Cách trồng và chăm bón cây dược liệu

1/ Luân canh

Đất trồng cây thuốc đòi hỏi chế độ luân canh nghiêm ngặt. Thường cây thuốc được gieo trồng vào vụ Xuân, nên luân canh với cây lúa và 1 số cây họ đậu.

– Vụ lúa sớm tiếp đến trồng Bạch chỉ, làm đất trồng đều hạn chế cỏ dại, sâu hại cho cây thuốc.

– Luân canh cây lấy củ và cây lấy lá như Bạch chỉ, Ích mẫu, Sinh địa…

– Luân canh cây có rễ củ ăn sâu với bộ rễ ăn nông như: Ngưu tất – Địa liền. Hoặc luân canh với cây lương thực: Lúa xuân – Cúc hoa, Bạch chỉ – lúa mùa, Đậu nành – Cúc hoa.

2/ Thời vụ để trồng

– Vụ xuân: Nối dài từ T2 đến T4 trong năm. Phổ biến trồng: Bạc hà, Tía tô, Ngải cứu, Hương nhu…

– Vụ hè thu: Từ tháng 5 đến tháng 8 phù hợp cho những cây thuốc thu dược liệu là hoa, và cây có phản ứng ngày ngắn,…

– Vụ thu đông và đông: Từ T9 đến T12, phù hợp cho sinh trưởng của những cây thuốc lấy rễ, củ: củ Mài, Thiên môn, Mạch môn.

3/ Làm đất

Đất được cày ải, bừa kỹ, bảo đảm tơi xốp. Cây lấy rễ cần làm đất, cày sâu 20 – 30 centimét, lần cày bừa lần cuối phối hợp với trừ sâu, bệnh, diệt trừ cỏ…

– Căn cứ để lên luống:

+ Dựa trên mùa vụ (mùa mưa).

+ Dựa trên mỗi loại cây vd: Cây lấy lá ưu ẩm (Mần tưới, Mã đề không cần lên luống cao, cây lấy củ: Ngưu tất, Sa sâm, Bạch chỉ… cần lên luống cao tạo điều kiện thuận lợi cho phát triển bộ rễ.

+ Dựa trên chân đất.

4/ Mật độ để trồng

– Trồng cây ra ruộng sản xuất: Bảo đảm mật độ hợp lý, cây hàng năm trồng dày 20.000 – 30.000 cây/ hecta. Bạch chỉ, Bạch truật, Địa liền, Sinh địa, dừa cạn: 60.000 – 90.000 cây/ hecta.

– Cây lâu năm trồng thưa: Hồi trồng 400 – 600 cây/ hecta, Quế 2/200 – 5000 cây/ hecta, Trám 400 – 1000 cây/ hecta, Đỗ trọng 2/500 cây/ hecta.

5/ Xới xáo, làm cỏ

Cần xới xáo phá váng sau mưa, tráng hết váng, bảo đảm đất tơi xốp, cho cây sinh trưởng cần xới nhẹ nông và sạch cỏ.

– Với các cây thuốc lấy rễ củ như Huyền sâm, Sinh địa, Bạch truật,… Cần vun đất gốc 3 – 4 lần sau mỗi lần thúc, có công dụng vững gốc tránh đổ, và phòng bệnh lỡ cổ r, ngừng xới và vun khi cây đã trùm kín luống.

6/ Tưới tiêu

Quan trọng nhất là thời kỳ cây giống và thời kỳ ra hoa làm quả và phát triển củ. Cây thuốc đều ưu ẩm, song lại sợ úng. Khô hạn phải tưới và khi mưa lớn phải tháo nước kịp. Lưu ý tưới tiêu kịp lúc, vào thời kỳ cây ra củ, đâm hoa, kết hạt, để cây đủ ẩm độ cho năng suất cao.

7/ Bấm hoa, tỉa cành

– Khi cây hoàn tất thời kỳ sinh trưởng sinh dưỡng sẽ ra bông kết quả, với cây lấy củ khi cây chính có búp hoa phải ngắt bỏ ngay để dinh dưỡng tập trung vào củ, để củ lớn chất lượng tốt.

– Cần loại trừ cành lá già, cho thoáng ít sâu hại.

– Với cây lấy hạt, làm giống cần bấm bớt hoa và quả nhỏ chỉ giữ lại quả lớn cho hạt chắc nảy mầm, đạt chất lượng tốt.

– Tỉa cành: Bấm ngọn đối với những cây sinh trưởng dạng bụi, nâng cao đường kính tán, tăng số cành, số ngọn, nâng cao năng suất như cúc hoa, Bạc hà, Cỏ ngọt. Chặt tỉa cây che bóng, để mở không gian ánh sáng cho Quế, Hồi…

8/ Làm giàn

– Cây có dây leo như Hoài sơn, Đẳng sâm, Kim ngân hoa, Bình vôi, Chè dây… cần làm giàn che, dựa theo loại cây mà làm giàn phù hợp.

– Với loại cây vươn leo dài cần trồng cạnh cây cao cho leo như sắn Sắn dây, Gấc. Một vài cần bóng dâm như: Tam thất, Ba gạc, Địa liền, phải làm giàn che nắng hoặc trồng xen với cây cao có bóng rợp để lấy bóng mát.