Trồng và chăm bón cây vải, nhãn: Cách trồng

1/ Xác định thời vụ để trồng cây vải, nhãn

Thời vụ để trồng gây ảnh hưởng cực kỳ nhiều đến tỷ lệ sống, sự phát triển phát triển đồng đều của vườn cây.

Mỗi vùng miền có điều kiện sinh thái khác nhau. Vì vậy chúng ta cần xác định mùa vụ trồng phù hợp cho từng vùng miền cụ thể.

1/1/ Thời vụ để trồng vải, nhãn ở những tỉnh phía Nam

– Vùng ĐBSCL, Đông Miền nam và Tây Nguyên: Bắt đầu trồng nhãn khi mùa mưa ổn định, thường từ tháng 6 – 7 mỗi năm.

– Vùng Duyên hải Nam Miền trung: Trồng vào thời kỳ đầu mùa mưa, thường vào tháng 9 mỗi năm.

Nếu có đủ nước tưới thì hãy trồng vào cuối mùa mưa, khoảng tháng 10 – 11dương lịch vì mùa nắng cây có đầy đủ ánh sáng sẽ phát triển tốt hơn. Nếu tiến hành trồng vào mùa mưa, khoảng tháng 5 – 6 dương lịch thì cần lưu ý thoát nước. Vì nếu mưa nhiều khiến cho đất bị lèn chặt dẫn tới cây bị chết do nghẹt rễ.

1/2 Thời vụ để trồng vải, nhãn ở những tỉnh phía Bắc

– Vụ xuân: Thời vụ để trồng tối ưu nhất là tháng 3 – 4 mỗi năm. Các tháng này ở bắc bộ thời tiết ấm cúng, nắng nhẹ, do có mưa xuân nên ẩm độ không khí và ẩm độ đất cực kỳ phù hợp cho sự tái sinh rễ và chồi của cây giống sau trồng.

– Vụ thu: Có thể trồng vào những tháng 8, 9 và 10/ Các tháng này ở bắc bộ tiết trời chuyển sang thu, nhiệt độ mát mẻ, mưa bão cũng hạ hơn những tháng ngay trước đó. Từ tháng 11 trở đi thì thời tiết trở thành lạnh khô không phù hợp cho việc trồng cây.

– Nếu chủ động được nước tưới thì có thể trồng mùa nào cũng được, trừ những tháng giá rét mùa đông.

2/ Trồng và chăm bón sau khi tiến hành trồng cây theo đúng tiêu chuẩn ViệtGap

2/1/ Tiêu chuẩn cây con, lượng giống

(Xem bài những giống vải ngon phổ biến ở Việt Nam, những giống nhãn ngon phổ biến ở Việt Nam)

2/2/ Mật độ, với khoảng cách trồng cây vải, nhãn

Khoảng cách trồng phụ thuộc vào trong đất đai, loại cây, giống và mô hình trồng.

Các loại cây, giống cây có thể sinh trưởng, phát triển nhanh, bộ khung tán rộng thì mật độ để trồng thưa ra. Trái lại, các loại cây, giống cây có thể sinh trưởng, phát triển chậm, bộ khung tán hẹp thì mật độ để trồng mau hơn.

Trong cùng một điều kiện sinh sống, nhãn thường sinh trưởng, phát triển chậm hơn vải nên mật độ để trồng nhãn thường cao hơn vải.

Cùng là cây vải, nhóm giống vải chua sinh trưởng, phát triển nhanh hơn vải nhỡ và vải thiều. Vì vậy, mật độ để trồng được sắp xếp theo thứ tự như sau: Vải thiều > Vải nhỡ > Vải chua.

Trong hoàn cảnh thâm canh, đất bằng phẳng và độ màu mỡ cao thì hãy trồng với mật độ thấp hơn trồng quảng canh, đất dốc và độ màu mỡ thấp.

Ví dụ: Mật độ, với khoảng cách trồng thay đổi theo loại địa hình đất đai:

Bảng khoảng cách, mật độ để trồng theo loại đất (vận dụng cho vải thiều)

Loại đất	Khoảng cách (m)	Mật độ (cây/ hecta )
Đất ruộng, đât vườn	9 x 10; 10 x 10	100 – 110
Đất đồi	7 x 8; 8 x 8	150- 180

Với cây nhãn, có thể chọn khoảng cách trồng là 6 x 5m, 6 x 6m, tương tự với mật độ 300 – 350cây/ hecta. Nếu tiến hành trồng với mật độ cao như thế này thì vườn cây sẽ nhanh giao tán. Khi đó chúng ta cần phải làm tốt khâu đốn tỉa tán cây để luôn giữa cho bộ khung tán thoáng đãng không giao nhau.

2/3/ Kỹ thuật trồng cây vải, nhãn

Cành chiết ra rễ, cắt hạ xuống, gỡ vào bầu hoặc vườn ươm để bộ rễ phát triển đầy đủ thì khi trồng tỷ lệ sống mới cao. Cây được vận chuyển nhẹ nhàng đến vùng trồng.

Xác định vị trí trồng cây theo đúng quy trình về mật độ khoảng cách. Ở trên những khu vực đất dốc cần phải dùng thước chữ A để xác định vị trí trồng cây trên đường đồng mức.

Ở khu vực đất cao dễ thoát nước nên khoét lỗ trên mô vừa với bầu cây giống, nhẹ nhàng tiến hành xé bỏ bọc nylon rồi đặt bầu cây vào lỗ sao cho cổ rễ bằng hoặc thấp hơn mặt đất 2 – 3 centimét, lấp đất lại vừa khuất mặt bầu, ém đất chung quanh gốc.

Ở khu vực đất thấp, bằng phẳng dễ úng nước chỉ nên khoét lỗ nông, trồng bầu nổi cao hơn mắt đất 3 – 5 centimét tiếp đến sử dụng đất tơi nhỏ lấp kín chung quanh bầu. Với cây ghép cần xé bỏ túi bầu, đặt cây vào giữa hố, lấp kín mặt bầu, lèn đất chặt. Trong suốt quá trình lấp đất cần lưu ý điều chỉnh cho thân cây ở tư thể thắng đứng vuông góc với mặt đất.

Tưới đẫm nước, lấp đấp bổ sung sau khi tưới. Tiếp theo đó là cố định cây, tủ gốc và liên tục dưỡng ẩm cho cây.

• Cố định cây

– Chuẩn bị cọc: Thường thì ta nên sử dụng những nguyên vật liệu tre, nứa, gỗ để làm cọc có đường kính 1,5 – 2,0 centimét, dài 1,0 – 1,2m. Tuỳ theo kích cỡ của cây con, trong điều kiện khí hậu khí hậu của vùng mà có thể chuẩn bị số lượng và kích cỡ cọc cho phù hợp. Số cọc chuẩn bị ít nhất là bằng số lượng cây trồng và nhiều nhất là gấp 3 lần số lượng cây cần trồng. Ở vùng hay có gió mạnh, về vụ mưa, cây con lớn cao thì hãy dùng 3 cọc cho 1 cây.

– Dây buộc: Có thể sủ dụng một số loại dây mềm như nylon, lạt tre, sợi đay…

– Đóng cọc và cố định cây: Cọc được vát nhọn, đóng chắc chắn theo thế chân kiềng, tạo góc 45 – 500 so sánh với thân cây. Điểm tiếp xúc của thân cây với cọc ở trạng thái tự nhiên để khi cố định cây vào cọc không làm ảnh hưởng không tốt đến tư thế cây và bộ rễ. Sử dụng dây cột chặt vừa phải cọc với thân cây không gây thương tổn lớp vỏ thân chỗ tiếp xúc.

• Tủ gốc

Có thể dùng một số loại cỏ, rơm rạ khô để tủ gốc. Ở các khu vực khan hiếm nước, về mùa khô nóng có thể sủ dụng nilon để bao phủ khu vực đất xung quanh gốc cây sau khi tưới đủ nước.

2/4/ Dặm cây

– Mục đích dặm cây

Để vườn cây bảo đảm mật độ, sinh trưởng đồng đều thì các cây chết phải trồng dặm liên tục trong giai đoạn cây còn nhỏ (1 – 2 sang năm trồng).

Thường phải dự trữ 10% số cây con cùng loại cho trồng dặm. Để cây trồng dặm phục vụ được đòi hỏi thì cần phải chuẩn bị cây dự phòng.

– Cách chuẩn bị cây trồng dặm

+ Thay bầu lớn hơn:

Kích cỡ túi PE đóng bầu 18 x 25 centimét, đất đóng bầu được trộn với phân chuồng hoai và lân, tỷ lệ trộn 3 đất 1 phân (0,3 kilogam phân chuồng và 20 gam supe lân/bầu).

+ Chọn các cây đủ tiêu chuẩn, đúng giống chuyển sang bầu lớn đã được chuẩn bị trên, chăm sóc tiếp trong vườn giâm 5 – 6 tháng khi cây ra được 1 đến 2 đợt lộc, lá lộc trưởng thành thì đưa đi trồng dặm.

– Cách trồng dặm

Đào hố kích cỡ sâu 30 x 30 x 30 centimét bón phân chuồng hoai (4 kilogam /hố) trộn đều với đất, đặt bầu cây ngay thẳng, cổ rễ thấp hơn mặt đất 2 – 3 centimét tiếp đến lấp đất chặt chung quanh bầu, cố định cây vào cọc, tủ gốc bằng cỏ, lau lách, rơm rạ để dưỡng ẩm.

Thời vụ dặm là tháng 2 – 3 và tháng 8 – 9, chọn các ngày trời râm mát, đất đủ ẩm để triển khai trồng dặm, nếu dặm xong trời hạn phải tưới nước. Bảo đảm cây trồng dặm không bị cỏ dại lấn át và sâu hại gây bệnh.

2/5/ Trồng xen phối hợp làm cỏ và vun xới:

Xới xáo phối hợp trồng xen với những cây họ đậu (lạc, đỗ tương, đỗ xanh…), cây ăn trái ngắn ngày (đu đủ, dứa, chuối…), rau xanh, khoai sọ… để gia tăng thu nhập trong các năm đầu, bao phủ đất, che cho cây bớt nắng ở những khu vực nắng nóng, chống xói mòn và gia tăng độ phì cho đất.

Khi cây đã giao tán có thể thay thế cây trồng xen bằng các giống cây chịu bóng như: gừng, địa liền, mùi tầu,…

Thậm chí chúng ta có thể trồng xen lúa, nuôi cá ở khu vực đất thấp.

Cũng có thể nuôi thả gà trong vườn vải, nhãn.

Trồng xen lúa cạn trên vườn vải

Nuôi gà trong vườn vải