Giải pháp quản lý bệnh xì mủ thân trên cây ăn trái hỗ trợ cây đạt được năng suất tối ưu nhất

Mùa mưa là mùa tạo bệnh hại trên cây trồng, khiến nhà vườn lo lắng và tìm cách đối phó với chúng để bảo vệ cây của bản thân. Tuy các có các dạng bệnh đã xuất hiện từ lâu nhưng nhiều bà con vẫn chưa tìm ra biện pháp hữu hiệu, tiêu biểu như bệnh xì mủ thân, thối gốc trên cây sầu riêng, cam, bưởi,… đối tượng này đã làm tổn thất nặng đối với rất nhiều vườn cây, do chúng phát tán mau chóng và khó phòng trị. Trong thông tin bên dưới chúng tôi xin chia sẻ với độc giả một vài kỹ thuật phòng và chữa trị bệnh xì mủ thân thối gốc trên cây ăn trái vào mùa mưa.

Bệnh xì mủ trên cây ăn trái

1/ Nguyên do tạo bệnh xì mủ

– Bệnh xì mủ thân còn gọi là bệnh xì mủ thối gốc trên cây trồng tấn công cây ở trên nhiều độ tuổi cây không giống nhau và có thể gây bệnh cực kỳ mạnh.

– Nguyên nhân tạo ra bệnh xì mủ thân trên các giống cây ăn trái là do những dòng nấm Phytophthora gây nên, loài nấm này lưu tồn cực kỳ lâu trong đất, cây trồng và chúng có thể phát tán theo nước. Khi gặp hoàn cảnh thuận lợi như nhiệt độ thấp từ 25-35^oC, độ ẩm cao, nhất là vào mùa mưa chúng sẽ tấn công trên thân, gốc hay rảnh mang của cây.

– Ở trên mỗi cây trồng khác nhau thì loài nấm gây bệnh sẽ khác nhau như trên những cây có múi, bưởi, cam có 2 loại nấm chính như Phytophthora palmivora và nấm Sico thora. Đối với các loại cây sầu riêng thì là nấm Phytopphthora Palmivora.

2/ Dấu hiệu bệnh xì mủ trên cây

– Dấu hiệu gây bệnh đều giống nhau, tuy cây trồng gây bệnh khác nhau.

– Ở trên cây bưởi, cây có múi lúc đầu xuất hiện sủng ướt bề mặt vỏ thân và chung quanh là những vết thối nâu và sau thời gian cây sẻ xì mủ gom từ những vỏ thân ra. Để ý kỹ cạo vết bệnh thấy có màu nâu thẫm và dần xâm nhập và lây nhiễm vào thân, gây nên hiện tượng lá bị vàng, cây còi cọc. Trong trường hợp bệnh nặng tấn công cả lên tán thì cây dễ bị chết. Bên cạnh đó, trong hoàn cảnh thuận lợi mưa nối dài hoặc ngập nước thì có thể bệnh sẽ tấn công lên quả và gây thối quả rụng quả.

Dấu hiệu bệnh xì mủ trên cây bưởi

3/ Giải pháp chữa trị bệnh xì mủ trên những cây có múi

– Trên thực tế, biện pháp được hầu hết bà con lựa chọn là cạo giữa vết bệnh tiếp đến bôi thuốc trị nấm lên phía trên thân cây. Khi cây bị tương đối nặng thì tiến hành xử lý phun thuốc vào cây hỗ trợ cây mau chóng khôi phục.

– Khi tìm thấy bệnh xì mủ người dân thường sử dụng lưỡi dao sắc, mổ ngay vết bệnh cho sạch và sử dụng bàn chải và xà bông trà ngay vết thương mổ, tiếp đến rửa lại với nước mưa hoặc nước máy đợi khô, tiếp đến phun gốc đồng lên cây để sạch bệnh.

Cạo sạch phần bị thương tổn do nấm Phytophthora tấn công

– Sau khi xử lý xong sử dụng dao chặt bỏ phần xì mủ bị thương tổn bên trên cây để khi dùng thuốc có thể thấm sâu vào phía bên trong ngăn ngừa được mầm bệnh tấn công tiếp.

4/ Giải pháp phòng chống bệnh xì mủ trên thân

– Ở trên trong thực tế không phải khi nào cũng dùng thuốc hóa học là đem lại hiệu quả như mong muốn muốn. Xử lý bằng thuốc hóa học chỉ mang tính tạm thời và khả năng khống chế mầm bệnh khi mầm bệnh mới chớm với vết sủng ướt trên thân hoặc cành cây. Về lâu dài nên chú trọng đến phòng chống xâm nhập và lây nhiễm của nấm bệnh trong vườn nhà ngay lúc đầu bằng nhiều giải pháp tổng hợp khác nhau:

– Chọn khu vực đất có thể thoát nước tốt và trong hoàn cảnh đất ngập úng hoặc đất có khả năng thoát nước kém, thì hãy có những giải pháp hỗ trợ như bón nhiều phân hữu cơ để giúp thoát nước tốt, ngăn ngừa để cỏ trong thời điểm mùa mưa, sắp xếp cây trồng trên vườn với mật độ thích hợp.

– Về chọn cây giống cây để trồng nên chọn những giống gốc ghép kháng và có khả năng kháng bệnh này như: nhóm cây có múi dùng những gốc ghép Citrange troyer, Trấp và cam ba lá (cam Voi); trên cây sầu riêng có một số loại giống chịu đựng được bệnh xì mủ như giống sầu riêng lá ghéo, giống Cheny. Ở trên các khu vực đất bị bệnh nặng thì dùng các gốc ghép này để kháng hoặc ghép trên sầu riêng thương phẩm.

– Tạo vườn cây thoáng đãng, hạ bớt độ ẩm vào mùa mưa là tiền đề tốt để phòng chống bệnh nấm xâm nhập, gây hại. Luôn tạo điều kiện tốt cho cây nhận đủ ánh nắng mặt trời cũng như tạo rãnh thoát nước trong vườn.

– Bên cạnh đó, hàng năm trước mùa mưa nên quét gốc hay bề mặt vết cắt cành nhánh bằng dung dịch đồng đỏ để bảo vệ cây khỏi những bệnh do nấm trong đó bệnh xì mủ thối gốc.

– Tỉa bớt quả trên cành, cây để giúp cố gắng không khiến cây suy kiệt dễ bị sâu hại gây bệnh tấn công. Các trái ra quá nhiều nên tỉa chỉ giữ lại 1 chùm 1 quả, chỉ để trên cây có 2/3 số quả trở xuống, tránh để quả trên đọt, vì các quả trên đọt cây nuôi cao quá thì cây dễ bị suy kiệt về sau.

– Giải pháp trồng trọt góp thêm phần rất rộng lớn trong việc phòng chống sâu hại gây bệnh trong vườn cây ăn trái. Nên tỉa bỏ các cành hư hại, yếu ớt hay tàn tích từ vụ trước đó. Đặc trưng trên những vườn cho trái vụ nghịch thì sau thời gian mang quả cây mất dần sức đề kháng nên cây dễ bị sâu hại gây bệnh xâm nhập và lây nhiễm gây bệnh hơn, do đó cần chú trọng đến việc rắc vôi cũng như quét vôi lên thân cây, phối hợp với bón bổ sung thêm phân hữu cơ phối hợp hóa học để khống chế mầm bệnh tấn công, giúp cung ứng dinh dưỡng cho cây.

Tạo hệ thống thoát nước tốt cho vườn cây sầu riêng

– Về mặt khoa học rắc vôi có công dụng diệt trừ mầm bệnh nằm phía phía trên mặt đất cũng như ổn định độ pH, giúp bộ rễ phát triển mạnh, từ đấy cây hấp thụ tối yêu dinh dưỡng ở phía trong đất. Song song việc rắc vôi phối hợp với bón phân hữu cơ và nấm Trichoderma, trong nấm Trichoderma là một loài thiên địch cho nấm Phytophthora trong đất, giúp diệt trừ mầm bệnh có trong ở đất. Dùng gốc đồng hoặc vôi đậm đặc để quét lên thân cây để bảo vệ thân cây trong hoàn cảnh mùa mưa.

– Bên cạnh đó, cần lưu ý hạn chế tạo vết chầy sước trên thân hay làm đứt rễ trong việc xới xáobón phân sau khi thu hoạch. Bởi nấm tạo bệnh xì mủ thân dễ dàng xâm nhập và lây nhiễm thông qua những vết thương này. Nên bón phân trước mùa mưa, trước khi bón phân để hạ thiểu đứt rễ non. Ở trên các vườn bị bệnh đừng nên cày xới bởi làm như thế sẽ khiến cho nấm Phytophthora còn giữ lại trong vườn có thời cơ tấn công gây bệnh nặng.

– Giải pháp trồng trọt tốt luôn đem lại hiệu quả phòng chống cao, nếu nhà vườn lưu ý bảo vệ bằng giải pháp tổng hợp thì bất cứ sâu hại gây bệnh nào cũng không có điều kiện gây bệnh. Muốn được vậy bà con nên nắm rõ được đặc điểm của cây trồng, môi trường, đất, nước cũng như phát tán của mầm bệnh để có hướng phòng chống thích hợp. Không chỉ giúp hạn chế tổn thất năng suất cây trồng mà còn hạ kinh phí thuốc bvtv (thuốc bảo vệ thực vật) và hạn chế ô nhiễm môi trường.