Cách trồng cây thanh long, phần 3: Xử lý ra bông

Tìm hiểu thêm trong bài viết này độc giả sẽ:

– Thông thạo kiến thức và những bước công việc, những đòi hỏi kỹ thuật trong quy trình hướng dẫn xử lý ra bông thanh long; Biết thời gian xử lý, tuổi vườn xử lý và biện pháp tiến hành theo đúng phương pháp kỹ thuật. – Rèn luyện được kỹ năng: lựa được thiết bị bóng đèn và thiết kế xử lý đạt chuẩn ; Thực thi lắp đặt hệ thống xử lý trên vườn theo đúng trình tự, bảo đảm đòi hỏi kỹ thuật; Thực thi thắp sáng, theo dõi và điều chỉnh những điều kiện môi trường thắp đèn thích hợp với sự phát triển và phát triển của thanh long.

1/ Nhu cầu sinh lý để cây thanh long ra bông

* Định nghĩa ra bông đối với các loại cây thanh long

Sự tạo thành hoa là biểu hiện cây chuyển từ thời kỳ phát triển sinh trưởng dinh dưỡng sang thời kỳ phát triển sinh trưởng sinh sản: chuyển hướng từ tạo thành mầm lá sang tạo thành mầm hoa. Nó dấu hiệu về phản ứng di truyền và trạng thái sinh lý ổn định khi gặp hoàn cảnh ngoại cảnh phù hợp. Sau khi cảm ứng sự ra bông thì hoa được tạo thành và phân hóa.

* Thuyết ra bông

Thuyết quang chu kỳ (sự cảm ứng ra bông bởi ánh sáng)

Độ dài chiếu sáng tới hạn trong ngày có công dụng điều tiết sự phát triển phát triển của cây, có thể kích thích hoặc ức chế những quá trình khác nhau và dựa vào những loài khác nhau gọi là hiện tượng quang chu kỳ. Ở trên quan điểm này người ta phân thành 3 nhóm cây: ngày ngắn; ngày dài; trung tính.

Cây thanh long thuộc cây ngày dài (ra bông khi ngày dài tới hạn), do đó khi thắp đèn nối dài thời gian chiếu sáng cây sẽ ra bông.

* Đặc tính ra bông kết quả

Thời gian bước đầu ra quả thường có thể được đẩy nhanh nhanh bằng phương pháp xịt các chất ức chế sinh trưởng, cắt tỉa cành, những giải pháp ảnh hưởng cơ giới khác…

* Hiện tượng ra quả cách năm

Ở đa số loài cây ăn trái, thường hay xẩy ra hiện tượng ra quả cách năm, chính vì trong các năm đạt sản lượng cao sự phát triển yếu đi, ảnh hưởng nhiều đến sự phân hóa mầm hoa cho vụ quả sang năm.

Như vậy cần lưu ý cung ứng đầy đủ, đúng loại, đúng lượng và đúng thời kỳ sinh trưởng để cây có khả năng hiện trạng sinh trưởng tối ưu nhất để chuyển sang sinh trưởng sinh thực.

Hiện tượng cách niên có thể giải quyết được bằng những giải pháp:

– Ứng dụng cách trồng trọt cao bảo đảm sự phát triển của rễ nối dài, phát triển mạnh cành, lợi dụng độ chiếu sáng tối ưu nhất.

– Điều hòa kịp lúc mối quan hệ giữa cành và quả (cắt tỉa, bẻ cành, uốn cành, phun hóa chất..)

– Chọn lựa và trồng các giống ra bông kết quả điều hòa.

* Giải pháp đẩy mạnh thụ phấn thụ tinh

Trong khi thiết kế vườn cây ăn trái cần phải quan tâm đến tình hình thụ phấn thụ tinh của hoa. Chính vì sự đậu trái dựa vào sự thụ phấn tốt hay xấu, mà sự thụ phấn lại dựa vào 3 nhân tố là:

– Đặc tính ra bông của mỗi loại cây.

– Thời tiết lúc nở hoa.

– Các nguyên nhân (môi giới) như ong, bướm, ruồi…

– Thời tiết tuyệt vời cho thụ phấn là: nắng, nhiệt độ và độ ẩm vừa phải, không có gió lớn…

Cây thanh long thuộc nhóm cây ngày dài, sự ra bông chịu tác động của quang kỳ, ở nam bộ thanh long bước đầu ra hoa vào tháng 4-9dl vì số giờ chiếu sáng trong ngày >12 giờ (ngày dài). Do đó, muốn thanh long ra bông quả nghịch vụ vào thời kỳ đêm dài ngày ngắn, một trong các giải pháp đạt hiệu quả cao ngày nay là tạo chiếu sáng nhân tạo trong khoảng thời gian ngày ngắn bằng phương pháp đốt đèn trong một thời gian ổn định giúp cây ra bông hàng loạt.

1/1/ Ra bông tự nhiên

Như đã đề cập ở phía trên, thanh long là loại cây cảm ứng ra bông trong hoàn cảnh ngày dài. Hoa xuất hiện tự nhiên từ tháng 3 đến tháng 10 (rộ nhất từ tháng 5 tới tháng 8), trung bình có 4 – 6 đợt cây ra hoa rộ hằng năm.

Sự ra bông của thanh long trong năm

Ngày/tháng/năm	Số hoa ra	Tỷ lệ (%)
10/3 – 04/5/1995	583	2,57
11/5 – 31/5/1995	4343	19,14
01/6 – 30/6/1995	9945	43,83
01/7 – 31/7/1995	6788	29,92
01/8 – 31/8/1995	997	4,40
01/9 – 11/9/1995	32	0,14
Tổng số hoa ra trong năm	22/688	100
Số hoa trên mỗi trụ	94,5

(Nguồn: Nguyễn Văn Kế, 2000).

1/2/ Ra bông trái vụ

Việc thắp đèn vào buổi tối để xử lý ra bông thanh long trong hoàn cảnh ngài ngắn được ứng dụng rộng rãi ngày nay là cách đặt cây trong hoàn cảnh ngày dài nhân tạo. Nhiều nghiên cứu cho biết, dùng bóng đèn cho ánh sáng đỏ và đỏ xa (ánh sáng ban ngày) có công suất từ 75 – 100W với thời gian chiếu sáng 6 giờ/ngày trong 15 ngày liên tục sẽ cho hiệu quả xử lý cao nhất.

Tuy vậy, A. Khaimov và Y. Mizrahi (2006) cũng sử dụng bóng đèn tương đương và thắp 3, 6 và 9 giờ/đêm từ tháng 3 – 7 nhưng không phát hiện thấy tác động của việc thắp đèn, nói cách khác là quang kỳ, đến sự ra bông ở loài Hylocereus undatus (ở Israel, ngày ngắn nhất xuất hiện vào tháng 3 và dài nhất vào tháng 7).

Dựa theo mùa vụ mà số đêm chiếu sáng và thời gian chiếu sáng thay đổi, số giờ chiếu sáng trong ngày càng ngắn và thời tiết càng lạnh thì thời gian chiếu đèn và số giờ đốt đèn trong đêm càng tăng, số đêm chiếu sáng từ 15-20 đêm đồng thời số giờ chiếu sáng/đêm từ 6-10 giờ là thanh long có thể ra bông. Thông thường thời gian từ khi ra nụ đến khi hoa nở từ 18-21 ngày và từ khi hoa nở đến lúc thu hoạch quả từ 28-35 ngày. Vậy nên, dựa theo mục đích và nhu cầu quả trên thị trường mà nhà vườn quyết định thời gian xử lý ra bông. Loại bóng đèn chiếu sáng có thể dùng là bóng đèn tròn 75-100W, với khoảng cách hợp lý nhất từ bóng đèn đến cành thanh long là 0,5-1,0m.

Ở Bình Thuận nói riêng và Miền nam nói chung mùa thanh long tự nhiên xẩy ra từ tháng 4 tới tháng 9, rộ nhất từ tháng 5 tới tháng 8/ Vào thời gian ấy giá thấp, một vài nhà vườn tiến bộ đã phát hiện, hoàn chỉnh dần từng bước kỹ thuật thắp đèn tạo quả trái vụ để chủ động thu hoạch, tăng hiệu quả kinh tế.

2/ Xử lý ra bông thanh long trái vụ

2/1/ Chọn thời gian xử lý, tuổi cây xử lý

Để xử lý cây thanh long ra bông người trồng phải:

– Nắm bắt được giá thị trường;

– Thời gian thắp đèn để cây ra bông hàng loạt nhất, ngắn nhất;

– Thị trường dễ tiêu thụ nhất;

– Thời gian cây cho chất lượng quả tối ưu nhất, ít sâu hại gây bệnh trên cây thanh long nhất;

– Tuổi cây đạt đòi hỏi xử lý ra bông ;

– Cây đang ở thời gian tối ưu nhất để chuyển từ sinh trưởng dinh dưỡng sang sinh trưởng sinh thực (ra bông );

– Phụ thuộc vào đặt tính giống;

– Vườn cây khô ráo, để dễ ra bông ;

– Chuẩn bị đầy đủ trang thiết bị cho công việc xử lý;

– Nắm vững quy trình và những bước thực thi.

2/2/ Xác định tuổi cây và thời gian xử lý

– Tuổi cây sau khi tiến hành trồng nếu được chăm sóc tốt, khoảng 18-20 tháng có thể xử lý ra bông. Nhưng cần lưu ý thời kỳ đầu tránh để trái trên cây nhiều, sẽ khiến cây suy kiệt vì cây còn trẻ tích lũy dinh dưỡng chưa nhiều.

– Thời gian xử lý tối ưu nhất là lúc trời nắng tốt, hết mưa để hạ thời gian thắp đèn (tiết kiệm điện), mùa rét thời gian thắp đèn nối dài hơn, mùa khô.

Sau trồng 18 tháng thì có thể để cây ra bông tự nhiên (trùng thời tiết, khí hậu của địa phương

Tuổi cây khoảng 18 tháng sau trồng thì có thể xử lý ra bông trái vụ

Cây đủ tuổi xử lý ra bông nghịch vụ

Xử lý ra bông thanh long

Vườn sau trồng 18 tháng, triển khai xử lý ra bông

Sau xử lý ra bông thanh long

2/3/ Bón phân trước xử lý

Nhằm mục đích giúp cây có đầy đủ dưỡng chất để chuẩn bị ra bông và nuôi trái sau này. Bón đúng loại, đủ dưỡng chất, đủ lượng, đúng lúc cây cần sẽ hỗ trợ cây khỏe tăng sức đề kháng, chịu đựng với môi trường với sâu, bệnh gây hại. Đây chính là cơ sở để cây cho năng suất tốt nhất và đạt hiệu quả cao.

Bón phân gồm phân vô cơ và hữu cơ:

– Phân hữu cơ:

+ Lần 1: Trước khi thắp đèn một tháng bón 5 kilogam phân chuồng hoai mục hoặc 0,5 kilogam phân hữu cơ sinh học/trụ

+ Lần 2: Trước khi thắp đèn 15 ngày, bón 0,5 kilogam /trụ phân hữu cơ sinh học.

+ Lần 3: Sau khi nụ xuất hiện bón 0,5 kilogam /trụ phân hữu cơ sinh học.

– Phân bón lá:

+ Trước thắp đèn 20-30 ngày xịt phân bón lá có tỷ lệ NPK là 33:11:11 (Tức là có tỷ lệ N = 33%; P₂O₅ = 11% và K₂O = 11%).

+ Trước khi thắp đèn một ngày, phun phân bón lá 6-30-30, phun 2 lần, cách nhau 5 ngày, 15g/bình 8 lít.

+ Sau thụ phấn, phun phân bón lá 30-10-10, phun 2 lần, cách nhau 5 ngày,

15g/bình 8 lít.

+ Trước khi thu họach 3 tuần, phun phân bón lá 12-0-40-3Ca, phun 2 lần, cách nhau 5 ngày, 15g/bình 8 lít.

Ngay sau khi lặt bỏ hoa, xịt ngay SIÊU CANXI, giúp mau lành vết thương, lỗ trái nhỏ và bảo vệ 3 tai dầu trái. 10 ngày dầu sau khi trái tạo thành phun COMBI.GA3, phun 2 lần, cách nhau 5 ngày.

Giai doạn sau 10 ngày, quả lớn cực kỳ nhanh cả về kích cỡ lẫn chất lượng, phun thường xuyên 2-3 lần KPT “Siêu Lớn Trái THANH LONG”, 5-7ngày phun 1 lần. Lưu ý: nếu bị lem trái, phun ngay 7-5-44+TE

3/ Cách triển khai xử lý thanh long ra bông trái vụ

Những bước triển khai:

– Bước 1: Bón phân, chăm sóc vườn trước xử lý

– Bước 2: Chọn thời gian xử lý

– Bước 3: Xác định tuổi cây xử lý

– Bước 4: Chọn biện pháp xử lý

– Bước 5: Chọn loại bóng đèn xử lý

– Bước 6: Chuẩn bị bóng đèn và dây dẫn đúng cách

– Bước 7: Tính toán tải của đường dây và kéo dây theo sơ đồ

– Bước 8: Đấu nối bóng đèn vào đường dây và kiểm tra an toàn điện

– Bước 9: Gắn biển báo (nguy hiểm) đang thắp đèn xử lý (và không phân sự, không được đến gần vườn xử lý, hộp điều khiển.

– Bước 10: Ghi ngày bắt đầu và kết thúc thắp đèn, thời gian thắp đèn mỗi đêm

3/1/ Chọn biện pháp xử lý

* Xử lý bằng hóa chất, dinh dưỡng và chất điều hòa sinh trưởngthực vật

Theo Nguyễn Thị Ngọc Ẩn (1999), nếu phun dung dịch KNO3 nồng độ 4/000 ppm ướt đều lên lên cây thì hoa sẽ xuất hiện trước 15 – 30 ngày so sánh với không xử lý. Bên cạnh đó, nhà vườn còn có thể dùng hỗn hợp dinh dưỡng VSL-1 chấm vào mắt trên cây thanh long để kích thích làm tăng khả năng ra hoa vào thời gian có nhu cầu (biện pháp do Công ty giống cây ăn trái Đồng Nai (VACDONA) nghiên cứu). Theo cách này, cây được phun dung dịch VSL-2 phối hợp KNO3 để kích thích mắt nở lớn đồng đều, tiếp đến bóc mắt và chọn lựa mắt có thể nở hoa để chấm hỗn hợp dinh dưỡng VSL-1 vào.

Nếu điều kiện khí hậu thuận lợi, chỉ ba ngày sau cây đã nhú nụ và nở hoa sau khoảng 22 ngày. Tuy vậy, để thanh long ra bông, đậu trái và có hình dạng quả đẹp cần biết kỹ thuật bóc mắt và chấm hỗn hợp dinh dưỡng đúng giai đoạn cây có thể tập trung dinh dưỡng ra bông, kết quả.

Nghiên cứu của A. Khaimov và Y. Mizrahi (2006) trên loài Hylocereus undatus vào năm 2003 ở Israel cho biết, xử lý CPPU (N-(2-chloro-4-pyridinyl)-N’-phenylurea) nồng độ 50 và 200 ppm từ tháng 2 – 5 (1 tháng/lần) giúp thanh long tăng tổng số hoa và đợt cây ra hoa rộ đầu trổ sớm hơn 45 – 75 ngày so sánh với đối chứng. Trong khi, xử lý GA3 tương đương ở nồng độ 100 và 500 ppm thì gây giảm tổng số hoa và đợt cây ra hoa rộ đầu trổ trễ hơn 30 – 60 ngày so sánh với đối chứng.

* Xử lý bằng phương pháp thắp đèn

Biện pháp này được đông đảo nhà vườn ứng dụng có hiệu quả ngày nay, nhưng cần phải chuẩn bị trước 7 – 8 tháng. Dùng điện lưới hoặc máy nổ bảo đảm điện thế ổn định, bóng đèn tròn 75 – 100W đối với vườn thanh long từ 4 năm tuổi trở lên. Treo bóng đèn cách mặt đất 0, 7 – 1,2 m và cách tán cây 0,5 – 1m.

Về thời gian chiếu sáng thì những nghiên cứu cho biết có rất nhiều khác nhau. Trương Thị Đẹp (1998) kết luận, dùng bóng đèn 100W để thắp sáng cho thanh long 4 giờ thường xuyên 10 – 15 đêm mới gây được cảm ứng ra bông. Còn qua điều tra trên diện tích rộng của Phan Văn Thu và thí nghiệm của Đỗ Văn Bảo (1999) tại Hàm Thuận Nam và Phan Thiết thì trong 97 lần thắp sáng bằng đèn của những vườn được điều tra đã có đến 85% số vườn phải thắp đèn từ 8 đến 10 giờ/đêm và thường xuyên từ 15 đến 20 đêm dựa theo mùa.

Thắp đèn xử lý ra bông thanh long

Sơ đồ thời gian thắp đèn cho cây thanh long

Xử lý bóng đèn cao áp 250W có thể kích thích thanh long ra bông sớm. Một bóng đèn cao áp có thể thắp trung bình cho khoảng 27 trụ thanh long bảo đảm đủ ánh sáng để kích thích thanh long ra bông trái vụ, đạt được giá trị kinh tế cao. Tỉ lệ xử lý đạt được hiệu quả tiết kiệm điện năng và kinh tế là 18 bóng/500 trụ thanh long. Nếu dùng bóng đèn tròn dây tóc hoặc đèn Compact với 500 trụ thanh long thì số lượng đèn phải dùng là 500 bóng.

Dùng đèn cao áp 250W, ánh sáng vàng góp phần làm giảm điện năng tiêu thụ, hạ tiền điện khoảng 55% so sánh với đèn compact 20W và hạ khoảng 85% so sánh với đèn tròn dây tóc 60W. Việc dùng đèn cao áp 250W ánh sáng vàng có thể kích thích thanh long ra bông trái vụ hiệu quả nhất hơn, tiết kiệm điện năng, tiết kiệm thời gian, chí phí sản xuất và đem lại hiệu quả kinh tế xã hội thiết thực.

Khảo sát khả năng dùng đèn ECO 200W ánh sáng trắng và đèn LG – 73D 250 W ánh sáng vàng xử lý ra bông trái vụ cho thanh long ruột trắng từ tháng 11/2009 đến tháng 3/2011 trên một vài vườn thanh long từ 2,5 đến 5 năm tuổi tại Huyện Hàm Thuận Bắc, tỉnh Bình Thuận.

Xử lý ra bông bằng đèn cao áp tại Bình Thuận

3/2/ Lựa được thiết bị bóng đèn và thiết kế xử lý

Dùng lưới điện quốc gia: có một vài khó khăn như điện áp không ổn định, lâu lâu bị cúp điện làm hỏng kế hoạch, vì muốn cắt đêm dài cần phải thắp sáng thường xuyên một vài giờ ổn định nào đó.

Máy phát điện riêng -> kinh phí cao, chỉ dự phòng.

Sử dụng bóng đèn tròn, từ 75 – 100 watt, ngày nay chủ yếu các vườn sử dụng bóng 75 watt.

Sử dụng bóng 60 watt không đủ độ sáng, số quả ra ít.

Sử dụng bóng 200 watt số quả không tăng hơn bao nhiêu mà lại tốn điện.

Bảng so sánh tác động của 3 loại bóng đèn tròn xử lý

Công suất	Số vườn ứng dụng trong mẫu điều tra	(%) số vườn	Năng suất kilogam /trụ/lứa
60 watt	3	10	6,4
75 watt	18	60	7,3
75 + 100 watt	9	30	7,4
Cộng	30	100

(Nguồn: Phan Văn Thu, Luận văn Tốt Nghiệp ĐHNL, 1999)

Bảng trên cho biết nền tảng khoa học để thắp đèn tối ưu nhất là dùng bóng 75 W, lượng ánh sáng vừa đủ và thích hợp với nhu cầu của cây ra bông, vì vậy trên cơ sở này có thể khuyên cáo dùng bóng đèn 75W trong xử lý thanh long ra bông.

Trong hoàn cảnh ngày nay do nhu cầu dùng điện tăng, nên khả năng cung ứng điện có lúc bị gián đoạn ảnh hưởng nhiều đến việc xử lý ra bông.

Kỹ thuật sản xuất bóng đèn trên toàn cầu và Việt Nam đã đạt được thành tựu lớn là bóng đèn Compact ra đời, đã hỗ trợ cho công việc xử lý ra bông thanh long được tiết kiệm và hiệu quả hơn cực kỳ nhiều.

Một vấn đề tương đối nan giải cho nhà vườn là giá cả bóng đèn tương đối cao (loại 20W+đuôi khoảng trên 30000 đ, vì giá cả đắt nên khả năng mất cắp lớn, trong khi bóng đèn tròn+đuôi khoảng trên 7000 đ). Chính vì thế dù biết hiệu quả tốt nhưng số người ứng dụng còn hạn chế.

Bảng so sánh bóng đèn tròn và Compact

Thông số	Đèn tròn (A)	Compact (B)	So sánh B và A
Số lượng đèn	100	100	Bằng nhau
Đơn giá	3/000	28/500	Cao hơn
Tuổi thọ đèn	1/000 giờ, tương tự 10 chu kỳ chiếu sáng)	6/000 giờ, tương tự 60 chu kỳ chiếu sáng)	Cao hơn
Công suất hệ thống	7,5 kW	2,0 kW	Hạ 73,3%
Điện năng tiêu thụ trong 1 chu kỳ	693 kWh	182 kWh	Hạ 73,8% (511 kWh)
Độ rọi trung bình	23 lux	39 lux	Cao hơn
Số hoa thanh long trên 1 trụ	23 – 25	21 – 22	88-91% (không tác động lớn đến năng suất)

Như vậy, với cùng biện pháp chăm sóc và thời lượng chong đèn như nhau.

– Năng suất đèn compact chỉ thấp hơn khoảng 10%

– Tuy giá đèn compact cao nhưng tuổi thọ gấp 6 lần

– Nổi bật là, lượng điện năng tiêu thụ compact hạ trên 70%

3/2/1/ Loại bóng đèn tròn

Dùng bóng đèn tròn dây tóc với 500 trụ thanh long thì số lượng đèn phải dùng là 500 bóng.

Người dân mắc bóng đèn tương đối giản đơn, không băng keo an toàn nên cực kỳ nguy hiểm.

Mắc bóng đèn vào nguồn điện

3/2/2/ Loại bóng đèn compact

Loại bóng đèn này chỉ được mắc ở các vườn có rào chắn cẩn trọng và bảo đảm không mất cắp

Dùng bóng đèn Compact với 500 trụ thanh long thì số lượng đèn phải dùng là 500 bóng.

Dùng bóng đèn Compact xử lý ra bông thanh long

3/2/2/ Loại bóng đèn pha (cao áp)

Xử lý bóng đèn pha (cao áp) 250W có thể kích thích thanh long ra

hoa sớm. Một bóng đèn cao áp có thể thắp trung bình cho khoảng 27 trụ thanh long bảo đảm đủ ánh sáng để kích thích thanh long ra bông trái vụ, đạt được giá trị kinh tế cao. Tỉ lệ xử lý đạt được hiệu quả tiết kiệm điện năng và kinh tế là 18 bóng/500 trụ thanh long.

Dùng đèn cao áp 250W ánh sáng vàng có thể kích thích thanh long ra bông trái vụ hiệu quả nhất hơn, tiết kiệm điện năng, tiết kiệm thời gian, chí phí sản xuất và đem lại hiệu quả kinh tế xã hội thiết thực.

Dùng đèn cao áp 250W xử lý ra bông thanh long

3/3/ Chuẩn bị thực thi lắp đặt hệ thống đèn trên vườn thanh long

3/3/1/ Chuẩn bị bóng đèn

Bóng đèn tròn 75W được hàn trực tiếp vào bóng, không cần đuôi đèn, cách này cực kỳ nguy hiểm và không an toàn trong suốt quá trình xử lý

Bóng đèn tròn 75W được hàn trực tiếp dây dẫn vào bóng đèn

Bóng đèn sau khi hàn dây dẫn vào đuôi đèn được tập trung ra vườn chuẩn bị xử lý, cách thực thi này ngành điện khuyến nghị đừng nên làm.

Chuẩn bị bóng đèn tròn xử lý ra bông

Những vật dụng xử lý ra bông thanh long gồm: dây dẫn, bóng đèn. Người dân phải ứng dụng đúng theo chỉ dẫn của ngành điện để có thể bảo đảm an toàn trong suốt quá trình xử lý. Phải có đuôi đèn và khi lắp bóng đèn vào nguồn điện phải có băng dính cách điện.

3/3/2/ Chuẩn bị nguồn điện

Người dân chuẩn bị kéo điện xử lý thanh long từ hộp cầu dao điện, đa phần tự học, chưa qua tập huấn của ngành điện, do đó khả năng rủi ro khi xử lý cực kỳ dễ xẩy ra như: bị điện giật nếu vô tình chạm phải đầu đấu nối bóng đèn và nguồn điện.

Chuẩn bị dây dẫn và bóng đèn tròn xử lý ra bông

Nguồn điện xử lý thanh long

3/4/ Thực thi thắp sáng và điều chỉnh độ sáng

Sau khi thiết kế, kéo nguồn điện và đấu nối bóng đèn vào nguồn theo đúng cách sẽ thực thi thắp sáng vào buổi tối thường xuyên 16-20 đêm, mỗi đêm thắp 4-6 giờ

Vườn thanh long đã sắp xếp hệ thống bóng đèn xử lý

Buổi tối người chủ vườn thực thi thắp sáng tiến hành theo phương pháp kỹ thuật, ánh sáng bóng đèn tròn màu vàng

Thắp đèn xử lý buổi tối

Vườn xử lý ra bông bằng ánh sáng bóng đèn compact có ánh màu trắng để tiết kiệm điện

Xử lý ra bông thanh long bằng bóng đèn compact

3/4/một phương pháp treo bóng đèn

Bóng đèn được treo cách mặt đất khoảng 1,5 m

Người dân sử dụng ghim, ghim vào nguồn điện xử lý

Khi gắn bóng đèn vào nguồn không sử dụng băng keo cách điện, không có đuôi đèn, cách thực thi này tương đối nguy hiểm, phải có đuôi đèn.

Bóng đèn mắc vào nguồn điện xong không sử dụng băng dính cách điện.

1 cách lắp điện không an toàn, cần phải được giải quyết (đinh ghim tự chế của người dân để ghim vào nguồn điện thắp sáng)

Đinh ghim xử lý thanh long

Đinh ghim tự chế của người dân để ghim vào nguồn điện thắp sáng, không được băng keo cách điện cực kỳ nguy hiểm.

Bóng đèn được ghim xong

Vườn thanh long đã thực thi đấu nối bóng đèn và nguồn điện xong

Vườn chờ thắp sáng xử lý

Bóng được treo giữa 2 trụ làm thành hàng, cách mặt đất từ 0,7 m tới 1,2m.

Nên câu điện để có thể thắp sáng luân phiên cho những phía của cây được hưởng ánh sáng đồng đều.

Cũng có một vài vườn câu một bóng điện ở giữa mỗi 4 trụ

3/4/2/ Thông thường thời gian thắp đèn

– Trương Thị Đẹp (1998) đã dùng bóng đèn 100 watt tối ưu nhất 4 giờ thường xuyên 10 – 15 đêm mới gây được cảm ứng ra bông.

– Qua điều tra đã có đến 85% số vườn phải thắp đèn từ 8 đến 10 giờ/đêm và thường xuyên từ 15 đến 20 đêm dựa theo mùa. (Phan Văn Thu và thí nghiệm của Đỗ Văn Bảo (1999) tại Hàm Thuận Nam, Bình Thuận)

– Nhưng nếu xử lý đèn thường xuyên, mỗi tháng xử lý 1 lần thì năng suất sẽ thấp và bất ổn.

Như vậy: thời gian thắp đèn từ 4-6 giờ, thắp thường xuyên 0-15 đêm.

3/4/3/ Dùng điện an toàn và hiệu quả

Do người dân không tuân theo quy định an toàn trong dùng điện, do đó đã xẩy ra sự cố điện giật chết người ở vài địa phương trồng thanh long.

Trên cơ sở quy định àn toàn trong dùng điện, những nhà chuyên môn đã khuyến nghị người dân cần chấp hành nghiêm các quy định an toàn điện dưới đây, nhằm ngăn ngừa rủi ro xẩy ra cho các người chuẩn bị xử lý ra bông thanh long

Khi xử lý ra bông, bắt buột phải có biến báo

Biển báo khi xử lý đèn

Một vài nội dung tuyên truyền trong việc dùng điện để xử lý thanh long

1/ Dây dẫn điện phải là dây có bọc cách điện an toàn.

2/ Chọn dây dẫn có tiết diện thích hợp với tổng công suất dùng điện những bóng đèn, nhằm né quá tải làm cháy vỏ bọc cách điện.

3/ Dây dẫn điện từ sau cầu dao, CB (thiết bị đóng cắt) đến vườn thanh long và đi trong vườn thanh long không được rải dưới đất, dưới nước hoặc gát tạm trên cây, hàng rào mà phải được mắc cố định trên cột, trụ bền vững (cột cimet cốt thép, cột gỗ) và gắn trên sứ cách điện.

4/ Không được hàn trực tiếp bóng đèn vào dây dẫn. Bóng đèn phải được gắn vào đuôi đèn, sau đuôi nên có 2 đầu dây lên để đấu nối với dây dẫn điện.

5/ Không được sử dụng cựa thép, đinh… ghim xuyên vào lõi dây dẫn điện để lấy điện cấp cho bóng đèn.

6/ Phải sắp xếp, lắp đặt đường dây điện hợp lý để thuận lợi cho việc ra, vào vườn thanh long. Khuyến nghị đừng nên vào vườn thanh long khi lưới điện đang vận hành, cho dù lưới điện bảo đảm an toàn.

7/ Trước mỗi lần đóng điện để xử lý thanh long, phải kiểm tra kỷ vỏ bọc cách điện của dường dây, nếu có hư hỏng phải sử dụng băng keo cách điện bọc lại ngay.

8/ Khi triển khai kiểm tra, sửa chữa lưới điện phải cắt điện tại cầu dao, CB chính; khóa thùng đựng cầu dao, CB; cử người trong coi cầu dao, CB hoặc treo biển báo “Cấm đóng điện, có người đang sửa chữa điện”, tại cầu dao chính để ngừa trường hợp có người khác đóng điện lại trong khi đang sửa chữa điện.

9/ Nên đặt biển báo khuyến cáo “nguy hiểm, không được vào vườn thanh long, có lưới điện đang vận hành” tại vườn thanh long có lưới điện đang vận hành.

10/ Những cá nhân, người dân trồng thanh long, nếu có dùng điện không bảo đảm an toàn để xông xử lý ra bông thanh long thì sẽ bị ngừng cung ứng điện và bị xử phạt theo quy định luật pháp ; trường hợp để gây tai nạn cho người, gia súc sẽ hoàn toàn chịu trách nhiệm và bị tiến hành theo quy định của luật pháp.

Thiết kế nguồn cắp điện mạng nhện cực kỳ nguy hiểm tại những vườn thanh long xử lý ra bông

Hệ thống dây dẫn cách mặt đất khoảng 1 m

Người dân tự đấu nối nguồn điên, có khi không cần tính toán công suất dây nên có thể dẫn tới cháy nổ khi thắp sáng

Những dây nguồn dẫn điện không an toàn

3/5/ Chăm sóc sau xử lý

– Tỉa hoa, quả: chọn 2-4 hoa phát triển tốt trên mỗi cành, những hoa còn lại tỉa bỏ, nên chọn những hoa trên cùng một cành ở 2 mắt xa nhau. Sau khi hoa nở 5-7 ngày triển khai tỉa quả, mỗi cành chỉ giữ lại 1-2 quả, chọn những quả phát triển tốt, không dấu vết sâu hại và không bị che khuất trong bóng mát.

Kiểm tra những cành mang bông, tỉa bỏ các hoa thường mọc canh nhau, vì chúng cạnh tranh dinh dưỡng và che khuất nhau.

Tỉa bỏ 2 hoa thường mọc cạnh nhau

Chọn hoa nhỏ, mọc sau tỉa bỏ để trai đồng đều

Tỉa bỏ 1trong 2 hoa thường mọc cạnh nhau

Để trụ thanh long có quả đều xung quanh tán và có rất nhiều trái đều nhau, cần tỉa bỏ bớt các trái nhỏ, dị hình, dị dạng, sâu hại

Vườn thanh long tỉa bỏ đợt 2 khi bông nở

Khi bông nở, người trồng thường dùng vòi tưới hoa sen ướt cả cây, vì vậy có thể các hoa lúc mới nở có khả năng bị đọng nước từ đấy hoa dễ bị thối, hư. Nông dân dùng ly nhựa chụp bông trước khi tiến hành tưới nước cho cây.

Che hoa lúc mới nở để tưới nước

Khi bông nở, người trồng thường dùng vòi tưới hoa sen ướt cả cây, vì vậy có thể các hoa lúc mới nở có khả năng bị đọng nước từ đấy hoa dễ bị thối, hư

Khi quả lớn, một vài nhà vườn ứng dụng cách vuốt tai trái thanh long, để tai không bị cong vẹo, thẳng tạo cho mẫu mã trái đẹp

Che hoa lúc mới nở trước khi tiến hành tưới nước

Vuốt tai của trái thanh long

Khi quả lớn, một vài nhà vườn ứng dụng cách vuốt tai trái thanh long, để tai không bị cong vẹo, thẳng tạo cho mẫu mã trái đẹp, vuốt tai của trái còn hạn chế một vài nấm bệnh gây phá hại trái

Vuốt tai của trái thanh long

– Bao quả: Nhằm tạo quả thanh long có màu sắc đẹp phòng ngừa vết chích hút của côn trùng, có thể sủ dụng bao ni lon để bao quả thanh long.

– Thời gian bao: sau khi hoa thụ phấn vài ngày, lúc cánh hoa vừa héo hoặc rụng. Nếu cánh hoa chưa rụng thì cần tỉa bỏ cánh hoa khi bao quả.

Biện pháp bao: bao ni lon được cắt phần dưới đáy bao ở hai bên gốc đáy, cách gốc bao 2 centimét, cắt sâu vào trong bao khoảng 2 centimét, mục đích cho hơi nước thoát ra khi quả hô hấp, sử dụng dây thun cột miệng bao dính vào cành thanh long.

Khi bông nở, người trồng thường dùng túi lưới để bao trái giữ không cho sâu hại gây thiệt hại đến khi trái chín

Bao trái