Abxixic (ABA) – Acid Abscisic (Chất ức chế sinh trưởng)

1/ Mô tả chung về Axit abxixic (ABA)

Axit Abxixic (Acid Abscisic) còn được gọi là Dormin, axit Dormic (DMA) là một nhóm chất tự nhiên và nhân tạo được xem như một hoóc môn thực vật – thuộc nhóm chất ức chế sinh trưởng.

– Năm 1961, hai nhà khoa học người Mỹ Liu và Carn đã tách được một chất dưới dạng tinh thể từ quả bông già và khi xử lý cho cuống lá bông non đã gây nên hiện tượng rụng và gọi chất đó là Abscisic I.

– Năm 1963, Chkuma và Eddicott đã tách được một chất từ lá già cây đậu ngựa và đặt tên là Abscisic II. Vào thời điểm này Wareing và những cộng sự cũng đã tách được một chất ức chế có trong những chồi đang ngủ và đặt tên là “Ðômin”. Năm 1966, sử dụng biện pháp quang phổ phân cực đã xác định được bản chất hoá học của chất ức chế này.

– Năm 1967, hội nghị khoa học quốc tế về chất điều hòa sinh trưởng và phát triển Ottawa đã đặt tên cho chất ức chế sinh trưởng này là Abscisic acid (ABA) có công thức hoá học là C₁₅H₂₀O₄

– Axit abxixic (ABA) là một chất ức chế sinh trưởng tương đối mạnh được tìm thấy vào năm 1966/

– Axit abxixic (ABA) được tổng hợp đa số những cơ quan rễ, lá, hoa, quả, củ,…nhưng đa số là cơ quan sinh sản. Sau khi tạo thành hoa thì hàm lượng ABA được tăng lên cực kỳ nhanh. ABA được tích lũy nhiều trong những cơ quan đang ngủ nghỉ, cơ quan dự trữ, cơ quan sắp dụng. Sự tích lũy ABA sẽ kìm hãm tiến trình trao đổi chất, sụt giảm những hoạt động sinh lý và có thể chuyển cây vào trạng thái ngủ nghỉ sâu.

– Khi gặp bất kể một điều kiện Stsess nào của môi trường như hạn, rét, nóng mặn, sâu hại,…thì hàm lượng ABA tăng nhanh chóng trong lá. Đây chính là phản ứng thích ứng của cây.

2/ Công thức kết cấu nbsp;Axit Abxixic (Acid Abscisic)

Axit Abxixic (Acid Abscisic)

3/ Cơ chế ảnh hưởng của Axit axixic (ABA)

Có hai dạng cơ chế để giải thích ảnh hưởng của ABA lên ức chế sinh trưởng, sự già hóa, sự già hóa, sự đóng mở của khi khổng,…

3/1/ ABA đối với sự ngủ nghỉ

– Trong những tế bào đang ngủ nghỉ, những nguyên vật liệu di truyền (ADN) gần như hoàn toàn bị trán áp, vậy nên hệ thống tổng hợp protein, axit nucleic, những enzyme không xẩy ra và quá trình lớn lên bị ngừng. Quá trình ức chế này nối dài đến khi công dụng ức chế ABA không còn, khi hàm lượng ABA hạ đến mức ít nhất hoặc xử lý chất đối kháng sinh lý GA3 hay chất kích thích sinh trưởng khác.

– Axit axixic (ABA) với sự đóng mở khí khổng: Sự đóng mở của tế bào khí khổng là do sự thay đổi sức trương trong chúng. Người ta tin rằng ABA làm thay đổi thế hiệu điện sinh học qua màng nên tác động sự tiết ion K+ qua màng tê bào khí khổng. Kết quả làm thay đổi sức trương của tế bào khí khổng. Khí khổng đóng hay mở khi hạ hay tăng sức trương.

4/ Các tác động và vai trò sinh lý của chất ức chế sinh trưởng Axit Abxixic ABA (Acid Abscisic)

ABA phân phối rộng trong giới thực vật thực vật bậc cao, râu, tảo lục, nấm vừa mới đây cũng thấy trong não chuột. Tuy vậy nó chưa được tìm ra trong vi khuẩn. Axit abxixix (ABA) là một sản phẩm tự nhiên liên quan đến nhiều lĩnh vực sinh trưởng, và phát triển của thực vật như ức chế sinh trưởng, thúc đẩy sự phát triển phôi bình thường, tích lũy proteins trong hột và sự phục vụ nổi trội của Stress. ABA hoạt động như một tiến hiệu cho thấy cây trồng trong hiện trạng Stress, tuy vậy nó cũng liên quan với các quá trình sinh lý thông thường trong cây.

• Axit Abxixic ABA (Acid Abscisic) ức chế sự tăng trưởng

ABA ức chế sự tổng hợp acid nucleic trong tế bào, ức chế quá trình tổng hợp protein, từ đấy ảnh hưởng nhiều đến quá trình sinh trưởng và phát triển của cây, làm cây mau già và cắt ngắn chu kỳ sống.

• Axit Abxixic ABA (Acid Abscisic) điều chỉnh sự rụng

– ABA thúc đẩy sự tạo thành tầng rời tạo ra sự rụng.

– Khi có nguyên nhân cảm ứng sự rụng như nhiệt độ quá cao hay quá thấp, úng, hạn, sâu hại thì hàm lượng ABA trong lá, quả được tăng lên nhanh tạo ra sự rụng của chúng.

– Do đó ở những bộ phận già sắp rụng chứa đựng nhiều ABA.

(Thực chất: ABA không trực tiếp tác động lên sự rụng. ABA có thể ảnh hưởng gián tiếp lên quá trình lão hóa trước trưởng thành và làm nâng cao sự sản sinh ethylene và ethylene đánh thức một vài gene liên quan đến sự dụng).

• Axit Abxixic ABA (Acid Abscisic) điều chỉnh sự ngủ nghỉ

Trong cơ quan đang ngủ nghỉ, hàm lượng ABA được tăng lên gấp 10 lần so sánh với cơ quan dinh dưỡng nên ức chế quá trình nảy mầm. Sự ngủ nghỉ nối dài đến lúc nào hàm lượng ABA trong đó hạ đến mức ít nhất.

Những giải pháp làm  hạ ABA hoặc xử lí chất có công dụng đối kháng với ABA như GA có thể phá ngủ, kích thích nảy mầm. Ví dụ, xử lí lạnh và bảo quản có công dụng hạ hàm lượng ABA cực kỳ nhanh (hạ 70% cho hạt và 30% cho trái, củ) và hạt, củ có thể nảy mầm khi gieo.

• Axit Abxixic (Acid Abscisic) điều chỉnh sự đóng mở của khí khổng

– Một trong các cơ chế điều chỉnh sự đóng mở của khí khổng là cơ chế hormone. Khi hàm lượng ABA được tăng lên trong lá thì những khí khổng đóng lại để ngăn ngừa thoát hơi nước.

Ví dụ: Xử lý ABA ngoại sinh cho lá làm khí khổng đóng lại mau chóng, do đó mà gây giảm sự thoát hơi nước của lá. Chức năng điều khiển sự đóng mở khí khổng có liên quan đến sự vận động mau chóng của ion K+. ABA gây cho tế bào đóng tạo ra “lỗ thủng” K+, mất sức trương và khí khổng đóng lại. Xử lý ABA ngoại sinh làm khí khổng đóng lại để ngăn ngừa sự thoát hơi nước qua khí khổng, hạ sự mất nước của lá.

– Chức năng của ABA như là một chất cảm ứng với Stress đã được biết trong nhiều năm vừa mới qua. Trong hoàn cảnh Stress do thiếu hụt nước ABA có thể nâng cao lên 20 lần. Sự thiếu hụt nước ở rễ cũng sản sinh ABA rồi dịch chuyển đến lá, và toàn cây để khiến cho khí khổng đóng lại.

• Axit Abxixic (Acid Abscisic) được biết đến như là hormone “stress”, bảo vệ chống lại stress do mặn và nhiệt độ

– Khi cây gặp những điều kiện bất thuận của môi trường thì hàm lượng ABA được tăng lên mau chóng trong cây hỗ trợ cây trải qua tạm thời điều kiện bất thuận đó. Ví dụ, khi cây gặp hạn thì hàm lượng ABA trong lá được tăng lên, khí khổng đóng lại và cây tránh được mất nước.

– Hàm lượng ABA nâng cao khi cây bị Stress do mặn, lạnh và nóng. Các sự thay đổi này là nguyên do của sự thiếu hụt nước. Việc xử lý ABA ngoại sinh có khả năng làm cho một vài loài cây chống lại điều kiện lạnh và mặn.

• Axit Abxixic (Acid Abscisic) là hormone hóa già

Mức độ hóa già của cơ quan và của cây gắn liền với sự tích lũy ABA trong chúng. Khi tạo thành cơ quan sinh sản và dự trữ là lúc ABA được tổng hợp và tích lũy nhiều nhất và tốc độ hóa già cũng được tăng lên.

• Axit Abxixic (Acid Abscisic) ảnh hưởng nhiều đến miên trạng

– Trong hoàn cảnh ngắn ngày, hàm lượng ABA nâng cao trong lá và mầm chồi vẫn đã dẫn tới sự miên trạng. Tuy vậy cũng có trường hợp điều kiện ngày ngắn gây nên miên trạng trong vài loài lại không có sự nâng cao ABA nội sinh. Việc xử lý ABA ngoại sinh lên mầm chồi và lên hột đã kích thích miên trạng của chúng.

4/ Ứng dụng của Axit Abxixic (Acid Abscisic)

1/ Điều khiển sự nảy mầm của hột và sự phát triển của cây giống

– GA₃ kích thích làm tăng khả năng nảy mầm. ABA ức chế nảy mầm và ảnh hưởng như một chất đối kháng tự nhiên với Gibbrellin. Hàm lượng ABA cao trong hột kích thích tính nhạy cảm của hột đến sự hạ thế năng nước, vậy nên gây giảm khả năng nảy mầm.

– Chất làm chậm sinh trưởng là chất tổng hợp nhân tạo đóng vai trò như chất ức chế sinh trưởng nhưng không gây thay đổi đặc điểm sinh sản. sử dụng để làm thấp cây, cứng cây, chống lốp, đổ…

– Chất diệt trừ cỏ có công dụng phá hại những màng TB và màng sinh chất, ức chế quang hợp, xáo trộn quá trình lớn lên, ngừng trệ quá trình phân bào, ngăn không cho quá trình sinh tổng hợp của chính nó, còn cây trồng khác không bị hại.-

– Antitranspirant – gây nên nbsp;khí khổng đóng cửa, hạ thoát hơi nước để giúp tránh mất nước.

– Ức chế quá trình chín của trái cây

– Ứng dụng làm ngủ (nghỉ) hạt giống bằng phương pháp ức chế sự tăng trưởng tế bào – ức chế hạt giống nảy mầm.

– Hạ bài xuất những enzyme cấp thiết cho quang hợp.