Phương pháp kỹ thuật trồng xen ổi trong vườn cam

1/ Chuẩn bị đất trồng cho ổi và cam

* Xây dựng vườn trồng

– Dựa theo địa hình (cao hay thấp, dễ hay khó thoát nước) mà chọn lựa biện pháp lên luống hay đắp ụ cho thích hợp.

– Trồng cây chắn gió, thiết kế hàng rào bảo vệ, hệ thống thoát nước, hệ thống cung ứng nước tưới trước khi có thể trồng, cây.

Mô hình trồng xen ổi trong vườn cam

* Mật độ, với khoảng cách

– Dựa theo khí hậu từng vùng, đất đai, phương pháp canh tác mà xác định khoảng cách trồng cho thích hợp, với khoảng cách trồng phù hợp nhất cho cam và ổi là 4 x 4 m. Trồng chen kẽ nhau, 1 hàng ổi xen với 2 hàng cam.

* Thời vụ để trồng

– Vụ Xuân vào tháng 2 – 4 dương lịch; Vụ Thu trồng vào tháng 8 – 9 dương lịch.

– Trồng ổi trước 6 tháng tiếp đến mới trồng cam (vụ Xuân trồng ổi, vụ Thu trồng cam hoặc ngược lại).

* Kỹ thuật trồng

– Đào hố trồng với kích cỡ 0,6 x 0,6 x 0,6 m. Khi đào, lớp đất mặt để riêng, lớp đất dưới trộn với phân chuồng, vôi bột, lân tiếp đến lấp cao hơn mặt đất 20 – 30 centimét.

– Khi trồng, đào hố giữa mô, đặt bầu cây giống xuống sao cho mặt bầu cao hơn mặt mô 3 – 5 centimét. Tiếp đến sử dụng đất vun tới mặt bầu rồi dặm chặn, tưới nước.

– Khi đặt cây phải cắm cọc cố định thân để cây khỏi bị sự gây hại của gió.

Mô hình trồng xen ổi trong vườn cam

2/ Cách chăm sóc cây cam

2/1 Chăm bón cây cam thời kỳ kiết thiết cơ bản

– Làm cỏ: Các năm đầu cây còn nhỏ chưa giao tán phải diệt trừ sạch cỏ gốc. Ở các khu vực đất bằng hoặc hơi dốc có thể trồng cây phân xanh ở giữa những hàng cây để vừa bao phủ đất dưỡng ẩm, chống cỏ dại, tạo nguồn phân xanh cải tạo đất và cung ứng dinh dưỡng cho cây.

– Trồng xen: Đối với đất dốc, giữa những hàng cam, ổi gieo 1 hàng rào kép cây phân xanh thuộc loại thân bụi như muồng, cốt khí, keo, đậu, lạc để chống xói mòn và cung ứng chất hữu cơ tại chỗ. Lượng hạt cây phân xanh từ 20 – 25 kilogam/ hecta. Diện tích đất trống còn lại trên băng gieo các giống cây họ đậu thân thảo như cây đậu nành, cây lạc, lạc dại … để bao phủ, dưỡng ẩm đất và chống cỏ dại. Thường gieo trồng cây phân xanh trước khi có thể trồng, cam, ổi hoặc ngay sau khi tiến hành trồng.

– Tạo tán: Khi cây đạt chiều cao 60 centimét, bấm ngọn tạo cành cấp 1 để 3 cành cấp 1 hướng đều về những phía. Tiếp đến tạo cành cấp 2 và 3 tương đương để tán cây xòe đều không quá rậm rạp.

Cách chăm sóc cây cam thời kỳ kiến thiết cơ bản

– Lượng phân bón tính cho mỗi gốc/năm:

+ Năm thứ nhất bón: 200g Urea + 240g super lân + 200g KCl + 40g DAP.

+ Năm thứ hai: 350g urea + 420g super lân + 350 KCl + 60g DAP + 1 kilogam vôi + 15 kilogam phân bò hoai mục/cây/năm.

+ Năm thứ ba: 500g urea + 600g super lân + 550g KCl + 60g DAP + 1 kilogam vôi + 15 kilogam phân bò hoai mục/cây/năm.

– Giai đoạn bón: Lượng phân trên chia đều những lần trong năm. Bón phân thúc 4 – 5 lần/năm vào những tháng 2, 4, 6, 10 và tháng 12 dương lịch.

– Kỹ thuật bón: Lúc cây còn nhỏ, phân vô cơ được hòa với nước để tưới cho cây phối hợp với những đợt xới xáo làm cỏ. Khi cây lớn, rạch rãnh chung quanh tán, rãnh sâu khoảng 10 – 15 centimét, rắc phân vào rãnh rồi lấp đất lại. Mỗi lần bón phân đều phải phối hợp với làm cỏ, xới xáo gốc, tưới nước và tủ gốc cây.

– Phân chuồng được bón với lượng 50 – 60 kilogam /cây/năm đối với thời kỳ kiến thiết cơ bản, các sang năm đó bón tăng dần hằng năm từ 10 – 20 kilogam theo tuổi cây, bón 1 lần vào cuối năm. Khi bón phân chuồng, rãnh bón được cuốc sâu và rộng hơn sâu từ 15 – 20 centimét, rộng từ 20 – 30 centimét.

2/2 Cách chăm sóc cây cam thời kỳ kinh doanh (giai đoạn cho trái )

– Làm cỏ, tưới nước: Liên tục phát cỏ, tủ gốc để dưỡng ẩm. Bổ sung nước tưới để duy trì độ ẩm đất đạt từ 70 – 75 % sau khi đậu trái và trong thời kỳ trái lớn.

Cách chăm sóc cây cam thời kỳ kinh doanh

– Lượng phân bón

Năng suất( kilogam /cây)		20	40	60	90	120	150
Lượng phân bón cho cây (g/cây)	Ure	650	1/100	1/300	1/750	2/200	2/600
	Lân Super	830	1/400	1/700	2/250	2/800	3/350
	Kali clorua	375	625	750	1/000	1/250	1/500
	Phân chuồng	40	50	60	80	100	120

– Giai đoạn bón: Chia làm 3 lần bón chính: Bón sau khi thu hoạch quả, bón trước khi ra bông và bón trong khoảng thời gian trái lớn. Lần bón thứ 3 có thể được chi thành 2 – 4 lần nhỏ, tùy điều kiện từng nơi. Lượng phân bón theo tỷ lệ sau:

Thời gian bón	Tỷ lệ một số loại phân chính (%)				Ghi chú
	N	P­2O5	K2O	Phân chuồng
Bón sau khi thu hoạch	20	100	20	100	Bón sâu cùng phân chuồng bón lót (90 kilogam /cây)
Bón vụ Xuân, trước và sau lộc xuân xuất hiện	30	0	30	0	Cần bảo đảm ẩm độ trước khi bón
Bón giai đoạn trái lớn (2 – 4 lần)	50	0	50	0	Cắt cành vượt, dừng bón trước thu hoạch quả 1 – 2 tháng.

Cách bón phân cho cây cam

– Kỹ thuật bón

+ Bón sau khi thu hoạch: Rạch rãnh chung quanh tán (rộng 30 centimét, sâu 20 centimét ), rắc phân (phân vô cơ và hữu cơ) vào rãnh rồi lấp đất kín.

+ Bón thúc: Bón theo rãnh, rãnh sâ 10 centimét, rộng 15 centimét, mỗi lần bón phân đều phải phối hợp với làm cỏ, xới xáo gốc, tưới nước và tủ gốc lại gốc cây.

2/3 Phương pháp cắt tỉa, tạo tán

– Tiến hành xử lý cắt tỉa 3 lần trong năm.

+ Đợt 1: Cắt tỉa sau khi thu hoạch. Cắt bỏ toàn bộ các cành trong tán, cành nhỏ, cành yếu, cành sâu hại, một vài cành vượt, cành mọc đan xen nhau. Cắt tỉa phối hợp với vệ sinh ruộng đồng, đốt bỏ hết tàn tích sâu hại trên vườn.

Phương pháp cắt tỉa tạo tán cho cây cam

+ Đợt 2: Cắt vào vụ xuân, thời gian cây ra bông đậu trái: Cắt bỏ các cành yếu, cành có chùm hoa nhỏ, cành sâu hại, cành mọc trong tán.

+ Đợt 3: Cắt tỉa vào vụ hè, thời kỳ trái lớn: Cắt bỏ các cành sâu hại, tỉa bỏ quả nhỏ quả dị hình.

2/4 Giải pháp ngăn ngừa, diệt trừ sâu hại gây bệnh trên cây cam

– Một vài đối tượng sâu bệnh chính trên cây cam

Sâu hại gây bệnh trên cây cam

+ Sâu vẽ bùa.

+ Nhện đỏ.

+Nhện trắng.

+ Sâu đục thân.

+ Sâu đục cành.

+ Ruồi vàng.

– Những bệnh chính gây bệnh cho cây cam

Bệnh gây hại cây cam

+ Bệnh loét.

+ Bệnh nấmphấn trắng.

+ Bệnh sẹo.

+ Bệnh chảy gôm.

– Những bệnh do virus và siêu vi khuẩn không thể điều trị bằng một số loại thuốc há học như một vài loại bệnh khác mạ phải phòng trị bằng những giải pháp kỹ thuật tổng hợp, khởi đầu từ khâu nhân giống sạch tới những kỹ thuật anh tá, dọn dẹp vệ sinh ruộng đồng diệt môi giới lây bệnh

+ Bệnh vàng lá Greening.

3/ Cách trồng và chăm bón cây ổi xá lỵ không hạt ruột trắng

3/1 Những giải pháp trồng và chăm bón

– Tiêu chuẩn cây giống: Trồng bằng cây ghép mắt hoặc cành chiết, chiều cao cây con đạt 50 – 70 centimét, trồng trong bầu, cây không bị nhiễm bệnh.

– Tưới nước: Tưới ngay khi trồng, phải tưới liên tục vào mùa nắng. Tưới nước vào lúc cây đang mang trái giúp nâng cao năng suất và kích cỡ trái.

– Bao phủ gốc: Mỗi năm nên đắp thêm đất hay bùn ao vào gốc ổi. Vào mùa nắng nên phủ cỏ khô hay rơm rạ vào gốc để dưỡng ẩm.

Cách chăm sóc cây ổi

– Tỉa cành: Để tỉa cho bằng nhau giữa những cây ổi, người ta cắm một cây đo làm chuẩn và sử dụng kéo cắt đọt ngang với chiều cao cây đó. Chiều cao cây 3 – 4 năm tuổi cao 1,5 m; 5 – 6 năm tuổi cao 1,6 – 1,7 m; 7 – 8 năm tuổi cao 2 m.

– Xử lý ra bông ổi:

+ Trường hợp nhánh ổi chưa ra bông, sử dụng kéo bấm bỏ đọt sao cho trên nhánh đó chỉ còn mang ba cặp lá kép.

+ Đối với nhánh ổi đã ra bông, nếu nhận thấy mới chỉ có thể ra thâm một cặp nụ thì bấm bỏ đọt nhưng chùa bên trên cặp hoa đó một cặp lá để có thể ra thêm một cặp nụ mới từ cặp lá đó.

+ Sau khi trên nhánh ổi có đủ hai cặp nụ thì cắt bỏ đọt hết, không chừa cặp lá nào bên trên cặp nụ trên cùng nữa để nhánh ổi có thể tập trung dinh dưỡng nuôi quả. Việc bấm đọt được triển khai liên tục 1 – 2 tuần/lần.

3/2 Cách bón phân cho cây ổi

– Cây ổi tăng trưởng nhanh, ra bông và quả thường xuyên nên đòi hỉ nhiều dưỡng chất. Chất đạm và lân cấp thiết cho cây phát triển tốt, ra nhánh, ra bông và quả phát triển. Khi mang quả, cần nhiều Kali để gia tăng chất lượng quả.

– Cây ổi sẽ được cung ứng phân thường xuyên từ khi trồng đến khi cho trái. Lượng phân bón cung ứng sẽ nâng cao dần khi cây lớn.

Cách bón phân cho cây ổi

– Phân được rãi cách gốc 30 centimét, bón ở ngoài sâu, trong hơi cạn khi vùi phân vào trong đất.

– Lượng phân bón cho cây ổi

Thời gian bón	Loại phân và liều lượng			Ghi chú
	NPK 16 – 16 – 8  (g/cây)	Ure (g/cây)	K2SO4
Năm 1 – 2	150 – 200	50 – 100	50 – 100	Bón 4 – 6 lần/năm
Từ năm 3 trở đi				– Rải chung quanh gốc. – Bón thường kì 15 ngày/lần xen giữa các lần bấm đọt.
– Xử lý ra bông	200 – 300	100	100
– Bón nuôi trái	100 – 200	100

– Mỗi năm nên bón thêm phân hữu cơ hoai mục 5 – 10 kilogam /cây. Có thể dùng một số loại phân chuồng đã được ủ cho hoai mục hoặc sử dụng một số loại phân hữu cơ, hữu co vi sinh đã qua quá trình chế biến công nghiệp.

3/3 Giải pháp ngăn ngừa, diệt trừ sâu hại gây bệnh tổng hợp trên cây ổi

– Một vài sâu hại gây bệnh chính trên cây ổi:

+Rầy mềm.

+ Ruồi đục quả.

+ Rệp dính, rệp sáp, rệp phấn trắng.

+ Sâu đục cành.

+ Bệnh thán thư.

+ Bệnh đốm lá.

Một vài sâu hại gây bệnh trên cây ổi

4/ Kỹ thuật bao quả và thu hoạch

– Nhằm ngăn ngừa sâu hại tấn công, nên triển khai bao quả khi trái non có đường kính khoảng 2,5 – 3 centimét ; Nguyên vật liệu bao trái phổ biến ngày nay là sử dụng bao nilon đã được đục lổ để bao. Các quả được bao lại sẽ có vỏ của quả bóng đẹp hơn và dễ tiêu thụ so vưới các quả không được bao quả.

Kỹ thuật bao quả

– Thu hoạch ổi: Thời gian cho thu hoạch ổi tập trung từ tháng 9 đến Tết Nguyên Đán. Tuy vậy, có các vườn ổi xử lý ra bông cho trái thường xuyên cả năm. Ổi thường hay được thu hoạch vào buổi sáng, cắt bằng kéo, quả được bao và còn cuống dính lá ở phía trên sẽ tăng giá trị thương phẩm.

– Thu hoạch cam: Triển khai thu hoạch khi quả chuyển màu vàng. Quả được thu hoạch vào lúc tiết trời khô ráo, đừng nên thu hái ngay sau mưa hoặc vào các ngày ù sương vì quả dễ bị ẩm thối. Quả thu xong cần để nơi thoáng mát, đừng nên tồn trữ quả 15 ngày kể từ thời điểm thu hoạch sẽ gây giảm giá trị thương phẩm của quả cam.

Mô hình trồng xen ổi trong vườn cam vinh