiều nhà vườn vẫn còn diệt trừ hết cỏ trên vườn thanh long, vừa tốn công, tốn thời gian, kinh phí, tiền bạc tạo cho đất ngày càng xấu đi…

2/2/1/ Làm cỏ thủ công

Chỉ làm cỏ xung quanh mô thanh long tiếp đến để cỏ khô và che tủ lại gốc để không cạnh tranh dinh dưỡng với cây thanh long

Làm cỏ vườn cây thanh long 2 năm tuổi

Làm cỏ vườn thanh long bằng máy để cắt cỏ, chỉ cắt các cỏ mọc cao, và lưu lại một lớp thảm phía trên mặt đất vườn. Trong thời điểm mùa nắng cắt 2 -3 tháng/lần, mùa mưa khoảng 1,5 tháng/lần

Sử dụng thuốc hóa học

Vườn thanh long dùng thuốc trừ cỏ gramoxone 20 SL (liều lượng 2-3l/ hecta, dùng 40-60cc/8 lít), sạch cỏ thuận lợi cho đi lại chăm sóc, nhưng về mặt khoa học như đã phân tích thì không tốt, nhất là về mùa nắng. Khi xịt thuốc có thể ảnh hưởng nhiều đến cây thanh long.

Làm cỏ vườn cây thanh long kinh doanh bằng máy để cắt cỏ

Vườn cây dùng thuốc trừ cỏ cháy

2/2/3/ Bón phân cho vườn thời kỳ cơ bản và kinh doanh (cơ bản 2 năm, kinh doanh từ năm 3 trở đi)

Bón phân hài hòa đạm và kali hoặc giầu kali sẽ cho quả có độ ngọt cao và màu trái đỏ đẹp hơn, trái cứng chắc, lâu hư thối, dễ cất trữ, vận chuyển. Tuy vậy, chế độ phân bón tốt phải kể cả việc cung ứng hài hòa giữa phân hữu cơ và vô cơ; giữa những thành phần dưỡng chất đa lượng NPK, trung lượng và vi lượng; phân bón lá với phân bón rễ; năng suất thu được với liều lượng phân bón. Khi xây dựng kỹ thuật bón phân cho thanh long cần phân biệt rõ 2 thời kỳ chính trong suốt chu trình sống của cây:

Thứ nhất là thời kỳ kiến thiết cơ bản: được tính từ khi trồng mới đến khi cây được 2 năm tuổi. Trong thời kỳ này, cây cần nhiều đạm để phát triển thân, cành; cần lượng phân lân cao để phát triển bộ rễ, nhiều chồi; lượng phân kali giúp cây cứng cáp, chịu đựng sâu hại và trung vi lượng đủ giúp cây phát triển hài hòa. Phụ thuộc vào tính chất đất trồng trọt mà chọn phân bón dạng hỗn hợp có đầy đủ những chất đa trung và vi lượng. Thời kỳ này tỷ lệ N:P:K thích hợp cho cây thanh long là: 2:2:1,5; 2:2:1, 2:1:1 (ví dụ một số loại phân bón NPK 20-20-15+TE; NPK 16-16-8+TE…).

Sơ bộ những giai đoạn bón phân cho những thời kỳ như sau:

* Thời kỳ bón lót: 10 – 15 kilogam phân chuồng hoai hoặc 2 – 5 kilogam Organic + 50 – 80gr NPK 20-20-15+TE/gốc.

* Thời kỳ nbsp;bón thúc: khoảng 3 tháng sau khi tiến hành trồng: 250 – 350gr NPK 20-20-15+TE. Tiếp đến cứ 3 tháng/lần sẽ bón lập lại, mỗi lần 350 – 400gr NPK 20-20-15+TE mỗi trụ thanh long. Vào thời kỳ đầu mùa mưa cần phải bón thêm 10 – 15 kilogam phân chuồng hoai hoặc 2 – 5 kilogam phân hữu cơ/gốc.

* Thời kỳ kinh doanh, tính từ năm thứ 3 trở đi: Ngay lúc này cây đã cho quả ổn định và đi vào khai thác nên cần Kali cao, đạm tương đối, lân vừa đủ, trung vi lượng phù hợp nhằm nuôi trái lớn đẹp, cho năng suất cao, đạt chất lượng tốt, chín hàng loạt.

Những cách dùng phân bón hỗn hợp có đầy đủ những chất đa trung và vi lương trong đó có tỷ lệ N:P:K thích hợp cho cây thanh long thời kỳ này là 2:1:2, 2:1:3, 2:2:3, 1:1:1 (chẳng hạn như 2:1:2 bón gồm 1 kilogam đạm nguyên chất (khoảng 2,17 kilogam ure) + 1 kilogam P2O5 nguên chất (6 kilogam phân super lân) + 2 kilogam K2O (khoảng 3,3 kilogam phân KCl).

Cụ thể:

Bón phân cho 1 trụ (gốc):

* Giai đoạn 1-2 năm đầu: Bón lót: 15-20 kilogam phân chuồng hoai, 100 gam super lân cho một trụ. Bón thúc: 100 g urê + 100 g NPK 16-16-8 vào những thời kỳ 20-30 ngày sau khi tiến hành trồng, tiếp đến 3 tháng bón 1 lần. Khi cây ra bông có thể cấp thêm 50 g phân kali (KCl).

* Giai đoạn từ năm thứ 3 trở đi: Chia làm 8 lần trong năm. Rải phân đều trên bề mặt đất chung quanh gốc, xới nhẹ cho phân lọt xuống đất hoặc phủ lên bằng một lớp đất mỏng tiếp đến ủ rơm hay cỏ khô, sau khi rải phân cần phải tưới nước. Liều lượng bón: 1,08 kilogam urê + 3,2 kilogam lân + 0,8 kilogam KCl.

1/ Lần 1-Sau khi tiến hành thu hoạch. 100% phân lân + phân chuồng hoai + 200g urê

2/ Lần 2-Cuối tháng 12: 500g urê + 150 g KCl

3/ Lần 3-Cuối tháng 2: 180 g urê + 150 g KCl

4/ Lần 4-Cuối tháng 4: 100 g urê + 100 g KCl

5/ Từ lần 5 đến lần 8: cứ mỗi tháng bón 1 lần, liều lượng như lần 4/ Bên cạnh đó có thể xịt bổ sung thêm một số loại nbsp;phân vi lượng bằng phương pháp phun thêm phân bón lá vào 10 ngày sau khi đậu quả và lúc phát triển nhanh.

2/2/3/1/ Bón phân hữu cơ

– Bón lót trước trồng cây gồm: 15-20 kilogam phân chuồng hoai + 500g super lân hoặc lân Văn Điển. Nếu như không chủ động được nguồn phân chuồng có thể thay thế 15-20 kilogam phân chuồng bằng một số loại phân hữu cơ sinh học từ 2-5 kilogam theo khuyến nghị của hãng sản xuất.

– Kỹ thuật bón: xới nhẹ, rãi chung quanh gốc, lắp phân lại bằng một lớp đất mỏng, bón cách gốc 20-40 centimét theo tuổi cây.

2/2/3/2/ Bón phân hóa học

– Liều lượng bón:

Phương pháp tính lượng phân từ nguyên chất ra phân thành phẩm)

(1kgN = 2,17 kilogam ure),

(1 kilogam P₂O₅ =6,06 kilogam super lân); (1 kilogam K2O = 1,66 kilogam super KCl).

Ví dụ: cách dùng phân bón nguyên chất:120N-60 P2O5 – 30K₂O; Lượng phân cần bón như sau:

– Lượng phân ure cần sử dụng: 120 N x 2,17 = 260  kilogam ure.

– Lượng phân super lân cần sử dụng: 60 P2O5 x 6,06 = 363  kilogam super lân.

– Lượng phân KCl cần sử dụng: 30 K2O x 1,6 = 48  kilogam phân KCl.

+ Đối với vườn thanh long từ 3-5 năm tuổi: theo công thức 500gN + 500g P2O5

+ 500g K₂O/trụ/năm tương tự 1,08 kilogam Urea + 3,6 kilogam lân super + 0,83 kilogam KCl.

+ Đối với vườn thanh long từ 5 năm tuổi trở lên, bón lượng phân là: 750gN + 500gP₂O₅ + 750gK₂O/trụ/năm tương tự 1,63 kilogam Ure + 3,6 kilogam lân super + 1,25 kilogam KCl.

– Kỹ thuật bón: rãi đều phía trên mặt đất chung quanh trụ (gốc) thanh long, xới nhẹ cho hạt phân lọt xuống đất hoặc phủ lên bằng một lớp đất mỏng tiếp đến tủ bằng rơm rạ hay cỏ khô, sau khi rãi phân cần phải tưới nước cho phân tan.

– Thời gian bón: Chia làm 8 lần bón

Lần 1: ngay sau khi kết thúc thu hoạch vụ chính (vào khoảng cuối tháng 9 đầu tháng 10dl) hoặc có thể ứng dụng khi đã thu hoạch 80% số lượng quả trên vườn. Bón 3,6 kilogam phân lân + 200g Urea/trụ (cây từ 3-5 năm tuổi) hoặc 3,6 kilogam phân lân + 300g Urea (cây >5 năm tuổi)

Lần 2: cuối tháng 12 dương lịch. Bón 200g Urea + 150g KCl/trụ (cây 3-5 năm tuổi) hoặc 300g Urea + 250g KCl (cây >5 năm tuổi).

Lần 3: cuối tháng 2 dương lịch. Bón 200g Urea + 150g KCl/trụ (cây 3-5 năm tuổi) hoặc 300g Urea + 250g KCl (cây >5 năm tuổi).

Lần 4: cuối tháng 4 dương lịch. Bón 100g Urea + 100g KCl/trụ (cây 3-5 năm tuổi) hoặc 300g Urea + 250gKCl (cây >5 năm tuổi).

Từ lần 5- lần 8 cứ mỗi tháng/lần với liều lượng và loại phân như lần 4/

Ghi chú:

– Nếu đất có phản ứng chua thì thế super lân bằng lân Văn Điển.

– Có thể thay thế phân đơn bằng một số loại phân hỗn hợp khác.

– Có thể dùng phân NPK chuyên sử dụng để cho cây ăn quả thay thế phân đơn như sau:

Lần 1: ngay sau khi kết thúc thu hoạch (cuối tháng 9 đầu tháng 10dl). Bón 0,5 kilogam NPK 20-20-15/trụ

Lần 2: cuối tháng 12dl. Bón 0,5 kilogam phân chuyên sử dụng để AT1 (18-12-8)/trụ. Lần 3: cuối tháng 2dl. Bón 0,5 kilogam phân chuyên sử dụng để AT2 (7-17-12)/trụ. Lần 4: cuối tháng 4dl. Bón 0,5 kilogam phân chuyên sử dụng để AT2 (7-17-12)/trụ. Từ lần 5 đến lần 8 (mỗi tháng 1 lần) bón 500g NPK 13-13-13/trụ.

Như vậy: Tổng lượng phân bón cho 1 vụ/năm/trụ sẽ là:

520gN + 590g P₂O₅ + 495g K₂O/trụ * Phân bón lá:

– Sau khi tiến hành thu hoạch và cắt tỉa cành tạo tán, tiến hành xử lý phun phân bón lá 30-10-10, phun 3 lần, cách nhau 7 ngày, 15g/bình 8 lít.

– Khi chuẩn bị ra bông, phun phân bón lá 10-60-10, phun 2 lần, cách nhau 7 ngày, tiếp đến chuyển sang phun phân bón lá 6-30-30, phun 2 lần, cách nhau 7 ngày, 15g/bình 8 lít.

– Sau khi tiến hành thụ phấn 3 ngày, phun 30-10-10, 15g/bình 8 lít.

– Trong thời kỳ nuôi trái phun 20-20-20, 7 ngày/lần, 15g/bình 8 lít.

– Trước thu hoạch (15-20 ngày), phun phân bón lá 12-0-40-3Ca, 15g/bình 8 lít, phun 2 lần, cách nhau 7 ngày.

Ghi chú:

+ Có thể dùng một số loại phân bón lá có tác dụng nâng cao chất lượng quả đạt chuẩn chất lượng xuất khẩu.

+ Để gia nâng cao chất lượng quả đạt chuẩn xuất khẩu (tai lá xanh, cứng, 3 tai ở đầu chóp quả dài ≥ 7 centimét: phun phối hợp loại bón lá có trên thị trường theo chỉ dẫn của hãng sản xuất. Cách hoàn hảo nhất là nên chọn những phân có xuất xứ hữu cơ để phun,

cần chú ý: tránh dùng một số loại phân bón lá chứa phân chất kích thích sinh trưởng, vì phân có khả năng làm cho quả phát triển không giống thông thường nên chất lượng trái không đạt.

2/2/4/ Tưới nước

Nước tưới cực kì quan trọng đối với các loại cây thanh long, cho dù đây chính là loại cây có

nguồn gốc vùng khô hạn. Nhưng những nhà khoa học đã cam kết nước tưới là tiền đề của năng suất, chất lương cây trồng. Trong thành phần của cây trồng nước chiếm từ 80-90% do đó khi thiếu hụt nước sẽ gây ảnh hưởng nhiều đến phát triển và sinh trưởng của ây nhất là thời kỳ ra hoa kết quả.

Mỗi thời kỳ, mỗi mùa vụ cây cần nhu cầu nước khác nhau:

2/2/4/1/ Tưới nước cho cây mới trồng

Thời kỳ cây giống mới trồng chỉ tưới vừa phải ẩm, có thể tưới 2-3 ngày 1 lần khoảng 5 lít nước/gốc (trụ)

Hình 3/43/ thời kỳ cây mới trồng

2/2/4/2/ Tưới nước cho cây thời kỳ phát triển

Thời kỳ kinh doanh cây cần nước cực kỳ cao, thân cây thanh long chứa đựng nhiều nước, nên hàng ngày nên tưới 1 lần, hoặc 2 ngày 1 lần, tưới ướt tòa bộ cây.

Vườn cây đang ở thời kỳ kinh doanh

2/2/4/3/ Tưới nước cho cây thời kỳ cây ra bông và mang trái

Thời kỳ cây chuẩn bị ra bông kết trái thì nhu cầu nước cực kỳ cao (trừ lúc trước ra bông 2-3 tuần không cần phải tưới nước, để cây chuẩn bị ra bông ), tưới ướt toàn cây

Thời kỳ cây chuẩn bị ra bông

Thời kỳ cây ra bông phải cung ứng đủ nước tưới cho cây, nhất là lưu ý đến chất lượng nước tưới không bị nhiễm phèn, mặn, hoặc ô nhiễm. Thời kỳ này tránh tưới ướt hoa vì có khả năng làm hoa bị thối, hư.

Thời kỳ cây ra bông

Thời kỳ mang trái là thời kỳ cần nhiều nước nhất của cây thanh long, vì cây vừa phát triển, vừa nuôi trái, nếu thiếu trong thời kỳ này sẽ gây ảnh hưởng rất nghiêm trọng đến năng suất, chất lượng. Hàng ngày tưới 1 lần, tưới ướt cả cây.

Thời kỳ cây mang trái

2/2/5/ Vun gốc

Thời kỳ cây giống mới trồng không cần vun gốc trong năm giai đoạn đầu. Người trồng vùng đồng bằng sông Cửu Long dùng bột xơ dừa để phủ gốc, có thể nhũng vùng khác phối hợp bón phân thúc với vun gốc để vừa giữ phân và hỗ trợ phần đất trồng cây thoáng đãng, tơi xốp.

Thời kỳ cây mới trồng

Thời kỳ cây sinh trưởng cần làm cỏ bón phân vun gốc, hỗ trợ cho giữ phân, nước, cây thoáng đãng để vi sinh vật đất hoạt động tốt phân giai chất hữu cơ cung ứng cho cây.

Thời kỳ cây kinh doanh

Thời kỳ cây đang mang trái hạn chế hoặc không xới xung quanh gốc vì làm đứt rễ tác động tới khả năng hút nước, hút dưỡng chất cung ứng cho cây thời kỳ này.

2/2/6/ Tỉa cành, tạo tán

Thời kỳ cây kinh doanh

* Mục đích của tạo tán và đốn tỉa:

– Nhằm tạo lập một hình thức biểu hiện ra bên ngoài cây trồng có thể đón nhận ánh sáng đầy đủ, đồng thời khống chế và duy trì chiều cao của cây trồng trong tầm khống chế để thuận lợi trong việc quản lý vườn ở hai thời kỳ: kiến thiết cơ bản và giai đoạn kinh doanh.

– Tạo thành và phát triển bộ khung cơ bản, bền vững nhằm né đổ ngã, gãy nhánh từ đấy phát triển những cành nhánh thứ cấp cho cây.

– Lập các cành mang qủa trẻ, dồi dào sinh lực và phân bổ giống nhau trên khung (sườn) và cành mẹ (cành chính). Thay thế các cành già, lọai bỏ cành sâu hại, chết, cành vô hiệu…không có thể sản xuất.

– Mở rộng diện tích lá hữu hiệu. Duy trì sức sống tốt của cây, đảm bảo sự cân bằng sinh trưởng và kết qủa. Thường xuyên duy trì cây có thể cho qủa ở mức tối hảo.

– Khống chế mối tương quan giữa sinh trưởng dinh dưỡng và sinh trưởng sinh sản, đạt được một chỉ số cành trên số quả tốt nhất làm nền móng cho việc tỉa bớt cành khuất, xấu, nhỏ, sâu hại hoặc tỉa bớt quả.

Một vài vật dụng sử dụng để cắt tỉa

Để cho vườn thanh long có đủ số cành và chất lượng cành mập khỏe, cần cắt tỉa tham khảo bảng số liệu về chiều dài cành cần có ở bảng 3/1 để thực thi khâu cắt tỉa cành.

Chiều dài cành thanh long cuối vụ thu hoạch.

Tuổi vườn	Trung bình ( centimét )	Dài nhất ( centimét )	Ngắn nhất ( centimét )
1	73	119	42
2	82	140	52
3	98	180	49
4	108	160	45
5	103	140	53

(Nguồn: Lý Ngọc Đính, BCTN, ĐHNL, 1992)

Số lượng cành trên cây tăng theo tuổi cây: cây một tuổi trung bình có độ 30 cành, hai tuổi độ 70 cành, ba tuổi độ 100 cành và bốn tuổi 130 cành. ở cây 5 – 6 tuổi chỉ duy trì độ 150 – 170 cành.

2/2/6/1/ Tạo tán cho cây mới trồng

Sau khi tiến hành trồng 1 tháng, mỗi cành chọn 1 chồi phát triển tối ưu nhất, bám dính chặt vào trụ giữ lại sao cho cành từ mặt đất đi thẳng tới đỉnh trụ.

Cây mới trồng 3 tháng

2/2/6/2/Tạo tán cho cây thời kỳ phát triển

Khi cành dài 30-40 centimét: Triển khai uốn cành nằm xuống đỉnh trụ. Nên uốn vào lúc trưa nắng, ngay lúc này cành mếm dễ uốn, hàng ngày một ít cho đến lúc cành nằm được trên đỉnh trụ, sử dụng dây nilon buộc lại. Giải pháp này giúp cành mau ra chồi mới.

Khi cành đâm chồi: Chọn 1-2 chồi phát triển tốt giữ lại.

Năm thứ 2 tỉa nhẹ khi cần để tạo tán hình cây dù. Tới cuối năm thứ 3 mỗi trụ có độ 100 cành, với lượng cành này phân bổ trên đầu trụ dầy đặc. Một vài cành già đã cho quả trong các năm trước nếu lưu lại sẽ không cho quả hoặc cho quả nhỏ. Sự tỉa cành làm thoáng đãng tán cây và hỗ trợ cây tập trung dinh dưỡng nuôi cành mới. Sau tỉa, cành non đâm ra mạnh hơn.

Tạo tán cây thanh long được tạo tán cơ bản, những cành được cột dây định cố định phân đều về 4 hướng, từ đấy sẽ được tạo tán tiếp tục cho cành phân bổ đều trên trụ bê tông cốt thép.

Cây thanh long sau trồng 1 năm tuổi được tạo tán

Ngày nay tại Tiền Giang, Long An người trồng thường tạo tán cho cây thanh long sau 1 năm tuổi tương đối giản đơn. các cành mọc cao qua khỏi đầu trụ được uốn cong và cột dây giữ, khoảng 1 tháng sau cây định hình được khung sơ bộ và lõi hóa gỗ để cây có được khung cơ bản sau này (6-8 cành).

Tạo tán vườn cây 1 năm tuổi

Đầu trụ thanh long có 4 cây thép lúc đổ cột chừa lại, sau thời điểm trồng khoảng 8 tháng đến 1 năm thì cành thanh long bò đến đỉnh trụ, người trồng sẽ sửa những cành cho phân bổ nằm phía trên vỏ xe hon da (lốp xe) đều về 4 hướng.

1 cách tạo tán thanh long, ở trên đầu trụ gắn vỏ (lốp xe ho da)

Trụ thanh long được đổ bê tông cốt thép trên phần trên đầu trụ, tiếp đến cho cành thanh long bò luồng vào khung vuông và phân bổ ra xung quanh.

1 cách tạo tán cho cây thanh long, ở trên đầu trụ đã đỗ khung vuông.

Tại vị trí uốn cong của những cành sẽ mọc ra nhiều cành mới tạo tán cây mâm xôi

Tạo tán vườn cây 1,5 năm tuổi cho quả mùa giai đoạn đầu

2/2/6/3/Tạo tán cho cây thời kỳ sau khi thu hoạch

Sau khi cây cho quả: Hết mùa thu hoạch trái, tỉa bỏ cành cũ phía bên trong tán, cắt ngang cành và cách gốc 30-40 centimét nhằm làm giá đỡ cho cây. Cành vừa cho quả vụ trước đó nên giữ lại nuôi chồi mới (chỉ giữ lại 1 chồi trên cành mẹ) khi cành dài 1,2-1,5 m thì cắt đọt cành con tạo cơ hội cho cành mập và nhanh cho quả

Phần cành mới mọc bên dưới sau khi đã tạo được bộ khung cơ bản thì cắt bỏ, các cành này thường gọi là cành vô hiệu vì nó chỉ dùng dưỡng chất để phát triển, không cho trái và cành này thường ốm yếu.

Cắt bỏ cành mọc vô hiệu

Cành vượt được cắt bỏ khỏi trụ thanh long để tập trung dinh dưỡng cho cành mang quả bên trên

Những cành vượt được cắt bỏ

– Tỉa đau: Thực thi sau khi thu hoạch hoặc trước đợt thu hoạch quả cuối cùng. Cắt cùng một lúc toàn bộ những cành già, những cành ốm yếu, khuyết tật, nằm khuất phía bên trong tán. Số cành lưu lại trên đầu trụ độ 50 cành. Sử dụng liềm hoặc dao chặt 3/4 chiều dài của tất cả những cành già bên dưới, những tược non sẽ nảy ra từ phần gốc cành được lưu lại

* Điểm mạnh: Dễ làm, đỡ tốn công.

* Khuyết điểm: Qua nhiều năm những lớp cành chồng chất lên nhau nên bụi thanh long bị đôn lên trên cao.

– Tỉa lựa. Lựa những cành cần tỉa rồi sử dụng liềm cán dài giựt đứt khỏi cây.

* Điểm mạnh: Tạo được sự thoáng đãng, qua nhiều năm trụ không đôn lên trên cao. Giữ được sự hài hòa giữa những cành của tán cây.

* Khuyết điểm: Tốn công.

Sau khi tiến hành thu hoạch trái xong, thì cần tỉa bỏ các cảnh khuất trong tán, cành sâu hại, để cây thoáng đãng.

Tỉa cành sau khi thu hoạch

Cắt bỏ cành ốm yếu, sâu hại, cành khuất dưới tán cây.

Tỉa cành sau khi thu hoạch

Sau 4-5 năm có thể tỉa đau để trẻ hóa số cành trên thân trụ và hỗ trợ cho vườn có năng suất tốt. Các cành già, sâu hại sau tỉa được tập trung ủ làm phân bón, hoặc chôn

Cành già, sâu hại được gom lại để xử lý