Chọn lựa đất trồng, dọn dẹp vệ sinh ruộng đồng, tiến hành xử lý đất trồng vải, nhãn

1/ Nhận xét chọn lựa đất trồng vải, nhãn

1/1/ Đặc tính phát triển bộ rễ của cây vải, nhãn

– Rễ vải được canh tác ở nơi đất xốp tầng dày bộ rễ có thể ăn sâu 3 – 4m, cây trồng bằng cành chiết vẫn có rễ đứng ăn sâu tới 2-3 m. Rễ bên có thể ăn rộng gấp 2 lần đường kính tán. Tuy vậy đại bộ phận rễ vải phân bổ ở tầng 0-60 centimét, và ở phía trong đến ngoài mép tán 10-50 centimét.

Trên rễ vải có một trong các loại nấm sống cộng sinh, nhừ loại nấm đó mà vải có thể hút nước tốt

Còn đối với các loại cây nhãn: đa phần bộ rễ tập trung ở độ sâu 0-70 centimét, trong khuôn khổ khu vực đất dưới hình chiếu tán cây. Phần bên ngoài tán rễ chỉ phân bổ ở tầng 10 – 30 centimét.

– Điều kiện về đất đai phù hợp để bộ rễ vải phát triển tốt:

Độ pH 6 – 6,5/ Ở trên rễ vải có nấm cộng sinh, nhờ đó rễ vải có thể hút nước mạnh, chịu hạn tốt. Khi pH quá cao hoặc quá thấp đều không thuận lợi cho loại nấm này phát triển.

Rễ vải và nhãn đều cần nhiều ôxy, đất tơi xốp sẽ tạo cơ hội cho bộ rễ phát triển. Ngược lại trên đất bí chặt, độ xốp thấp số lượng, chiều dài rễ đều thấp hơn, năng lực hút nước và dinh dưỡng cũng bị ngăn ngừa. Kết quả là loại cây phát triển kém, thời gian sung sức (có thể thu hoạch cao) bị cắt ngắn.

1/2/ Đòi hỏi về đất đối với các loại cây vải, nhãn

Vải, nhãn là các loại cây trồng không yêu cầu khắt khe về đất trồng.

Tuy vậy loại đất thích hợp với vải, nhãn là các loại đất có đặc tính:

• Độ dầy tầng đất:

Tầng đất mặt càng dầy càng tốt. Để có thể trồng vải, nhãn là độ dầy từ mặt đất đến tầng cứng rắn ít nhất là 1m.

• Địa hình, địa thế

– Độ dốc

· Đất thuận lợi cho việc trồng cây ăn trái là đất có địa hình bằng phẳng hoặc đất có độ dốc thấp dưới 150

· Đất có độ dốc 15-250 có thể trồng được vải (hạn chế trồng nhãn ở độ dốc này), nhưng cần có giải pháp bảo vệ đất hợp lý.

· Đất có độ dốc trên 250 nói chung hạn chế trồng vải, nhãn (nhất là nhãn). Tuy vậy ở vùng cao một vài diện tích đất có độ dốc cao (>250) vẫn được dùng trồng cây ăn trái. Nhưng cần có phương pháp trồng trọt, chăm sóc đặc biệt nhằm bảo vệ đất tránh ảnh hưởng của hiện tượng xói mòn

• Độ sâu mực nước ngầm

Mực nước ngầm gây ảnh hưởng trực tiếp tới sự phân bổ và sinh trưởng của bộ rễ. Mực nước ngầm quá nông khiến cho bộ rễ triển kém, cây sinh trưởng yếu và có khả năng bị chết. Mực nước ngầm dựa vào địa hình, địa thế của đất và thay đổi theo những mùa trong năm. Đất trồng vải, nhãn đòi hỏi có mực nước ngầm ít nhất đạt trên 1m vào mùa mưa

• Đặc tính lý tính đất

+ Đất có cấu tạo tốt, độ xốp đạt ≥ 50%.

+ Thành phần cơ giới trung bình

• Về hoá tính đất

+ Đất có hàm lượng dinh dưỡng cao.

+ Độ pH = 6 – 6,5 (với vải); 4,5 – 6 (đối với nhãn)

Với những tiêu chuẩn chọn lựa trên, đất trồng vải tốt bao gồm một số loại đất:

+ Đất đỏ vàng vùng đồi núi.

+ Đất bazan

+ Đất phù sa sông

Đất đỏ vàng trên đá sét

Đất bazan

Đất phù sa sông

Đất thịt trung bình

Đất nhiều mùn phù tơi xốp thích hợp với cây vải, nhãn

Đất phai màu, bí dí chặt không thích hợp với cây vải, nhãn

Bên cạnh đó để phục vụ những đòi hỏi khác trong suốt quá trình sản xuất, yêu cầu đất trồng vải nhãn phải nằm trong khu vực thuận lợi giao thông. Vùng ít có giáo bão. Riêng đối với các loại cây vải phải nằm trong vùng có nhiệt độ mùa đông nhiệt độ thấp để cây phân hoá mầm hoa thuận lợi

2/ Khảo sát, chọn lựa đất trồng vải, nhãn

Đất trồng là một nhân tố sinh thái tác động ảnh hưởng đến sự phát triển, phát triển của cây trồng nói chung cũng như cây nhãn, vải nói riêng, đến chất lượng và năng suất của nhãn, vải quả, đến hiệu quả của nghề trồng nhãn, vải.

Chọn đất trồng nhãn, vải không đúng sẽ tạo ra hiện trạng cây phát triển sinh trưởng kém, tổn thất về kinh tế rất rộng lớn cho người trồng nhãn, vải. Chính vì thế phải lưu ý đến việc chọn đất trồng nhãn, vải.

Để có nền móng cho việc xác định đất trồng vải, nhãn cần triển khai khảo sát đất. Công việc khảo sát được triển khai với những bước công việc sau:

• Chuẩn bị những điều kiệncấp thiết

– Bản đồ khu vực dự định thiết kế vườn vải, nhãn

– Máy đo độ pH, đo độ dốc, đo ẩm độ, máy đo diện tích.

– Bộ KIT phân tích nhanh hàm lượng những dưỡng chất trong đất

– Những vật dụng đào phẫu diện đất

– Thước mét

• Quy trình thực thi công việc:

Thực hiện khảo sát nhận xét đất trồng vải nhãn

Thực thi những bước theo chia sẻ cách ở bảng dưới đây:

• Bước 1: Khảo sát địa hình, thực bì

– Kiểm tra địa hình: Sử dụng thước chữ A, thước đo độ dốc để xác định mức độ bằng phẳng của lô đất. Độ cao, độ dốc. Hiện trạng xói mòn. Thành phần và mức độ phát triển của thảm thực vật bề mặt.

• Bước 2: Xác định vị trí đào phẫu diện.

– Để ý tất cả diện tích lô đất để từ đấy quyết định cần phải đào bao nhiêu phẫu diện trên lô đất đó. Chọn những phẫu diện tiêu biểu nhất cho lô đất.

• Bước 3: Triển khai đào phẫu diện:

– Sử dụng thước đo chiều dài, chiều rộng của phẫu diện, theo hình chữ nhật.Với phẫu diện tiêu biểu thường đào: chiều dài 1,5m; chiều rộng: 1,2m; sâu: tới tầng cứng rắn (đối với đất đồi núi), hoặc 1m (đối với khu vực đất phù sa);

– Bề mặt hinh thái phẫu diện nên hướng về phía mặt trời để dễ để ý.

– Sử dụng cuốc, xẻng đào từng lớp đất, để riêng đất ở từng tầng, Triển khai lấy mẫu đất theo mỗi loại đất ở những tầng đất khác nhau, đựng mẫu đất trong túi chuyên sử dụng để, ghi những thông tin trên nhãn mẫu để sau này triển khai phân tích tính chất đất.

Những bước	Đòi hỏi đạt được
1/ Khảo sát địa hình, thực bì	Miêu tả chuẩn xác hiện trạng địa hình hiện trạng thảm thực vật.
2/ Thiết lập và nghiên cứu phẫu diện đất	Xác định vị trí phẫu diện đại diện cho khu vực. Thể hiện chuẩn xác hình thức biểu hiện ra bên ngoài phẫu diện.
3/ Lấy và xử lý mẫu đất	Lấy mẫu đại diện cho những tầng Dung lượng mẫu theo đúng tiêu chuẩn quy định Xử lý đúng quy trình được quy định trong tài liệu phân tích đất, nước và cây trồng (Viện TNNH)
4/ Phân tích một vài chỉ tiêu cơ bản về tính chất đất	Đòi hỏi (thuê cán bộ chuyên môn thực thi theo quy trình phân tích do Viện TNNH quy định.
5/ Xác định mức độ thích hợp của đất nơi khảo sát đối với các loại cây vải, nhãn	Nhận xét đúng, khách quan mức độ thích hợp của đất nơi khảo sát đối với các loại cây vải, nhãn Rút ra được những nhân tố hạn chế để có giải pháp giải quyết.

• Bước 4: Miêu tả phẫu diện:

Sau khi tiến hành đào xong Triển khai để ý, miêu tả phẫu diện:

– Độ dầy những tầng đất;

– Màu sắc những tầng đất;

• Bước 5: Xác định thành phần cơ giới đất:

Công điều này được xác định ở phía trong khu vực phòng thí nghiệm (do cán bộ chuyên môn thực thi ).

• Bước 6: Đo độ pH, ẩm độ đất:

– Sử dụng máy đo nhanh pH, hay giấy đo độ pH, để xác định độ pH đất.

– Sử dụng máy đo nhanh đo ẩm độ của đất.

• Bước 7: Nhận xét xác định mức độ thích hợp cho việc trồng vải, nhãn

Dựa trên tiêu chuẩn của một số loại đất theo phân loại đất để nhận xét chất lượng và tiêu chuẩn của đất có thích hợp với việc trồng vải, nhãn hay không

Thực thi những bước kể trên theo những tiêu chí và đòi hỏi ở bảng dưới đây:

Chia sẻ cách nhận xét khảo sát chọn lựa đất trồng vải, nhãn

3/ Dọn dẹp vệ sinh ruộng đồng, tiến hành xử lý đất trồng vải, nhãn

3/1/ Xử lý tàn tích sinh vật

Trên khu đất dự định trồng vải, nhãn tồn tại tàn tích sinh vật và một số loại sinh vật gây bệnh khác nhất là cỏ dại:

– Tàn tích sinh vật là các bộ phận của sinh vật như: rễ, gốc cây, cành lá rụng của những thực vật khác vốn tồn đọng trên khu vục đó. Các thành phần này cản trở quá trình làm đất, trồng và chăm bón vải, nhãn. đồng thời đó cũng có thể là thức ăn phụ, nơi cư trú của đa số loại sinh vật hại vải, nhãn. Khi trồng vải, nhãn những sinh vật này sẽ thâm nhập gây bệnh.

Gốc cây cần đào bỏ

Cỏ dại và lá rụng

– Cỏ dại là các thực vật hoang dại sống trên khu đất dự định trồng vải, nhãn. Do đặc điểm hoang dại nên có dại cóa sức sống cực kỳ cao, khả năng thích ứng mạnh. Sau này sẽ trở nên nhân tố canh tranh về nưpớc và dinh dưỡng vói cây vải, nhãn. Mặt khác, sự tồn tại của cỏ dại còn tạo điều kiện thuận lợi về nhiệt độ, ẩm độ ánh sáng cho sâu hại phát triển

Một vài loại cỏ dại có thể gặp trên khu đất trồng vải, nhãn

Cỏ vừng và cỏ tranh

Cỏ gấu và cỏ mần trầu

Vì các nguyên do nêu trên trước khi tiến hành làm đất trồng vải, nhãn cần vệ sinh ruộng đồng xử lý tàn tích sinh vật tạo cơ hội cho những khâu công việc tiếp tiếp đến.

Việc xử lý tàn tích, cỏ dại trên khu đất chuẩn bị trồng vải, nhãn được triển khai với những nội dung và chia sẻ cách dưới đây:

Những bước triển khai vệ sinh ruộng đồng khu đất trồng vải, nhãn

Bước công việc	Cách triển khai
1/ Phát quang chung quanh lô	Chặt bỏ những bụi cây dại chung quanh lô trồng. Dọn cỏ dại chung quanh lô.
2/ Đánh gốc cây	Sử dụng cuốc, xà beng đánh bỏ gốc, rễ cây trong khu vực. Thu gom gốc rễ phơi khô đốt.
3/ Diệt trừ cỏ dại trong lô trồng	Sử dụng vật dụng, thiết gị làm đất thu gom sạch cỏ dại trong lô. Phơi khô đốt hoặc ủ cỏ dại thành phân bón. Cày bừa lại để vơ sạch thâm ngầm củ cỏ dưới đất. Xịt thuốc trừ cỏ (Lưu ý trong trường hợp trồng vải, nhãn trên đất dốc chỉ dọn dẹp sạch cỏ dại tạo vị tró đào hố hoặc băng cây. Phần cỏ dại phía bên ngoài chỉ khống chế bớt hạn chế dọn sạch để giúp tránh xói mòn)

3/2/ Cải tạo đất trồng vải, nhãn

Khu đất được chọn trồng vải, nhãn không phải luôn phục vụ đầy đủ những đòi hỏi cho việc canh tác. Trên thực tế luôn tồn tại những giới hạn ở những mức độ khác nhau, chẳng hạn:

Độ dốc của đất lớn cây có khả năng bị ngập nước

Tầng đất mỏng, đất quá bí chặt hạn chế sự sinh trưởng của bộ rễ Độ chua cao hơn mức có thể chống chịu của cây vải, nhãn

Những vấn đề trên cần phải được cải tạo để tạo điều kiện thuận lợi cho cây đồng thời cũng bảo đảm cho quá trình trồng trọt được dễ dàng.

Việc cải tạo đất dốc, đất có tầng đất mỏng, bí chặt, đất ở vùng thấp trũng sẽ được nêu trong bài “Đào hố và bón lót trước khi có thể trồng, vải, nhãn“. Trong phần này chỉ đề cập việc cải tạo đất chua.

Để cải tạo đất chua nguyên vật liệu được dùng là vôi sống.. Bên cạnh đó có thể dùng những nguyên vật liệu khác như: vôi tôi, bột đá vôi, bột đôlômit

Trong phần chọn lựa đất trồng vải, nhãn đã đề cập: vải phù hợp nhất với đất có độ pH = 6 – 6,5; còn đối với nhãn chỉ tiêu này trong khuôn khổ 4,5 – 6/

Nếu đất trồng có pH nhỏ hơn những giái trị nêu trên cần triển khai cải tạo nâng độ pH. Việc cải tạo chua được triển khai theo chia sẻ cách dưới đây:

Những bước triển khai vệ sinh ruộng đồng khu đất trồng vải, nhãn

Bước công việc	Cách triển khai
1/ Đo pH của khu đất trồng	Dùng những thiết bị đo nhanh pH hoặc lấy mẫu đất đòi hỏi cán bộ chuyên môn phân tích trong khu vực phòng thí nghiệm
2/ Xác định tính cần thiết của việc cải tạo chua	So sánh giá trị pH đo được với giới hạn phù hợp với cây vải, nhãn. Nếu pH đo < pH phù hợp cần rắc vôi
3/ Tính lượng vôi bón	Lượng vôi bón/gốc được xác định theo bảng 7 dưới đây

Lượng vôi cải tạo đất trồng vải nhãn

pH đất	Lượng vôi cần bón ( kilogam /cây)
	Đối với vải	Đối với nhãn
4,0 – 4,5	1,0 – 1,5	0,5 – 1,0
4,6 – 5,0	0,5 – 1,0	0,2 – 0,5
5,1 – 5,5	0,3 – 0,5	0,0
5,6 – 6,0	0,0 – 0,3	0,0

– Thời gian cải tạo đất chua:

Rắc vôi khi triển khai làm đất, đào hố (trước thời gian trồng 1 tháng)

– Cách cải tạo đất chua:

Trộn đều phân chuồng với vôi và đất lấp hố (lưu ý không trộn vôi với phân đạm và phân lân hoá học).