Xu thế phát triển sản xuất phân bón hữu cơ và phân bón công nghệ cao trên toàn cầu

Lịch sử cho biết đa số những quốc gia muốn tiến lên nền công nghiệp hoá, tân tiến đều phải trải qua từ phát triển nông nghiệp đi lên. Hàng ngàn năm về trước sản xuất nông nghiệp đa phần dựa trên đất. Nhưng nhiều thập kỷ gần đây, để phục vụ lương thực cho việc bùng nổ dân số, nên sản xuất nông nghiệp phải đẩy mạnh dùng phân bón. Ông cha ta có câu “nhất nước, nhì phân, tam cần, tứ giống”. Nước đa phần dựa trên “trời” thiên nhiên phù hộ, còn phân bón thì đa phần do con người làm ra.

Theo FAO, IFA trên toàn cầu lượng dùng phân bón cứ tăng dần, từ năm 1991 so sánh với năm 2010 phân đạm ure tăng 18 lần, phân có chứa lân tăng 8,5 lần, phân kali tăng 7,5 lần, phân hữu cơ chế biến công nghiệp tăng 3,5 lần.

Viện Lúa quốc tế (IRRI), Tổ chức Nông lương quốc tế (FAO) và Ban lúa gạo quốc tế (IRC) tổng kết nếu bón phân bón đồng bộ, hài hòa hợp lý thì phân bón có thể cho nâng cao năng suất cây trồng trung bình từ 35-40%. Trong khi khoa học lai tạo giống mới cây trồng nhiều nhất cũng chỉ đạt trên 10%.

Bao thập kỷ qua do thiên tai, do chiến tranh, do con người thâm canh, độc canh và do lạm dụng nhiều phân bón hóa học nên làm mất cân bằng dinh dưỡng, thảm đất bị thoái hóa.

Các vấn đề toàn thế giới 2000-2020

Theo FAO, diện tích đất trồng trọt chỉ có thể tăng 4%, trong khi đó 45 năm qua một % diện tích đất trên hành tinh bị tàn phá,  gần 2 tỷ hecta đất đai mất đi thảm thực vật, 30% đất bị xói mòn… nhiều nguyên do do thiên tai, do chiến tranh… Đặc biệt nguyên do đặc biệt là do con người nhiều nơi trên toàn cầu đã lạm dụng quá nhiều phân bón hóa học đưa xuống ruộng đồng hàng trăm triệu tấn hằng năm. Những công trình nghiên cứu của FAO và WHO (World Health Organization) cho thấy chưa có một trong các loại phân bón hóa học nào sử dụng đúng liều lượng hoặc quá liều lượng thuộc lĩnh vực nông nghiệp mà dường như không độc cho người, ô nhiễm môi trường… nhiều loại cây bị đột biến gen, làm thay đổi cơ chế di truyền, đối với con người gây nhiễm sắc thể, bệnh ngoài da, dị ứng và nhiều bệnh khác…

Đối với thảm thực vật, khi có một lượng dư thừa phân bón hóa học hàm lượng qui định (theo qui định của khối EC 50mg/l trong nước), nếu quá vào lòng đất sẽ làm thay đổi độ toan, cũng như các chỉ số lý hóa khác của dung dịch đất, từ đấy sẽ làm thay đổi cả một cộng đồng của chính nó, và kết quả dẫn tới sự thay đổi các quá trình sinh hóa diễn ra trong đất. Nó còn kìm hãm sự tiết ra chất Polyxacaxit (một chất dính) có công dụng kết hợp những hạt đất lại, vậy nên đã nâng cao sự xói mòn của thảm đất và chính những nhân tố trên là nguyên nhân góp thêm phần làm lu mờ thực trạng của thảm thực vật đất tự nhiên.

Ông Will – chuyên gia cây nhiệt đới của FAO, chuyến đi điều tra và khảo sát các năm trước ở nước ta cho thấy: Đất ở nhiều vùng nước ta đã có xu hướng bị thoái hóa, xói mòn như ở Đồng bằng Sông Hồng (ĐBSH) vùng 2, Đồng bằng Sông Cửu Long (ĐBSCL) vùng 4, 5, 6 và một vài vùng khác ở Miền trung gần 20% thảm thực vật đã và gần bị thay đổi… Nếu như không có những giải pháp can thiệp hợp lý, phân hữu cơ, vô cơ thì vài chục năm tới khó hồi phục được độ phì nhiêu lúc đầu của đất. Nhất là chỉ sử dụng phân bón vô cơ, hóa học và nếu như không đẩy mạnh sử dụng phân bón đồng bộ hữu cơ và phân sản xuất công nghệ cao cân đối thì cũng chừng 15-20 năm nữa không có loại phân bón nào có thể bón gia tăng được năng suất cây trồng.

Xu thế thế kỷ XXI là xu thế sản xuất phân bón hữu cơ trên nền công nghệ cao

Năm 1995, Hội nghị phân bón quốc tế ở Italia nhiều nhà khoa học đề nghị cần thay thế dần phân bón vô cơ (phân đơn) sử dụng phân hữu cơ. Đây chính là hướng đúng nhưng trong một vài năm trở lại đây thực thi chưa được bao nhiêu.

Từ nhiều năm qua của những thập kỷ trước, thế giới đã sản xuất phân bón truyền thống đa phần phân hóa học (vô cơ) Ure, SA, kali, MOP, DAP… ít quan tâm đến phân hữu cơ, đặc biệt chưa phát triển phân bón công nghệ cao, phân hữu cơ…

Sau các năm 2000 đến nay đã chuyển trở thành xu thế phát triển phân bón công nghệ cao hỗn hợp chất lượng cao, phân hữu cơ và phân bón chuyên sử dụng để.

Hội nghị phân bón quốc tế tại Paris, nhiều tài liệu Mỹ, Trung Quốc, Đức, Nhật, Nam Triều Tiên, Ấn Độ… cho biết những nước đã chuyển biến mạnh sử dụng công nghệ cao sản xuất phân hỗn hợp chất lượng cao, phân hữu cơ công nghệ cao và phân chuyên sử dụng để chiếm trung bình từ 20-25%, có nước cao hơn 30-35% như Mỹ, Úc, Đức… Đặc biệt Cuba do vấn đề cấm vận nên hằng năm phải nhập khẩu hơn 80% khối lượng lương thực. Bộ trưởng Nông nghiệp Cuba phát biểu trong một hội nghị forum quốc tế (Libiofam) ngày 28/9/2012 vừa mới qua trong phát triển chiến lược nông nghiệp ở Cuba ông nói: “Muốn có một nền nông nghiệp hồi sinh, gia tăng đời sống nông dân, Cuba cần phải phát triển một nền phân bón hữu cơ (cân đối ) trên cơ sở hệ thống công nghệ cao”. Ông còn nhấn mạnh đây chính là một thách thức nguy cấp, một vấn đề sống còn đối với an ninh quốc gia Cuba.

Ở Việt Nam

Trên 20 năm qua, sản xuất trong nước và nhập khẩu trên 155/000.000 tấn phân bón một số loại. Trong đó bước đầu phát triển phân bón công nghệ cao, phân bón chất lượng cao như: Công nghệ cao của Mỹ từ chế phẩm Agrotain nhằm ngăn ngừa quá trình thay đổi H₂ thành H₃ hoặc N₂ góp thêm phần hạ thất thoát N, sản xuất phân hữu cơ ứng dụng công nghệ cao theo qui trình lên men ủ háo khí trên cơ sở đa chủng vi sinh vật, công nghệ Hitech, sản xuất phân bónứng dụng công nghệ nano, công nghệ tế bào gốc, công nghệ enzyme, công nghệ tháp cao, công nghệ sinh học và công nghệ phân tử…

Trong đó Công ty CP Công Nông nghiệp Tiến Nông là đơn vị đã phối hợp với những nhà khoa học trong và ngoài nước đột phá, đi đầu ở Việt Nam trong nghiên cứu ứng dụng thực thi một vài công nghệ mới như: Phân bón khống chế sự phân giải, phân bón có chứa silic dễ tiêu, công nghệ đạm hạt vàng (Gold urea) bổ xung vi lượng và hoạt chất phân giải chậm, phân hữu cơ sinh học công nghệ cao. Đặc biệt Công ty đã sản xuất thành công quy mô công nghiệp vi lượng Chelate cực kỳ cấp thiết cho cây trồng, hỗ trợ cây trồng hấp thu cân đối hoàn toàn… phân bón NPK công nghệ tháp cao là công nghệ tân tiến nhất cũng đang được tiến hành đầu tư tại Công ty.

Phân bón công nghệ cao là phân bón được những nhà khoa học nghiên cứu kỹ thuật sản xuất phân bón, ứng dụng phù hợp sinh lý của mỗi loại cây trồng và phù hợp lý hóa của thảm đất để khi bón nhằm tăng năng suất cây trồng.