Một số loại sâu bệnh hay gặp trên cây điều và kỹ thuật phòng, chữa trị

Cây điều là loại cây công nghiệp dài ngày, có dầu. Những sản phẩm thu hoạch và chế biến từ cây điều cực kỳ phong phú, đa dạng và trên hết là nhân hạt điều là mặt hàng xuất khẩu lớn của đất nước.

Cây điều là cây có thể trồng được ở trên nhiều loại đất và khí hậu khác nhau và được coi là loại cây “xóa đói hạ nghèo” cho nhiều khu vực sản xuất nông nghiệp. Nhưng để sản xuất một cách bền vững và có giá trị kinh tế cao hơn người trồng điều cần phải được đào tạo dạy nghề theo những chương trình thích hợp.

Thông tin bên dưới chúng tôi xin chia sẻ độc giả “kỹ thuật phòng và chữa trị sâu bệnh điều” hỗ trợ cây đạt được năng suất chất lượng hơn.

Ngăn ngừa, diệt trừ sâu bệnh điều hỗ trợ cây cho năng suất cao

1/ Bọ xít muỗi hại điều

1/1/ Đặc tính hình thức biểu hiện ra bên ngoài bọ xít muỗi hại điều

– Bọ xít muỗi có hai dạng là bọ xít muỗi xanh và bọ xít muỗi đỏ. Loại bọ xít muỗi xanh gây bệnh nặng nhất đến cây điều, còn bọ xít muỗi đỏ ít gây bệnh và không phổ biến nhiều trên cây điều.

– Trứng của bọ xít muỗi có kích cỡ nhỏ và có 2 sợi tơ mành, có màu trắng kem.

– Bọ xít muỗi non có hình dáng giống bọ xít muỗi trưởng thành nhưng kích cỡ nhỏ hơn và cánh ngắn và nhỏ hơn.

– Bọ xít muỗi xanh trưởng thành có đầu màu đen, cơ thể màu nâu, nhưng có bụng màu xanh, nhìn nó giống con muỗi. Kích cỡ trưởng thành của chính nó có cơ thể dài từ 6-8 milimét.

Đặc tính bọ xít muỗi xanh trưởng thành hại điều

1/2/ Dấu hiệu gây bệnh và sự gây hại của bọ xít muỗi gây bệnh điều

– Ở trên những bộ phận non của cây điều như lá non, trái non, chồi và những cánh hoa thường hay gặp xuất hiện những con bọ xít muỗi non và trưởng thành gây thiệt hại.

– Bọ xít muỗi thường sử dụng vòi chích châm vào những phần mô mềm của cây hoặc những phần non của cây, vết chích lúc đầu có màu xám, nếu vết bệnh để lâu sẽ chuyển sang màu đen. Các vết chích ở trái non nhiều có thể khiến quả phát triển bị dị dạng.

Dấu hiệu bọ xít muỗi xanh gây bệnh trên lá non

– Tại các vết chích của bọ xít muỗi, cực kỳ dễ bị một số loại nấm bệnh thâm nhập vào, làm vết chích càng trở thành nặng hơn, nhất là nấm tạo bệnh thán thư cho cây.

– Bọ xít muỗi thường hay chích hút nhựa vào buổi sáng sớm và chiều mát là 2 thời gian tuyệt vời cho chúng hoạt động mạnh. Trong năm, gây bệnh từ tháng 10 đến tháng 5, giảm hoạt động trong thời điểm mùa mưa. Hại nặng vào tháng 12 – 2: cây điều ra bông rộ và có trái non. Vườn điều non: có thể xuất hiện gây bệnh cả năm.

– Ngòai hại điều còn hại chè, cacao, mận, ổi….

1/3/ Giải pháp phòng và chữa trị bọ xít muỗi hại điều

– Để ngăn ngừa được vườn điều bị bọ xít muỗi tấn công, cần liên tục vệ sinh dọn dẹp khu vườn, để khu vườn được thoáng đãng và cố gắng không làm nơi trú ngụ của bọ xít muỗi. Nhất là các khu vườn điều trồng xen canh với các giống cây khác như ca cao, mận, ổi,… và những khu vườn ở gần ven rừng hoặc ao hồ.

– Bón phân N.P.K hài hòa, không bón qúa nhiều phân đạm, tăng phân kali vào giai đoạn cây điều ra đọt non, chồi hoa và trái non.

– Tạo cơ hội cho những thiên địch phát triển và sinh trưởng.

– Nếu vườn cây bị bọ xít muỗi gây bệnh với diện tích nặng thì hãy xịt thuốc theo hình xoáy trôn ốc, dùng bơm tay hoặc bơm phun mù ULV vào buổi sáng sớm hoặc chiều mát.

– Có thể dung những lọai thuốc: Trebon 10EC 0,5-0,7 lít/ hecta, Bassa 50EC 0,1- 0,15%, Aplaud – Mipc 25WP 1,5-2 kilogam/ hecta, Fenbis 25EC – 0,2%, Fastac 5EC 1 lít/ hecta., Sherpa 25EC.

2/ Bọ đục chồi

2/1/ Đặc tính hình thức biểu hiện ra bên ngoài bọ đục chồi hại cây điều

– Bọ đục ngọn trưởng thành: có cơ thể thon dài 8 – 12 milimét, màu nâu đen, vòi dài hơi cong. Cơ thể có các u lồi hoặc lõm cực kỳ đặc biệt.

– Trứng có dạng bầu dục, màu trắng sữa, hình bầu dục.

Đặc tính trứng bọ đục chồi cây điều

– Sâu non:

+ Sâu non không chân có đầu và bụng phát triển.

+ Sâu non màu vàng kem.

Đặc tính sâu non hại chồi cây điều

– Nhộng:

+ Sâu đẫy sức hóa nhộng ngay trong chồi non.

+ Nhộng dạng nhộng trần, màu vàng kem.

2/2/ Dấu hiệu gây bệnh trên cây điều

– Trưởng thành sử dụng vòi đục nhiều lỗ liên tục nhau vào thân chồi non để đẻ trứng.

– Lỗ đục mới có dịch màu trắng sữa sau chuyển sang màu vàng nâu.

– Trứng được đẻ theo từng ngăn, có rất nhiều trứng/chồi.

– Ấu trùng nở ra và đục vào thân cây cắn phá làm phần trên của ngọn bị héo xanh tiếp đến chuyển màu nâu đen và ngọn bị khô chết.

Ngọn điều bị héo xanh và dần chuyển dần sang màu nâu

2/3/ Giải pháp ngăn ngừa, diệt trừ

– Cắt bỏ phần bị hại và tiến hành thiêu hủy. Dùng thiên địch để ngăn ngừa sự xuất hiện gây bệnh của bọ cánh cứng. Thiên địch đa phần của bọ cánh cứngđục ngọn điều là kiến vàng và ong ký sinh. Xịt thuốc Sherpa 25EC, Fenbis 25EC với nồng độ 3%. Phun kĩ vào phần ngọn cây, ngọn cành khi nhìn thấy trưởng thành xuất hiện.

3/ Sâu đục trái và hạt

3/1/ Đặc tính hình thức biểu hiện ra bên ngoài sâu đục trái và hạt điều

– Một thế hệ của sâu từ thời kỳ trứng đến khi trưởng thành từ 26 – 31 ngày.

– Trưởng thành thường đẻ trứng ở các trái được 20 ngày tuổi.

Đặc tính sâu đục trái trưởng thành

– Sâu non màu nâu đậm và cực kỳ linh hoạt, đầu có màu đen.

– Sâu thường dịch chuyển đến trái khác một khi trái đang bị hại đã bị khô.

– Thời gian sống của sâu non nối dài khoảng 20 ngày.

– Cuối thời kỳ sâu non rơi xuống đất và làm nhộng.

– Nhộng màu nâu vàng.

3/2/ Dấu hiệu gây bệnh và sự gây hại của sâu đục trái hại điều

– Các hạt bị hại không thể tiếp tục phát triển, hạt trở thành nhăn nheo và khô đi, quả non bị rụng tiếp đến.

– Là sâu bệnh rất thịnh hành tại những khu vực trồng điều ở Việt Nam. Sâu chỉ thường xuất hiện trong giai đoạn tạo quả non và hạt, thường vào khoảng 20 – 35 ngày sau khi hạt được tạo thành và biến mất trong thời điểm mùa mưa.

– Thành trùng đẻ trứng vào kẻ giữa trái và hạt.

– Ấu trùng lúc mới nở cắn gặm lớp biểu bì phía bên ngoài và đục vào trong trái hoặc hạt non để ăn phần thịt trái hoặc hạt non bên trong.

– Lỗ đục của sâu thường hay được bao phủ bởi lớp phân bài tiết của sâu.

3/3/ Giải pháp ngăn ngừa, diệt trừ sâu bệnh

– Kiến vàng là nguyên nhân rất hiệu quả đối với sâu đục trái và hạt bởi chúng xua đuổi không cho thành trùng đẻ trứng vào trái và hạt đồng thời săn bắt ấu trùng khi chúng dịch chuyển từ quả đã bị hại sang trái khác.

– Có thể dùng thuốc Basudin 50EC, Kinalux 25EC, Nycap, Pyrinex 20EC, Vibafos 15EC.để diệt trừ.

4/ Sâu róm đỏ ăn lá điều

4/1/ Đặc tính hình thức biểu hiện ra bên ngoài sâu róm đỏ

– Trưởng thành dạng bướm, cơ thể có rất nhiều lông và gai gây ngứa.

– Cánh mầu nâu vàng nhạt, bên trên màu đậm hơn, có những đốm và vệt rất rõ ràng, bên dưới màu nhạt hơn, không có đốm.

– Cơ thể dài: 4 – 5 centimét.

– Trứng có hình bầu dục dài 1,98 milimét, mới đẻ màu trắng về sau có màu cam và màu nâu tối lúc sắp nở.

– Trứng được đẻ thành 2 hàng dọc theo mép ngòai của lá.

– Sâu non phủ 1 lớp lông dầy và gây ngứa.

– Lúc mới nở sâu non màu nâu vàng sau chuyển sang màu đỏ và có rất nhiều khoang đen xen kẻ.

– Sâu non đẫy sức dài 50-60 milimét.

– Sâu non nhả tơ gắng những lá điều già lại làm tổ để hóa nhộng.

– Nhộng màng, có kén tơ màu kem bao bọc quanh.

– Nhộng màu nâu đen.

4/2/ Dấu hiệu gây bệnh sâu róm đỏ trên cây điều

– Sâu dịch chuyển và gây bệnh theo bầy đàn.

– Sâu tuổi lớn thường ăn trụi hết phần thịt lá và chỉ chừa lại gân chính.

– Sâu cắn phá làm cây trụi lá khiến cây suy kiệt và chết cành.

4/3/ Giải pháp ngăn ngừa, diệt trừ sâu róm đỏ hại cây điều

– Tìm ra sớm sự xuất hiện của sâu róm đỏ, sử dụng tay để hái và thu gom các lá có ổ sâu non và kén nhộng để thiêu hủy. Dùng bẫy đèn để thu bắt trưởng thành. Nếu mật độ sâu non cao sử dụng Sherpa 5%, Supracide, Kinalux hoặc thuốc nhóm cúc xịt đều khắp tán lá của cây.

5/ Xén tóc nâu hại điều

5/1/ Đặc tính hình thức biểu hiện ra bên ngoài xén tóc nâu

– Xén tóc nâu có 2 loài: 1 loài gây bệnh phần gần gốc (xén tóc nâu lớn) và 1 loài gây bệnh cành (xén tóc nâu nhỏ)

– Trưởng thành:

+ Thường thì có 1 thế hệ trong 1 năm.

+ Trưởng thành là một trong các loại xén tóc, màu nâu hạt dẻ, dài khoảng 40 milimét.

+ Mỗi năm trưởng thành xuất hiện từ tháng 1 đến tháng 5/

+ Trưởng thành hoạt động vào buổi tối để giao phối và đẻ trứng.

– Sâu non: Không có chân. Kích cỡ: 0,4 – 6 centimét

– Nhộng: Thời kỳ nhộng nối dài 18 – 22 ngày, nhộng nằm nằm trong bọc kén ở gần gốc.

5/2/ Dấu hiệu gây bệnh trên cây điều

– Cực kỳ thích gây bệnh cây điều trên 5 năm tuổi.

– Cây điều bị hại có các lỗ nhỏ ở vùng gốc thân cây, sùi nhựa dẻo và mùn cưa qua những lỗ đục, bộ lá có màu úa vàng, dễ rụng, cành thường bị khô cực kỳ nhanh, có khả năng làm chết cây hoàn toàn.

– Sâu non nở ra đục vào phần mô vỏ cây, ăn những mô gỗ, hình thành các đường hầm nhiều ngóc ngách không theo định hướng trong thân cây. Sâu non phát dục được trong cả các cây khô.

– Xén tóc ưa thích tấn công phần cây trong khoảng 1m tính từ mặt đất.

– Cây điều có tuổi trên 10 năm bị lây nhiễm nặng hơn cây điều tuổi nhỏ.

5/3/ Giải pháp ngăn ngừa, diệt trừ xén tóc nâu hại điều

– Các loại thiên địch như ruồi ký sinh họ Tachinidae, ong ký sinh, kiến và bọ cánh cứng, nấm trắng Metarhizum sp. ký sinh nhộng.

– Bắt đầu kiểm tra từ tháng 4 – 6 để phát hiện dấu hiệu gây bệnh lúc đầu của sâu trong khoảng 1m từ gốc cây trở lên để triển khai những giải pháp phòng chống phù hợp.

– Tỉa bỏ, đốt các cành, cây bị bệnh nặng để ngăn ngừa nơi đẻ trứng của xén tóc.

– Đối với các cây đã bị tái nhiễm trong nhiều năm, sử dụng dao cạo bỏ phần vỏ bị hại theo đường hầm, bắt và giết ấu trùng. Tiếp đến cạo sạch phần vỏ bị hư, phân của ấu trùng và quét xung quanh gốc với dung dịch đồng – vôi.

– Thuốc trừ sâu chỉ có hiệu quả khi sâu non mới đục vào cây.

– Sử dụng Basudin 50EC nồng độ 0,1% bôi vào thân và vùng rễ bị hại.

– Bên cạnh đó có thể sủ dụng một số loại thuốc như Padan 95SP, Regent 800WG.

– Dùng dung dịch đồng – vôi (1 phần CuSO4:4 phần CaO: 15 phần nước) vào gốc cây trong khoảng 1m tính từ mặt đất để hạ sự đẻ trứng của xén tóc.