Chức năng của phân kali đối với các loại cây mía

Phân bón nói chung trong đó có phân vô cơ được coi là một trong những nhân tố giữ một vai trò ảnh hưởng đến chất lượng và năng suất cây trồng. Trong số đó, 3 loại thành phần phân bón chính là N,P, K, bên cạnh đó còn có một vài loại phân bón khoáng khác.

Đạm (N) giữ 1 vai trò quan trọng đối với việc tạo thành, phát triển, đẻ nhánh bộ rễ, lá. Thiếu đạm cây còi cọc, lá xanh nhạt, nếu thừa đạm cây xanh xẫm, lá nhiều nhưng bộ rễ phát triển kém.

Lân (P) phân chia nhanh cây phospho kết cấu, tổng hợp nên nhiều hợp chất hỗ trợ cây trồng nâng cao tính chịu lạnh, thúc đẩy phát triển việc phân chia nhanh bộ rễ, phát dục ra bông, vận chuyển những hợp chất đồng hóa, tổng hợp đường của cây mía. Thiếu lân cây còi cọc, thân mảnh, chín chậm, hạt và quả phát triển kém. Đối với kali giúp cây quang hợp tốt hơn, giúp cây cứng cáp chịu đựng được những điều kiện không có lợi như chịu hạn, sâu hại, giúp cây hạt chắc, ngăn ngừa rụng quả, nâng cao năng suất, độ ngọt, chất lượng nông sản. Nếu thiếu lân cây phát triển chậm. còi cọc, thân yếu dễ bị đổ ngã.

Năng suất cây trồng có quan hệ chặt chẽ với việc dùng phân bón và là nhân tố ảnh hưởng trực tiếp tới năng suất và sản lượng cây trồng.

Tuy vậy, không phải cứ bón nhiều phân hóa học thì cho năng suất cây trồng cứ được tăng lên mãi. Cây trồng cũng như con người phải được chăm nuôi đúng kỹ thuật, đầy đủ và cân bằng dinh dưỡng thì mới tốt và mới phát huy được hiệu quả công dụng của phân bón để đạt năng suất cao và ổn định.

Chức năng của phân kali đối với cây mía

Trong phạm vi bài viết này, tác giả muốn đề cập đến chức năng của phân kali đối với các loại cây mía.

Kali là nguyên tố dinh dưỡng đa lượng như đạm (N) và lân (P). Cây trồng cần lượng kali tương đối lớn tương tự với lượng đạm sử dụng cho cây trong trong quá trính phát triển và sinh trưởng. Tuy vậy việc bón phân kali ra sao cho hài hòa trong quan hệ với đạm và lân vẫn cón cực kỳ ít người sản xuất quan tâm.

Thường trong đất, kali tồn tại theo 3 dạng chính (George W.Rehm, 1982):

+ 1, Dạng kali giữ chặt trong những khoáng mica, cát hạt sét chiếm 90-95%. Dạng này cây không dùng được, phải có thời gian phong hóa cây mới có thể hấp thu được.

+ 2, Đạng chậm tan chiếm 3-9% (Donald R) dạng này kali gửi chặt trong những khoáng sét, cây dùng được cực kỳ ít nếu tiến hành trồng độc canh.

+ 3, Dạng dễ tiêu/ trao đổi kali nằm phía trên bề mặt những hạt sét và chất hữu cơ, dạng này cực kỳ ít chiếm 1-2 %, dạng này cực kỳ dễ bị rửa trôi, nhất là trên các loại dất có thành phần cơ giới nhẹ, sẽ dễ dẫn tới việc thiếu trầm trọng kali nếu như không được bổ sung kali.

Do đó, để đạt được mục tiêu năng suất, chất lượng cao việc bón phân kali phải được lưu ý quan tâm đúng mức. Cây trồng mỗi năm lấy đi một lượng kali nhiều hơn lượng trả lại đất. Theo Rebert Mikkelsen (2008) cứ 3 đơn vị k bị lấy đi bởi năng suất cây trồng (thân, lá, hạt) vậy nên cây thường xuyên đói kali.

Đối với các loại cây mía theo khuyến nghị của những tác giả sau đây về lượng phân cần bón cho mía để đạt 100 tấn/ hecta ta thấy lượng kali cần rất rộng lớn:

– Theo Trần Văn Sỏi (Cách trồng mía, 1995): Thường thì, muốn có được 100 tấn mía cây nguyên vật liệu cây cần: + N: 80 – 180 kilogam + P₂O₅: 80 – 170 kilogam + K₂O: 200 – 270 kilogam

– Theo R. Fauconnier (1991): Lượng dinh dưỡng cho cây mía và nhu cầu bón để đạt được năng suất 100 tấn mía cây/ hecta:

– Theo K.Mohan Naidu (Sugarcane technologies, 1987): Để có thể có được 100 tấn mía, cần: + N: 170 kilogam + P₂O₅: 80 kilogam +K₂O: 100 – 250 kilogam

Cây mía cần lượng lớn K cho phát triển và sinh trưởng, kali tham dự điều hòa thẩm thấu những chất, cân bằng cation/anion trong cây, kích thích hoạt động những men (enzym). điều hòa nước trong cây, đẩy mạnh khả năng quang hợp tổng hợp protein, đẩy mạnh hàm lượng đường trong mía. Bón đủ kali cây sẽ nâng cao khả năng chịu đựng điều kiện bất thuận của thời tiết (khô hạn, nóng, lạnh, sương muối) tăng đề kháng sâu hại. Bón đủ lượng kali cho cây, khả năng hấp thụ những dưỡng chất khác cũng được kích hoạt và phát huy chức năng của một số loại phân bón khác nhất là đạm, lân và một số loại vi lượng khác trong đất, phân. Nếu bón thiếu kali, mọi hoạt động sinh hóa trong cây sẽ bị tác động, năng suất cây trồng thấp, thậm chí không có thể thu hoạch. Mối quan hệ giữa thành phấn bón 3 loại phân này là mối quan hệ mật thiết thống nhất, việc dùng quản lý bón đúng hợp lý cân bằng phải được quan tâm nhất là loại cây mía thì lượng kali cần cho việc tích lũy đường càng có ý nghĩa trong công nghiệp chế biến. Ngay cả việc để mía vụ gốc thỉnh thoảng ta thường chủ quan chỉ chăm chú bón nhiều đạm thúc cho cây mía lên vô tình ta đã tạo cơ hội cho sâu đục thân 5 vạch có thời cơ thâm nhập phát tán phát triển nhất là khi mía còn nhỏ. Việc bón phân kali quá lạm dụng liều lượng cao khiến cho cây mía bị thương tổn như bị bỏng lá, ta cảm nhận cây không không lớn được, có vẻ như nó bị “khựng lại” như khi ta bón một số loại phân khác. Nhưng điều quan trọng hơn hết nó đóng và giữ vai trò kích hoạch cho việc phát huy hiệu quả dùng tổng thể của một số loại phân bón khác, giúp một số loại phân khác phát huy hết bản chất tiềm năng, khiến cho cây phát triển đạt được năng suất, cứng khỏe chịu đựng đổ ngã, sâu hại và những ngoại cảnh không có lợi khác…

Nếu thiếu kali biểu hiện giai đoạn đầu là ảnh hưởng nhiều đến khả năng phát triển, cây còi cọc, lá chuyển màu xanh đen, ở các lá già xuất hiện các đốm vàng nhạt/trắng ở đầu và rìa lá (diệp lục bị hoại sinh) lá khô dần và chết. Các biểu hiện đó dần tìm thấy ở lá ở các lá non, bộ rễ phát triển kém và bị thối. Gần đây qua tham những khu ruộng mía của XN Thành Long đã có rất nhiều ruộng mía cho dù mới đầu tháng 10 mà hiện tượng bộ lá đã bị chuyển màu khô đen rũ xuống cực kỳ sớm. Xin nêu một vấn đề cực kỳ hiện thực và đã xẩy ra tương đối phổ biến khi ta bón quá nhiều đạm cây mía sẽ xanh tốt, mọng nước nếu gặp hoàn cảnh không thuận lợi như gió bão, sâu đục thân hoặc ngập nước cộng với khí hậu nắng ẩm là thời cơ cho nhiều loại sâu đục thân nhất là sâu đục thân 4 vạch và bệnh rượu, bệnh thối đỏ phát tán, phát triển. Về năng suất tuy có cao nhưng hiện thực khi quy ra chữ đường, mua theo chữ đường thì năng suất lại thấp, thu nhập thấp cái tổn thất lớn hơn tiếp theo là trở ngại những khâu trong công đoạn chế biến công nghiệp đường.

Qua số liệu bón phân của XN, ta thấy về lượng phân đạm, lân như vậy là tương đối đủ về số lượng, hợp lý, có thể đồng ý được. Song, lượng phân kali bón còn thiếu như phân kali bón cho mía trồng mới ĐX 09-10 nếu so sánh với khuyến nghị của những tác giả nêu trên đạt > 70 %, mía HT 10 đạt 50%, chưa nói đến những nhân tố khác như chất lượng bảo quản, bị rửa trôi, đất dạng cát pha… Định lượng cấp thiết để có thể có được 100 tấn mía ở vùng nguyên vật liệu mía Tây Ninh nói chung và XN thành Long nói riêng, ngoài những việc bón hài hòa nên đưa lượng Kali (K20) 250 kilogam/ hecta

Cũng như những nguyến tố khác, kali tham dự và tạo thành nên chất lượng và năng suất cây trồng trong đó có cây mía. Vì lượng kali có trong ở đất cực kỳ ít (vùng mía XN Thành Long) nên việc bón cung ứng đầy đủ cho cây mía là việc làm cấp thiết và có ý nghĩa trong việc sản xuất và chế biến đường nói riêng.

Thỉnh thoảng chúng ta cũng thấy phân tâm (ngoại trừ điếu kiện khí hậu thời tiết/vùng) vì sao cũng các giống mía như ta đang trồng thì có các nước người ta đã sản xuất chế biến đường đạt 6-7-8 tấn mía/tấn đường. Hay ngay ở Việt Nam thỉnh thoảng chữ đường ở cùng một một vùng sinh thái chữ đường cũng cách biệt nhau tương đối xa 2-3-4 chữ đường. Đó có hợp lý là một trong các nguyên do của phân bón mà trong đó chức năng của phân kali đóng một vai trò không hề kém phần ảnh hưởng và tác động trực tiếp tới chất lượng mía nguyên vật liệu.

Đề người trồng mía hiểu và yên tâm hơn trong việc dùng bón phân kali cho cây mía, mọi người và nhất là cán bộ nông vụ của Công ty, Nhà máy cần phải làm nhiệm vụ tuyên truyền quãng bá đề người trồng mía hiều, thực thi việc bón phân hài hòa nhằm đưa chất lượng mía nguyên vật liệu ngày một cao, vì ích lợi chung đôi bên vì sự vững chắc môi trường.

Tài liệu tham khảo:

– Trần Đức Toàn (2010). Kali trong mối quan hệ với cây trồng, Viện Thổ nhưỡng Nông hóa.

– Fertilizacion de la cana de azucar en Cuba.

– Lê Song Dự, Nguyễn Thị Quý Mùi (1997). Cây mía, Nhà xuất bản Nông nghiệp, Hà Nội.

– Trần văn Sòi (1995). Cách trồng mía ở vùng đồi núi.

– Iemael A.Cuellar Ayala, Dr Rafael Villegas Delgado (2002). Manual de

– K. Mohan Naidu, S Arulraj (1987). Sugar cane technology.