Trồng và chăm bón cây chùm ngây

Thời vụ phù hợp gieo ươm từ tháng 5 – 8/ Cây bắt đầu cho trái sau 6 – 8 tháng trồng. Quả được thu hoạch giữa tháng ba và tháng tư, tiếp đến thu lại một đợt nữa trong tháng 9 và tháng 10/

Cây chùm ngây có thể trồng bằng 3 con đường: Gieo hạt thẳng, từ giâm cành và cây giống có bầu. Phụ thuộc vào nguồn cung ứng nguyên vật liệu lúc đầu để chọn lựa cho phù hợp.

1/ Gieo ươm chùm ngây

Cây chùm ngây con gieo hạt thẳng và cây chùm ngây con gieo ươm qua bầu

– Tiêu chuẩn cây giống xuất vườn: Tuổi cây từ 2 – 3 tháng tuổi; đường kính cổ rễ: 0,25 – 0,3 centimét ; chiều cao bình quân: 35 – 40 centimét ; cây đã hoá gỗ hoàn toàn, không bị bệnh và cụt ngọn, bộ rễ phát triển tốt.

Cây giống chùm ngây gieo hạt thẳng và cây giống chùm ngây gieo ươm qua bầu đủ tiêu chuẩn xuất vườn ươm

Tỷ lệ cây chết trên biện pháp gieo bầu ít hơn (khoảng 7%) đối với biện pháp gieo thẳng (khoảng 15%).

Biện pháp gieo chùm ngây

a. Chuẩn bị: Túi bầu PE 11 x 20 centimét hoặc chậu cây cảnh đựng hỗn hợp ruột bầu. Thành phần ruột bầu gồm 80% đất mặt tầng AB + 20% phân hữu cơ đã hoai. Đất làm ruột bầu được đập sàn nhỏ trộn đều với phân và đổ vào bầu thật đầy, tiếp đến xếp thành luống có chiều ngang 0,8 – 1m, chiều dài tùy ý, với khoảng cách giữa 2 luống 0,4m.

b. Xử lý hạt: Ngâm hạt chùm ngây với nước ấm 60^oC (2 sôi, 3 lạnh) trong 24 giờ, tiếp đến đem gieo.

c. Gieo ươm:

Hạt chùm ngây

+ Gieo trực tiếp: Sử dụng túi bầu PE hoặc chậu nhựa có lỗ thoát nước, đựng hỗn hợp ruột bầu. Tiếp đến đặt hạt sâu khoảng 25mm dưới lớp đất xốp, phủ và nén đất nhè nhẹ, tưới nước cầm chừng không để khô quá hoặc ướt quá. Sau 3 – 6 ngày hạt nẩy mầm, và cây sẽ ló ra khỏi mặt đất sau chừng 1 tuần, tiếp tục dưỡng ẩm không để quá khô, tuyệt đối không để úng nước và để trong mát.

 + Ươm vào trong túi bầu PE hoặc chậu: Có 2 cách

Cách 1: Ngâm hạt trong nước ấm 600C (2 sôi, 3 lạnh) 24 giờ, hạt sau khi ngâm, vớt ra trộn với cát, ủ trong bao tải, hoặc rơm rạ hàng ngày tưới 1 lần, 3 – 6 ngày sau hạt nẩy mầm, đem hạt ươm vào trong túi bầu PE hoặc chậu nhựa có chứa đất tơi xốp có khoét lổ rút nước, tưới nước vừa đủ ẩm, tránh úng nước, khoảng 1 tuần sau cây nhú lên, chờ 6 – 8 tuần cây khỏe mạnh.

Hạt chùm ngây nẩy mầm

Cách 2: Giai đoạn đầu, pha nước ấm 600C (2 sôi, 3 lạnh), ngâm hạt chùm ngây trong 24 giờ. Lấy khăn bọc hạt chùm ngây lại và để trong tối; vì, ánh sáng khuyếch tán có lợi rất nhiều cho cây xanh, nhưng cưỡng bức quá trình nẩy mầm. Nhất là thành phần quang phổ màu xanh trong phổ ánh sáng trắng. Hàng ngày, nhúng bọc hạt chùm ngây vào nước mưa, trở qua trở lại. Tiếp đến, vẩy nhẹ để đừng ứ nước phía bên trong. Làm cẩn trọng vì có khả năng làm hư mầm non phía bên trong. Bổ sung nước cũng như tránh ẩm mốc cho hạt. Mấy ngày sau, hạt nẩy mầm. Đem ươm vào chậu hoặc túi bầu PE có hỗn hợp ruột bầu, chú ý là cả chậu hoặc túi bầu PE đều cần khoét lổ để thoát nước.

Chùm ngây gieo thẳng và chùm ngây gieo ươm qua bầu

2/ Giâm cành chùm ngây

– Chọn cành giâm: Chọn các cành bánh tẻ hoặc những nhánh từ cành chính trên các cây khỏe, lấy đoạn từ gốc đến hết phần bánh tẻ, không lấy phần ngọn. “Gốc cành được ngâm trong nước tránh cho cành khỏi mất nước”.

– Cắt cành giâm: Chọn những đoạn thân cành có đường kính từ 2 – 3 centimét, cành được cắt với chiều dài từ 10 – 15 centimét, mang 2 – 3 cặp lá, cắt bớt phiến lá. Những vết cắt nên cắt xéo, sắc ngọt và tránh bầm dập.

– Ngâm cành giâm vào thuốc trị nấm: Sau khi tiến hành cắt ra từng đoạn cành, nhúng cành giâm vào thuốc trị nấm như: Rovral….. liều lượng dùng có ghi trên bao bì một số loại thuốc. Thông thường thời gian ngâm vào thuốc diệt trừ nấm bệnh từ 20 – nửa tiếng.

– Nhúng gốc cành vào thuốc giúp kích thích ra rễ, như NAA, IBA và NAA + IBA (tỷ lệ 1:1), nồng độ kích thích tố phù hợp từ 2/000 – 3/000 ppm, và giâm ngay vào bầu hoặc líp ươm đã soi lổ.

– Cắm cành giâm vào bầu đất líp ươm: Hỗn hợp gồm tro trấu (25%), cát sông (75%), hạt cát thô, hỗn hợp được trộn đều và cho vào bầu hoặc líp. Bầu đất, líp giâm cành, cần phải được đặt trong nhà polyetylen có hệ thống phun sương không thường xuyên, 1 giờ phun 2 phút trong 2 tuần đầu, sau 15 ngày tưới 5-6 lần/ ngày bảo đảm độ ẩm liên tục trên 80 % trong tuần lễ đầu, sau 45 ngày có thể cho cây ra trồng trong chậu hoặc thay bầu đất nuôi cây.

Cành giâm – rễ và chồi dâm

– Chăm sóc cành giâm: Trước khi chuyển cây ra bầu đất nên tưới nước ướt đẫm, xới nhẹ, lấy cành giâm cắm trên líp ươm vào bầu đất hoặc bầu đất giâm cành xé bỏ vỏ bầu và cắm vào bầu đất mới. Thành phần bầu đất gồm: tro trấu, đất mặt, phân chuồng. Bầu đất cần phải được tưới đủ ẩm trước khi cắm cành giâm đã có rễ vào bầu, líp đặt bầu ươm cành giâm cần phải được che nắng trong khoảng thời gian đầu, từ từ cho cành giâm tiếp xúc với nắng nhẹ, tiếp đến tăng dần lượng chiếu sáng để cành giâm ra rễ mạnh hơn và đưa dần cành giâm ra ánh sáng hoàn toàn. Khi cành giâm đã phát triển mạnh có thể bón phân pha loãng để hỗ trợ cây sinh trưởng tốt hơn.

Giâm cành chùm ngây và chùm ngây 3 tháng tuổi

3/ Trồng cây chùm ngây

Cây ươm trồng bằng cây giống hoặc bằng cành giâm trong chậu hoặc túi bầu PE được 6 – 8 tuần lễ, đã đâm rễ và cây cứng cáp, cao 10 – 20 centimét có thể mang trồng.

Trồng phân tán cây cách cây từ 1,5 – 2,0m, trồng tập trung cây cách cây 2m hàng cách hàng 3m (mật độ 1/666 cây/ hecta ).

Đào hố rộng 30 x 30 centimét, sâu 30 centimét, mỗi hố đào cách nhau 1,5 – 2m. Hố được đào trước khi có thể trồng, 7 – 10 ngày. Triển khai bón lót phân NPK (15-15-15) từ 100-200gr/hố hoặc phân hữu cơ sinh học từ 1-1,5 kilogam /hố. Sau khi tiến hành bón phân xong phủ một lớp đất mịn dầy 1-2 centimét.

Trước khi bỏ cây xuống hố phải xé túi bầu, chú ý không để phạm vào rễ cái. Cho cây vào giữa hố, giữ cây thẳng, sử dụng tay vun lớp đất mịn chung quanh vào gốc cây. Vừa vun, vừa nén chặt gốc, lấp đất cao hơn cổ rễ từ 2-3 centimét, dưỡng ẩm 2 – 3 tuần cây sẽ sống khỏe, đến lúc đó không cần thiết phải liên tục tưới nước.

Mô hình trồng cây chùm ngây tập trung

Mô hình trồng cây chùm ngây phân tán

Nếu chỉ để thu hoạch lá và hoa, có thể trồng ngay trên luống đất xốp bằng phương pháp ươm hạt sâu 25mm và cách nhau 40 centimét như trồng ớt.

4/ Chăm bón cây chùm ngây

– Trồng dặm: Sau khi tiến hành trồng 3 – 4 tuần, triển khai kiểm tra và trồng dặm ngay các cây bị chết.

– Làm cỏ: Cỏ dại có thể được khống chế bằng phương pháp làm đất kĩ lưỡng trước khi có thể trồng, và trải ni lon bao phủ mặt đất. Ngoài ra, trồng xen canh với những cây nông nghiệp ngắn ngày, làm cỏ vun gốc 1 tháng sau khi tiến hành trồng.

– Bón phân: Không cần bón lót thời kỳ đầu nhưng sau khi tiến hành trồng 1 năm có thể bón thúc cho Chùm ngây bằng phương pháp đào vòng tròn chung quanh hố từ 10 – 20 centimét và bón phân NPK tổng hợp với liều lượng 300g/hố. Có thể dùng phân chuồng ủ hoai với tỉ lệ 1- 2 kilogam /cây đều cho kết quả phát triển và sinh trưởng khả quan. Bón thường xuyên trong 3 năm đầu.

– Tưới nước: Khi triển khai trồng thâm canh, đặc biệt với cây giống có bầu, việc tưới nước sẽ hỗ trợ cho hệ rễ phát triển mạnh, đặc biệt trong thời điểm mùa khô hạn, thời vụ tưới nước chỉ khoảng 1 – 2 tháng.

– Tỉa cành, tỉa thưa rừng trồng: Những nghiên cứu cho biết, tỉa cành Chùm ntạo ra triển khai khi cây cao khoảng từ 1 – 2m. Dựa theo mục đích dùng mà ứng dụng những giải pháp tỉa cành tạo chồi khác nhau. Nếu triển khai trồng rừng Chù m ngây với mục đích lấy gỗ công nghiệp hoặc bột giấy thì cần triển khai vặt bỏ hoa của cây trong năm giai đoạn đầu, đồng thời việc tỉa cành phải được triển khai thường xuyên vì chồi cành phát triển cực kỳ nhanh sau khi tiến hành cắt.

Cây chùm ngây dễ để trồng, tăng trưởng nhanh sau 01 năm trồng có thể cao từ 4 – 5m, đường kính cổ rễ từ 5 – 6 centimét, và ra bông kết trái ngay trong năm giai đoạn đầu.

5/ Thu hoạch lá chùm ngây

Cây chùm ngây sau khi tiến hành trồng 3 tháng, đạt chiều cao khoảng 60 centimét. Tiến hành xử lý cắt ngọn và tỉa cành.

Sau khi tiến hành trồng 6 tháng, cây cao khoảng 2m, đây chính là giai đoạn thu hoạch chính, trung bình cây có khả năng cho từ 500 – 900gr lá tươi/cây/tháng.

Sau khi tiến hành thu hoạch lá, triển khai bón phân và cắt tỉa. Các tược non phát triển tiến hành xử lý cắt tiếp, cắt chỉ chừa lại khoảng 10 centimét.