Nhân giống cây mai chiếu thủy bằng cách giâm cành, giâm rễ

1/ Biện pháp giâm cành cây mai chiếu thủy

1/1/ Chọn cây mai giống để lấy cành giâm

Cây mẹ được canh tác và chăm sóc tốt, nhằm có đủ cành chiết chất lượng

Vườn cây con nguyên vật liệu

Khâu quan trọng nhất trên cây mai chiếu thủy, vì vậy phải thật cẩn thận, đừng nên vì tiếc mà “chọn không hợp lý” và cũng đừng nên lấy cành giống vào bất kể khi nào. Nếu cây con không đạt các nhân tố cấp thiết, sau này sẽ sinh trưởng kém, tuổi thọ không cao. Chọn sai thời gian thì tỷ lệ chết rất rộng lớn. Mặt khác, do cây yếu nên thời điểm chăm sóc để cho đạt chuẩn sẽ nối dài, gây giảm hiệu quả kinh tế.

Hiện trạng cây con phải sum xuê (sức phát triển mạnh mẽ) và không có sâu hại. Đặc biệt là các cành dự định cắt gây giống, phải không bị lây nhiễm sâu, bệnh ở lá và cành (nhất là cành), nếu có một số vết đốm ở lá ta có thể tiến hành cắt bỏ.

Việc chọn thời gian để cắt cành giống là cực kì quan trọng. Như chúng ta đều đã biết, ở trên một cây mai sau khi ra chồi và có lá non vào đầu năm thì nó có tình trạng lặp đi, lặp lại rất nhiều lần trong năm theo quy luật là: Chồi và lá non dần dần chuyển sang già, tiếp đến, lại ra chồi và lá non mới. Các đợt như vậy gọi là “pha động” và “pha tĩnh”. Pha động là từ lúc chồi và lá vừa mọc ra cho tới lúc lá nó (sắp già). Pha tĩnh là lúc lá bắt đầu già. Lưu ý pha tĩnh trên cây phải diễn ra gần như tất cả của cây. Vì có trường hợp, ở trên một cây, có phần động và tĩnh xen nhau.

Khi biết chắc cây mai đang trong pha tĩnh trên 90% (nhất là các cành làm giống) ta tiến hành xử lý cắt cành giống. Trong ngày nên tiến hành xử lý cắt cành giống vào buổi sáng sớm hoặc chiều mát. Vì cắt vào lúc có nắng, cành giống dễ bị héo. Trường hợp buộc phải cắt vào lúc trời nắng thì vừa cắt xong, nên nhúng cành giống vào nước và giữ ướt tất cả lá cho đến lúc cắt nó thành từng đoạn. Và để có thể bảo đảm cho “chắc ăn”, trước khi cắt cành nên tưới nước vào gốc cho ướt đẫm trước đó khoảng 1 – 2 giờ.

1/2/ Chọn cành mai giống

Trên cây mai chiếu thủy “Dinh dưỡng thường dồn vào một chỗ ở điểm cao nhất của cây và phía có rất nhiều ánh sáng”. Do đó, cành giống chỉ được lấy khi nó đạt đủ hai nhân tố trên. Nếu cành ở phía trên cao mà thiếu hụt ánh sáng hay cành ở vị trí có ánh sáng mà nằm ở phía dưới thấp thì khả năng mọc mầm sẽ yếu hơn so sánh với nếu đủ cả hai.

Cành giâm được cắt rời chuẩn bị cho việc giâm cành

Cành mai chiếu thủy chuẩn bị giâm cành

1/3/ Thời gian giâm cành

Do đặc tính giâm cành mai chiếu thủy cần nhiệt độ không quá thấp hoặc quá cao (dao động trong khoảng 20 -30^oC). Nên nơi nào chủ động được thì có thể giâm cành vào nhiều thời gian. Riêng mùa mưa nên làm mái che tránh nhiều nước làm úng thối cành giâm.

Một đặc tính khác cần chú ý là một số loại giống mai chiếu thủy vào các tháng 7 đến cuối năm đã có búp hoa ở những nách lá. Nếu vào khoảng tháng 6, các chồi ở những nách lá nhú ra mà chúng ta bón phânđạm (N) nhiều, nó sẽ thành chồi mới, nếu bón phânlân (P) nhiều thì nó sẽ tạo thành búp hoa. Nếu chúng ta lấy cành đã có búp hoa đem giâm thì cành khó ra chồi. Và nếu cành sống thì nó sẽ ra hoa luôn.

Do đó, khi muốn lấy cành giâm vào các tháng cuối năm thì trước đó nên sử dụng các loại phân bón có tỷ lệ đạm (N) cao hơn những chất khác, để kích thích cây mai ra chồi mà khó kết thành búp hoa.

Chuẩn bị giâm cành và giâm cành

1/4/ Chăm sóc cành giâm

Cành mai giâm vào chậu trong thời kỳ đầu cực kỳ dễ bị nấm mốc, vi khuẩn thâm nhập vào vết cắt,… Mặt khác, do chưa có rễ nên không hút nước được, nó sẽ dễ bị teo tóp lại. Do đó, thời kỳ này phải hết sức kỹ lưỡng trong mỗi công việc gồm:

– Nước tưới cho cành giâm

Trước tiên phải nắm chắc độ pH nguồn nước tưới (nên dao động trong khoảng 5,5 – 6,5). Nên liên tục kiểm tra sự dao động pH, vì giếng đào hoặc khoan có sự thay đổi pH thường xuyên (nhất là ở khu vực có rất nhiều giếng). Có thể nói sáng, trưa, tối khác nhau thường xuyên,.. Riêng nước máy dùng tưới vườn ươm tuy pH có cao, nhưng nhận thấy cành giâm vẫn ra tốt.

Nước là nhân tố quan trọng phải hết sức lưu ý đến các gì liên quan đến nó từ pH, độ mặn, phèn,…

– Kỹ thuật tưới nước cho cành giâm

Việc tưới nước trong ngày bao nhiêu lần và mỗi lần là bao nhiêu nước trên 1m2, nó còn khó hơn “mò kim đáy biển”.

Muốn tưới mấy lần thì chúng ta phải dựa trên tình hình cụ thể của từng ngày. Nếu gió nhiều và nắng nhiều gây giảm ẩm độ phải tưới rất nhiều lần và ngược lại. Vấn đề được đề ra là: Chất trồng trong chậu phải thường xuyên được dưỡng ẩm. Vật dụng tưới, nên sử dụng thùng tưới có vòi sen và có lỗ nhỏ để tưới vào chậu. Phối hợp tưới phun sương để dưỡng ẩm không khí. Lưu ý trong khoảng thời gian đầu khi cành chưa ra rễ và chồi (phải giữ lá của cành giâm thường xuyên ướt).

– Ngăn ngừa, diệt trừ dịch hại (trong vườn ươm)

Do nhiều nấm (mốc) và vi khuẩn khi ẩm độ cao nối dài, do đó môi trường ẩm ướt và nhiệt độ trong vườn ươm mai cực kỳ tuyệt vời cho chúng sinh sôi nảy nở. Nhằm ngăn ngừa sự phát triển của nấm và vi khuẩn phải xịt thuốc chữa bệnh để ngừa trước.

Cành mai giâm thường bị một vài nấm làm đen gốc (có khi cả cành). Sử dụng loại thuốc phổ rộng có tên thương mại là Coc 85-Mancozeb phun cách nhau khoảng 5 ngày 1 lần. Liều sử dụng nên 2 gói cho 1 bình 8 lít.

Các cành nào đã bị bệnh thì phải nhổ bỏ ra khỏi vườn ươm. Vì để lâu nguồn gây bệnh sẽ lây lan làm phát tán trong vườn ươm.

Khi cành giâm bước đầu ra chồi non, sử dụng một trong hai loại thuốc có tên thương mại sau đây để xịt ngừa bọ trĩ: Lannate hoặc Admire. Trường hợp nếu có sâu cắn lá non thì sử dụng Lannate…

– Bón phân cho cành giâm

Có nên bón phân cho cành mới giâm? Trong khoảng thời gian cành chưa ra chồi và lá, tuyệt đối không được bón phân, chỉ nên bón phân khi số lá mới đã có màu xanh, và chỉ nên bón phân bằng phương pháp phun qua lá hoặc pha vào nước để tưới, tưới hay phun thì nồng độ phân bón nên thấp để an toàn cho cành giâm (vì sẽ có hiện tượng lá xanh không đều ).

Ví dụ: Một số loại phân hóa học (loại bón lá) có công thức 30 – 10 – 10, liều sử dụng chỉ định 1 gam pha với 1 lít nước, mỗi tuần phun 1 lần. Nhưng nên pha 1 gam với 2 lít nước và phun mỗi tuần 2 lần.

Riêng phân hữu cơ bón lá như đạm cá, Dynamic hãy khi lá đã trưởng thành (xanh đậm) mới sử dụng đến (vì ngay lúc này cây giống đã có sức đề kháng). Một số loại phân hữu cơ bón lá kể trên cực kỳ tốt cho cây.

Giâm cành

– Chuẩn bị đất trồng cành giâm

Chuẩn bị phân hữu cơ = tro trấu để trồng cành chiết vào chậu ươm

Trộn phối hỗn hợp giâm cành

Trộn phối hỗn hợp giâm cành, và xếp thành từng luống để dễ để trồng ươm và chăm sóc thuận lợi hơn.

Hỗn hợp đã được vào bầu phục vụ cho việc giâm cành

5/ Biện pháp giâm rễ mai chiếu thủy

Cây mai chiếu thủy, ngoài những việc sử dụng cành để giâm hoặc chiết thì rễ nó cũng giâm được, thậm chí còn dễ hơn giâm cành.

Theo kinh nghiệm từ hiện thực sản xuất khi sử dụng rễ để giâm, cây mai mới sẽ có tuổi thọ cao hơn cây giâm cành hoặc chiết cành.

5/1/ Thời gian giâm rễ mai

Thời gian giâm cây mọc nhanh là vào thời kỳ đầu mùa mưa. Vậy nên, trước khi tìm ra thời gian phù hợp nhất thì hãy giâm rễ mai vào thời kỳ đầu mùa mưa.

5/2/ Chọn rễ mai để giâm

Độ lớn của rễ mai chiếu thủy được tính bằng đường kính, rễ nhỏ cỡ 1 mm nó cũng ra chồi được, rễ nhỏ quá cây mọc cực kỳ yếu. Do đó, chúng ta nên chọn rễ lớn cỡ từ 3 -5 mm để giâm là tối ưu.

Độ dài: dù rễ như là kho có chứa chất dinh dưỡng để ra chồi, nhưng cũng đừng nên cắt quá ngắn. Độ ngắn ít nhất để chồi thường mọc mạnh khoảng 13 lần đường kính rễ. Về độ dài thì không hạn chế (càng dài càng tốt).

5/3/ Cách giâm rễ mai và chăm sóc

Giâm rễ: Do rễ thường nằm trong đất, nên nó không thể thích ứng kịp với điều kiện như cành. Do đó, nếu giâm rễ cạn quá thì rễ sẽ bị khô không ra chồi được. Phải cắm rễ vào chậu gần như tất cả (chỉ chừa phần trên nhô lên khoảng vài mm là đủ). Về chất trồng, kích thước chậu,… giống như phần giâm cành.

Chăm sóc: Do rễ cắm ngập sâu vào chất trồng nên việc tưới giản đơn hơn giâm cành. Chỉ cần chúng ta tưới nước dưỡng ẩm chất trồng liên tục là đủ. Mặt khác, rễ cũng cực kỳ dễ bị một số dạng bệnh tấn công nên cũng không cần thiết phải xịt ngừa liên tục như giâm cành. Chỉ cần 1 – 2 lần từ khi giâm cho đến lúc có chồi non (khoảng 1 – 2 tháng rễ mới ra chồi). Nhưng khi có chồi non thì hãy xịt ngừa thường kì như phần giâm cành để bảo vệ chồi non.