Trồng và chăm bón cây vải, nhãn: Đào hố và bón lót trước khi có thể trồng, vải, nhãn

1/ Làm đất trồng cây vải, nhãn

1/1/ Đòi hỏi đối với việc làm đất trồng vải, nhãn

– Hạn chế đến mức ít nhất sự phá vỡ cấu tạo đất, đẩy mạnh độ thoáng đãng, tơi xốp của đất.

– Bằng phẳng, sạch cỏ dại và mầm mống sâu hại.

– Độ sâu phù hợp là 1m

1/2/ Làm đất trồng vải, nhãn

* Thời gian làm đất

– Khi bắt đầu bước vào mùa khô nóng để ngăn ngừa sự xói mòn. Tiến hành xử lý cày bừa, làm nhỏ đất. Phơi đất 1 – 2 tháng.

– Để làm đất thuận lợi cần triển khai làm đất khi:

· Ẩm độ đất khi cày bừa phù hợp nhất từ 65-70% ẩm độ ruộng đồng

· Đừng nên làm đất khi độ ẩm của đất quá cao hoặc quá thấp. độ ẩm quá cao sẽ làm đất bị nén chặt, quá thấp sẽ phá vỡ những hạt đất

– Trước khi có thể trồng, một tháng, triển khai lên luống. Đối với đất chậm thoát nước lên luống cao ít nhất 0,8m. Mỗi luồng trồng 1 hành. Cách nhau 8 – 9 m.

1/2/1/ Làm đất trồng vải, nhãn trên đất dốc

* Đối với đất có độ dốc từ 4-15^o

Thiết kế trồng cây theo đường đồng mức và có hệ thống mương, rãnh để giữ và thoát nước. Cứ 10-15 m cần đào rãnh theo đường đồng mức và làm hệ thống mương bờ phối hợp theo nguyên lý “mương trên, bờ dưới”. Mương sâu 50 – 60 centimét, rộng 60 – 70 centimét, đáy mương rộng 30 – 40 centimét.

Làm đất trên đất có độ dốc thấp

* Đối với đất có độ dốc lớn hơn 15^o

Khi đất trồng có độ dốc trên 15^o ứng dụng những giải pháp sau:

– Tạo bậc thang: bậc thang là các dải đất bằng được hình thành bằng phương pháp đào, vùi lấp trên sườn dốc. Có hai kiểu bậc thang:

+ Bậc thang dần: là bậc thang được tạo thành dần qua nhiều năm.

+ Bậc thang hoàn chỉ: là dạng bậc thang được tạo thành 1 cách hoàn chỉnh sau 1 lần xây dựng.

Bậc thang được thiết kế và xây dựng chạy theo đường đồng mức. Chiều rộng mỗi bậc 4 – 5m để trồng 1 hàng cây

Dùng vật dụng thủ công tạo bậc thang trên sườn dốc

Bề mặt bậc thang có thể rộng 3 – 4 m và nghiêng vào phía trong từ 1-20.

Phía trong của mỗi bậc phối hợp làm rãnh để giữ và tiêu nước. Rãnh rộng 40 – 50 centimét, sâu 30 – 40 centimét.

Phía ngoài bậc thang xây dựng bờ nhằm giữ nước và chống xói mòn đất.

Phần diện tích trên đỉnh đồi duy trì rừng tự nhiên hoặc trồng rừng, cây phân xanh nhằm giữ nước, ngăn ngừa xói mòn và cung ứng phân bón tại chỗ.

– Tạo thành những băng chống xói mòn: băng chống xói mòn được thiết lập bằng phương pháp duy trì thản cây, địa hình tự nhiên khi triển khai làm đất (để tự nhiên không ảnh hưởng đến các dải này). Hoặc bằng chsa chủ động trồng một vài hàng cây hình thành “bức tường” chặn dòng chảy

Hình thành băng cản dòng chảy

– Xây dượng hệ thống mương bờ phối hợp theo cách thức “mương trên bờ dưới”. Kỹ thuật làm nàu vừa có công dụng hạn chế xói mòn vừa cho phép giữ nước khi mưa

– Duy trì thảm cỏ tự nhiên: nghĩa là chỉ dọn cỏ làm đất ở các vị trí trồng cây, diện tích còn lại duy trì trạng thái cỏ tự nhiên để ngăn ngừa xói mòn.

– Trồng cây trong bồn: biện pháp này vận dụng cho đất có độ dốc lớn. Ngoài những việc duy trì thảm cỏ tự nhiên trên diện tích không nên trồng cây thì tại vị trí trông triển khai đào sâu, khi trông không lấp đất kín bằng bề mặt. Biện pháp này cho phép dưỡng ẩm trong khu vực đất dưới gốc cây.

Làm đất trắng trên địa hình dôc làm đất bị xói mòn

* Cách làm đất trồng vải nhãn trên đất dốc

Thực thi những bước công việc sau:

– Đào hố theo đường đồng mức

– Kích cỡ 1*1*1m

– Khoảng cách giữa những hố 6 – 7m, giữa những hàng 7 – 8m

1/2/2/ Làm đất trồng vải, nhãn trên đất dễ bị úng ngập

Tại vùng đồng bằng với điều kiện đất bằng phẳng địa thế tương đối thấp nên khó thoát nước

– Với diện tích chân đất cao chỉ cần lên luống rộng 9 – 10m, cao 0,2 – 0,3m. Ở trên mỗi luống trồng một hàng cây, hàng nọ so le với hàng kia theo biện pháp nanh sấu.

– Với các diện tích thoát nước kém cần lưu ý xây dựng hệ thống tiêu nước nhất là ở khu vực có mực nước ngầm cao.

+ Chung quanh vườn làm hệ thống mương thoát nước rộng 1 – 2m, sâu 1-1/5m.

+ Trong vườn, giữa những hàng cây đào rãnh rộng 0.5 – 0,8m, sâu 0.5 – 0.6m để thoát nước khi mưa và làm mương dẫn nước tưới khi cần phải tưới.

– Những khu vực cồn, cù lao sông và khu vực đất trũng ứng dụng những giải pháp: + Đắp bờ bao không cho nước tràn vào khi mùa nước.

+ Vượt đất thành líp, ụ để trồng cây (đồng thời có công dụng hạ độ phèn). Mặt líp 6-7m, rãnh rộng 1m, sâu 1/2-1/5m

Trên đây chính là các công việc và những bước cần triển khai để chuẩn bị cho việc trồng vải nhãn. Để nhận xét những công việc dùng những tiêu chí trong bảng sau:

Bảng tiêu chuẩn nhận xét việc chuẩn bị đất trồng vải nhãn

Những bước công việc	Đòi hỏi cần đạt được
1/ Tạo mặt bằng trong khu đất trồng	Trồng trọt thuận lợi, ngăn ngừa xói mòn
2/ Xây dụng đường đi trong vườn, lô	Đi lại vận chuyển trong vườn lô thuận lợi
3/ Xây dụng băng chắn gió, băng cản dòng chảy	Băng có công dụng chắn gió hại, cắt dòng chảy bề mặt 1 cách hiệu quả. Có thêm công dụng cung ứng chất xanh tại chỗ cho việc tủ gốc
4/ Xây dựng hệ thống tưới tiêu	Bảo đảm tưới tiêu thuận lợi, có hiệu quả
5/ Xây dựng lô trồng cây	Lô bảo đảm điều kiện thuận lợi cho cây nhãn, vải sinh trưởng, phát triển tốt

2/ Đào hố trồng vải, nhãn

Đào hố trồng là công việc được triển khai sau khi vệ sinh ruộng đồng, làm đất.

– Kích cỡ hố trồng thay đổi tuỳ thuộc vào loại đất, địa hình. Ở trên đất đồi núi kích cỡ hố 1 x 1 x 1m

Trên đất đồng bằng đất xốp có thể đào hố nhỏ hon 0,8 x 0,8 x 0,8m

Trên một số loại đất tầng mỏng, đất bí chặt như đất đồi có kết von. Đất xói mòn mạnh cần đài hố rộng và sâu hơn nhằm tạo cơ hội cho bộ rễ phát triển. Trong trường hợp này kích cỡ hố có thể 1,5 x 1,5 x 1m. Sau khi tiến hành đào đưa phân hữu cơ, tàn dư các loại thực vật (cỏ rác, phân xanh), có thể phải bổ sung thêm đất tốt đưa từ vị trí khác tới lấp đầy hố trước khi có thể trồng,.

– Khoảng cách giữa những hố thay đổi tuỳ loại đất, giống. Ở trên đất đồi hố cách hố 8m, hàng cách hàng 8m. Ở trên đất đồng bằng 9 x 9m, hoặc 10 x 10m.

– Thời gian đào hố

Đào hố trước khi có thể trồng, tối thiểu từ 2 tháng.

– Phương tiện, vật dụng đào hố:

Ngày nay ứng dụng đa phần biện pháp thủ công. Sử dụng những vật dụng như cuốc, xẻng, mai đào đất.

Có thể dùng máy đào đất. Biện pháp này cho năng suất lao động cao nhưng chỉ thích hợp với đất bằng và đất có độ dôcd thấp. Hố trồng đào theo biện pháp này trước khi có thể trồng, phải phá thành hố.

Đào hố trồng trên đất dốc

3/ Bón lót cho cây vải, nhãn

3/1/ Đòi hỏi đối với việc bón lót trồng vải, nhãn

Bón lót là gì? Bón lót là việc bón phân trước khi có thể trồng,.

– Mục đích của bón lót:

+ Nâng cấp tính chất đất tại vị trí trồng (tăng độ xốp, tăng hàm lượng chất hữu cơ và hoạt động của những vi sinh vật có lợi ).

+ Cung ứng đầy đủ, kịp lúc dinh dưỡng cho cây ở giai đọan mới trồng.

+ Giúp cây sinh trưởng, phát triển mạnh ngay từ giai đoạn đầu.

– Đòi hỏi cầu đối với việc bón lót trồng vải, nhãn

Để đạt những mục đích nêu trên, việc bón lót cần đạt được những đòi hỏi sau:

+ Xác định một số loại phân thích hợp cho việc bón lót

+ Tính toán đúng lượng phân cần dùng

+ Việc bón lót phải cải tạo giải quyết được những hạn chế về đất đai tại vị trí trồng để tạo cơ hội cho cây sinh trưởng tốt

+ Cây giống mới trồng không bị ảnh hưởng xấu bởi phân bón và được cung ứng dưỡng chất cho cây trồng kịp lúc khi vừa mới bén rễ.

3/2/ Xác định loại phân bón và tính lượng phân bón dùng cho bón lót

– Dựa trên mục đích của việc bón lót và đặc tính sinh lý của cây vải, nhãn mới trồng, Một số loại phân được dùng để bón lót bao gồm

+ Phân hữu cơ: phân hữu cơ có công dụng nâng cao độ xốp của đất, thúc đẩy hệ vi sinh vật đất vùng gốc cây hoạt động mạnh, đồng thời đẩy mạnh công dụng của một số loại phân khác được dùng trong bón lót.

Loại phân hữu cơ cụ thể có thể dùng:

+ Phân chuồng hoại mục (hoặc chưa thật hoai mục – trong trường hợp này phải bón cách thời điển trồng 1-2 tháng)

+ Phân xanh: trong hoàn cảnh vùng đồi có thể tận dụng những diện tích đất chưa dùng, đất xấu hoặc trồng xen trong vườn (trồng trên bang cản dòng chảy hoặc trồng trên đỉnh đồi) một vài loại cây phân xanh vừa có công dụng bảo vệ đất, vừa cung ứng một lượng phân bón đáng kế sử dụng đẻ bón lót. Các giống cây phân xanh phổ biến có thể trồng và khai thác bao gồm: cây muồng, cốt khí. đậu mèo và các giống cây phân xanh khác.

+ Phân rác – loại phân được chế biến từ rác thải sinh hoạt và phụ phế phẩm nông nghiệp thông qua việc ủ.

+ Phân hữu cơ vi sinh.

Phân chuồng ủ

Giới thiệu một vài loại cây phân xanh

Cây cốt khí

Cây điền thanh

Cây muồng

+ Phân hoá học: Phân hoá học được dùng để bón lót chỉ với lượng ít nhằm mục đích cung ứng dưỡng chất cho cây ngay từ khi vừa mới bén rế. Một số loại phân được dùng bao gồm: Phân đạm, phân lân, phân kali, Phân hỗn hợp NPK; N-P-K-S

Trong một số loại phân hoá học, phân lân được dùng đa phần cho việc bón lót.

Dựa theo đặc tính đất đai mà có thể dùng một số loại phân cụ thể nhằm cải tạo đất thích hợp với cây trồng. Ví dụ: đất chua nên sử dụng phân đạm urê, phân lân nung chảy mà dường như hạn chế dùng phân đạm sul phát và phân supe lân vì một số loại phân này làm đất chua thêm

– Lượng phân bón lót cho một hố:

+ 20 – 30 kilogam phân chuồng hoai mục.

+ 0,5 – 0,8 kilogam phân supe lân.

+ 0,4 – 0,6 kilogam kali chlorua.

+ 0,2 – 0,5 kilogam vôi bột.

3/3/ Kỹ thuật bón lót trước khi có thể trồng, vải, nhãn

Lượng phân kể trên bón xuống đáy hố. Trộn đều. Ở trên cùng phủ bằng đất lớp đất mặt

Thời gian bón lót tối ưu đặc biệt là trước khi trồng cây 1-2 tháng

Nhận xét những bước công việc nêu trên theo những tiêu chí bảng dưới đây:

Bảng tiêu chí và đòi hỏi cần đạt được khi thực thi việc bón lót trồng vải, nhãn

Những bước công việc	Đòi hỏi cần đạt được
1/ Xác định loại phân cần dùng	Xác định đúng loại phân phục vụ đòi hỏi của việc bón lót và thích hợp với tính chất đất của vùng.
2/ Xác định tỷ lệ một số loại phân bón và tính toán lượng phân bón cần dùng	Tỷ lệ một số loại phân bón thích hợp với giống vải, nhãn định trồng. Tính đúng lượng phân cần dùng cho tất cả diện tích định trồng.
3/ Chuẩn bị phân bón	Chuần bị đầy đủ về chủng loại, khối lượng tường loại, đúng thời gian phục vụ đòi hỏi của việc bón lót
4/ Bón phân vào hố, đảo phân	Đảo đều giữa phân với đất
5/ Lấp phân bón	Lấp kín phân, độ cao lớp đất lấp bằng miệng hố

4/ Thực hiện bón lót trước khi có thể trồng, vải nhãn

Thực thi những bước công việc theo hướng dưới đây:

• Bước 1: Xác định loại phân cần dùng

Dựa trên đặc tính loại đất của vườn trồng: thành phần cấp hạt, độ xốp, cấu tạo, độ pH, hàm lượng những nhân tố dinh dưỡng vv… xác định loại phân cần dùng:

+ Đất bí chặt, độ xốp kém, không có cấu tạo: chọn phân chuồng không thật hoai muc, hoặc một số loại phân xanh

+ Đất có độ pH thấp đừng nên sử dung phân supe lân, phân dạm sulphat (nên dùng phân lân nung chảy, phân đạm urê vv…)

• Bước 2: Xác định tỷ lệ một số loại phân bón và tính toán lượng phân bón cần dùng

– Dựa trên đặc tính loại đất của vườn trồng: độ pH, hàm lượng những nhân tố dinh dưỡng đa, trung và vi lượng, hàm lượng những chất độ hại vv… xác định tỷ lệ một số loại phân bón thích hợp

– Dựa trên lượng phân quy định cho mỗi gốc và diện tích (quy ra số cây) dự đinh trồng tính lượng phân cần dùng.

Ví dụ: khi đã xác định lượng cụ thể dự định bón cho 1 gốc là:

+ 30 kilogam phân chuồng hoai mục.

+ 0,8 kilogam phân supe lân.

+ 0,6 kilogam kali chlorua.

+ 0,5 kilogam vôi bột.

Tính lượng phân bón cho diện tích trồng là 1,5 hecta, khoảng cánh trồng 7 x 7m

Tính lượng phân cần dùng cho tất cả diện tích như sau:

– Số cây trên vườn

– Lượng phân bón cần dùng

+ Phân chuồng hoai mục = 30 kilogam x 306 = 9180 kilogam.

+ Phân supe lân = 0,8 kilogam x 306 = 244,8 kilogam.

+ Kali chlorua = 0,6 kilogam x 306 = 183,6 kilogam.

+ Vôi bột = 0,5 kilogam x 306 = 153,0 kilogam.

• Bước 3: Chuẩn bị phân bón

– Tập kết và mua một số loại phân bón với lượng theo tính toán trên.

• Bước 4: Bón phân vào hố, đảo phân

– Cào đất mặt xuống hố (khoảng 1/2).

– Bón lượng phận được quy định vào phía trên lớp đất đó.

– Đảo đều phân bón với đất

• Bước 5: Lấp phân bón

– Cào nốt lượng đất mặt còn lại xuồng hố.

– Bổ sung đất (nếu đất tầng mặt ít không đủ lấp kín hố)

– San phẳng mặt hố.