Cách chăm sóc cây chôm chôm: Xử lý cho chôm chôm ra bông

1/ Xử lý ra bông

1/1/ Xác định thời gian xử lý

Sau khi tiến hành thu hoạch, xén tỉa cành, làm cỏ và bón phân hữu cơ và vô cơ cho cây, cây cho tối thiểu từ 1 đọt non. Tuy vậy với cách xư lý này, cây thông thường cho quả thuận vụ nên lợi nhuận thu lại không cao. Chính vì thế, việc xử lý ra bông trái vụ được những nhà vườn quan tâm. Việc xử lý được thực thi đối với các loại cây khỏe, phát triển đồng đều, không bị sâu bệnh, cây đã sinh trưởng thành thục. Những giải pháp trồng trọt phù hợp như tưới nước, bón phân hài hòa, tỉa cành, tạo tán đều có công dụng tốt cho mục đích xử lý ra bông sớm.

1/2/ Chuẩn bị trước khi tiến hành xử lý

Khi cây đạt đòi hỏi xử lý thì công việc tiếp theo là chuẩn bị trước khi tiến hành xử lý ra bông

1/3/ Xác định biện pháp xử lý

Qua 1 thời gian nắng, khi có vài cơn mưa xuống thì chôm chôm ra bông. Nhưng thường ra bông không đồng đều, giá bán cực kỳ thấp. Để chôm chôm ra bông tập trung, ra bông sớm hơn những khu vực chung quanh khoảng 2 tuần và bán được giá đắt, có thể dùng các giải pháp sau:

1/3/1 Giải pháp kích thích làm tăng khả năng ra hoa bằng xiết nước

Xử lý ra bông trên chôm chôm bằng giải pháp xiết nước triệt để trong mương để kích thích cho chôm chôm ra bông sớm. Để nâng cao sự hiệu quả của giải pháp xiết cần ứng dụng giải pháp phủ mặt liếp bằng tấm bạc đen để sản xuất chôm chôm mùa nghịch. Giải pháp “xiết nước” được hiểu là rút nước trong mương khô kiệt trong khoảng thời gian kích thích làm tăng khả năng ra hoa và bơm nước ra khỏi mương ngay sau những trận mưa.

Tấm bạt đen được phủ theo dạng mái nhà, ở giữa mặt liếp sử dụng cây chống lên sao cho tấm bạc đen cách mặt liếp 0,8 – 1,0 mét tạo sự thoáng khí mặt liếp, tránh đọng nước sau khi mưa. Xử lý chôm chôm ra bông mùa nghịch bắt đầu vào tháng sáu và tháng bảy khi cây chôm chôm phát triển được ba cơi đọt. Do việc xiết nước nối dài có thể ảnh hưởng nhiều đến sự phát triển của cây nên khi xiết nước được 40 – 45 ngày cần triển khai “nhấp nước” cho nước vào mương vườn chôm chôm cách mặt liếp 0, 3 – 0, 5 mét, tạo độ ẩm cho đất, thúc đẩy mầm hoa phát triển nhanh. Tuy vậy, lượng nước cung ứng thừa sẽ làm cây ra đọt non, phát triển cành lá. Vậy nên, việc đưa nước cho cây chôm chôm vào thời kỳ này có ý nghĩa cực kì quan trọng, yêu cầu phải để ý sự phát triển của chồi ngọn. Sau khi cây chôm chôm nhú mầm hoa, nước được đưa vào mương vườn, tấm bạt đen được cuốn vào giữa liếp nếu trong khoảng thời gian này có mưa dầm thì phủ plastic lại vì độ ẩm tăng cao đột ngột sẽ làm tỉ lệ ra bông hạ vì cây sẽ ra đọt non hoặc bông lá.

Khi phát hoa đạt 10 – 15 centimét tưới nước trở lại nhưng không tưới quá nhiều, đến khi hoa nở hạ lượng nước tưới. Trong trường hợp cây ra đọt không ra bông thì phải bón phân và tưới nước, đến khi lá già thì triển khai xử lý trở lại.

1/3/2 Xử lý ra bông bằng Paclobutrazol

PBZ (Paclobutrazol) là chất có tính ức chế sinh trưởng. Vậy nên, PBZ được dùng như một chất làm chậm tăng trưởng ở các loại cây trồng. Trần Văn Hâu và CTV. (2005) nhận thấy phun PBZ ở nồng độ 600 ppm có công dụng thúc đẩy sự tạo thành mầm hoa và phát hoa phát triển sớm hơn. Xử lý PBZ còn nâng cao tỉ lệ ra bông, phun PBZ ở nồng độ 200 và 400 ppm thì tỉ lệ ra bông của giải pháp phủ mặt liếp cao hơn so sánh với không phủ.

Điều nầy chỉ ra rằng trong hoàn cảnh xiết nước trong mương tốt, giải pháp phủ mặt liếp có hiệu quả khi phun PBZ ở nồng độ 200 – 400 ppm nhưng nếu phun PBZ ở nồng độ 600 ppm thì giải pháp phủ mặt liếp không có hiệu quả nâng cao tỉ lệ ra bông. Tuy vậy, kết quả kích thích chôm chôm ra bông không hàng loạt vào các thời gian khác nhau trong thời điểm mùa mưa vào tháng 7 và tháng 9 trong điều xiết nước trong mương không triệt để, tỉ lệ chồi ra bông thấp hơn so sánh với điều kiện xiết trong mương triệt để, thời gian bắt đầu tạo thành mầm hoa thường nối dài và mầm hoa phát triển vào cuối tháng 11 đến đầu tháng 12, khi có môi trường khô hạn cho dù thời gian ra bông và thu hoạch chôm chôm vẫn sớm hơn vụ thu hoạch chính vụ khoảng 30 ngày. Kết quả này, lần nữa cho biết giải pháp xiết nước gây giảm độ ẩm đất là nhân tố cực kì quan trọng lên sự ra bông của chôm chôm.

1/4/ Xử lý ra bông

1/4/1 Xử lý ra bông thuận vụ

Qui trình được thực thi như sau:

Sau khi thu hoạch (khoảng tháng 3):

– Cắt tỉa cành: cành khuất nắng, chết, ốm yếu..

– Bón phân: theo công thức NPK (8 – 24 – 24) hoặc 10 – 52 – 17 hoặc 15 – 30 – 15, MKP (0 – 52 – 34) để cây hồi phục những chất dự trữ, ra chồi non.

– Tưới nước: hỗ trợ cây dễ ăn phân và mau khôi phục.

Sau khi cây ra đủ 3 đọt non:

– Xiết nước (rút cạn nước trong mương).

– Phủ bạt plastic

Phủ bạt khi xử lý ra bông và sau khi phủ bạt 15 – 20 ngày, cây sẽ đổ lá

Hiện tượng rụng
lá sau khi phủ bạt; cây nhú mầm hoa sau thời gian xiết nước

Thời gian xiết nước khoảng 40 – 60 ngày cây bắt đầu nhú mầm hoa Sau khi nhú mầm hoa:

 

– Phá miên trạng mầm hoa bằng thioure 0,1%, KNO

₃ 0,5 – 0,1%

 

– Gỡ tấm bạt đã che

 

– Cho nước vào mương

 

– Bón phân: công thức NPKCa (12 – 12 – 17 – 2), (+

vi lượng
nếu cần)

 

Để gia nâng cao khả năng đậu quả thường dùng

NAA
với nồng độ 15 – 20ppm.

 

Hoặc theo Viện Cây ăn trái (Võ Hữu Thoại, 2008)

Sau khi tiến hành thu hoạch, xén

tỉa cành
, làm cỏ và bón

phân hữu cơ
và vô cơ cho cây, cây cho tối thiểu từ 1 cơi đọt, triển khai tạo khô hạn bằng phương pháp ngưng tưới hoặc thoát tất cả nước khỏi mương, nếu cần sử dụng nilon phủ gốc và mặt liếp, có thể phối hợp phun

phân bón lá
Master Gro (15 – 30 – 15) hoặc Monopotasium

phosphate
(MKP 0 – 52 – 34).

 

Đến khi có dấu hiệu lá héo thì tưới nước thật nhiều trở lại 2 lần, lần một cách lần 2 không quá 1 tuần, đồng thời phối hợp phun Master Gro (10 – 52 – 10) hỗ trợ cây ra bông tốt hơn sau 15 – 20 ngày. Khi phát hoa đạt 10 – 15 centimét tưới nước lại nhưng không tưới quá nhiều, đến khi hoa nở hạ lượng nước tưới. Trường hợp cây không ra bông mà ra đọt non thì phải bón phân và tưới nước đến khi lá thuần thục thì triển khai xử lý ra bông lại.

 

Quy trình hướng dẫn xử lý ra bông trên chôm chôm

1/4/2 Xử lý ra bông nghịch vụ

 

Chôm chôm là một trong các

cây ăn quả
có giá trị kinh tế cao. Tuy vậy cây ra bông cho quả thường dồn vào một chỗ theo mùa vụ nên giá bán trái thường không cao. Muốn cho cây ra bông -cho quả

nghịch vụ
và hàng loạt để bán được giá đắt vào khoảng tháng 2 âm lịch. Thường xử lý ra bông vào khoảng tháng 6 âm lịch.

 

Kỹ thuật làm ra bông nghịch vụ theo 3 bước sau:

 

• Bước 1: Bón phân đón ra bông và xịt thuốc tạo mầm hoa

Khi ra đọt non lần thứ 3 làm như bước 1 của phần xử lý ra bông chính vụ (bón liền 1 kilogam DAP+  0,5 kilogam KCl và phun F. Bo -Bột Ra bông cho cây 2 – 3 lần). Việc này tương đối quan trọng vì có giúp bộ lá già nhanh thì mới xử lý ra bông nghịch vụ thành công.

 

• Bước 2: Bắt cây cảm ứng ra bông. Có 2 cách bắt cây cảm ứng ra bông nghịch vụ như sau:

+ Cách 1: Xiết nước và phủ bạt

 

– Khi cơi cuối đang lá lụa (vừa phun F.Bo – Bột Ra bông xong), triển khai xiết nước triệt để(ngưng tưới, đồng thời xiết hết nước trong mương) và phủ bạt nylon cho cây. Cần phủ bạt nghiêng cho nước thoát nhanh và trùm kín cả tầng rễ ngoài bờ mương. Nhớ rút và giữ cạn nước trong mương, nếu có trời mưa thì phải rút hoặc bơm cạn mương liền.

 

– Thời gian phủ bạt khoảng 30 – 60 ngày, trong suốt thời điểm này cần theo dõi độ sốc của cây. Thường thì khoảng gần 40 ngày sau, khi cây dứt đợt đổ lá và đã có ngồng dạng bông mập thì cho nước vào lần 1 ngập đầy mương vườn trong vòng 12 giờ rồi rút cạn nước như lúc đầu.

 

– Khoảng 7 -10 ngày sau, triển khai cuốn bạt, thả nước vào mương và tưới đẫm lại cho cây.

 

+ Cách 2: Xịt thuốc

ức chế sinh trưởng
(Cách này có thể vận dụng ở ĐBSCL và cả Đông Miền nam )

 

Khi cơi cuối đang lá lụa, phun Paclobutrazol cho cây. Liều lượng phù hợp là khoảng 700 – 1000ppm, tức 40 – 50g Paclobutrazol 10WP cho bình 8 -10 lít. Sau khi xử lý phun Paclo 1 tuần, phun thêm F.Bo – Bột Ra bông cho cây 2 lần, cách nhau 7 ngày để giúp bộ lá mau già, hạ ra lá, thúc đẩy cây

phân hóa mầm hoa
tốt.

 

• Bước 3: Xịt thuốc thúc ra bông hàng loạt

Đối với cách 1 – xiết nước phủ bạt:

 

Khi tiến hành tưới nước lại lần 1 được 1 -2 ngày, bộ lá đã tươi lại pha 35 mililít Ra bông C. A. T + 15g F.Bo -Bột Ra bông.8lít phun sương đều tán cây và trong thân 2 lần, cách nhau 7 ngày hỗ trợ cây trổ bông hàng loạt.

 

2/ Chăm sóc sau xử lý

 

2/1/ Tỉa quả

 

Tỉa và chăm sóc trái, sau khi đậu quả xong, cây nào đậu quả nhiều quá thì tỉa bỏ bớt chỉ lưu lại khoảng 70% lượng trái để trái lớn, đẹp, dễ bán và bán được giá đắt.

 

Trái chôm chôm khi chín cực kỳ cần nắng để có màu đỏ tươi, do đó nên tỉa bớt trái ở các chùm quá nhiều trái cho thông sáng.

 

2/2/ Bao quả

 

Cây chôm chôm không giống với các

cây ăn trái
khác (xoài, mận, ổi), các loại trái này sau khi đậu trái thì bắt đầu triển khai bao trái. Đối với chôm chôm vid số lượng trái nhiều nên không triển khai bao trái. Tuy vậy, ngày nay trái chôm chôm bị

sâu đục trái
tấn công mạnh nên việc bao trái là cực kì quan trọng, giúp giữ được chất lượng của trái.