Cây rau ngót

Tên khoa học:  Sauropus androgynus

Họ: Phyllanthaceae

Cách gọi khác: Cây bồ ngót, rau bù ngót, rau tuốt

Cây rau ngót là cây rau màu dùng lá, là món ăn giàu chất dinh dưỡng được dùng phổ biến ở Việt Nam. Cây có xuất xứ từ vùng nhiệt đới từ Châu Á và được canh tác ở nhiều nước khác trên toàn cầu.

1/ Cây rau ngót phân bổ ở Việt Nam

Cây rau ngót được canh tác nhiều ở nước và phân bổ đồng đều trên khắp cả nước. Tuy vậy cây được canh tác nhiều nhất ở những tỉnh khu vực bắc bộ. Cây rau ngót được canh tác làm rau ăn lá, để làm thuốc trị bệnh hoặc làm tường rào.

2/ Đặc tính thực vật học cây rau ngót

Thân: Cây rau ngót là loại cây thân bụi, phát triển nhanh. Từ thân chính mọc ra những cành nhánh nhỏ, nhẵn. Cây nếu để sinh trưởng tốt thì có chiều cao từ 1,5-2m, vì cây rau ngót thu hái lá, ngọn để dùng nên người ta hay chỉ để chiều cao khoảng 1m để tiện thu hái. Vỏ thân chính có màu nâu nhạt khi cây chuyển già, khi cây đang sinh trưởng, phát triển thân cây và những cành nhánh nhỏ có màu xanh lục.

Lá: Cây rau ngót có lá màu xanh, bóng, hình bầu dục ở cuối lá và mọc so le nhau. Có kích cỡ lá dài 4 – 6 centimét, rộng 15 – 30mm cuống cực kỳ ngắn 1 – 2mm có 2 lá kèm nhỏ, phiến lá nguyên hình trứng dài, mép nguyên. Khi lá già có màu xanh đậm.

Đặc tính thực vật hoa và lá cây rau ngót

Hoa cây rau ngót: Hoa rau ngót có màu đỏ pha một chút tím, có rất nhiều cánh nhỏ, có nhụy và nhị ở giữa cánh hoa vàng vàng đậm. Hoa rau ngót có hoa đực mọc ở kẻ lá bên dưới, còn hoa cái thì mọc bên trên và phát triển tạo thành quả.

Quả rau ngót: Quả rau ngót có màu trắng, quả thường có hình tròn nhỏ, có cuống dài màu xanh khoảng 1 centimét, thường hay mọc dưới nách lá, phía bên trong quả thường chứa những hạt nhỏ. Nhìn quả rau ngót giống quả cà pháo thu nhỏ.

Đặc tính quả cây rau ngót

3/ Bộ phận thu hái và chế biến

Cây rau ngót ngoài công rụng làm chế biến món ăn còn có thể dùng làm chế biến thuốc chữa một vài bệnh dân gian cho phái nữ và trẻ thơ.

Bộ phận để thu hái: có thể dùng lá rau ngót để nấu canh, sử dụng thân và rễ để trị bệnh, dùng cây 2 năm tuổi trở lên để để làm thuốc.

Chế biến: khi thu hái về có thể sủ dụng tươi ngay hoặc có thể phơi khô để làm thuốc.

4/ Thành phần dưỡng chất có trong cây rau ngót

Trong rau ngót chứa những thành phần dưỡng chất cao như: 3,4% gluxit, 5,3% protein, 2,4% Tro, trong đó đa số là những thành phần vitamin C và những axit amin cấp thiết. Trong 100g rau ngót thì có 0,13g methionin

5/ Công năng của cây rau ngót

Theo đông y rau ngót có tính mát, vị ngọt, có chức năng thanh nhiệt, giải độc, lợi tiểu, tiêu viêm và nhiều công dụng trị bệnh khác.

5/1/ Trị sót nhau ở phái nữ mới sinh

Dùng 40g lá rau ngót, rửa sạch giã nát, cho vào 100 mililít nước đun sôi để nguội, vắt ra chia làm 2 lần uống, mỗi lần uống cách nhau 10 phút. Sau khoảng 15-20 phút nhau sẽ ra. Dùng rau ngót giúp tiêu viêm đối với phái nữ.

5/2/ Giúp trị bệnh đau nhức xương khớp

Dùng lá rau ngót hầm với xương lợn ăn mỗi ngày, sau 1 tuần hạ được dấu hiệu đau nhức xương khớp.

5/3/ Trị tưa lưỡi cho trẻ em

Dùng 5-10g lá rau ngót tươi, giã và vắt lấy nước, lấy bông bôi lên lưỡi, lợi và miệng trẻ thơ. Làm như vậy sau 2 ngày là nhỏ hết tưa lưỡi.

5/4/ Trị táo bón đỗ mồ trộn ở trẻ thơ

Dùng 30g rau ngót, bầu đất 30g, bầu dục lợn 1 quả mang nấu canh cho trẻ ăn.

5/5/ Trị đái dầm ở trẻ thơ

Lá rau ngót tươi rữa sạch, giã nát, chế thêm 1 ít nước đun sôi để nguội, gặn lấy nước trong, chia làm 2 lần uống, cách nhau 10 phút.

5/6/ Sưng nhức bàn chân

Giã nhỏ lá rau ngót thêm chút nước muối loãng, đắp vào chỗ chân bị sưng nhức. Làm thường xuyên ngày 2 lần, sau 2-3 ngày sẽ hạ sưng và nhức.

5/7/ Đau mắt đỏ

Sử dụng 50g lá rau ngót, 30g lá dâu, 30g rau má, 30g rau má, 30g lá tre, 10g la rau má, toàn bộ sử dụng tươi, sắc đặc lấy nước uống, chia đều uống trong ngày.

5/8/ Chảy máu cam

Lá rau ngót giã nhỏ, cho thêm đường và nước pha uống, phần bã bọc vào miếng vải sạch nhét vào mũi.

5/9/ Trẻ thơ sốt nóng, nhiệt độ cao

Lá rau ngót rữa sạch giã lấy nước uống, phần bã đắp vào thóp.

5/10/ Rau ngót trị nám da

Dùng lá rau ngót say sinh tố dùng uống hàng ngày, hoặc dùng lá rau ngót giã ra cho thêm chút đường đắp lên vùng da bị nám 20-nửa tiếng rồi rữa sạch lại với nước.

Dùng sinh tố rau ngót cực kỳ tốt cho sức khỏe

5/11/ Thanh nhiệt giải độc

Trong rau ngót có tính mát giúp cơ thể giải nhiệt cực kỳ tốt. Sử dụng lá rau ngót tươi ép lấy nước uống, hoặc nấu canh ăn giúp giải nhiệt.

5/12/ Hạ huyết áp

Trong rau ngót chứa papaberin có công dụng chống co thắt cơ trơn, dãn mạch nên sử dụng giúp hạ huyết áp hiệu quả. Nên dụng với người bị tai biến mạch máu não, do nghẽn mạch, tác mạch, người bị sơ vữa động mạch, mỡ nhiễm máu cao cực kỳ tốt.