Ý nghĩa của việc chơi cây đào cảnh trong ngày Tết nguyên đán Việt Nam

1/ Sự tích về hoa đào ngày Tết

Không biết tự bao giờ, loài hoa “dường như” có xuất xứ ở vùng núi cao có khí hậu thân thiện với miền ôn đới đã được người Việt ở đồng bằng Miền bắc thuần hóa để trở nên hoa có cái tên giản dị: hoa đào. Và cũng không biết tự bao giờ đối với người Việt, hoa đào đã biến thành một loài hoa mang theo hình mẫu của mùa xuân, nên ngày nọ thi nhân Vũ Đình Liên chỉ cần viết: “Hằng năm hoa đào nở” là người đọc hiểu ngay rằng đó là câu thơ dành cho thời gian “Tết đến, Xuân về”.

Người dân mua đào chơi trong ngày Tết Nguyên đán

Tục lệ chơi hoa đào ngày tết ở xứ Bắc đã có từ rất lâu đời, nó gắn liền với thơ ca, trong truyền thuyết xưa. Tích xưa kể rằng, ở phía Đông núi Độ Sóc có một cây hoa đào mọc đã lâu đời. Cành lá đào lớn lớn khác thường, bóng cây bao phủ cả một vùng rộng… có 2 vị thần tên là Trà và Uất Lũy trú ngụ ở phía trên cây hoa đào khổng lồ này. Những vị diệt ma quái, hỗ trợ cho người dân trong vùng có được cuộc sống yên bình, hạnh phúc. Khiếp sợ trước quyền năng lớn lớn của 2 vị thần, lũ yêu ma cũng sợ luôn cả cây đào. Chỉ cần trông thấy cành hoa đào là chúng đã sợ hãi bỏ chạy. Tuy vậy, đến ngày cuối cùng của năm, cũng như những thần khác, 2 thần Trà và Uất Lũy phải lên thiên đình chầu Ngọc Hoàng. Chính vì vậy, lũ yêu tinh được dịp hoành hành, tác oai tác quái. Để ma quỷ khỏi quấy phá, dân chúng đã nghĩ ra 1 cách là đi bẻ cành hoa đào về cắm trong lọ. Nếu ai không bẻ được cành đào thì lấy giấy hồng điều vẽ hình 2 vị thần linh dán ở cột trước nhà để xua đuổi ma quỷ. Từ đấy, mỗi năm, cứ mỗi đợt tết đến, mọi nhà đều cố gắng đi bẻ cành hoa đào về cắm trong nhà để trừ ma quỷ. Tuy vậy về sau, người ta quên mất ý nghĩa thần bí của tục lệ này vì không còn tin vào ma quỷ, thần linh như tổ tiên ngày trước.

– Hiện nay, cành đào tươi thắm vẫn xuất hiện trong từng ngôi nhà vào đợt tết đến xuân về nhưng ý nghĩa của chính nó đã khác xa với tục lệ ngày trước. Nét đẹp của chính nó đã đem lại sự ấm áp cho mỗi nhà, gieo vào lòng mỗi người niềm vui, niềm tin yêu, hy vọng vào năm mới tốt đẹp.

2/ Ý nghĩa hoa đào cho ngày Tết

Theo Từ điển hình mẫu văn hóa thế giới đào có các ý nghĩa hình mẫu sau:

Hoa đào là hình ảnh của sự đổi mới và sức sinh sản dồi dào. ở Trung Quốc người ta lấy nó biểu trưng cho lễ cưới.

Hoa đào nở phía trong thời điểm mùa Xuân, là biểu tượng cho tình bạn thân thiết. Ngày trước ba vị Lưu – Quan – Trương đã kết nghĩa nguyện thề làm bạn thân trong một vườn đào rạng rỡ.

Hoa đào biểu trưng cho sự trong trắng và chung thủy theo quan niệm của người Nhật Bản.

Hoa đào biểu trưng cho mùa xuân. Từ rất lâu, hoa đã biến thành một phần không thể không có trong các ngày Tết. Hoa đào đại diện cho bắc bộ còn hoa mai thì đặc thù cho nam bộ. Đối với người Việt ta, Tết mà thiếu các loài hoa đó thì coi như chưa được trọn vẹn lắm.

Rất nhiều người chuộng chơi hoa đào trong ngày tết vì loài hoa này đem lại nét tươi đẹp, ấm cúng, hoa có màu đỏ sẽ đem lại sự may mắn và hạnh phúc và đặc biệt có công dụng trừ tà ma theo truyền thuyết dân gian, bên cạnh đó nó khiến cho tình bạn ngày càng gắn kết, thân thiết trường tồn.

3/ Kỹ thuật chọn cây đào cảnh chơi trong ngày Tết

– Hoa đào là hoa phổ biến nhất ở Bắc bộ, được đông đảo người dân yêu thích và trưng bày trong thời điểm Tết. Tuy vậy, để chọn lựa được một cành đào đẹp hay một gốc đào ưng ý hợp phong thủy là một điều không hề giản đơn.

– Cây đào được biết đến như là tinh hoa của Ngũ hành, theo phong thủy cây này có thể trị bách quỷ nên khi đón năm mới ta thường hay gặp những gia đình hay trồng đào hoặc chưng bày một chậu đào trước cửa nhà. Hoa đào còn là biểu trưng cho sự đổi mới và sức sinh sôi phát triển mạnh mẽ.

* Thế nào là một cành đào đẹp?

Cành đào đẹp đủ tiêu chuẩn

– Để chọn lựa được một cành đào đẹp, đầu tiên bạn cần phải biết một cành đào đẹp thì có hoa cánh kép, màu thắm, cành đều, gốc thẳng. Thân đào có thể xù xì nhưng khoẻ, chắc. Cành vừa phải, dăm (nhánh bé nhất của cành đào) nhỏ, nhiều hoa.

– Đào đẹp là đào có dăm vút thẳng ra ngoài tán, nụ trải đều từ đầu tới cuối dăm. Các cành có dăm lớn thường ít hoặc thưa hoa. Đào có rất nhiều giống: đào bích, đào phai, đào trắng (bạch đào, cực kỳ hiếm); có đào thế, đào cảnh trồng chậu, đào cắt cành cắm lọ…

– Tên của những thế đào đa phần lấy theo chữ Nho như ngũ phúc, cửu lộc, bạt phong, tam đa, long giáng…, còn hình dạng của những thế đào gợi lên ý nghĩa về hình mẫu cha – con, gia đình, những con vật trong truyền thuyết như long, phụng.

– Khi chọn cần lưu ý đào thế phải có đủ bộ tứ quý: hoa, nụ, lộc, bởi đó là biểu trưng cho sự đề huề, ấm no của gia đình. Còn khi chọn đào cây cũng gần giống với đào cành là nên mua những cây có dăm nhỏ và ngắn, những nhánh chính tạo ra dáng cây xuất phát từ một điểm trên thân, như thế cây sẽ đẹp, hài hòa.

* Với loại đào cành

– Khi chọn mua đào, nên chọn cành lớn nhỏ dựa theo không gian trong nhà. Điều quan trọng nhất là tán đào phải tròn, những nhánh phân bổ đều. Đừng nên chọn cành có tán lệch và những nhánh đâm lên không cùng khởi đầu từ một điểm

trên thân gốc. Bạn nên tìm mua loại cành có dăm nhỏ. Đào dăm nhỏ thường có nụ cực kỳ nhiều và mập mạp, khi hoa nở có cánh dầy trông cực kỳ đẹp.

– Cách tết khoảng 3 – 5 ngày bạn mới nên mua đào để lúc đào nở hoa rộ sẽ vào đúng mấy ngày Tết. Khi đã mua được cành đào như mong muốn muốn, bạn nên đốt gốc trước khi cắm vào lọ và nhớ rằng nước phải sạch đồng thời cho vào lọ vài viên thuốc vitamin B1, một chút kali để có dinh dưỡng nuôi hoa.

– Nên mua những cây có dăm nhỏ và ngắn, những nhánh chính tạo ra dáng cây xuất phát từ một điểm trên thân. Như vậy, cây sẽ đẹp, hài hòa.

– Đào cây nở chậm hơn đào cành nên bạn phải chọn cây nở nhiều hoa vào lúc cận Tết. Nếu mua cây có ít hoa khi chỉ cách Tết vài ngày thì vào mấy ngày chính của năm, cây đào sẽ kém sắc hoa.

– Để đào được bền, tươi lâu, với đào được canh tác trong chậu, nên tưới liên tục, giữ cây sạch, mát. Khi cho cây vào chậu, tuyệt đối không được tưới quá nhiều nước, bởi đào là ưa ít nước, ẩm độ vừa phải, nếu như không nó sẽ chết vì thối rễ.

* Màu sắc hoa đào

– Tuỳ theo loại đèn, màu tường, cách bài trí nhà mà mua loại đào cho thích hợp. Các nhà nhỏ, tường đèn tuýp nên sử dụng đào phai để tạo cảm giác sáng sủa, nhẹ nhàng. Trái lại, nhà rộng, thoáng sử dụng bích đào sẽ tạo được các nét chấm phá, cảm giác ấm áp hơn. Người có tuổi thường thích đào phai, nhưng theo dân gian, chỉ các nhà trong năm có tang mới cắm loại đào này.

* Bí kíp cho hoa nở nhanh hay chậm để đón đúng Tết

– Chọn lựa được một cành, cây đào ưng ý rồi thì phương pháp chăm sóc nó thế nào để nở hoa đúng trong 3 ngày Tết cũng cực kì quan trọng. Có thể điều khiển cành đào nở nhanh hay chậm dựa theo ý muốn.

– Đào cành mua về, phải đốt gốc, đốt cành hay nhúng ngay vào chậu nước nóng già 70 – 80^oC để những dưỡng chất dự trữ nuôi hoa trong cành không thẩm thấu được ra ngoài. Nếu cành đào cắm trong nhà nở quá nhanh, có thể sủ dụng dao sắc cứa một vòng quanh thân, cách gốc cành đào 1 gang tay, mục đích hạn chế dưỡng chất lên thân nuôi hoa.

– Một thủ thuật khác thường hay được người dân dùng là cho sỏi vào trong bình giữ lạnh, đào sẽ nở chậm. Người chơi nên thay nước khoảng 2 – 3 ngày/lần để đào được bền. Trái lại, muốn kích đào nở nhanh, người chơi có thể sủ dụng một nắm vôi đắp xung quanh gốc, bảo đảm sau một đêm đào sẽ nở tung để đón đúng vào ngày mùng 1 Tết, để cầu mong cho gia đạo 1 năm mới nhiều may mắn.

Chọn cây hoa đào cho ngày Tết