4 công nghệ mới về sản xuất phân bón ứng dụng tại Việt Nam

PGS-TS Lê Như Kiểu – Phó Viện trưởng Viện Thổ nhưỡng nông hóa – cho thấy, nhiều công nghệ mới đã được đưa vào ngành sản xuất phân bón Việt Nam như công nghệ nano, công nghệ tế bào gốc, công nghệ enzyme, công nghệ tháp cao, công nghệ sinh học và công nghệ phân tử…

Công nghệ nano hydroxyapatite (HA)

Phân urê sau khi được bón sẽ tan nhanh trong đất ẩm, sinh ra amoni, gây phú dưỡng nguồn nước và góp thêm phần gây hiệu ứng nhà kính, đồng thời hạn chế khả năng hấp thụ dưỡng chất của cây, khiến nông dân phải bón nhiều phân hơn.

Để giải quyết hiện trạng này, những nhà khoa học đã nghiên cứu phát triển một biện pháp giản đơn là bọc những phân tử urê bằng nano hydroxyapatite (HA) – một chất khoáng trong mô cơ thể người và động vật, được biết đến như là gần gũi môi trường.

Trong nước, sự thủy phân của HA và urê để tạo ra nitơ diễn ra cực kỳ chậm, chỉ bằng 1/12 lần so sánh với urê không bọc.

Các thí nghiệm bước đầu trên cây lúa ngoài ruộng đồng cho biết, việc bọc urê bằng nano HA góp phần làm giảm khoảng một nửa lượng phân bón cần dùng.

Giới chuyên môn tin rằng việc phát triển nghiên cứu này có thể góp thêm phần sinh ra cuộc cách mạng xanh mới, giúp nuôi sống dân số thế giới vốn không ngừng tăng, đồng thời nâng cấp môi trường nông nghiệp 1 cách vững chắc.

Biện pháp này được những nhà khoa học Nilwala Kottegoda, Chanaka Sandaruwan, Gayan Priyadarshana và đồng nghiệp nghiên cứu ra và đăng tải trên tạp chí Hội Hóa học Mỹ ngày 25/1/2017/

Công nghệ urê hóa lỏng

Công nghệ urê hóa lỏng là một thành tựu công nghệ mới được sử dụng rộng rãi ở những nước phát triển ngày nay, cho phép sản xuất những sản phẩm phân bón NPK dạng một hạt có hàm lượng đạm cao hay tổng hàm lượng dinh dưỡng cao; giải quyết được điểm yếu của những công nghệ phổ biến ở Việt Nam ngày nay là giới hạn tỷ lệ urê thấp, dẫn tới tổng hàm lượng dưỡng chất trong phân bón thấp.

Với công nghệ urê hóa lỏng, hãng sản xuất có thể đưa hoạt chất agrotain vào đạm, đưa avail vào lân để hạ 30% lượng bón.

Kỹ thuật sản xuất NPK một hạt trên nền urê hóa lỏng mang tới cho thị trường các dòng sản phẩm phân bón nổi bật là, thượng hạng có hàm lượng dinh dưỡng cực kỳ cao.

Điểm mạnh của loại phân bón dùng công nghệ urê hoá lỏng là đẩy mạnh hiệu quả dùng, tránh thất thoát, hạ lượng phân bón, nâng cao khả năng hấp thu của cây, tiết kiệm kinh phí sản xuất.

Phân bón NPK công nghệ tháp cao

Trong công nghệ này, những nguyên vật liệu sản xuất phân bón sau khi được trộn phối sẽ được đưa sang tháp tạo hạt NPK. Ở đây, nguyên vật liệu được đun nóng ở nhiệt độ ổn định, hình thành khối dịch gần như đồng nhất.

Tiếp đến, dịch tự động được xả xuống máy tạo hạt ly tâm. Những hạt dịch bắn ra rơi tự do trong người tháp được hệ thống quạt gió với tốc độ cực mạnh thổi từ dưới lên gây giảm tốc độ rơi và làm khô trước khi hạt rơi xuống sàng phân loại.

Với biện pháp này, hạt phân sẽ tròn đều, bóng đẹp và có hàm lượng dinh dưỡng cao, nhất là độ đạm từ 20% trở lên, cao hơn hẳn một số loại phân bón khác.

Công nghệ tháp cao có thể sinh ra sản phẩm phân bón hỗn hợp hòa tan (100%) trong nước với những tỷ lệ khác nhau, tổng hàm lượng NPK có thể lên đến 60 – 65% và dùng qua hệ thống tưới từng giọt.

Những sản phẩm NPK cụ thể được sinh ra từ công nghệ này có công thức tỷ lệ đạm, lân và kali là: 30:20:5; 20:15:20; 20:10:30; 25:15:15; 20:10:25; 15:5:30; 20:20:15; 15:15:25; 20:20:20 hoặc bất cứ tỷ lệ nào trong khoảng đạm chiếm từ 5 – 30%, lân từ 5 – 20% và kali từ 5 – 30%, tổng 3 thành phần không vượt quá 65%.

Công nghệ phân bón tan chậm có khống chế

Công nghệ lý – hóa đặc biệt sinh ra các hạt phân có chứa đầy đủ nhất những dưỡng chất đa lượng, trung lượng và vi lượng.

Lượng dưỡng chất được phân giải 1 cách dần dần, khoa học cho toàn bộ những cây trồng trong thời gian 3 tháng, 6 tháng, 9 tháng, 12 tháng… cho đến 24 tháng.

Kết cấu của hạt phân bón chậm tan có khống chế bao gồm: Phần vỏ bọc là những lớp polymer với độ dầy khác nhau; phần nhân là những dưỡng chất như N, P, K, Mn, Boron…

Sau khi phân được bón, nước sẽ thấm qua lớp bọc polymer đi vào phía bên trong hạt phân; những nguyên tố dưỡng chất sẽ hòa tan vào nước ở phía trong lớp bọc polymer.

Nước tiếp tục thẩm thấu qua lớp polymer đi vào phía bên trong hạt phân và trong khoảng thời gian đó, những nguyên tố khoáng đã hòa tan sẽ lây lan qua lớp polymer đi ra môi trường chung quanh.

Những nguyên tố khoáng này là nguồn dinh dưỡng cung ứng cho cây trồng. Quá trình phân giải những phần tử khoáng hòa tan phía bên trong hạt phân tiếp tục diễn ra cho đến lúc những phần tử này lây lan hết ra ngoài môi trường, chỉ còn lớp bọc polymer và nước.

Sau một khoảng thời gian, lớp bọc này sẽ tự phân hủy và không ảnh hưởng nhiều đến môi trường và nguồn đất.

Theo tiến sỹ Lê Như Kiểu, bên cạnh phân bón nano, phân bón nhả chậm, nhả thông minh, phân bón hóa lỏng… thì một số loại phân bón sinh học, phân bón hữu cơ, phân bón hữu cơ vi sinh vật chức năng… chuyên sử dụng để cho mỗi loại cây, loại đất, từng giai đoạn sinh trưởng cũng được coi là loại phân bón thế hệ mới.

Các loại phân bón này góp thêm phần tăng hiệu quả canh tác, bảo vệ môi trường và phát triển nông nghiệp vững chắc.