Quy trình để sản xuất su hào an toàn

A. Chia sẻ về quy trình

Sơ đồ quy trình để sản xuất cây su hào

B. Những bước triển khai

1/ Thời vụ để trồng (dương lịch)

Thời vụ để trồng su hào

– Vụ sớm gieo từ tháng 7 đến tháng 8, đa phần sử dụng loại su hào trứng. Tuổi cây con 25 ngày.

– Vụ chính: Gieo tháng 9 đến hết tháng 10/ Sử dụng những giống su hào nhỡ và su hào dọc đại để thu hoạch được dài ngày. Tuổi cây con 30 – 35 ngày.

– Vụ muộn: gieo tháng 11, chủ yêu sử dụng loại su hào dọc tăm và một phần loại dọc nhỡ để có thể nối dài thu hoạch tới tận cuoói tháng 4 sang năm.

2/ Những giống su hào

2/1/ Những giống su hào trồng ở nước ta.

– Su hào dọc tăm (su hào trứng): củ nhỏ, tròn, cọng lá nhỏ, phiến lá nhỏ và mỏng. Điển hình là giống su hào Sa Pa cũ. Thông thường thời gian sinh trưởng từ gieo đến lúc thu hoạch 75 – 80 ngày, vậy nên có thể trồng xen vào mép luống cải bắp, khoai tây.

Su hào dọc tăm

– Su hào dọc trung (hay su hào dọc nhỡ): củ tròn, lớn, mỏng vỏ, cọng và phiến lá lớn hơn, dầy hơn loại su hào dọc tăm. Tiêu biểu là su hào Hà Giang. Thông thường thời gian sinh trưởng 90 – 105 ngày.

Su hào dọc trung

– Su hào dọc đại (su hào bánh xe): củ lớn hơi dẹt, vỏ cực kỳ dầy, cọng và phiến lá rất lớn, dầy. Thông thường thời gian sinh trưởng 120 – 130 ngày. Đặc thù là su hào Tiểu Anh Tử (Trung Quốc) hoặc Thiên Anh Tử (Nhật Bản).

3/ Tạo cây con

Su hào dọc đại

3/1/ Chọn đất, làm đất và lên luống

a. Chọn đất làn vườn ươm

– Đất thịt nhẹ, có khả năng thoát nước và dưỡng ẩm tốt

– Độ PH phù hợp 6 – 6,5

– Đất không nên trồng các giống cây su hào tối thiểu từ 2 năm

b. Làm đất và lên luống

* Làm tơi đất

– Sử dụng bừa, máy phay, cào cuốc… làm đất nhỏ, vụn, tơi xốp

– Làm đất nhỏ 1- 5 centimét ở phía phía trên mặt luống

Lưu ý: – Lên luống tạo cho lớp đất trên cùng nhỏ hơn ở lớp đất dưới

– Đừng nên làm đất nhỏ quá sẽ dẫn tới đóng váng trên bề mặt sau khi tiến hành tưới nước

– Không làm đất quá lớn ảnh hưởng nhiều đến sự phát triển của bộ rễ

– Trong suốt quá trình làm đất thu gom, nhặt sạch cỏ dại, đặc biệt cỏ thân ngầm

* Lên luống trồng

– Vụ mưa làm luống cao

+ Độ cao của luống: 30 centimét

+ Mặt luống: 0,9 – 1 m

+ Rãnh: 30 – 35 centimét

– Vụ khô lên làm luống vừa phải:

+ Độ cao của luống: 15 – 20 centimét

+ Mặt luống: 90 – 100 centimét

+ Rãnh: 25 – 30 centimét

Kích cỡ luống ươm su hào

Chú ý:

– Vườn ươn nên chia làm những ô nhỏ để dễ chăm sóc

– Chiều dài của luống dựa vào địa hình, đừng nên làm luống dài quá 100 m

– Chiều cao của luống đừng nên cao quá 30 centimét

* Bón lót phân

– Lượng phân bón trên1m2: 1,5 – 2 kilogam phân chuồng hoai + 15g supe lân + 8g kali. Trải đều phân lên mặt luống, đảo đều phân với đất, tiếp đến vét đất ở rãnh phủ lên mặt luống dày 1,5 – 2 centimét.

3/2/ Xử lý hạt giống

a. Tiêu chuẩn chọn lựa và biện pháp

– Hạt giống phải mang tính đặc thù của giống

– Hạt không có màu nâu đỏ, vỏ hạt gồ ghề

– Hạt không có mầm mống sâu hại

– Tỷ lệ nẩy mầm cao > 90 %

– Không lẫn tạp, cỏ dại

– Lượng hạt gieo 1,5 – 2 gr/m²

Hạt giống su hào

b. Xử lý hạt giống trước khi tiến hành gieo

– Có 2 nguyên do để xử lý hạt giống

+ Chữa bệnh hại có thể bám trên hạt hoặc phía bên trong hạt

+ Ngăn cản những bệnh gây hại trong đất tấn công vào hạt, các rễ mới

– Thời gian xử lý

+ Trước khi tiến hành gieo hạt

– Kỹ thuật xử lý

Bước 1: Ngâm nước nóng nhiệt độ 30 – 35 0 ( 2 sôi + 3 lạnh)

Bước 2: Thời gian ngâm: 15 phút

Bước 3: Vớt hạt rau, đại sạch, loại bỏ hạt lép

Bước 4: Ngâm vào khăn ẩm khoảng 2 ngày

Chú ý: Các nơi liên tục bị khô hạn, không chủ động được nước tưới thì đừng nên tiến hành xử lý

3/3/ Gieo hạt

Bước 1: Xác định lượng hạt

– Lượng hạt gieo 1,5 – 2 g/m2

Bước 2: Gieo hạt

– Gieo hạt theo hàng

+ Hàng cách hàng 3 centimét

+ Cây cách cây 2,5 centimét

– Gieo vãi: Vãi hạt giống đều trên luống, rải móng

Bước 3: Lấp hạt

– Hạt được lấp ở độ sâu: 1,5 – 2 centimét

– Gieo hạt xong cào nhẹ hoặc sử dụng tay xoa nhẹ đều phía trên mặt luống cho đất trùm kín hạt

– Sau khi lấp hạt xong sử dụng

+ Trấu

+ Rơm rạ băm ngắn 3- 4 centimét phủ lên luống

 Bước 4: Tưới nước

– Sử dụng vòi hoa sen tưới nước đủ ẩm

– Tưới vào buổi sáng và buổi chiều mát

– Lấp đất mỏng 1 centimét cây mọc lên sẽ bị yếu

– Chia hạt làm 2 lượt để hạt phân bổ đều phía trên mặt luống (khi gieo trộn hạt với đất bột

3/4/ Chăm bón cây giống

a. Làm giàn che

– Chiều cao 0,5 centimét làm bằng phên hoặc cót…

– Chỉ che khi trời có mưa lớn

b. Tưới nước

– Sử dụng ô doa tưới đều phía trên mặt luống

– Tưới phun mưa bằng hệ thống máy bơm

– Trời nắng nóng, ẩm độ thấp đất khô hanh

+ Tưới 2 lần/ngày

+ Tưới vào buổi sáng sớm hoặc chiều mát

– Trời rét tùy ẩm độ đất

+ Tưới 1 lần/ngày hoặc 2 lần/ngày

+Tưới vào lúc 10 – 11 giờ sáng hoặc 3- 4 giờ chiều

c. Bỏ rơm rạ ra khỏi luống

– Thời gian bỏ rơm rạ ra:

+ Thời gian mọc mầm ( 1- 2 lá mầm)

+ Gieo khoảng 2 – 3 ngày

Chú ý:

– Bỏ rơm rạ phải nhẹ nhàng vào lúc lặng gió tránh gió lớn, sau khi bỏ rơm rạ cần phải tưới 1 lần để bộ rễ không bị tác động

– Trong trường hợp phủ bằng trấu thì không cần giở trấu ra và có thể bổ sung thêm 1 lớp đất mịn để giữ chặt gốc, nếu gieo với mât độ vừa phải cây cứng cáp thì không cần phủ thê m đất.

– Trường hợp có làm mái che thì phải dỡ mái che cho cây đủ ánh sáng (cây khỏe mạnh, cứng cáp, mau hồi xanh bén rễ khi cấy ra ruộng). Trong khoảng thời gian cây mới mọc 2 lá thật lưu ý che mưa cho cây.

d. Nhổ cỏ

– Triển khai liên tục thủ công

– Một vài cỏ hay gặp: Cỏ gấu, cỏ mần trầu,….

– Nhỏ cỏ phải lấp đất bù vào chổ hổng tránh đọng nước e, Bón phân thúc

– Vườn ươm không cần bón nhiều phân thúc

– Trường hợp bón phân thúc khi cây phát triển sinh trưởng kém:

+ Phân đạm 0,1 % pha với nước sạch

+ Bón thúc nhiều nhất 2 lần ( lần 1 khi cây có 2 -3 lá thật, lần 2 sau lần 1 khoảng 7 – 10 ngày)

Chú ý: – Trước khi nhỏ đi trồng 10 ngày không được bón thúc

– Hạn chế bón thúc rất nhiều lần làm cây giống quá tốt, non, khả năng chịu đựng kém, khi trồng ra ruộng sản xuất tỷ lệ sống kém

e. Tỉa cây

– Lần 1: Khi cây có 1 lá thật

– Lần 2: Khi cây có 3 lá thật để khoảng cách cây cách cây 5- 6 centimét

Tỉa cây su hào con

f. Quản lý sâu hại gây bệnh

* Bệnh gây hại:

– Ở thời kỳ vườn ươm thường hay xuất hiện những bệnh sau:

+ Bệnh lở cổ rễ

+ Bệnh sương mai

– Phòng bệnh bằng phương pháp:

+ Mật độ gieo không quá dầy

+ Dùng phân chuồng hoai mục để bón lót

+ Làm giàn che để giúp tránh mưa, gió nắng..

– Xuất hiện triệu chứng bệnh nên xịt thuốc: Niclosat 4SL, Ridomil Gold 68 WP,…

* Sâu bệnh

– Thời kỳ vườn ươm thường hay xuất hiện một số loại sâu sau:

+ Dế

+ Kiến

+ Sâu tơ

+ Sâu xanh

– Giải pháp phòng

+ Phơi ải đất, rắc vôi trước khi tiến hành gieo

+ Luân canh cây trồng nước

– Giải pháp trừ: Tungatin 1/8 EC, Vertimec 0,84 SL….

3/5/ Tiêu chuẩn cây đem trồng

– Kiểm tra cây giống:

+ Kiểm tra số lượng, chất lượng

+ Sâu hại gây bệnh

+ Sau khi cây gieo được 25 – 35 ngày hay có 5 – 6 lá thật

– Cây đem ra trồng

+ Cây khỏe mạnh, lớn, mập, cứng cáp, rễ thẳng,

+ Không bị sâu hại và dập nát

– Huấn luyện cây giống trước khi đem trồng

+Tuyệt đối không tưới nước cho cây giống 4 – 7 ngày trước khi nhổ đi trồng ra ruộng sản xuất

+ Trước khi nhổ đi 4 – 5 giờ, phải tưới đẫm nước cho đất mềm, nhổ cây không bị đất rễ hoặc hỏng cây.

4/ Trồng ra ruộng sản xuất

4/1 Chuẩn bị đất trồng

* Cày đất: – Sử dụng những vật dụng làm đất để tách đất, lật đất thành tảng, cục đất lớn

* Làm đất nhỏ:

+ Đất nhỏ, vụn, tơi xốp,

+ Đường kính viên đất ở lớp đất mặt phù hợp từ 2 – 3 centimét,

* Lên luống

– Vụ mưa làm luống cao:

-+ Độ cao của luống: 20- 25 centimét

+mMặt luống: 0,8 – 0,9 m

+ Rãnh: 30 – 35 centimét

– Vụ khô lên làm luống vừa phải:

+ Độ cao của luống: 15 – 20 centimét

+ Mặt luống: 0,8 – 0,9 m

+ Rãnh: 25 – 30 centimét

Kích cỡ luống trồng su hào

* Cuốc hố bón phân lót

–  Khoảng cách hố

+ Dọc tăm trồng với khoảng cách 20 x 25 centimét

+ Dọc nhỡ với khoảng cách 30 x 35 centimét

+ Dọc đại trồng với khoảng cách 35 x 40 centimét

Cuốc hố bón phân lót

– Loại phân được sử dụng để bón lót

Bảng 1/1/ Lượng phân bón lót cho cây su hào

Lần bón	Loại phân	Lượng ( kilogam.360m2)	Kỹ thuật bón
Bón lót (trước khi có thể trồng, 3 – 7 ngày)	Phân chuồng ủ Lân lâm thao Kali	250 – 300 20 – 25 7 – 9	Trộn đều bón hốc hoặc bón rãnh

Bón phân lót cho cây su hào

Chú ý:

– Đất trồng rau tối ưu nhất phải được để ải 5- 7 ngày

– Cần rắc vôi tiến hành xử lý đất để trừ những nguồn gây bệnh

4/2/ Mật độ, với khoảng cách trồng

– Dọc tăm trồng với khoảng cách 20 x 25 centimét (5/500 cây/sào).

– Dọc nhỡ với khoảng cách 30 x 35 centimét (2/700 – 2/800 cây/sào).

– Dọc đại trồng với khoảng cách 35 x 40 centimét (2/000 – 2/100 cây/sào).

– Bảo đảm mật độ từ 55/000 đến 75/000 cây/ hecta.

4/3/ Trồng cây

– Trồng cây ra ruộng lúc chiều muộn hoặc ban đêm

– Sau khi tiến hành trồng cần phải tưới nước đẫm nước

– Rễ cái cây con dài có thể tiến hành cắt bớt đi cho mau ra rễ mới. Sử dụng giằm (xén) hay cuốc con bới đất ra, đặt cây giố ng theo chiều tự nhiên của chính nó, lấy tay hay giằm hoặc cuốc con khẽ nhấn đất vào gốc là được.

Trồng cây su hào

4/4/ Phân bón

– Lượng phân bón cho cây su hào

Bảng 1/2/ Lượng phân bón thúc cho cây su hào

(đơn vị tính cho 1 sào Miền bắc = 360 m2)

Lần bón	Loại phân	Lượng ( kilogam /Miền bắc )	Kỹ thuật bón
Bón thúc lần 1 (Sau khi cấy 7 – 10 ngày)	Phân đạm Kali	1 2	Hòa với nước tưới vào gốc
Bón thúc lần 2 (Sau khi tiến hành trồng 20 – 25 ngày)	Đạm Kali	2 – 3 1,5 – 2	Hòa với nước rồi tưới vào gốc
Bón thúc lần 3 (Sau khi tiến hành trồng 35 – 40 ngày)	Kali	1,5 – 2	Hòa với nước rồi tưới vào gốc
Bón thúc bằng phân vi sinh Biogro	Sau trồng 5 ngày, 20 ngày, 35 ngày		Liều lượng theo chia sẻ cách

– Ngừng bón phân đạm tối thiểu từ 2 ngày trước khi thu hoạchLưu ý:

– Bón phân: Bón phân kai cho cây, hòa tan với nước, tưới vào gốc cây

– Xới đất: Xới hẹp, xới nông, vun nhẹ đất vào gốc

Cây su hào ở giai đoạn trải lá

c. Chăm sóc giai đoạn trải lá – tạo thành củ

– Đây chính là giai đoạn quan trọng cây su hào đòi hỏi cao về

+ Nước

+ Phân bón

* Công việc phải thực thi:

– Tưới nước: tưới liên tục luôn duy trì ẩm độ cho đất, có 2 hình thức tưới phổ biến thường hay được ứng dụng

+ Tưới rãnh: Các nơi trồng chủ động được nước tưới

+ Tưới phun mưa: bằng hệ thống máy bơm

–  Vun gốc: Vun cao để tạo diện tích dinh dưỡng, chống cỏ dại cạnh tranh

–  Phủ ni long chống côn trùng gây bệnh rau

– Bón phân thúc lần 3: đa số là phân kaly lượng bón 3 -5 kilogam /sào

– Kiểm tra theo dõi tình hình sâu hại

Cây su hào vào giai đoạn tạo thành củ

d. Chăm sóc giai đoạn tạo thành củ – Thu hoạch

* Công việc phải làm:

– Tưới nước

– Tưới phân thúc bằng phân đạm 1,5 kilogam /sào Miền bắc hòa với nước rồi tưới vào gốc

– Vun gốc phối hợp với làm cỏ

Cây su hào vào giai đoạn thu hoạch

5/ Thu hoạch su hào

5/1/ Thời kỳ thu hoạch phù hợp

– Thu hoạch khi su hào tạo thành củ lớn

+ Giống sớm sau trồng 50 – 60 ngày,

+ Giống trung 65 – 80 ngày

+ Giống muộn sau 85 – 90 ngày thì thu hoạch.

– Đối với su hào nên thu hoạch non hơn một chút sẽ bảo đảm chất lượng.

Thu hoạch su hào

5/2/ Cách thức thu hoạch

– Nhổ củ khỏi mặt đất

– Sử dụng dao sắc cắt bỏ gốc, loại bỏ những lá bị sâu hại, là già

– Xếp vào thùng, sọt sạch đưa về nơi râm mát, sạch sẽ để sơ chế, đóng gói trước khi đưa đi tiêu thụ.

– Không được ngâm nước, không làm giập nát dễ tạo cơ hội cho nấm và vi khuẩn thâm nhập, gây thối

Vận chuyển su hào đến nơi sơ chế

5/3/ Tiêu chuẩn chất lượng su hào

– Củ tươi, màu trắng nhạt đến đậm,

– Không có bệnh, côn trùng và các chất không tốt trên bề mặt củ.

Su hào đạt chuẩn thu hoạch