Cách trồng và chăm bón cây đào cảnh

Cách trồng CÂY ĐÀO CẢNH

1/ Chuẩn bị đất trồng đào cảnh

1/1/ Chọn và dọn mặt bằng

Nói chung cây đào có thể chịu đựng được đất xấu, đất dốc có độ cao 700-900m, mọc tốt ở đất Feralit đỏ vàng, hơi chua, đất sét, đất thịt nặng, đất cát, sỏi nhiều, đất tơi xốp nhiều mùn. Đất có pH 5,5-6 là phù hợp.

Do đào không có khả năng chịu úng nên phải chọn đất trồng đào ở các nơi cao ráo, quang đãng, phải lên luống cao. Vườn trồng đào nên sắp xếp cạnh hoặc gần nguồn nước, chủ động quản lý nước tưới trong môi trường khô hạn, có rãnh thoát nước chống úng trong thời điểm mùa mưa lũ.

Trước khi có thể trồng, khoảng một tháng đất phải được phay đập nhỏ, vơ sạch cỏ. Lên luống rộng 1m, chiều cao luống từ 25-30 centimét, chiều rộng rãnh 30 centimét theo hướng đông tây.

1/2/ Đào hố, bón phân lót cho cây đào cảnh

– Đào hố trồng cây: Kích thước hố 0,4×0,4m phụ thuộc vào tính chất của mỗi loại đất và địa hình. Nếu tầng đất dưới rắn chắc (đất sét, đất đá ong…) nên đào hố rộng hơn thay vì đào sâu, đất xấu, nghèo dinh dưỡng cần đào hố lớn hơn. Khi đào hố trồng cây, cần chú ý đổ riêng lớp đất mầu trên mặt về một bên, lớp đất bên dưới về một bên.

– Bón phân lót và lấp hố: Trước khi có thể trồng, từ 7-10 ngày, bón lót phân nhằm cung ứng lượng dinh dưỡng cho cây gồm bón phân hữu cơ chứa một số loại nguyên tố đa lượng (N, P, K), vi lượng (Cu, Zn, Mn, Mg…) cho đất trước khi có thể trồng, cây để cây sinh trưởng tốt, khi đào hố xong phần đất màu của mỗi hố được trộn đều với phân theo tỉ lệ 3 phần đất 1 phần phân. Lượng bón lót khi trồng gồm 5 kilogam phân chuồng hoai mục (hoặc phân hữu cơ) + 0,1 kilogam phân lân + 0,1 kilogam phân kali. Khi lấp hố cần cho 1 lớp đất đáy xuống trước, tiếp đến mới cho hỗn hợp đất phân xuống sau (nếu lượng phân chuồng và lớp đất mầu nhiều, không cần cho lớp đất đáy xuống), vun thành vồng cao hơn mặt đất vườn 15-20 centimét để khi đất lún cây không bị trũng, không bị úng nước, dễ chăm sóc, tránh được nấm bệnh Phytophthora.

2/ Chọn lựa cây con

2/1/ Chọn lựa giống trồng

Dựa trên nhu cầu thị trường, phong tục tập quán của từng địa phương từng vùng mà chọn lựa giống đào cho thích hợp. Các năm vừa mới qua người dân thủ đô hà nội thích chơi giống đào Bích, nhưng người dân Hải Phòng lại chuộng đào Phai, vùng Thái Bình, Hưng Yên thích chơi đào có dáng hình tháp, lớn nhưng người dân Quảng Ninh thích chơi đào bonsai dáng nhỏ.

Khi trồng đào nên sắp xếp một trong các loại giống chủ lực và một số loại giống phụ trợ đồng thời bổ xung thêm cả những giống hoa đào mới vừa bảo đảm tính đa dạng, vừa phục vụ sở thích của đa số người đồng thời mang tính an toàn, vững chắc cho người trồng đào.

2/2/ Tiêu chuẩn cây con

Cây ghép phải đúng giống, trồng trong túi bầu nilon, bầu không bị dập, vỡ. Cây ghép sinh trưởng tốt, thân mập, lá không có vết sâu hại, thân cây không bị chảy nhựa, thường thì cây có chiều cao 60-80 centimét đường kính gốc 2-3 centimét trồng là phù hợp nhất.

3/ Xác định thời vụ để trồng cây đào cảnh

Do cây đào có 4 thời kỳ sinh trưởng: vào mùa đông ngủ nghỉ, mùa xuân đâm chồi nảy lộc nên ta trồng vào đầu vụ xuân (tháng 1-2 âm lịch) là phù hợp nhất. Trong trường hợp không chuẩn bị kịp đất có thể trồng vào tháng 3-4 nhưng trồng càng muộn, tốc độ sinh trưởng của cây càng kém và năm đó sẽ không thu được cây hoa đẹp.

4/ Khoảng cách mật độ để trồng đào cảnh

Có thể trồng đào trong chậu hay trồng lên luống nhưng thông thường tiến hành trồng trên luống cây phát triển sinh trưởng tốt hơn, đỡ công tưới nước, bón phân.

Để xác định khoảng cách trồng cần dựa trên mục đích trồng: đào thế, đào dáng hay đào bonssai, chơi cả cây hay cắt cành; theo chiều rộng của tán mà quyết định khoảng cách mật độ để trồng, nếu tiến hành trồng đào để chơi cả cây, thu hoạch mỗi năm hoặc trồng đào bonsai thì khoảng cách trồng là 1,5 x 1,2m/cây (hàng cách hàng 1,5m, cây cách cây 1,2m) với khoảng cách này thì mật độ sẽ đạt tới 5/000 cây/ hecta hay 180 cây/sào Miền bắc. Nếu tiến hành trồng đào thế, đào dáng hoặc trồng để 2 – 3 năm thu hoạch 1 lần thì khoảng cách sẽ thưa hơn (khoảng 2,0 x 2,0m/cây).

5/ Thao tác trồng

Sử dụng dao, kéo hoặc tay xé bỏ túi bầu ra nhưng không nên để vỡ bầu. Ở trên cơ sở đã đào hố lấp đất trước, lúc trồng chỉ cần sinh ra một hố lớn hơn bầu cây một chút ở giữa vồng đất, đặt thẳng cây xuống (sau khi đã bỏ túi bầu ra) rồi lấy ngay phần đất vừa đào lên lấp lại cho kín và nén nhẹ. Lưu ý đào cảnh cần trồng nông vừa bằng cổ rễ, năng xới xáo để đất luôn tơi xốp, đề phòng bệnh nghẹt rễ (đây chính là bệnh mà đào hay mắc phải vào mùa mưa). Những cây trên 2 luống kề nhau có thể trồng so le cùng nhau để tận dụng tối ưu nhất ánh sáng mặt trời. Nếu cây cao và ở vùng có gió thì phải cắm cọc buộc giữ để cây không bị lay gốc.

Cách chăm sóc VÀ BÓN PHÂN THÚC CHO ĐÀO CẢNH

1/ Bón thúc cho cây đào cảnh

Quy tắc bón: Ngay sau khi tiến hành trồng đến 15 tháng 7 âm lịch phải liên tục bón thúc cho cây phát triển sinh trưởng tối ưu nhất, tiếp đến chuyển sang thời kỳ bón khác.

Lượng đạm sẽ hạ dần từ lần bón giai đoạn đầu đến lần bón cuối.

Cứ khoảng 15 – 20 ngày bón thúc 1 lần, có 3 kỹ thuật bón:

Cách 1: Rạch lớp lớp cách gốc 20 – 25 centimét rắc phân đều chung quanh và lấp đất.

Cách 2: Hòa phân vào nước tưới vào gốc.

Cách 3: Phun phân qua lá.

Nên ứng dụng chen kẽ cả 3 kỹ thuật bón trên. Mỗi lần bón thúc với liều lượng 18 – 27 kilogam.1 sào Miền bắc (tức 0,1 – 0,15 kilogam.1 cây dựa theo tuổi cây).

Phân qua lá dùng tốt cho đào là Atonik, Đầu trâu 501, Đầu trâu 502/..

Nếu có khả năng ngâm ủ phân chuồng, bã đậu nành, phân cá cho hoai mục, hòa loãng và bổ xung NPK vào nước phân đó để tưới cho cây (lưu ý nếu ứng dụng giải pháp này hạn chế tưới đậm đặc mà tưới làm rất nhiều lần, tưới khi đất khô, không tưới vào ngày mưa hoặc trời mới bị mưa).

2/ Tưới nước

Cây sau khi tiến hành trồng xong phải được tưới nước ngay (ngay cả trong thời điểm mùa mưa), ẩm độ đất liên tục phải đạt 70% trong 15 ngày đầu để cây không bị chết, bộ rễ mau chóng tiếp xúc với đất, lượng nước tưới 3 – 5 lít/cây/ngày. Các ngày sau phụ thuộc vào ẩm độ đất, thời tiết có thể cách 3 – 5 ngày tưới 1 lần. Trước khi tưới nên chọc hai lỗ ở hai bên gốc cây để nước ngấm xuống dễ dàng, có thể tưới rãnh hoặc tưới từng giọt bảo đảm cho cây ẩm mà dường như không làm thân cây thông liên tục bị nước dễ tạo bệnh chảy gôm cho cây.

3/ Làm cỏ và tủ gốc

– Làm cỏ: Liên tục diệt trừ sạch cỏ, cỏ và nhiều loại cây trồng khác sẽ cạnh tranh dinh dưỡng và nước với cây hoa đào, vì vậy để cỏ phát triển mạnh, cực kỳ gây tổn thương cho cây. Có thể phòng ngừa cỏ dại bằng liên tục xới xáo, sử dụng màng bao phủ, hoặc sử dụng thuốc trừ cỏ xịt vào đất. Khi xới chỉ nên xới nông đừng nên xới sâu không nên để thương tổn tới rễ.

Màng bao phủ có thể là màng hữu cơ hoặc nilon, có công dụng phòng ngừa cỏ và giữ ẩm độ cho đất. Nếu vườn chỉ có một số loại cỏ lá rộng thân thẳng thì sử dụng dao phát hoặc sử dụng liềm để cắt. Cỏ sau khi được cắt thu gom lại đổ đi hoặc đốt. Nếu vườn có rất nhiều loại cỏ một lá mầm như cỏ tranh, cỏ gấu phát triển thì chuyện diệt sẽ tốn không ít công sức, ta có thể sủ dụng dầm đào sâu để lây hết củ, thân ngầm của cỏ hoặc sử dụng thuốc trừ cỏ nội hấp phun tưới khi hoa cỏ mới mọc 5 – 10 centimét.

– Tủ gốc cho cây đào mới trồng: Có thể sủ dụng rơm, rạ, cỏ khô để bao phủ luống trồng đào. Lớp phủ dầy 7 – 10 centimét có công dụng hạn chế thoát hơi nước từ đất, làm mát gốc cây khi trời nắng nóng, ngăn ngừa cỏ mọc đỡ tốn không ít công sức tuy vậy khi che gốc bằng rơm rạ, cỏ cần lưu ý sâu đục thân và bệnh chảy gôm phát triển gây bệnh cho cây.

4/ Cắt tỉa cành, cách tạo dáng thế cây đào cảnh

Cắt tỉa là giải pháp kỹ thuật vừa có công dụng điều khiển sinh trưởng, bảo đảm cho cây sinh trưởng sinh dưỡng và sinh trưởng sinh thực hài hòa, vừa tạo cho cây luôn có bộ tán thoáng đãng, ngăn ngừa sâu bệnh, những cành trên cây đều nhận đủ ánh sáng, mầm hoa phân hóa đều, chất lượng hoa tốt.

Cắt tỉa còn loại bỏ một vài cành thừa, cành sâu hại, cành quá yếu, các cành lộn xộn, lưu lại các cành khỏe, thích hợp đòi hỏi tạo hình, tạo dáng thế cây để sinh ra các cây đào theo ý muốn.

+ Đối với các loại cây đào sử dụng để chơi cành: Sau khi tiến hành trồng một thời gian ngắn thì cành ghép sẽ nảy ra 2 – 4 chồi (dựa theo số lượng mắt trên đoạn cành ghép), ta sẽ chỉ lưu lại một chồi khỏe nhất. Khi chồi mầm lưu lại cao 30 – 35 centimét thì buộc vào cọc cứng ở cạnh gốc cành, giữ cho cây thẳng, chăm sóc cho cành này mọc cao 70 – 80 centimét thì bấm ngọn lần đầu tiên. Tiếp đến khi cành cấp 2 dài khoảng 10 – 15 centimét thì bấm ngọn lần hai, cứ làm như vậy 5 – 7 lần, song song quá trình bấm ngọn điều chỉnh cho những cành mọc đều bốn phía, cành nào lệch thì sử dụng dây đồng nhỏ buộc gò, kéo sang các hướng khuyết cành, sao cho bốn phía tán cây thật tròn hoặc có thể bấm chỉnh ra những phía hình thành những dáng hình: hình tháp, hình lồng bàn, hình trụ… theo ý muốn mỗi người hoặc theo sở thích của khách hàng. Sau mỗi lần bấm ngọn cần bón phân thúc cho cây mau lớn.

+ Đối với các loại cây trồng sử dụng làm bonsai: Ngoài chủ vườn đào phải hiểu biết được hình dạng một số loại thế cây cơ bản mà mình định tạo. Trong cây cảnh có 4 dáng cơ bản là dáng trực (thẳng đứng), dáng xiêu (nghiêng), dáng hoành (nằm ngang) và dáng huyền. Từ 4 dáng cơ bản này có thể sinh ra những dáng thân uốn lượn theo chủ đề có nhu cầu của bản thân như uốn cong, uốn rồng… Đối với đào cảnh, đào bonsai thường có một vài thế thông dụng như thế tam đa (trên cây tạo 3 tán), thế ngũ phúc (trên cây có 5 tán), thế long giáng (có thân uốn lượn như con rồng xà xuống mặt đất)… Để tạo tán, tạo thế cần phải học hỏi nhiều từ những tài liệ và từ kinh nghiệm hiện thực.

Việc tạo tán, tạo thế được triển khai thường xuyên 15 – 20 ngày/lần bằng phương pháp phối hợp uốn buộc những cành non vào cùng nhau hoặc một khung theo những thế đã định, cắt tỉa bỏ các cành ngoài ý muốn. Có thể phối hợp khắc vảy trên thân đào để tạo vẻ cổ kính cho cây. Thường thì thế càng phức tạp càng tốn không ít thời gian, công sức thì giá trị cây càng cao, hiệu quả thu được càng lớn.

TS. Đặng Văn Đông; Ks. Nguyễn Thị Thu Hằng