Giới thiệu một vài hoá chất sử dụng để điều tiết sinh trưởng tiến trình ra hoa đậu trái

Một trong các thành tựu của công nghiệp hoá học đã tổng hợp ra được đồng loạt những hợp chất hoá học có công dụng tương đương như những Phytohoocmon để con người điều tiết sinh trưởng (chất điều hòa sinh trưởng) phát triển của cây trồng theo ý muốn.

Việc ứng dụng những giải pháp cơ giới để điều chỉnh cho cây ăn trái ra bông, đậu trái thường bị giới hạn bởi hiệu quả ảnh hưởng thấp, tốn công lao động và bị lệ thuộc nhiều vào điều kiện khí hậu…

Trong khi đó việc ứng dụng những giải pháp hoá học cho hiệu quả ảnh hưởng cao, đồng đều và chống được những điểm yếu của những giải pháp ảnh hưởng cơ giới, do đó hiện nay ở những nước có sản lượng trái lớn trên toàn cầu ứng dụng những giải pháp này ngày càng rộng rãi hơn.

1/ Một vài hoá chất sử dụng để điều tiết sinh trưởng sinh dưỡng của cây ăn trái (trái).

1/1/ Gibberellin (GA)

– Bên trong cơ thể thực vật GA có công dụng làm nối dài tế bào và nâng cao tốc độ phân bào. Phun GA cho cây ăn trái trong giai đoạn sinh trưởngdinh dưỡng nâng cao chiều rộng lá, chiều dài lá, đường kính thân và chiều cao cây…

– Đối với sinh trưởng sinh thực, phun GA cho cây, làm kìm hãm quá trình chín của quả (một vài loài quả thường có múi như: chanh, bưởi…) nhờ đó có thể rải vụ thu hoạch.

– Phun GA nâng cao sức chịu va chạm cơ giới của vỏ của quả, gây giảm tỷ lệ quả thối.

– Bên cạnh đó cũng có thể dùng GA phun cho cây lúc hoa rộ làm trọng lượng quả, số quả, kích cỡ quả đều tăng, tạo quả không hạt, nâng cao năng suất quả…

1/2/ Auxin (IAA, IBA, 2,4D…)

– Dùng để kích thích sinh trưởng của rễ, thúc đẩy sự ra rễ của cành giâm, cành chiết.

– Tạo lợi thế sinh trưởng đỉnh, nếu như không muốn chồi bên phát triển người ta tiến hành xử lý phun một lượng auxin lên mặt tán cây, chồi bên sẽ không lên được.

– Ngược lại muốn tạo cho cây có rất nhiều chồi, tiến hành xử lý phun Gibberellin hoặc Kinetin gây giảm bớt lượng Auxin trong chồi ngọn, kích thích sinh trưởng của chồi bên.

1/3/ Phân bón lá

Là những dạng chế phẩm công nghiệp có cực kỳ nhiều loại khác nhau được sản xuất trong và ngoài nước (như: Altonic, Komic, Pomior; HQ201/..), thành phần bao gồm những nhân tố dinh dưỡng đa lượng, vi lượng và những chất kích thích sinh trưởng kết hợp hoặc riêng rẽ, nhằm kích thích sinh trưởng hoặc thúc đẩy tiến trình ra hoa kết quả, hạ tỷ lệ rụng quả, thúc đẩy quá trình chín, hoặc làm cành giâm cành chiết nhanh ra rễ…

2/ Một vài hoá chất sử dụng để điều khiển tiến trình ra hoa, đậu trái của cây ăn trái (trái).

• Ala (B9)

Ala (B9) có chứa 80% hoạt chất, dạng bột trắng, tan mạnh trong nước, ít độc với người và động vật, không độc với cá. Có công dụng kìm hãm sinh trưởng thân lá, đẩy mạnh phân hoá mầm hoa, ngăn không cho sự rụng của quả trước khi tiến hành thu hoạch, cắt ngắn thời gian cho thu hoạch quả. Phun cho vải, nhãn ở nồng độ 0,1% lúc bước đầu ra hoa sẽ nâng cao năng suất quả 20 – 30%.

• Ethrel

Ethrel có chứa 40% chất hoạt động dạng lỏng không có màu dễ bay hơi, tan trong nước, khi xịt lên tán cây Ethrel sẽ bay hơi và thu nhiệt của lá và lộc non khiến cho lộc non bị cháy khi gặp nắng, nếu trời không có nắng thì lộc non sẽ bị cong queo, và non trên lộc vàng đi và rụng, lộc sẽ mất khả năng sinh trưởng

– Một lít Ethrel chứa 400 mililít etylen.

– Xử lý Ethrel cho một vài loài cây ăn trái cho nhiều vụ trong 1 năm

– Xử lý để quả chín sớm, chín đều hàng loạt (với một vài loại quả như: táo, cam quýt…) phun trước thu hoạch nửa tháng.

• Paclobutrazol

Paclobutrazol là một chất thuộc nhóm Gibberillin tổng hợp có công dụng ức chế sinh trưởng sinh dưỡng và kích thích sinh trưởng sinh thực. Chất này được sản xuất và ứng dụng để điều chỉnh cho cây ăn trái ra bông trái vụ hoặc ra bông sớm hơn nhằm nối dài thời gian cho thu hoạch và cung ứng quả xoài, tránh hiện trạng quá tải về sản phẩm trong vụ thu hoạch chính khiến cho rớt giá.

Bón Paclobutrazol vào trong đất rất hiệu quả hơn xịt lên lá, tưới vào xung quanh gốc cây rất hiệu quả hơn là qua hệ thống tưới từng giọt. Liều lượng 4g/cây là liều lượng phù hợp trong điều kiện khí hậu tốt, nếu cao hơn liều lượng này sẽ kìm hãm quá mức sinh trưởng của cây và gây giảm số lượng hoa đến mức không thể đồng ý được. Trong khoảng thời gian xử lý nếu đất không đủ ẩm sẽ khiến cho cây chậm phản ứng với Paclobutrazol, khi xử lý cần chú ý đến đặc tính của đất, tuổi cây và nồng độ phù hợp (Winston, E.C. 1989).

Quy trình hướng dẫn xử lý ra bông xoài Cát Hoà Lộc ra bông trái vụ bằng phương pháp: tưới paclobutrazol vào trong đất với liều lượng 1-2 gam a.i/m đường kính tán lá khi lá xoài đạt 2-3 tháng tuổi, sau tưới paclobutrazol 3 tháng phun Thiourea lên lá với nồng độ 0,3- 0,5% để kích thích làm tăng khả năng ra hoa, (Trần Văn Hâu 2005)

3/ Quy tắc của việc dùng hoá chất điều khiển sinh trưởng, phát triển của cây ăn trái (trái).

– Nồng độ dùng đối với mỗi loại hoá chất và mỗi loại cây phải thích hợp. Nếu dùng quá thấp thì không có hiệu quả, nếu cao có khả năng làm huỷ diệt trừ cây (làm cháy lá, cháy ngọn, nứt quả, thối quả…)

– Dùng hoá chất đồng thời với những giải pháp chăm sóc khác: bởi chất điều tiết sinh trưởng không phải là những dưỡng chất, chúng chỉ có thể hoạt hoá tiến trình trao đổi chất, do đó muốn rất hiệu quả thì phải kết hợp giữa việc xử lý chất điều tiết sinh tưởng với những giải pháp chăm sóc cho cây: Bón phân, tưới nước…

– Dùng phải xem xét kỹ đối kháng sinh lý giữa những chất đem xử lý và những chất sinh trưởng nội sinh trong cây.

– Dùng đúng loại hoá chất: Từng loại hoá chất chỉ xử lý hiệu quả đối với một số loại giống cây ăn trái nào đó, ở một vùng nào đó…Do đó muốn dùng cần phải nghiên cứu cụ thể và qua thử nghiệm có kết quả chắc chắn mới dùng rộng rãi trên vùng sản xuất.

4/ Các lưu ý khi dùng hoá chất điều tiết sinh trưởng, phát triển của cây ăn trái (trái).

Để điều khiển sinh trưởng, phát triển cây ăn trái bằng hoá chất có hiệu quả cần lưu ý các điểm điểm sau:

– Dùng hoá chất cho bất cứ loại cây nào cũng phải thực thi vào các ngày trời râm mát, vào buổi sáng sớm hoặc chiều tối, các ngày trời không có mưa không quá nắng, quá rét.

– Dùng phải đúng thời gian, trong mỗi thời kỳ sinh trưởng của cây ăn trái mới mang lại hiệu quả.

– Khi dùng phải có phòng hộ lao động, không nên để hoá chất dính vào người và quần áo