Kĩ thuật trồng và chăm bón cây mận đạt được giá trị kinh tế cao

Mận có thể trồng được vào hai vụ trong năm: vụ xuân trồng vào tháng 2, tháng 3, vụ thu trồng vào tháng 8, tháng 9 dương lịch. Trong đó trồng tối ưu nhất là vào vụ xuân, khi cây mậnrụng lá và chuẩn bị đâm chồi cũng là khi trồng có tỷ lệ sống cao nhất. Trồng vào vụ này ta có thể đánh rễ trần để trồng mà vẫn đạt tỷ lệ sống cực kỳ cao trên 95%. Ngược lại khi cây giống đã nảy mầm nếu tiến hành trồng rễ trần tỷ lệ cây chết có thể lên tới 60%.

1/ Làm đất, đào hố trồng mận

1/1/ Làm đất trồng mận

– Chuẩn bị vật dụng

Tùy tính chất của đất mà dùng vật dụng cho thích hợp như cày, bừa, cuốc bàn, xảo, cuốc trim (nếu cần), xẻng, thước dây.

– Cày, bừa

+ Trên diện tích trồng mận có diện tích bằng phẳng thì hãy tiến hành xử lý cày, bừa trước khi đào hố trồng cây.

+ Cày sâu tất cả diện tích đất 15 – 20 centimét.

+ Bừa đất cho nhỏ: Bừa đi bừa lại vài lần, lần sau vuông góc với lần trước.

+ Cày lại lần 2 với độ sâu 25 – 30 centimét.

+ Rắc vôi bột nếu cấp thiết (dựa trên độ chua của đất).

+ Bừa lại, nhặt sạch cỏ dại và những vật chất hữu cơ khác.

1/2/ Đào hố trồng mận

– Xác định và đo kích cỡ hố thích hợp: Tùy độ dốc của địa hình và độ phì của đất để lựa chọn kích cỡ hố trồng cho thích hợp.

– Đối với đất có độ phì thấp, nghèo dinh dưỡng thì hãy đào hố lớn và sâu hơn để gia nâng cao khả năng giữ nước và dinh dưỡng. Có thể đào với kích cỡ 50x60x70 centimét. Còn đối với đất giàu chất dinh dưỡng hơn có thể đào hố có kích cỡ nhỏ hơn, kích cỡ có thể là 60 x 60 x 60 centimét.

– Địa hình càng dốc thì càng phải đào hố sâu để gia nâng cao khả năng giữ nước, có thể sâu khoảng 100 centimét, chiều rộng tùy ý. Ở các nơi địa hình bằng phẳng, mực nước ngầm cao thì hãy đào hố rộng thay vì đào hố sâu, kích cỡ có thể là 60 x 60 x 40 centimét hoặc 80 x 80 x 60 centimét hoặc 40 x 40 x40 centimét.

– Sau khi đã xác định xong kích cỡ hố, sử dụng thước dây để đo và sử dụng cuốc để vạch hình dáng hố trên thực địa.

– Chọn vật dụng đào hố: Phụ thuộc vào độ cứng của đất để chọn lựa vật dụng đào hố. Thường thì sử dụng cuốc bàn, cuốc trim, thuổng để đào.

– Đào hố:

+ Đào hố theo vạch đo kích cỡ

+ Cuốc từ trên đỉnh xuống bên dưới chân đồi;

+ Tư thế đứng bền vững, nhẹ nhõm

+ Cuốc hố có kích cỡ, mật độ theo thiết kế

+ Sắp xếp hố nằm phía trên hàng chạy theo đường đồng mức

+ Sắp xếp hố theo hình nanh sấu hoặc theo hàng dọc

Khi đào chú ý: Đổ lớp đất mặt sang 1 bên, lớp đất đất ở dưới sang 1 bên.

– Thao tác cuốc:

+ Định hình hố: cuốc 2 nhát cuốc sát nhau, nhấc lưỡi cuốc lên tạo mép dưới của hố. Cuốc 2 nhát cuốc tiếp theo sát nhau nhấc lưỡi quốc lên hình thành mép trên của hố.

+ Kéo lớp đất mặt để sang 1 bên

+ Kéo lớp đất dưới làm gờ giữ nước. Cuốc thêm cho đủ độ sâu, sửa cho hố vuông.

– An toàn lao động khi đào hố:

+  Kiểm tra vật dụng trước khi đi làm (độ chắc, độ sắc)

+ Ở nơi đất dốc, có rất nhiều đá, sỏi cần sắp xếp lao động phù hợp cố gắng không làm đá lăn gây tai nạn cho người dưới dốc.

+ Khi cuốc, lấp hố trên sườn dốc cần đứng ở thế bền vững, nhẹ nhõm.

– Lưu ý: Khi cuốc hố: nếu tâm hố nằm giữa những lớp cây bụi hay cây gỗ nhỏ xử lý bằng phương pháp xê dịch tâm hố trong khoảng 0,5m để bảo vệ những cây che nắng đồng thời trong khi cuốc hố bảo vệ các cây bụi, cây gỗ chung quanh.

1/3/ Bón phân trồng mận

1/3/1/ Chuẩn bị

– Vật dụng, vật tư

+ Thúng, bộ quang gánh, cuốc, xẻng bảo đảm đòi hỏi dùng

+ Phân vô cơ gồm có kaly, lân.

+ Phân hữu cơ: Phân chuồng, phân xanh. Nếu như không có điều kiện thì có thể dùng rơm rác, cỏ mục để thay thế cho phân hữu cơ.

+ Vôi bột.

–   Dựa trên số hốc cần bón lót mà chuẩn bị lượng phân cho từng loại cho thích hợp.

–   Để bón cho 01 hố cần chuẩn bị lượng phân như sau:

+ Phân hữu cơ: 20 – 25 kilogam

+ Vôi bột: 0,3 Kilogam

+ Ka li sunfat: 0,1 Kilogam 0

+ Lân super: 0,2 Kilogam

– Cân lượng phân bón cần sử dụng cho mỗi hố. Thường thì, bà con nông dân thường cân lượng phân cho vài hố giai đoạn đầu, tiếp đến ước lượng lượng phân cho các hố tiếp theo để hạ bớt công khi bón phân.

1/3/2/ Những bước triển khai

– Bón vôi bột xuống đáy hố và thành hố

– Trộn phân với đất màu đưa xuống chiếm dưới đáy hố.

– Độ dầy lớp đất này phụ thuộc vào độ cao của địa hình. Địa hình càng cao, lấp càng ít đất để có thể bảo đảm khả năng giữ nước tốt. Lấp đất đầy hố cao hơn miệng hố 10 – 20 centimét.

– Lưu ý: Việc làm đất, đào hố, bón lót cần phải triển khai trước khi có thể trồng, 1 – 2 tháng.

– Lấp hố

+ Cuốc hố, bón lót phân sau 2 tuần, để cho đất phơi ải và triển khai lấp hố.

+ Sử dụng quốc đập nhỏ đất mầu đưa xuống hố trước

+ Vạc cỏ quanh hố đường kính 80 centimét, cuốc đất bổ sung, đập nhỏ, nhặt rễ cây

đá lẫn.

+ Lấp đất đầy miệng hố, có thể cao hơn mặt hố từ 10 – 15 centimét tạo hình mâm xôi hoặc bằng.

2/ Cách trồng và chăm bón trồng cây mận

2/1/ Tiêu chuẩn cây trồng

– Chọn cây khỏe không bị sâu bệnh, có thể trồng bằng cây ghép có bầu đất, cây rễ trần hoặc cây chiết.

2/1/1/ Cây ghép

+ Cây có chiều cao 40 – 50 centimét

+ Đường kính gốc khoảng 0,6 – 1,0 centimét

+ Phần cành ghép cao khoảng  20 – 25 centimét

+ Cây không bị sâu hại, bộ lá xanh tốt, không bị gẫy, không bị hiện tượng chân voi hoặc chân hương, bầu không bị dập vỡ.

2/1/2/ Cây chiết

– Đòi hỏi cây phải có đường kính gốc từ 1,0 – 1,5 centimét, cao 40 – 50 centimét

– Có hệ rễ cấp 2 – 3 (rễ đã chuyển từ màu trắng sang hơi vàng), không bị sâu hại, không bị dập vỡ bầu.

1/2/3/ Cây gieo hạt

– Đòi hỏi đường kính gốc cây từ 0,6 – 1,0 centimét

– Cây cao 30 – 40 centimét

– Nếu là loại cây gieo ngoài luống đất thì tránh lúc cây ra lộc non và nên hồ rễ trước khi đem trồng.

– Cây giống rễ trần tuổi từ 12 – 24 tháng, chiều cao cây từ 35 centimét trở lên, đường kính gốc từ 0,6 – 0,8 centimét, đường kính cành ghép đo trên mắt ghép 2 centimét từ 0,6 – 0,7 centimét. Không bị sâu bệnh, cụt ngọn.

– Kỹ thuật xử lý cây rễ trần: Tưới đẫm nước cho vườn ươm, sử dụng thuổng hoặc mai nhẹ nhàng đẩy cây lên khỏi mặt đất, nhẹ nhàng rũ đất để cây ít bị đứt rễ, sử dụng kéo cắt bớt lá, rễ, tiếp đến nhúng rễ cây vào hỗn hợp bùn loãng với phân chuồng hoai, bó thành bó, quấn rễ bằng bao tải để dưỡng ẩm rồi mau chóng vận chuyển đến nơi trồng.

Cây mận được canh tác và chăm sóc đúng cách đạt năng suất cao

2/2/ Cách trồng mận

– Tạo hố trồng cây:

+ Sử dụng cuốc hoặc bay moi đất trên hố đã được chuẩn bị trước, tạo hố nhỏ ở giữa hố lớn sâu hơn chiều cao của bầu 2  3 centimét.

+ Sử dụng tay san phẳng đáy hố

+ Rạch vỏ bầu

+ Vỏ bầu bằng polyetylen thì phải rạch bỏ

+ Tay không thuận cầm bầu, tay thuận cầm dao tem rạch vỏ bầu sao cho không bị đứt rễ.

+ Đặt cây xuống hố: Nhẹ nhàng đặt cây ngay thẳng giữa hố, mặt bầu thấp hơn mặt hố 23 centimét.

+ Lấp đất lần 1: Sử dụng đất nhỏ trùm kín 2/3 chiều cao bầu, sử dụng hai bàn tay nén đất quanh bầu theo chiều thẳng đứng.

+ Lấp đất lần 2: Đất đập nhỏ trùm kín bầu, nén đất lần hai.

+ Lấp đất lần 3: Lấp đất bổ sung trùm kín mặt hố trên cổ rễ từ 1 – 2 centimét không nén đất, xoa đất tạo mặt hố bằng.

– Lưu ý:

+ Trồng xong dù trời nắng hay mưa cũng cần phải tưới nước ngay cho cây

+ Sử dụng lá cây, mùn phủ gốc để dưỡng ẩm cho cây.

2/3/ Một vài trường hợp trồng cây sai kỹ thuật

– Đặt bầu nghiêng

– Nén làm vỡ bầu

– Lấp đất còn hở bầu,

– Đáy hố gồ ghề

2/4/ Chống đổ cho cây mận

– Mục đích

+ Sau khi tiến hành trồng, cây mận có khả năng bị đổ ngã hoặc long gốc cây do một vài nguyên do sau:

+ Gió bão (đây chính là nguyên do phổ biến nhất).

+ Gia súc, gia cầm gây thiệt hại đây chính là nguyên do mang tính cá biệt của địa phương).

+ Trong suốt chu trình chăm sóc (tưới nước, bón phân, ngăn ngừa, diệt trừ sâu hại ) có thể con người vô tình chạm phải làm long gốc cây.

+ Cây giống mới trồng có đặc tính là bộ rễ mới chưa mọc hoặc mới mọc, vẫn còn cực kỳ non yếu. Nếu gặp phải một trong những nguyên nhân gây bệnh trên có khả năng làm cho bộ rễ yếu ớt bị đứt, cây đổ, vậy nên dẫn đến cây phát triển sinh trưởng kém ở thời kỳ đầu, thậm chí làm chết cây đồng loạt.

– Chuẩn bị

+ Để chống đổ cho cây, mỗi hố cần phải chuẩn bị lượng nguyên vật liệu như sau:

+ Cọc: Số lượng: 01 – 03 cái. Nếu có đủ nguồn cung về cọc, có thể dùng 03 cọc để chống sẽ bảo đảm khả năng chống đổ tốt hơn.

– Kích cỡ cọc: Chiều cao của cọc khoảng 80 – 100 centimét, đường kính cọc 2 centimét, cọc phải thẳng, cứng chắc.

– Nguyên vật liệu làm cọc: Tùy ý (có thể bằng tre, gỗ hoặc các giống cây rừng khác).

– Dây buộc: Mỗi hố cần 01 dây buộc có chiều dài khoảng 30 centimét, dây phải dai, có thể là dây nilong hoặc dây cây rừng.

– Vật dụng đóng cọc: Có thể sủ dụng búa đinh, vồ hoặc những nguyên vật liệu có sẵn khác)

– Cách chống đổ

+ Nếu chống bằng 01 cọc cho mỗi hố:

+ Hướng của cọc phải ngược với hướng gió chính của vùng.

+ Độ sâu của cọc khoảng 10 – 15 centimét phụ thuộc vào độ cứng của đất.

+ Cọc tạo với thân chính của cây một góc 45^o.

2/5/ Tủ gốc cho cây mận

2/5/1/ Mục đích

Tủ gốc cho cây sau khi tiến hành trồng nhằm những mục đích sau:

+ Dưỡng ẩm cho gốc cây.

+ Hạn chế cỏ dại mọc.

+ Cung ứng mùn cho đất, giúp đất tơi xốp hơn.

2/5/2/ Nguyên vật liệu

– Nguyên vật liệu tủ có thể là rơm, rác, cỏ khô hoặc những phế phụ phẩm của nông nghiệp có sẵn tại gia đình như cây ngô, cây đậu nành, cây lạc,…..

– Nếu có rất nhiều nguyên vật liệu tủ, có thể tủ tất cả diện tích đất trồng. Nếu như không, chỉ tủ xung quanh gốc cây với đường kính khoảng 1m.

2/5/3/ Cách tủ gốc

– Tủ cách gốc cây 10 – 15 centimét để sâu hại không tấn công gốc cây.

2/6/ Tưới nước cho cây mận

2/6/1/ Mục đích

Tưới nước sau khi tiến hành trồng nhằm:

– Tạo cơ hội cho rễ tiếp xúc với đất dễ dàng, rễ dễ bám và phát triển thuận lợi.

– Cung ứng nước cho cây mận.

2/6/2/ Thời gian

– Sau khi tiến hành trồng xong, dù đất ẩm hay đất khô vẫn cần phải tưới nước cho cây ngay.

2/6/3/ Lượng nước tưới

– Lượng nước tưới phụ thuộc vào ẩm độ đất. Tưới khoảng 10 – 15 lít trên 1 cây, 1 – 2 lần trên 1 ngày, tưới thường xuyên trong 2 tháng đầu. Thông thường không bao lâu sau chỉ cần phải tưới 2 – 3 lần trên 1 tuần. Nếu đất khô, cần phải tưới nước nhiều hơn. Tuy vậy cây mận cũng như cây ăn trái khác là không có khả năng chịu được úng.

2/6/4/ Vật dụng tưới

– Có thể tưới bằng máy bơm hoặc tưới bằng thùng ôzoa.

2/6/5/ Kỹ thuật tưới

Tưới đều chung quanh gốc để cho đất lún đều. Lưu ý, không được xả nước quá mạnh vào gốc vì có khả năng làm xối đất ra khỏi gốc

2/7/ Trồng dặm

– Bảo đảm cây trồng sống 100%, cần triển khai trồng dặm ngay sau khi tiến hành trồng 15 – 20 ngày.

2/8/ Trồng xen

– Mục đích

+ Gia tăng hệ số dùng đất. Không để khoảng đất trống trên vườn trồng mận, tận dụng mọi khoảng đất cho trồng xen.

+ Tăng hiệu quả kinh tế. Tăng thu nhập trên cùng một diện tích đất.

+ Lấy ngắn nuôi dài. Số tiền thu được từ sản phẩm cây trồng xen có thể được sử dụng để đầu tư chăm sóc cho cây mận trong khoảng thời gian đầu khi mận chưa được thu hoạch. Việc này cực kỳ có ý nghĩa với bà con nông dân vùng cao.

+ Cải tạo đất, tăng độ màu mỡ của đất.

+ Nâng cao năng suất cây trồng chính.

+ Xác định loài cây để trồng xen.

+ Dựa trên mục đích của chủ vườn và đặc tính hình thức biểu hiện ra bên ngoài của cây để lựa chọn phương pháp trồng xen và loài cây trồng xen.

+ Kết hợp cây mận với cây ăn trái ngắn ngày như dứa, một số loại dưa,…

+ Kết hợp cây mận vớí cây công nghiệp ngắn ngày như những loài cây họ Đậu như lạc, đậu nành, đậu đen, đậu xanh, ngô,…

+ Kết hợp cây mận vớí cây cải tạo đất như vỏ vectiver, lạc, đậu, cây chó đẻ,… như vỏ vectiver, lạc, đậu, cây chó đẻ,…

+ Phụ thuộc loài cây trồng xen mà quyết định thời vụ để trồng cho thích hợp. Giai đoạn kiến thiết cơ bản, cây còn nhỏ, diện tích đất trống lớn thì hãy trồng xen. Phụ thuộc loài cây trồng xen mà xác định mật độ, với khoảng cách trồng cho thích hợp. Mật độ, với khoảng cách giống như khi trồng thuần loài. Chú ý trồng cây trồng xen cách gốc cây mận ít nhất 1m. Cách thức trồng và chăm bón cây con như trồng cây thuần loài.