Cách trồng và chăm bón cây mai trước và sau tết đúng kỹ thuật để đón tết nhiều tài lộc

Mai vàng là thứ không thể không có trong cái tết của người dân Miền nam nói chung và khắp cả nước nói riêng, nó mang cả tâm hồn của dân tộc, cả một màu quê hương.

Dân gian quan niệm rằng, màu vàng của hoa mai biểu trưng cho sự may mắn, tài lộc, hoa mai nở vàng rực đầu năm là gia đình sẽ phát tài phát lộc, sung túc quanh năm.

Nhưng việc trồng mai không dễ nếu bạn không có các kiến thức cơ bản cũng như một vài kinh nghiệm nhỏ.

Là nét riêng trong cái tết của người dân Miền nam, với màu vàng sáng rực, chói chang cùng nắng xuân thật ấm cúng và hân hoan càng khiến cho không khí tết rộn rã, vui nhộn.

Khi tiết trời bắt đầu se se lạnh, các cơn gió cuối năm bắt đầu thổi thì cũng là lúc mọi nhà nô nức chuẩn bị để đón tết và chắc chắn là không thể không có sắc vàng của hoa mai.

Mai vàng 5 cánh là giống cây được canh tác phổ biến nhất tại nước ta

1/ Thời vụ để trồng cây mai vàng

Mai vàng phù hợp với thời tiết nóng ẩm, nhiệt độ tối ưu nhất là từ 250C – 300C. Khác với hoa đào, các khu vực có nhiệt độ thấp dưới 100C thì cây khó sống, nếu tiến hành trồng được thì sức sống cực kỳ yếu.

Là cây ưa nắng, thích ẩm thì trồng vào khoảng thời gian từ cuối tháng 10 Âm lịch (AL) – tháng 2 Âm lịch (AL) là tối ưu.

2/ Chọn cây giống mai vàng

Trước đây, đa phần chỉ có hai dạng mai đó là mai vàng chỉ nở hoa vào đợt tết, và mai tứ quý vì nó ra bông hằng năm 4 lần, ứng vào mỗi quý trong năm. Nhưng ngày nay trên thị trường đã có thêm một vài loại mai khác, được lai tạo và có các điểm nổi trội hơn.

Mai vàng trước đây chỉ có khoảng 5 – 10 cánh hoa, còn ngày nay mai vàng được sinh ra các giống trên 10 cánh, các bông hoa mai dầy đặc cánh và nở kín cả cây.

Bên cạnh đó còn có giống mai trắng, nhẹ nhàng và thanh thoát với màu trắng cùng cánh hoa mỏng, nhưng do quan niệm màu vàng sẽ may mắn và mang lại tài lộc nên mai trắng chỉ được canh tác thêm như để tạo điểm đặc biệt hoặc cho vườn mai được phong phú hơn.

Cây mai có thể trồng bằng hạt hoặc bằng cành ghép, cành chiết, cành giâm đều được. Trồng bằng hạt sẽ ít tốn công sức và kinh phí, cây sống thọ hơn nhưng thường cây mai khó mang các đặc tính tốt của cây mẹ (hoa sẽ nhỏ hơn, cây ít cành hơn hay thỉnh thoảng hoa không giống màu với cây mẹ,…).

Với những biện pháp chiết, ghép hay giâm cành thì bạn vừa giữ được những đặc điểm tốt từ cây mẹ vừa có thể ghép kết hợp một số loại mai trên cùng một cây.

3/ Chọn đất trồng cây mai vàng

Hoa mai không phải là cây kén đất, chỉ cần đất trồng phải tơi xốp và dưỡng ẩm tốt thì cây mai sẽ phát triển tốt, hoa mai kỵ nhất là đất không thoát nước, dễ ngập úng. Chọn các vị trí có ánh nắng trực tiếp và thoáng đãng, hạn chế trồng quá gần nhau, cây cách cây ít nhất 1m.

* Trồng mai vàng trực tiếp trên nền đất

Nên chọn đất thịt nhẹ có rất nhiều chất hữu cơ, đất không chua, không mặn và không bị lây nhiễm phèn hay những hóa chất độc hại, có thể sủ dụng đất thịt, đất cát hoặc sử dụng đất phù sa, đất vườn trộn phối cùng nhau để trồng… trộn thêm xơ dừa, tro trấu để gia nâng cao khả năng giữ nước và dưỡng chất..

Nếu nơi bạn trồng có mặt bằng đất thấp thì bạn nên lên liếp, làm mô để cây mai không bị úng nước.

Đào hố và bón lót xong, bạn lấp một lượng đất trồng đến khoảng 2/3 hố, đặt cây mai vào và tiếp tục lấp đất đến khi đầy và vun cao lên. Có thể sủ dụng rơm khô để phủ gốc lúc mới trồng để gia nâng cao khả năng dưỡng ẩm cho cây.

* Trồng mai vàng trong chậu

Đối với trồng chậu thì bạn cũng chọn đất có tính chất tương đương như trên. Cây mai không phù hợp với điều kiện chật hẹp nên chọn chậu phải có chiều sâu, tạo cơ hội cho rễ cây phát triển, đầu rễ phải cách đáy chậu tối thiểu từ 2 centimét và cứ 2 năm bạn nên thay chậu lớn hơn để cây có thêm không gian phát triển.

Khi trồng, giai đoạn đầu bạn nên lót một ít đá nham thạch hoặc một lớp sỏi ở dưới đáy để tạo độ thoáng đãng và thoát nước tốt, tiếp đến là lớp đất trồng cho vào đến khoảng nửa chậu thì để cây vào trồng và tiếp tục lấp đất đến khi đầy chậu.

Trồng xong bạn nên kê chậu cao lên, không để chậu tiếp xúc trực tiếp với nền đất, để ngăn ngừa những côn trùng gây bệnh thâm nhập vào.

Cây mai vàng được canh tác trong chậu trong thời điểm tết  Nguồn:cayxanhsadec.com.vn

4/ Bón phân và tưới nước cho cây mai vàng

* Bón phân

Hoàn hảo nhất là nên dùng một số loại nbsp;phân hữu cơ để bón cho cây. Phụ thuộc vào kích thước cây  mai của bạn ra sao mà điều chỉnh lượng phân bón ít hay nhiều.

Bón lót: Lượng phân bón sẽ chiếm khoảng 1/10 lượng đất trồng trong hố hay trong chậu, trộn đều với đất trước khi có thể trồng,.

Bón thúc: Sau trồng khoảng 10 – 15 ngày cây bước đầu ra rễ mới thì bón thúc phân, bón khoảng 50 – 60 gram cho cây cỡ nhỏ (cao khoảng 40 – 50 centimét ). Cứ cách 20 – 30 ngày là có thể bón thúc lần nữa, nếu cây mai của bạn lớn thì hãy tăng lượng phân bón lên và khoảng cách giữa mỗi lần bón cách nhau xa hơn.

Chú ý: Tuyệt đối hạn chế bón sát gốc, mà phải rải chung quanh và tưới đẫm nước. Đừng nên xới xáo đất khi bón, vì nếu làm đứt rễ cây mai sẽ dễ bị lây nhiễm trùng.

* Tưới nước

Cây hoa mai chịu hạn tương đối tốt, nhưng nếu để cây “khát” trong một thời gian dài thì đừng nên, vì như thế cây sẽ cằn cỗi và suy kiệt. Luôn giữ cho đất ẩm nhưng không ngập nước.

Vào các ngày nắng nên tưới hàng ngày 1 lần hoặc tưới cách ngày cũng được, tưới đẫm nước bằng phương pháp sử dụng vòi tưới thẳng vào gốc và xịt nước với tia nhỏ lên khắp tán lá sẽ tốt hơn, thời gian tưới tối ưu nhất là buổi sáng (khoảng 8h – 9h). Vào mùa mưa thì không cần phải tưới, lưu ý giữ cho đất có khả năng thoát nước tốt.

Đối với trồng chậu thì hãy tưới nước hàng ngày, vì đất trong chậu đã bị giới hạn nên cực kỳ nhanh khô, không dưỡng ẩm được lâu. Hàng ngày nên tưới 2 lần vào buổi sáng (khoảng 8h – 9h sáng) và buổi chiều (khoảng 4h – 5h chiều).

5/ Cắt tỉa cành tạo tán cho cây mai vàng

Cây không cắt tỉa mà để cành rậm rạp, dầy đặc thì sẽ tạo môi trường cho sâu hại gây bệnh phát sinh.

Cứ khoảng 2 tháng thì hãy cắt tỉa cành 1 lần, các cành tăm, cành yếu hay cành bị sâu hại, già cỗi, các cành mọc dầy đặc trong tán đều sử dụng kéo hoặc dao cắt bỏ, các cành vươn dài thì hãy cắt ngắn lại chừa khoảng 4 – 5 nách lá.

Đặc biệt mai vàng còn là cây có ý nghĩa trong phong thủy, nên việc tỉa cành tạo tán không thuần túy là tạo độ thoáng đãng, ngăn ngừa sâu hại gây bệnh mà dáng cây của cây sẽ chính là nét chấm phá và có thể ảnh hưởng nhiều đến phong thủy nhà bạn.

Với những nhà vườn trồng mai, từ các cây mai lớn cho tới dạng bonsai thì họ đều uốn cành và cắt tỉa thành các dáng cây cực kỳ nghệ thuật và đầy ý nghĩa mà trong giới cây cảnh họ gọi là “thế”.

Thường thì khi cây mai còn nhỏ sẽ dễ tạo dáng hơn. Đây chính là công việc yêu cầu sự thẩm mỹ cao, kiên nhẫn và phát minh của những nghệ nhân.

6/ Làm cỏ và ngăn ngừa, diệt trừ sâu hại gây bệnh

* Làm cỏ

Trồng chậu thì chuyện làm cỏ tương đối dễ dàng, nếu cỏ nhỏ thì bạn có thể giữ lại, không cần nhổ bỏ vẫn được vì nó không cạnh tranh dinh dưỡng quá nhiều, mà còn góp thêm phần dưỡng ẩm cho đất.

Các loại cỏ cao, lớn thì hãy sử dụng kéo hoặc dao cắt ngang để ngăn ngừa sự phát triển của chúng, lưu lại phần rễ để giúp dưỡng ẩm, giữ đất cho cây. Hoặc bạn lót một ít sỏi đá gần gốc để ngăn ngừa không cho cỏ mọc.

Trường hợp bạn không nên trồng chậu thì cần diệt trừ sạch cỏ chung quanh gốc, tránh để cỏ dại mọc cao và quá dầy, nhất là trong khuôn khổ bán kính của tán cây. Nếu cỏ nhỏ, không đáng kể lắm thì vẫn có thể chừa lại.

* Ngăn ngừa, diệt trừ sâu bệnh gây hại

Trên cây mai vàng thường bị sâu cắn lá, sâu đục thân, nhện đỏ và rệp mềm ở những đọt non, bạn có thể sủ dụng giải pháp thủ công là bắt thủ công, vì một số loại sâu gây bệnh thường cực kỳ ít nên các chú chim làm giúp bạn.

Với rệp mềm, khi còn ở mật độ ít bạn sử dụng vòi xịt nước với cường độ tương đối mạnh thì sẽ dễ dàng đánh bật chúng khỏi đọt non.

Quan trọng nhất là thời kỳ cây trổ búp hoa vì đây chính là “món ngon nhất” đối với những côn trùng gây bệnh, nhất là kiến, rệp mềm, và cả sâu ăn tạp. Nhưng cây mai cực kỳ nhạy cảm với những chất hóa học nên tối ưu nhất là không dùng một số loại thuốc bvtv (thuốc bảo vệ thực vật).

Bạn nên phòng chống từ các khâu chọn cây giống, chọn đất trồng cho tới trong suốt chu trình chăm sóc, đòi hỏi phải đúng cách và phải theo dõi cây thông liên tục.

Có thể trồng những cây cách xa nhau và tạo độ thoáng đãng cho cây, không tạo môi trường cho sâu hại gây bệnh phát sinh.

7/ Cách xử lý mai vàng ra bông trước tết

Thời tiết hay khí hậu là một trong các nhân tố quan trọng ảnh hưởng nhiều đến sự phân hóa mầm hoa và ra bông của cây, chỉ có một sự thay đổi nhỏ cũng có thể làm cây ra bông sớm hoặc muộn.

Để cây ra bông đúng lúc mà mình có nhu cầu thì phải ứng dụng đồng bộ những giải pháp bón phân – xiết nước – tuốt lá (lặt bỏ lá mai).

Từ đầu tháng 10 AL thì bắt đầu xiết phân và xiết nước lại cho tới cuối tháng 11 AL, khởi đầu từ ngày 10 tháng 12 AL thì để ý cây cũng như xem xét thời tiết ra sao rồi tính toán thời gian để tuốt lá mai.

Trong môi trường tự nhiên cây mai sẽ rụng lá vào cuối mùa đông, khi bắt đầu lập xuân. Sau khi lá rụng thì những mầm hoa sẽ bắt đầu bung lớp vỏ trấu.

Nụ xanh sẽ nở rộ từ 6 – 7 ngày sau khi bung vỏ trấu, nên cần để ý đặc tính của mầm hoa, xem dự đoán thời tiết để tính toán thời gian tuốt lá sao cho mầm hoa bung vỏ trấu vào khoảng ngày 22, 23 tháng 12 AL là đẹp nhất.

* Đặc tính mầm hoa

Khoảng đầu tháng 12 AL, nếu nhận thấy những mầm hoa lớn tròn như quả trứng, có 2 – 3 vỏ trấu bao phía bên ngoài thì tuốt lá vào khoảng ngày 16 – 17 tháng 12 AL.

Nếu mầm hoa còn thon, chưa tròn đầy thì tuốt lá sớm hơn, khoảng ngày 15 – 16 tháng 12 AL để kích cho cây tập trung nuôi mầm hoa.

Sau khi tuốt lá thì nghỉ tưới nước 1 ngày để nhựa cây khô hẳn rồi mới tưới nước lại và thúc phân lần cuối, bón khoảng 50 – 80 gram phụ thuộc vào kích thước cây.

* Diễn biến thời tiết

Nếu nhiệt độ trong không khí cao, trời nắng tốt thì cây sẽ nhanh ra bông, vậy thì sẽ tuốt lá trễ hơn, nếu ngược lại thì tuốt lá sớm hơn. Khoảng thời gian sớm hay trễ hơn khoảng 1 – 2 ngày.

* Hiện trạng của cây

Cây sinh trưởng khỏe, cành lá sum suê thì thông thường sẽ chậm ra bông, nên chuẩn bị ứng dụng những giải pháp ép cây ra bông sớm.

Trường hợp tuốt lá trễ, sợ cây không nở hoa kịp tết thì bạn nên ngắt đọt non, phun xịt ướt các mầm hoa chưa bung vỏ trấu vào các lúc trời nắng, tưới nước ấm vào gốc, sử dụng đèn áp cao thắp sáng vào khoảng 7h – 8h tối, khi thực thi những giải pháp này có thể kích cây ra bông sớm hơn từ 2 – 3 ngày.

Trái lại, cây yếu và có thể tự rụng lá trước thì cần kiềm hãm lại, nếu như không cây sẽ ra bông sớm quá và bỏ lỡ khoảng khắc đẹp nhất cho ngày tết.

Khoảng đến ngày 20 tháng 12 AL mới tuốt lá, sử dụng vải đen bao phủ cây mai lại, đặt nước đá lên mặt đất gần gốc, đặt cây ở nơi râm mát và xới xáo nhẹ đất ở gốc để làm đứt 1 ít rễ con của cây.

8/ Chăm bón cây mai vàng sau tết

Trong tết cây mai như vắt kiệt hết sức mình để bung các cánh hoa rạng rỡ đẹp nhất cho ngày xuân, nên sau tết cây sẽ bị kiệt sức và yếu đi.

Nếu tiến hành trồng chậu thì hãy chuyển cây ra trồng trên đất sẽ hỗ trợ cây có không gian phát triển cũng như tự hồi phục nhanh hơn. Trường hợp không thể chuyển ra ngoài thì bạn hãy thay mới 1/3 lượng đất trong chậu, bổ sung phân bón hữu cơ, và tưới nước giữ cho đất luôn được ẩm.

Cây mai vàng là nét đặc thù cho tết ở nam bộ, là cây phong thủy có giá trị và được mọi người xem trọng. Tết Nguyên Đán luôn là khoảng thời gian được mong đợi nhất trong năm, thiếu đi màu vàng của mai thì giống như thiếu đi sự chúc phúc, sự may mắn của thiên nhiên vậy.

Hãy cùng trồng và chăm bón cây mai vàng đúng cách để có các ngày tết thật trọn vẹn và như mong muốn, đầy tài lộc.