Chuẩn bị đất trồng bầu bí, dưa leo (dưa chuột)

1/ Dọn dẹp vệ sinh ruộng đồng

Trước tiên, đối với nghề trồng bầu, bí, dưa chuột, dọn dẹp vệ sinh ruộng đồng là biện pháp có ý nghĩa cơ bản bởi nó gồm nhiều giải pháp khác nhau, tạo cơ hội cho cây trồng phát triển và sinh trưởng thuận lợi (loại bỏ, diệt trừ những mầm mống dịch hại có trong ở đất, ở trên tàn tích cây trồng và trên cỏ dại). Trên thực tế cho biết, sau mỗi vụ thu hoạch lúa hoặc cây trồng cạn, nhiều nông dân thường vệ sinh ruộng đồng bằng phương pháp loại bỏ toàn bộ những tàn tích cây trồng như rơm rạ, thân lá, rễ cây trồng cạn ra khỏi ruộng đồng, đồng thời dọn dẹp sạch cỏ bờ (vạc bờ, xịt thuốc cỏ cháy). Việc làm này tuy sẽ chống được mầm mống sâu hại còn tồn tại trong ruộng như nhộng của sâu đục thân lúa có trong gốc rạ, mầm bệnh lở cổ rễ, bệnh héo rũ trên các giống cây thuộc họ bầu, bí… Tuy vậy, xét về sự việc cải tạo đất trồng, tăng chất hữu cơ và độ phì cho đất thì chuyện làm trên lại không đạt được hiệu quả. Làm như thế sẽ đưa ra khỏi ruộng đồng một khối lượng lớn chất hữu cơ cấp thiết cho việc cải tạo đất, gia tăng độ phì cho đất. Do đó, cấp thiết phải lưu lại khối lượng chất hữu cơ này (gốc, thân lá cây trồng trước) và vệ sinh ruộng đồng theo cách khác như: Cày phơi ải hoặc cho nước vào ruộng ngâm ngấu gốc rạ, cày bừa thật kỹ đồng màu sau khi tiến hành thu hoạch, sử dụng vôi bón ruộng, sử dụng thuốc hóa học diệt trừ sâu, bệnh…

Nhiều cây trồng, tàn tích sau khi thu hoạch là nguồn dinh dưỡng tự nhiên quý giá bổ sung lại cho đất trồng như những cây họ đậu đỗ có rễ cố định đạm hoặc những cây lấy củ có thân lá giầu kali. Việc vùi lại các phần này của những cây có ý nghĩa rất rộng lớn trong việc bổ sung lại cho đất nguồn dinh dưỡng tự nhiên.

Trong những vườn cây vào mùa đông, khi cây ngừng sinh trưởng, việc tỉa cành, tạo tán sẽ có công dụng rất rộng lớn để diệt trừ mầm mống đa số loài sâu hại gây bệnh trên cây. Việc vun gốc dọn dẹp lá rụng đối với các loại cây lâu năm có công dụng phá bỏ các nơi ẩn nấp và lưu giữ đa số loài sâu hại.

Một vấn đề đáng chú ý nữa trên thực tế sản xuất rau màu ngày nay là nông dân liên tục xịt thuốc cỏ cháy trên bờ ruộng để ngăn cản cỏ phát triển mà lan xuống ruộng thay cho việc cắt xén cỏ chung quanh ruộng trước đây. Đây chính là một việc làm đừng nên vận dụng trên ruộng đồng nhất là các nơi ruộng cây trồng nọ liền kề ruộng kia. Vì khi phun (nhất là lúc có gió) sẽ không thể tránh khỏi việc thuốc cỏ bám lên cả cây trồng gây táp, héo, chết cây trồng trong ruộng và cây trồng nhà bên. Mặt khác, việc dùng thuốc cỏ cháy liên tục trên ruộng đồng (1 – 2 lần/vụ) sẽ gây độc hại, ô nhiễm đất, nước, cây trồng, động vật ăn cỏ… Do đó, nông dân cần cắt xén cỏ bờ thay cho việc xịt thuốc cỏ cháy như vẫn làm.

1/1/ Phát quang

– Khu vực sản xuất bầu, bí, dưa chuột phải được dọn dẹp sạch cỏ, phát quang bờ, bụi để ngăn ngừa sự phát tán của nguồn gây bệnh và sự gây thiệt hại của những loài gây bệnh khác như chuột, lợn, gà, trâu, bò…

1/2/ Dọn dẹp tàn dư các loại thực vật

– Triển khai dọn dẹp tàn dư các loại thực vật nhằm né sự phát tán nguồn sâu, bệnh từ chỗ này sang chỗ khác.

1/3/ Xử lý cỏ dại bằng hóa chất

– Tiến hành xử lý phun thuốc trừ cỏ cho vùng trồng bầu, bí, dưa chuột trước khi có thể trồng, khoảng 1 tháng.

1/4/ Tạo mặt bằng

– Khu sản xuất được làm phẳng và chuẩn bị lên luống.

Tạo mặt bằng

2/ Làm đất trồng bầu bí, dưa chuột

2/1/ Chuẩn bị luống trồng bầu

– Bước 1: Cày đất: Sử dụng những vật dụng làm đất để tách đất, lật đất thành tảng, cục đất lớn

– Bước 2: Làm đất nhỏ

+ Đất nhỏ, vụn, tơi xốp,

+ Đường kính viên đất ở lớp đất mặt phù hợp từ 2 – 3 centimét,

– Bước 3: Lên luống

Lên luống rộng 0,7 m, tim luống này cách tim luống kia 1 m, luống cao 0,25 – 0,3 m. Trồng 1 hàng, cây cách cây 0,8 m.

Kích cỡ luống trồng bầu

– Bước 4: San phẳng mặt luống

+ Tạo cho mặt luống được phẳng để giúp tránh đọng nước khi trời mưa

+ Tạo điều kiện tốt cho cây phát triển sinh trưởng tốt

– Bước 5: Cuốc hố bón phân lót

– Khoảng cách hố

+ Đối với những giống bầu dài: khoảng cách hố 0,8 – 1 m, trồng 1 hàng chính giữa luống.

+ Đối với những giống địa phương: Khoảng cách hố: 0,5 – 1 m

– Bước 6: Rắc một lớp thuốc tiến hành xử lý đất lên mặt luống để phòng sâu bệnh cây giống có thể sủ dụng Basudin 10H với lượng sử dụng 27 – 30 kh/ hecta (tương tự 1 kilogam /sào)

2/2/ Chuẩn bị luống trồng bí

Bước 1: Vật dụng làm đất

– Máy kéo,

– Máy cày,

– Cày bằng trâu bò,

– Cào, cuốc, xẻng

Máy cày

Bước 2: Cày đất

Sử dụng những vật dụng làm đất để tách đất, lật đất thành tảng, cục đất lớn

Cày đất

Bước 3: Làm đất nhỏ

– Đất nhỏ, vụn, tơi xốp,

– Đường kính viên đất ở lớp đất mặt phù hợp từ 2 – 3 centimét,

Làm đất nhỏ

Bước 4: Lên luống

Nếu làm giàn có thể trồng luống rộng: 1,5 – 2,0 m, với khoảng cách trồng: cây – cây 40 – 50 centimét và hàng – hàng 80 centimét.

Nếu như không làm giàn (cây bò phía trên mặt luống) nên luống rộng trên 3,5m, trồng 2 hàng giữa luống, với khoảng cách trồng giữa những cây là 40 – 50 centimét, hàng x hàng 2,5 – 3 m.

Lượng giống từ 300 – 400 gr/ hecta, mật độ 5/000 – 6/000 cây/ hecta.

Lưu ý nếu tiến hành trồng bí bò cần có rơm, rạ… phủ mặt luống cho bí bò và đỡ quả.

Kích cỡ luống trồng bí

Bước 5: San phẳng mặt luống

– Tạo cho mặt luống được phẳng để giúp tránh đọng nước khi trời mưa

– Tạo điều kiện tốt cho cây phát triển sinh trưởng tốt

San phẳng mặt luống trồng bí

Bước 6: Cuốc hố bón phân lót

– Khoảng cách hố

+ Vụ hè thu: 35 – 40 centimét

+ Vụ đông xuân: 40 – 45 centimét

Cuốc hố bón phân lót

3/ Chuẩn bị luống trồng dưa chuột

– Bước 1: Cày đất: Sử dụng những vật dụng làm đất để tách đất, lật đất thành tảng, cục đất lớn.

– Bước 2: Làm đất nhỏ

+ Đất nhỏ, vụn, tơi xốp.

+ Đường kính viên đất ở lớp đất mặt phù hợp từ 2 – 3 centimét.

– Bước 3: Lên luống

Vụ mưa làm luống cao:

+ Độ cao của luống: 35 centimét

+ Mặt luống: 0,9 – 1m

+ Rãnh: 40 – 50 centimét

+ Độ cao của luống: 20 – 25 centimét

+ Mặt luống: 0,9 – 1 m

+ Rãnh: 40 – 50 centimét

Kích cỡ luống trồng dưa chuột

– Bước 4: San phẳng mặt luống

+ Tạo cho mặt luống được phẳng để giúp tránh đọng nước khi trời mưa.

+ Tạo điều kiện tốt cho cây phát triển sinh trưởng tốt.

– Bước 5: Cuốc hố bón phân lót

– Khoảng cách hố

+ Đối với những giống dưa lai: khoảng cách hố 35 – 40 centimét

+ Đối với những giống địa phương: Khoảng cách hố: 25 – 30 centimét

– Bước 6: Rắc một lớp thuốc tiến hành xử lý đất lên mặt luống để phòng sâu bệnh cây giống có thể sủ dụng Basudin 10H với lượng sử dụng 27 – 30 kh/ hecta (tương tự 1 kilogam /sào)

– Bước 7: Phủ màng phủ nilong lên phía trên luống

– Cố định màng phủ tránh gió tốc bằng phương pháp sử dụng dây chì bẻ hình chữ U mỗi cạnh khoảng 10 centimét ghim hai bên mé màng phủ (dây chì dùng được đông đảo năm) hoặc sử dụng tre chẻ lạc ghim mé liếp (trên đất có rất nhiều sét, mềm và dẽo), cũng có thể lắp đất tấn chung quanh mé liếp.

– Bước 8: Đục lỗ màng phủ:

– Sử dụng lon sữa bò, có khoét lổ thông gió chung quanh chân lon, làm cán để cầm, cột dây chì vòng miệng lon chừa râu dài 50 – 70 centimét để đo khoảng cách, đốt than nóng cho vào trong lon.

Đục lỗ màng phủ

– Bước 9: Xăm lỗ mặt đất:

+ Sử dụng chày tỉa xăm lỗ đường kính rộng 7-8 centimét. Độ sâu tùy kỹ thuật gieo hột: gieo thẳng (xăm lỗ cạn 2-3 centimét ), còn đặt cây giống (xăm sâu 5-7 centimét ).

Đục hốc trồng

4/ Tiêu chuẩn đất trồng bầu bí, dưa chuột theo đúng tiêu chuẩn VietGAP

4/1/ VietGAP là gì?

VietGAP (là cụm từ viết tắt của: Vietnamese Good Agricultural Practices) có nghĩa là Thực hiện sản xuất nông nghiệp tốt ở Việt Nam căn cứ vào 4 tiêu chí như:

– Tiêu chuẩn về công nghệ sản xuất.

– An toàn thực phẩm gồm những giải pháp bảo đảm không có hóa chất nhiễm khuẩn hoặc ô nhiễm vật lý khi tiến hành thu hoạch.

– Môi trường làm việc mục đích nhằm ngăn ngừa việc lạm dụng sức lao động của nông dân.

– Truy tìm nguồn gốc sản phẩm. Tiêu chuẩn này cho phép xác định được các vấn đề từ khâu sản xuất đến tiêu thụ sản phẩm.

* Cụ thể là việc quy định rõ rệt các nhân tố chính trong sản xuất nông nghiệp như:

1/ Nhận xét và chọn lựa vùng sản xuất.

2/ Giống và góc ghép

3/ Quản lý đất và giá thể

4/ Phân bón và chất phụ gia

5/ Nước tưới

6/ Hóa chất (kể cả thuốc bvtv (thuốc bảo vệ thực vật) )

7/ Thu hoạch và xử lý sau khi thu hoạch

8/ Quản lý và xử lý chất thải

9/ An toàn lao động

10/ Ghi chép, lưu trử hồ sơ, truy nguyên nguồn gốc và thu hồi sản phẩm

11/ Kiểm tra nội bộ

12/ Khiếu nại và xử lý khiếu nại

4/2/ Xét nghiệm mẫu đất cho khu vực trồng cây rau VietGAP

– Những khu vực sản xuất bầu, bí, dưa chuột theo đúng tiêu chuẩn VietGAP phải được lấy mẫu để phân tích mức giới hạn nhiều nhất cho phép của những kim loại nặng trong đất như: Chì, cadimi, thủy ngân, asen.

– Biện pháp lấy mẫu đất: Lấy mẫu theo biện pháp 5 điểm chéo góc, mẫu đất được lấy phải đại diện cho vùng sản xuất.

– Điểm thứ một cách bờ 5 m

– Điểm thứ 2 cách bờ 5 m

– Điểm thứ 3 lấy ở khu vực chính giữa vườn

– Điểm thứ 4 cách bờ 5 m

– Điểm thứ 5 cách bờ 5 m

Kỹ thuật lấy mẫu đất theo 5 điểm chéo góc

– Sau khi lấy mẫu đất, gửi những mẫu này đến những Viện nghiên cứu để xét nghiệm. Mức giới hạn nhiều nhất cho phép của những kim loại nặng trong đất phải đạt đòi hỏi như trong bảng dưới

Bảng mức giới hạn nhiều nhất cho phép của kim loại nặng đối với đất