Cách trồng cây mía: xác định mật độ để trồng mía

1/ Xác định phương pháp trồng mía

1/1/ Phương pháp trồng thủ công

Trồng mía thủ công là phương pháp trồng đa phần dựa trên sức lao động của nhân công là chính, từ khâu làm đất cho đến lúc đặt hom và lấp đất.

Đối với phương pháp trồng này, thì mật độ để trồng dầy, với khoảng cách hàng x hàng là 0,8 x 1m. Số lượng hom giống khoảng 38/000 hom/ hecta.

Trồng mía thủ công

1/2/ Phương pháp trồng công nghiệp

Trồng mía công nghiệp là phương pháp trồng dùng máy móc là chính yếu, máy trồng mía có thể thực thi cùng lúc công việc đặt hom bà lấp đất.

Đối với phương pháp trồng này, thì mật độ để trồng thưa, với khoảng cách hàng x hàng là 1 x 1,2m. Số lượng hom giống khoảng 34/000 – 36/000 hom/ hecta.

Trồng mía công nghiệp

2/ Căn cứ đặc tính giống mía

2/1/ Giống mía ngắn ngày

Nhóm có thời gian sinh trưởng từ 8 – 16 tháng còn gọi là mía 1 năm tuổi. Nhóm mía này được chia làm nhóm chín sớm (8 – 12 tháng) và chín muộn (12 – 16 tháng).

Một số loại giống mía ngắn ngày được canh tác phổ biến: Giống ROC 1 (Tân Đài đường1), giống ROC 10 (Tân Đài đường 10), giống Quế đường 11 (Quảng Tây-Trung Quốc sản xuất), Việt đường – 54/143, NCo – 310, Cp 39 – 74/..

2/2/ Giống mía dài ngày

Nhóm có thời gian phát triển sinh trưởng 18 – 24 tháng, thường là các giống có tiềm năng năng suất cực kỳ cao, còn phổ biến ở Hawai – Châu Mỹ la tinh.

Một số loại giống mía dài ngày được canh tác phổ biến: POJ -3016, POJ 2878, Co 290, F 134, F 156, F 157/..

3/ Căn cứ điều kiện môi trường

3/1/ Căn cứ điều kiện thời tiết, thời tiết Nhiệt độ

Phù hợp trong khuôn khổ 20 – 25^oC. Nhiệt độ cao quá hoặc thấp quá ảnh hưởng nhiều đến phát triển bình thường và hạ tốc độ quang hợp.

Tương ứng với mỗi giai đoạn sinh trưởng, cây mía cần các ngưỡng nhiệt độ phù hợp như sau:

+ Giai đoạn mía nẩy mầm cần nhiệt độ trên 15^oC.

+ Giai đoạn mía đẻ nhánh cần nhiệt độ từ 21 – 15^oC.

+ Giai đoạn phát triển lóng cần nhiệt độ từ 30 – 32^oC.

+ Giai đoạn mía chín cần nhiệt độ dưới 30^oC và biên độ chênh lệch về nhiệt độ tương đối lớn giữa ngày và đêm.

Ánh sáng

Cực kỳ cần cho sự quang hợp để tạo đường cho cây mía. Khi cường độ ánh sáng tăng thì hoạt động quang hợp của bộ lá cũng tăng.

Cây mía cần cường độ ánh sáng mạnh, thiếu hụt ánh sáng cây mía phát triển yếu, vóng cây, hàm lượng đường thấp và cây mía dễ bị sâu hại. Trong toàn bộ chu kỳ sinh trưởng, cây mía cần khoảng 2/000 – 3/000 giờ chiếu sáng, ít nhất 1/200 giờ trở lên.

Lượng nước và độ ẩm đất

Đây chính là nhân tố tác động rất rộng lớn đến phát triển và sinh trưởng của cây mía. Trong thân cây mía chứa đựng nhiều nước (70% khối lượng). Lượng mưa phù hợp 1/500 – 2/000 mm/năm, phân bổ trong thời gian từ 8 – 10 tháng, từ khi cây mía mọc mầm đến lúc thu hoạch. Cây mía là một loài cây trồng cạn, có bộ rễ ăn nông nên cực kỳ cần nước nhưng không chịu ngập úng. Ở vùng đồi gò đất cao cần phải tưới nước trong thời điểm mùa khô. Nơi đất thấp cần tiến hành thoát nước tốt trong thời điểm mùa mưa. Giai đoạn cây mía làm dóng vươn cao cực kỳ cần nhiều nước, độ ẩm phù hợp 70 – 80%, ở những giai đoạn khác cần độ ẩm 65 – 70%.

+ Giai đoạn mía nẩy mầm cần độ ẩm đất khoảng 65%

+ Giai đoạn mía phát triển lóng vươn cao cần độ ẩm đất 75-80%.

+ Giai đoạn mía chín cần độ ẩm đất dưới 70%

3/2/ Căn cứ điều kiện đất đai

Cây mía phù hợp ở loại đất tơi xốp, tầng đất mặt sâu, dưỡng ẩm tốt và dễ thoát nước. Độ pH phù hợp 5,5 – 7,5/ Một số loại đất như sét nặng, chua, mặn, bị ngập úng hoặc thoát nước kém… đều không phù hợp cho cây mía phát triển và sinh trưởng. Tuy vậy ở các khu vực này ruộng trồng mía cần đạt các đòi hỏi cơ bản, nhất là độ sâu tầng đất mặt và thoát nước. Nếu đất nghèo dinh dưỡng hoặc chua phèn thì cần bón phân đầy đủ và có giải pháp cải tạo đất.

3/3/ Căn cứ điều kiện trồng trọt nbsp;a. Đòi hỏi về đất của cây mía

Đất có thành phần cơ giới trung bình hoặc hơi nhẹ, có khoảng 20% sét; 5 đến 10% chất hữu cơ, phần còn lại là limon và cát. Đất có cấu tượng viên tốt; giữ nước tốt và thường xuyên xốp thoáng. Liên tục điều hòa được chế độ nước và chế độ không khí trong đất;

Đất có điều kiện thoát nước triệt để, không bao giờ bị úng thủy. Đất có tầng dầy từ 80 centimét trở lên.

Đất trung tính – độ pH từ 6 đến 7/

b. Một số loại đất phù hợp với cây mía

Đất có xuất xứ núi lửa;

Đất phù sa mới ven những sông ngòi, được bổ sung phù sa mỗi năm ; Một số loại đất bồi tụ khác, có tỷ lệ mùn cao;

Một số loại đất khác, có cấu tượng tương đối, có tầng trồng trọt dầy và dưỡng ẩm tốt …

c. Kỹ thuật chọn đất để trồng mía và vườn đề cần chú ý đối với mỗi loại đất

+ Phải chọn vùng tập trung để có thể xây dựng được một nhà máy đường, nơi xử lý đầu ra cho cây mía.

+ Khi đã xác định được vùng hoặc đã có nhà máy đường rồi thì chuyện chọn đất sẽ được xếp theo thứ tự ưu tiên như sau:

Chọn loại đất đồi thấp và tương đối bằng, giầu mùn, có tầng dầy trên 1m, có nguồn nước để tới khi cấp thiết. Với loại đất này, nếu thâm canh tốt có thể đạt được năng suất mía từ 90 tấn/ hecta trở lên. Theo giá thành năm 1994, 1 ha sẽ có tổng thu nhập trên 15 triệu đồng, trong đó lãi thuần trên 8 triệu đồng/ hecta /năm; hơn hẳn nhiều cây trồng khác trên loại đất ấy (Hình 4/3).

Đất đồi thấp

Chọn đất lúa không chủ động nước, hoặc đất một vụ lúa 1 vụ màu mà tổng thu nhập những cây lương thực quy ra thóc quanh năm dới 7 tấn/ hecta (với điều kiện bên dới không có tầng gley hoặc đất sét nặng).

Loại đất này trồng mía đúng cách có thể đạt được năng suất 80-90 tấn/ hecta trở lên 1 cách ổn định, tổng thu nhập cao và lãi hơn nhiều so sánh với trồng cây lương thực.

Đất lúa không chủ động được nước

Muốn trồng mía rất hiệu quả trên loại đất này phải lưu ý những vấn đề sau đây:

– Phải xây dựng hệ thống tiêu thủy hoàn chỉnh, không nên để đọng nước quá 24 giờ sau những trận ma lớn.

Hệ thống tiêu nước

– Phải rắc vôi hợp lý để cải tạo độ chua.

Rắc vôi cải tạo đất chua

– Phải phá tầng đế cày bằng cày không lật.

Cày đất không lật

Chọn một số loại đất đồi có màu đỏ, đất feralit phát triển trên đá mẹ bazan hoặc gabro, có độ dốc dưới 7o và có tầng dầy trên 80 centimét. Loại đất này dù không có nguồn nước tới, nếu tiến hành trồng mía thâm canh, đúng cách vẫn có thể đạt được năng suất trên 80 tấn/ hecta. Hiệu quả rất cao hơn trồng những cây khác; mỗi hecta lãi thuần trên 6 – 7 triệu đồng.

Khi trồng mía cần chú ý:

– Hàng mía phải vuông góc với hướng dốc để chống xói mòn.

Cách làm đất ở khu vực đất đồi

– Phải trồng sớm để mía giao tán trước mùa mưa. Một số loại đất này có thể chia làm 2 nhóm:

+ Nhóm có hàm lượng mùn và hàm lượng NPK vào loại trung bình hoặc tương đối, thì có thể đa vào trồng mía ngay. Loại này tuy năng suất mía không cao nhưng cũng có thể phấn đấu trồng mía có lãi; năng suất bình quân từ 60 tấn/ hecta trở lên.

+ Nhóm nghèo mùn hoặc nghèo NPK. Nhóm này phải triển khai cải tạo trước khi có thể trồng, mía. Khi trồng mía phải bón đủ phân hữu cơ và NPK theo sự chia sẻ cách ở phần phân bón.

Đối với 2 nhóm đất này cần phải chú ý thêm những vườn đề sau đây:

– Làm đất sâu 40 – 50 centimét để bộ rễ có thể xuống đến độ sâu 50 – 60 centimét, nâng cao khả năng chống hạn trong những tháng thiếu ma;

– Cải tạo độ chua 1 cách hợp lý;

– Bón đủ lân và kali;

– Ứng dụng tất cả hệ thống giải pháp chống xói mòn, chống rửa trôi, giải pháp trồng trọt phòng ngừa hạn;

– Sử dụng giống mía chịu hạn khỏe.

4/ Tính mật độ trồng mía

4/1/ Xác định khoảng cách hàng

Khoảng cách hàng và độ sâu trồng mía phụ thuộc vào điều kiện đất đai và chế độ trồng trọt ở mỗi vùng. Mật độ quá dầy thì độ lớn của cây mía sẽ hạ đi và ngược lại. Một số loại giống đẻ nhánh nhanh thì khoảng cách giữa những hàng chóng trùm kín, một số loại giống khác cây đứng, phủ hàng chậm có thể trồng dầy.

Khoảng cách hàng mía

Mối quan hệ giữa khoảng cách hàng, mật độ cây và năng suất

Khoảng cách hàng càng rộng, hàm lượng dưỡng chất càng nhiều thì mía đẻ càng mạnh về số cây trên hàng sẽ cao, cao mãi cho tới bao giờ lá giao tán. Sau khi giao tán những cây thấp, cây yếu sẽ bị đào thải, chỉ lưu lại một mật độ hợp lý mà thôi. Nếu tiến hành trồng với khoảng cách hàng càng hẹp thì lá càng chóng giao tán, mía sẽ đẻ ít và hiện tượng đào thải sẽ xẩy ra mãnh liệt hơn, số cây trên hàng sẽ ít di, cuối cùng mật độ cây/ hecta hay cây/m2 sẽ không sai khác bao nhiêu.

Tóm lại, với khoảng cách hàng phải vận dụng phát minh:

– Khoảng cách hàng rộng → mía đẻ nhiều → lớn cây, số cây/hàng nhiều

– Khoảng cách hàng hẹp → mía đẻ ít hoặc không đẻ → nhỏ cây, số cây/hàng ít, tỷ lệ cây hữu hiệu thấp (đào thải mạnh).

4/2/ Xác định khoảng cách hom

Đối với các loại cây mía, định nghĩa mật độ cần phân định rõ như sau:

– Mật độ mầm khi kết thúc nẩy mầm – lúc mía có 3 – 4 lá thật

– Mật độ mầm khi kết thúc đẻ – lúc mía có 6 – 8 lá thật

– Mật độ cây đầu giai đoạn lóng – lúc mía có 10 – 15 lá thật

– Mật độ cây hữu hiệu lúc thu hoạch

Trong 4 giai đoạn nói trên, thì mật độ cây hữu hiệu lúc thu hoạch là quan trọng nhất, gây ảnh hưởng ảnh hưởng đến chất lượng và năng suất.

– Mật độ ngay lúc này quá thấp sẽ dẫn tới năng suất thấp

– Mật độ ngay lúc này quá cao sẽ khiến cho bẹ cây dễ đổ, tỷ lệ cây vô hiệu cao, dễ nhiễm sâu rệp, ảnh hưởng không tốt đến chất lượng.

– Mật độ cây hữu hiệu hợp lý của giai đoạn này sẽ đạt năng suất cao, đạt chất lượng tốt, có lợi rất nhiều cho việc lưu gốc sang năm. Mật độ tốt nhất của giai đoạn này là:

+ 65/000 – 75/000 cây hữu hiệu 1ha đối với lớn cây (khoảng 7 cây/m2)

+ 75/000 – 80.000 cây hữu hiệu 1ha đối với giống lớn trung bình (khoảng trên dưới 8 cây/m2)

+ 80.000 – 100.000 cây hữu hiệu 1ha đối với giống nhỏ cây (khoảng 9 cây/m2)

Khi kết thúc nẩy mầm, mật độ cao hay thấp không quá quan trọng lắm, ngay lúc này chỉ cần mầm phân bổ đều, đừng có chỗ nào quá dầy hoặc quá thưa, ở trên hàng cứ khoảng 15 – 20 centimét có một mầm là tốt, nhưng nếu phân bổ đều 10 centimét, 30 centimét, 40 centimét 1 mầm cũng không sao, vì mọc thưa mía sẽ đẻ nhiều, mọc dầy mía sẽ đẻ ít. Nếu được chăm sóc tốt cuối cùng mật độ hữu hiệu sẽ không chênh nhau mấy. Nói chung mật độ tốt nhất nhau ngay lúc này là từ 50.000 – 80.000 mầm/ hecta.

Mật độ mầm tốt nhất khi kết thúc đẻ là:

+ 100.000 – 110/000 mầm/ hecta đối với giống lớn cây

+ 110/000 – 130.000 mầm/ hecta đối với giống nhỏ cây

Mật độ tốt nhất giai đoạn lóng là cao hơn mật độ lúc thu hoạch từ 10 – 20% tùy mức độ sâu bệnh nặng hay nhẹ.

Để có thể có được mật độ tốt nhất cho từng giai đoạn cần nắm vững những giải pháp điều khiển sau đây:

– Dặm mầm cho những chỗ bị mất mầm từ 60 centimét trở lên

– Nếu thiếu mầm thì thúc đẩy mía đẻ nhánh bằng phương pháp:

+ Bón đầy đủ những dưỡng chất, đặc biệt chú ý lân và kali

+ Lấp đất mỏng và xới đất tơi xốp

+ Tưới nước nếu có khả năng

+ Tạo điều kiện đủ ánh sáng

– Nếu thừa mầm phải khống chế đẻ và loại bớt bằng phương pháp:

+ Lấp đất dầy vào trong đất (xuống chân, vun nhẹ)

+ Tỉa bớt những mầm thừa nếu có đủ công lao động

+ Định mầm khi mía bắt đầu có lóng, bằng phương pháp cắt bỏ những cây vô hiệu, những chỗ quá dầy (nếu có công lao động) để dành điều kiện tốt nhất cho những cây còn lại.

4/3/ Tính số hom trên đơn vị diện tích

Để tính được số hom trên đơn vị diện tích trồng mía, cần xác định:

+ Số hàng đặt hom

+ Chiều dài hàng

+ Chiều dài hom

+ Kiểu đặt hom

4/4 Xác định lượng hom mía giống cần có

Nói chung, lượng hom trồng hợp lý là khoảng 4 – 6 tấn/ hecta. Trường hợp muốn nhân giống nhanh có thể trồng từ 2 – 3 tấn/ hecta. Trong điều kiện khí hậu phù hợp, ấm cúng và đủ ẩm chỉ có thể trồng thành 1 hàng nối đuôi nhau hoặc cách nhau từ 3 – 6 centimét là vừa (khoảng 4 – 5 tấn/ hecta ).

Trồng quá nhiều hom vừa tốn giống vừa quá thừa mầm, sau này mía phải tự đào thải từ 20 – 50% gây lãng phí phân bón khiến cho mía nhỏ cây.

Nếu tiến hành trồng mía trong thời điểm mùa đông: Khí hậu khô và rét, có thể trồng thành 1 hàng rưỡi (nanh sấu) tức là vào khoảng 7 – 8 tấn/ hecta.

Trồng với lượng hom hợp lý (khoảng 4 – 6 tấn/ hecta ) có điều kiện để chọn hom tốt, sạch bệnh, đỡ tốn giống, tốn công vận chuyển, đỡ tốn công trồng mà vân bảo đảm được mật độ cấp thiết, vì mía có thể đẻ nhánh cực kỳ mạnh, nếu chăm sóc tốt không sợ thiếu cây, mà cây lại lớn, vừa có lợi rất nhiều cho năng suất vừa có lợi rất nhiều cho việc để gốc vụ sau.

Phụ thuộc vào khoảng cách trồng:

+ Khoảng cách hàng dưới 1m: 38/000 hom

Khoảng cách hàng 1 – 1,2m: 34/000 – 36/000 hom.