Hỏi đáp về cây mía và sản xuất mía đường (kỳ 13)

| KỲ 1 | KỲ 2 | KỲ 3 | KỲ 4 | KỲ 5 | KỲ 6 | KỲ 7 | KỲ 8 | KỲ 9 | KỲ 10 | KỲ 11 | KỲ 12 | KỲ 13 | KỲ 14 |

61) Ý nghĩa kinh tế, cách xử lý và chăm sóc mía gốc ra sao?

– Ý nghĩa kinh tế của mía gốc:

+ Mía là loại cây trồng mỗi năm, tuy vậy xét về khả năng tái sinh lưu gốc thì lại là loại cây nhiều năm, tức là trồng 1 lần nhưng thu hoạch nhiều vụ (năm). Một ruộng mía tốt, chu kỳ kinh tế có thể nối dài 5- 7 năm. Ích lợi kinh tế của vụ mía gốc là:

+ Hạ khoảng 30% kinh phí sản xuất so sánh với mía vụ tơ (hạ kinh phí khâu làm đất, giống mía, công trồng,…).

+ Mía gốc mọc mầm, đẻ nhánh và làm dóng vươn cao sớm hơn so sánh với mía tơ cùng thời gian. Số cây trên mỗi bụi mía gốc (ở một vụ) nếu được tiến hành xử lý, chăm sóc kịp lúc thường nhiều hơn ở mía tơ. Vậy nên, năng suất mía cây, hàm lượng đường trên mía gốc cao hơn mía tơ.

+ Giá cả của mía gốc thấp hơn cực kỳ nhiều so sánh với mía tơ và hiệu quả kinh tế của mía gốc cao hơn vụ mía tơ.

– Kỹ thuật xử lý, chăm sóc mía gốc:

+ Để ruộng mía gốc phát triển và sinh trưởng tốt, những bước công việc xử lý và chăm sóc cần phải thực thi là:

+ Sau khi tiến hành thu hoạch xong, ruộng mía để lưu gốc phải được tiến hành xử lý ngay. Sử dụng cuốc hoặc dao thật sắc chặt ngang sát mặt đất theo hàng mía toàn bộ các gốc chặt còn cao, các cây chết khô và mầm non chưa chặt. Tiếp đó, sử dụng máy băm (nếu có) băm nát những lá thân khô phía trên mặt ruộng hoặc gom theo rãnh giữa hai hàng mía để hoai mục thành phân bón. Các nơi thấy cấp thiết cũng có thể cho đốt các rác, lá khô để chống cháy và làm sạch ruộng. Tuyệt đối không được đốt lá khi mầm gốc đã mọc hoặc đang vào giữa giai đoạn mùa khô nóng.

+ Sử dụng máy, trâu bò kéo hoặc lao động thủ công cày hoặc cuốc xả hai bên gốc theo chiều hàng mía làm đứt các rể mía già và các gốc mía đâm ra ngoài. Tiếp đó bón phân vào gốc mía (tương tự với lượng bón lót ở mía tơ) rồi cày hoặc cuốc lắp đất lại cho kín gốc mía. Nơi có điều kiện tưới nước thì dẫn nước vào ruộng để mầm gốc mọc thuận lợi.

+ Khi mầm gốc đã mọc đều, triển khai kiểm tra và giậm các đoạn mất quãng không có cây trên hàng mía để đảm bảo mật độ cây cấp thiết của ruộng gốc. Có thể xẻ ngay các bụi gốc nhiều cây giậm vào chỗ gốc không mọc. Kinh nghiệm một vài nơi, khi xử lý gốc thu hoạch người ta giâm sẵn một vài hom mía dự phòng với cùng giống mía của ruộng để gốc, để mầm hom mọc đồng thời với mầm gốc và ngay lúc này chỉ việc bứng các hom giâm đã mọc trồng giậm vào nơi thiếu cây. Cần lưu ý: các hốc đào giậm phải làm đất cho tơi nhỏ và bón phân lót đầy đủ.

+ Các công việc chăm sóc tiếp theo như làm cỏ, bón phân, ngăn ngừa, diệt trừ sâu hại,…

vào những thời kỳ sinh trưởng của mía được thực thi đầy đủ và kịp lúc như đối với những ruộng mía trồng mới khác. Riêng lượng phân đạm ở mía gốc thường bón tăng hơn từ 15 – 20% so sánh với lượng mía tơ.

62) Đối với ruộng mía để lưu gốc cần phải lưu ý các điểm gì?

Ruộng mía để lưu gốc cần lưu ý các điểm dưới đây:

– Ruộng mía để lưu gốc phải chọn cây giống có thể tái sinh mạnh.

– Mía gốc phải chọn các ruộng mía tốt, đủ cây không mất quãng nhiều, không bị lây nhiễm sâu hại nặng.

– Ruộng mía để lưu gốc phải chọn thời gian thu hoạch phù hợp để mầm mống gốc tái sinh thuận lợi. Tránh không thu hoạch ruộng mía sẽ để gốc vào các thời điểm giá rét, khô hạn hay úng ngập.

– Sau khi tiến hành thu hoạch mía tơ, ruộng để gốc phải được tiến hành xử lý, chăm sóc ngay tạo cơ hội cho mầm mọc nhanh và phát triển tốt.

63) Ruộng mía để gốc có nên đốt lá hay không?

Việc đốt lá hay không đốt lá ruộng để gốc tuỳ thuộc điều kiện cụ thể của tình hình và thời gian thu hoạch ruộng mía để gốc. Đốt lá hay không đốt lá đều có các điểm mạnh và điểm yếu riêng của chính nó.

– Về điểm mạnh: Không đốt lá sẽ giữ được lớp mùn bao phủ phía trên mặt ruộng và giữ nguyên thành phần vi sinh vật hoạt động trong đất. Nhờ lớp lá khô bao phủ đất giữ được ẩm trong những tháng mùa khô nóng hạn và chống được sự phát triển của cỏ dại.

– Về điểm yếu: Ở Đông Miền nam và một vài chỗ khác mùa khô nóng mía dễ bị cháy. Ruộng không đốt lá nếu bị cháy khi mầm gốc đã mọc xem như phải phá bỏ. Ruộng để lá việc chăm sóc xới cỏ, bón phân ngăn ngừa, diệt trừ sâu hại,… ít nhiều cũng bị trở ngại.

Tóm lại việc đốt lá hay không đối với ruộng mía để gốc cần xem xét tình hình cụ thể mà xử lý sao cho đạt được hiệu quả sản xuất cao nhất

64) Tại sao đất trồng mía phải luân canh với cây trồng khác?

Không phải riêng cây mía mà những cây trồng khác cũng vậy, sau một khoảng thời gian trồng trọt độ màu mỡ trong đất hạ đi cực kỳ nhiều, nhất là chất mùn và những chất nguyên tố lớn. Cho dù mỗi năm người ta vẫn cung ứng một lượng dinh dưỡng ổn định cho cây trồng dưới dạng phân bón cũng không thể bù đắp được độ màu mỡ đã mất do cây trồng hấp thụ và quá trình rửa trôi, xói mòn năm này năm sau khác. Các dấu hiệu rõ rệt nhất của sự thoái hoá này là đất ngày càng trở thành chai cứng hơn, độ tươi xốp hạ, khả năng thoát nước dưỡng ẩm kém và nhất là năng suất cây trồng có xu hướng hạ dần, ngoài ra có một số loại sâu hại lại ngày một nâng cao.

Xuất phát từ tình hình hiện thực như vậy, người ta xem việc luân canh, xen canh đất trồng mía với một vài cây trồng khác (đa số là cây họ đậu) là một biện pháp trồng trọt hữu hiệu nhằm nâng cấp và gia tăng độ phì nhiêu của đất trồng mía, gây giảm và loại trừ thành phần sâu hại gây bệnh, góp thêm phần nâng cao năng suất và hiệu quả sản xuất của cây mía.

65) Công thức luân canh ở một vài vùng mía ra sao?

Ở một vài vùng mía trên khuôn khổ cả nước, bà con trồng mía có các công thức luân canh, xen canh thật hay đem lại hiệu quả kinh tế cực kỳ cao. Dưới dây xin được giới thiệu một số công thức:

– Vùng mía đồng bằng Miền bắc (và các nơi cần điều kiện):

+ Trồng mía xen họ đậu hoặc xen lạc trong mía. Thu trái. Vùi tất cả thân lá vào gốc mía làm phân bón.

+ Sau một hoặc hai chu kỳ trồng mía (3 – 6 năm) luân canh với lúa hoặc những cây rau màu khác (khoai tây, khoai lang, rau màu vụ đông,…) rồi trở lại trồng mía.

– Khu vực đất cao (Đông Miền nam và các nơi cùng điều kiện): Trồng mía, trồng xen trong mía những cây họ đậu (đậu xanh, đậu đen, đâu nành) ở các nơi có điều kiện. Thu trái. Vùi thân lá cây đậu vào gốc mía làm phân bón. Sau một hoặc hai chu kỳ trồng mía (3

– 6 năm) luân canh đất trồng mía với cây họ đậu (1 – 2 vụ đậu liên tục ). Thu một phần trái còn tất cả cày vùi làm phân bón. Hoặc cho đất nghỉ ngơi 6 tháng rồi lại tiếp tục trồng mía.

– Khu vực đất thấp (Tây Miền nam và các nơi cùng điều kiện):

+ Vùng trồng mía lên liếp: Trồng mía. Xen canh cây họ đậu trong mía. Thu trái vùi thân lá vào gốc làm phân bón. Sau một hoặc hai chu kỳ trồng mía (3 – 6 năm) luân canh với những cây họ đậu 1 năm, vét lại mương rãnh và đắp lại liếp rồi tiếp tục trồng mía trở lại.

+ Khu vực không lên liếp mía trồng lại mỗi năm: Trồng mía. Xen họ đậu xanh giữa hai hàng mía. Thu trái, vùi tất cả thân lá vào gốc mía làm phân bón. Sau 3 – 4 vụ trồng mía (3 – 4 năm ) luân canh hai vụ lúa cao sản hoặc một vụ mía một vụ màu rồi tiếp tục trồng mía trở lại61) Ý nghĩa kinh tế, cách xử lý và chăm sóc mía gốc ra sao?

– Ý nghĩa kinh tế của mía gốc:

+ Mía là loại cây trồng mỗi năm, tuy vậy xét về khả năng tái sinh lưu gốc thì lại là loại cây nhiều năm, tức là trồng 1 lần nhưng thu hoạch nhiều vụ (năm). Một ruộng mía tốt, chu kỳ kinh tế có thể nối dài 5- 7 năm. Ích lợi kinh tế của vụ mía gốc là:

 + Hạ khoảng 30% kinh phí sản xuất so sánh với mía vụ tơ (hạ kinh phí khâu làm đất, giống mía, công trồng,…).

+ Mía gốc mọc mầm, đẻ nhánh và làm dóng vươn cao sớm hơn so sánh với mía tơ cùng thời gian. Số cây trên mỗi bụi mía gốc (ở một vụ) nếu được tiến hành xử lý, chăm sóc kịp lúc thường nhiều hơn ở mía tơ. Vậy nên, năng suất mía cây, hàm lượng đường trên mía gốc cao hơn mía tơ.

 + Giá cả của mía gốc thấp hơn cực kỳ nhiều so sánh với mía tơ và hiệu quả kinh tế của mía gốc cao hơn vụ mía tơ.

 – Kỹ thuật xử lý, chăm sóc mía gốc:

 + Để ruộng mía gốc phát triển và sinh trưởng tốt, những bước công việc xử lý và chăm sóc cần phải thực thi là:

 + Sau khi tiến hành thu hoạch xong, ruộng mía để lưu gốc phải được tiến hành xử lý ngay. Sử dụng cuốc hoặc dao thật sắc chặt ngang sát mặt đất theo hàng mía toàn bộ các gốc chặt còn cao, các cây chết khô và mầm non chưa chặt. Tiếp đó, sử dụng máy băm (nếu có) băm nát những lá thân khô phía trên mặt ruộng hoặc gom theo rãnh giữa hai hàng mía để hoai mục thành phân bón. Các nơi thấy cấp thiết cũng có thể cho đốt các rác, lá khô để chống cháy và làm sạch ruộng. Tuyệt đối không được đốt lá khi mầm gốc đã mọc hoặc đang vào giữa giai đoạn mùa khô nóng.

 + Sử dụng máy, trâu bò kéo hoặc lao động thủ công cày hoặc cuốc xả hai bên gốc theo chiều hàng mía làm đứt các rể mía già và các gốc mía đâm ra ngoài. Tiếp đó bón phân vào gốc mía (tương tự với lượng bón lót ở mía tơ) rồi cày hoặc cuốc lắp đất lại cho kín gốc mía. Nơi có điều kiện tưới nước thì dẫn nước vào ruộng để mầm gốc mọc thuận lợi.

 + Khi mầm gốc đã mọc đều, triển khai kiểm tra và giậm các đoạn mất quãng không có cây trên hàng mía để đảm bảo mật độ cây cấp thiết của ruộng gốc. Có thể xẻ ngay các bụi gốc nhiều cây giậm vào chỗ gốc không mọc. Kinh nghiệm một vài nơi, khi xử lý gốc thu hoạch người ta giâm sẵn một vài hom mía dự phòng với cùng giống mía của ruộng để gốc, để mầm hom mọc đồng thời với mầm gốc và ngay lúc này chỉ việc bứng các hom giâm đã mọc trồng giậm vào nơi thiếu cây. Cần lưu ý: các hốc đào giậm phải làm đất cho tơi nhỏ và bón phân lót đầy đủ.

 + Các công việc chăm sóc tiếp theo như làm cỏ, bón phân, ngăn ngừa, diệt trừ sâu hại,… vào những thời kỳ sinh trưởng của mía được thực thi đầy đủ và kịp lúc như đối với những ruộng mía trồng mới khác. Riêng lượng phân đạm ở mía gốc thường bón tăng hơn từ 15 – 20% so sánh với lượng mía tơ.