Cách chăm sóc, bón phân, điều khiển ra bông trái vụ cho cây táo ta

1/ Bồi liếp, vun gốc, làm cỏ, xới xáo

Sau khi tiến hành trồng thường kì làm cỏ, xới xáo nhẹ chung quanh và vun gốc, nhớ phải thận trọng, nhẹ nhàng cố gắng không làm đứt các rễ non mới ra. Từ năm thứ hai trở đi, sau mỗi lần đốn tái sinh cuốc bỏ các phần đất cũ chung quanh gốc, bón 25-30 kilogam phân chuồng đã được ủ hoai mục trộn với tro trấu hoặc phân mùn vi sinh, tiếp đến bồi thêm lên bên trên một lớp bùn ao, bùn mương hoặc đất phù sa ven sông đã được phơi khô, đập nhỏ. Trường hợp không có phân hữu cơ hoặc bùn ao… cũng phải xới đất cho tơi xốp rồi rải phân hóa học xuống, tủ gốc và tưới nước dưỡng ẩm liên tục.

2/ Bón phân cho cây táo ta

Do mỗi năm được đốn đau, phải ra thân cành mới, mặt khác số lượng trái lại ra nhiều… nên cây táo cực kỳ cần phải được cung ứng nhiều phân bón thì mới sinh trưởng, phát triển tốt và đạt năng suất cao được. Lượng phân thay đổi dựa theo giống, đất đai, tuổi cây, hiện trạng sinh trưởng tốt xấu của cây…

Sau khi tiến hành trồng một tháng cây đã bén rễ, có thể bón bằng phương pháp sử dụng phân chuồng đã được ủ mục pha loãng theo tỷ lệ 1/10 tưới chung quanh gốc, tiếp đến tăng dần tỷ lệ pha loãng lên 1/5, 1/4/… dựa theo độ lớn của cây, cũng có thể sủ dụng phân đạm pha loãng theo tỷ lệ 1% tưới mỗi tuần 1 lần trong một số tháng đầu. Những tháng tiếp đến sử dụng phân hỗn hợp NPK (loại có tỷ lệ NPK 20-20-15) mỗi gốc 0,1 kilogam hòa với nước tưới, chia nhỏ ra tưới làm 2-3 lần trong một tháng, tiếp đến tăng dần lên 0,2 kilogam /gốc. từ năm thứ hai trở đi hằng năm bón một vài lần cơ bản như sau:

– Bón lót: khi đốn tái sinh, bón 0,3-0,4 kilogam phân vô cơ hỗn hợp N, P, K (theo tỷ lệ 2-1-1) với 25-30 kilogam phân chuồng mục trộn tro trấu cho một gốc, rồi bồi thêm một lớp bùn ao… như đã nói ở phần trên.

– Bón thúc: bón thúc thường kì bằng phân vô cơ hỗn hợp N, P, K (theo tỷ lệ 2-1-1), mỗi tháng bón 1 lần với liều lượng 0,2 kilogam /gốc (khi ở giai đoạn cây con ) và khoảng 0,4-0,5 kilogam /gốc (khi cây lớn). Nếu táo phát triển tốt, ra nhiều hoa, mà ít đậu quả có thể đẩy mạnh thêm phân kali.

3/ Tưới tiêu nước cho cây táo

Táo là loại cây cực kỳ cần nước, nhất là khi ở giai đoạn cây con, khi ra bông, khi trái đang lớn và nhất là khi trái sắp chín đang lớn nhanh. Nếu gặp hạn trái sẽ nhỏ, vỏ dày, ăn chát, chất lượng kém, do đó vào mùa khô nóng hoặc gặp các đượt hạn nối dài trong thời điểm mùa mưa cần phải tưới đầy đủ nước để có thể bảo đảm đủ ẩm độ cho cây. Táo cũng là một trong các loại cây sợ bị úng nước, gặp úng nước trái sẽ bị nứt v à rụng, nếu nối dài cây có khả năng bị chết, do đó ở các khu vực đất thấp khi lập vườn cần phải theiets kế liếp trồng theo hình mai rùa, ở trên liếp phải có hệ thống rãnh thoát nước. Ở các khu vực hay gặp lũ mỗi năm như ở ĐBSCL, phải thiết kế liếp trồng cao, nếu cần phải đắp mô trên liếp rồi mới trồng cây lên các mô đó, phải có hệ thống bờ cao chung quanh vườn để kịp lúc bơm nước ra khỏi vườn khi cấp thiết.

4/ Trồng xen bao phủ đất

Khi tiến hành trồng cây táo giống thường cực kỳ nhỏ, mặt khác trong khoảng thời gian khai thác mỗi năm phải đốn tái sinh, hằng năm có một thời gian tương đối dài mặt vườn không bị bao phủ cực kỳ ít, nên việc trồng xencây trồng khác ở thời kỳ đầu sau khi tiến hành trồng hoặc sau khi đốn tái sinh để tận dụng diện tích mặt vườn tăng cường thêm thu nhập cho nhà vườn là một việc làm cấp thiết, không chỉ tận dụng tối đa được đất trồng mà trong suốt chu trình chăm sóc tưới nước, bón phân xới xáo đất cũng có công dụng cực kỳ tốt cho cây táo. Trên thực tế cho biết chỉ có thể trồng xen các cây ngắn ngày, thấp cây như các giống rau cải, đậu đỗ, hành, ngò… để giúp tránh hiện trạng cây trồng xen lấn át cây táo. Khi tàn cây táo lớn dần thì thu nhỏ dần diện tích trồng xen, và tiếp đến loại bỏ hoàn toàn khi cây táo đã giao tán.

5/ Lặt bông, tạo hình và đốn tái sinh cây táo ta

Sau khi tiến hành trồng 1-2 tháng là táo có bông, cần lặt bỏ hết số bông này để tập trung dinh dưỡng nuôi và giữ sức cho cây. Đồng thời sử dụng cây cắm buộc, đỡ những cành phía trên tạo tán cây thành hình phễu, để những cành đều nhận được đông đảo ánh sáng. Khi cành vươn dài được 1-1,5m thì bắt đầu để bông cho quả. Đặc tính của táo là cho quả cực kỳ sai, nhất là các giống táo chua và táo Thiện Phiến. Để trái nhiều quá nếu như không bón phân đầy đủ thì trái sẽ nhỏ, hạt lớn, thịt trái ít, cây chóng kiệt sức, vườn táo mau cỗi. mặt khác cành táo lại cực kỳ giòn có thể gẫy các cành lớn nếu như không chống đơ khi quả sắp chín. Do đó nếu có khả năng khi nhìn thấy cây kết quả nhiều quá thì tỉa bỏ bớt (khi quả lớn cỡ hạt đậu), làm như vậy sau này quả sẽ lớn hơn, chín đều hơn.

Do cành quả của táo được mọc trên cành mẹ ra trong vụ xuân cùng năm, mặt khác gỗ táo cực kỳ chóng già, khi đã ra bông trái rồi thì các cành nhỏ cấp 3, cấp 4 thường khô đi. Gỗ táo chóng già nếu như không đốn số cành sẽ quá nhiều, trái nhỏ chất lượng kém. Cho nên muốn cho táo có cho năng suất cao, chất lượng tốt phải đốn cành tái sinh để cây ra được đông đảo cành trong vụ xuân, từ đấy mới có rất nhiều cành quả, cây mới đạt năng suất cao. Mặt khác việc đốn tái sinh cũng hỗ trợ táo ra trái nghịch mùa theo ý muốn (từ khi đốn tái sinh đến khi tiến hành thu hoạch trái thường mất khoảng 5-6 tháng). Do đó muốn có cho năng suất cao cần phải đốn tái sinh. Cụ thể là: vào thời gian cần đốn sử dụng cưa sắc cưa bỏ toàn bộ những cành (cách gốc 0,3-0,5m), chừa lại mỗi gốc cành 3-4 mầm ngủ (ảnh 15,16,17). Tiếp tục chăm bón cây như đã nói ở mục 1 (phần VI). 15 ngày sau khi đốn chồi non bắt đầu nhú ra, khoảng một tháng rưỡi sau chồi non sẽ phát triển dài 0,5-1m là có hoa, triển khai cắm cọc tạo hình giống như đã làm với cây mới trồng như đã nói ở phần trên. Ở nam bộ táo có thể ra trái cả năm, thời gian cho thu hoạch phụ thuộc vào thời gian đốn, từ khi đốn đến thu hoạch trái thường khoảng 5-6 tháng, mùa đốn tái sinh thường vào tháng 12 đến tháng 1, tháng 2 (dương lịch) sang năm, để thu hoạch trái vào tháng 5,6,7/ Nếu muốn 1 năm cho thu hai đượt trái thì sau khi tiến hành thu hoạch trái triển khai đốn tiếp một đợt vào tháng 6, tháng 7, sẽ có thể thu hoạch trái vào tháng 11, 12/ Ở bắc bộ thường đốn từ 15 tháng 2 đến 15 tháng 3 (dương lịch).

6/ Điều khiển cho táo có quả nghịch mùa (ra bông trái mùa)

Hoa cây táo ta

Để có thu nhập cao, ở những tỉnh phía Nam nhiều chủ vườn táo cũng đã mày mò tìm kỹ thuật xử lý để điều khiển cho táo ra trái nghịch mùa, giống như người ta đã làm với nhãn, sầu riêng, bưởi, chanh… Để có thể có được kết quả này ở mỗi vùng có 1 kỹ thuật làm khác nhau. Sau đây chính là kỹ thuật làm của một vài bà con nhà vườn ở Tiền Giang, Vĩnh Long.

Theo tập quán trước đây nhà vườn thường “làm gốc” (đốn tái sinh, moi đất, bón phân, tưới nước…) vào cuối tháng 12 âm lịch, đến tháng 2 cây sẽ ra bông, nhưng vào ngay lúc này thời tiết quá nắng nóng, hoa cực khó đậu quả, đến tháng 5 khi có mưa cây táo mới ra bông hàng loạt, và khoảng tháng 9, tháng 10 sẽ có thể thu hoạch trái rộ. Do thu hoạch rộ nên lượng táo trên thị trường cực kỳ nhiều, đã thế vào thời điểm này táo lại bị “đụng hàng” với rất nhiều loại quả khác nên giá táo cực kỳ rẻ. Để có thu nhập cao bà con tại đây đã tìm cách điều khiển cho cây táo ra trái nghịch mùa bằng phương pháp thay vì “làm gốc” vào cuối tháng 12 âm lịch thì họ “làm gốc” vào đầu tháng 11/ Sau khi cưa cây, cách gốc khoảng 0,3-0,4m sử dụng cuốc moi hết đất ở chung quanh gốc cho tới gần hết hình chiếu của tán lá, moi sâu khoảng 0,2-0,3m, kéo đất ra chung quanh để phơi đất. Ba ngày sau bón cho mỗi gốc (3-5 tuổi) 40-50 kilogam phân chuồng mục, 0,5-1,0 kilogam phân lân Long Thành, 0,5 kilogam phân Urea và 20cc Komix, riêng Urea và Komix thì pha chung vào một thùng nước rồi tưới chung quanh gốc. Bón phân xong lấp đất trở lại, vét bùn mương rải lên phía phía trên mặt một lớp dày 3-5 centimét, chờ cho lớp bùn khô nứt thì tưới nước thường kì 3 ngày 1 lần để dưỡng ẩm liên tục. Sau khi tưới vài lần cây sẽ ra tược non, ngay lúc này hạ bớt lượng nước tưới, khi tược non dài 0,5-0,8m thì tưới tăng trở lại.

Khi tược non dài khoảng 1m thì bón cho mỗi gốc 0,5 kilogam DAP, 0,2 kilogam Urea và 0,2 kilogam kali, hai tuần sau bón thêm 1 lần nữa. khi trái táo đã lớn cỡ đầu đũa ăn cơm thì bón tiếp cho mỗi gốc 0,5 kilogam NPK (loại 16:16:8) và 0,5 DAP. Tiếp đến cứ khoảng một tháng lại bón thêm 1 lần (giống như lần bón vừa mới rồi ) cho đến lúc thu hoạch trái. Làm cách này cây táo sẽ có thể thu hoạch trái vào đầu tháng 4 âm lịch. Ngay lúc này táo còn ít, vả lại thời điểm này ít bị “đụng hàng” với các loại quả khác, nên giá táo bán được cực kỳ cao.