Đạm (Nts) – Nitrogen

Một số loại phân bón có chứa Đạm (N)

• Đạm Urê (UREA)

– Phân Urea có 44 – 48% N nguyên chất (Loại thông thường là 46%N)

– Loại phân này chiếm 59% tổng số một số loại phân đạm được sản xuất ở những nước trên toàn cầu.

– Urea là phân có tỷ lệ N cao nhất.

Đạm Urea hạt đục (Urea ngố) và đạm Urea hạt nhỏ

– Loại tinh thể màu trắng, hạt tròn, dễ hòa tan trong nước, có điểm yếu là hút ẩm mạnh.

– Có 2 dạng viên: Có loại nhỏ như trứng cá, trong; có loại lớn đục (đạm ngố).

– Vỏ hạt đạm có thêm chất chống ẩm nên dễ bảo quản, dễ vận chuyển nên được sử dụng nhiều trong sản xuất nông nghiệp.

– Phân Urea có thể thích ứng rộng và có thể phát huy công dụng ở trên nhiều loại đất khác nhau (do không gây thay đổi độ acid-baz của đất) và đối với cây trồng khác nhau. Phân này bón phù hợp trên đất chua phèn.

– Phân Urea được sử dụng để bón thúc. Có thể pha loãng theo nồng độ 0.5 – 1/5% để xịt lên lá.

– Phân này cần phải được bảo quản kỹ trong túi pôliêtilen và không được phơi ra nắng. Chính vì khi tiếp xúc với không khí và ánh nắng Urea cực kỳ dễ bị phân huỷ và bay hơi. Những túi phân Urea khi đã mở ra cần phải được sử dụng hết ngay trong khoảng thời gian ngắn.

– Trong suốt quá trình sản xuất, Urea thường kết hợp những phần tử cùng nhau hình thành biurat. Đó là chất độc hại đối với các loại cây trồng. Do đó, trong phân Urea không được có quá 1,2% biurat đối với các loại cây trồng cạn, 5% đối với lúa nước.

• Những nbsp; loại phân Đạm Urea trên thị trường

+ Phân đạm Urea Phú Mỹ (hạt nhỏ – Phân bón và hóa chất dầu khí)

+ Phân đạm Urea Hà Bắc (hạt nhỏ)

+ Phân đạm Urea Ninh Bình (hạt nhỏ – Tập đoàn hóa chất Việt Nam)

+ Phân đạm Urea Cà Mau (hạt lớn – Phân bón dầu khí cà mau)

+ Phân đạm nhập khẩu: đa số là Urea Trung Quốc

• Phân đạm Amonium

– Đó là những muối amoni: NH₄Cl (25% Nitơ), (NH₄)₂SO₄ (21% Nitơ), NH₄NO₃(Đạm 2 lá: 35% Nitơ),…

– Khi hòa tan trong nước muối amoni bị thuỷ phân sinh ra môi trường axit, nên chỉ phù hợp khi bón phân này cho nhiều loại đất ít chua, hoặc đất đã được khử chua trước bằng vôi (CaO).

+ Amoni Clorua – NH₄Cl

Phân này chứa 24 – 25% N nguyên chất.

  

Đạm Amoni Clorua bột  và Đạm Amoni Clorua đã ép mảnh

– Đạm clorua có dạng tinh thể mịn, màu trắng hoặc vàng ngà.

– Là phân sinh lý chua. Do đó, nên bón phối hợp với lân và một số loại phân bón khác.

– Đạm clorua đừng nên sử dụng để bón cho thuốc lá, chè, khoai tây, hành, tỏi, bắp cải, vừng, v.v..

– Ở những khu vực khô hạn, ở những chân đất nhiễm mặn hạn chế bón phân đạm clorua, vì ở các chỗ này trong đất có thể tích luỹ nhiều clo, dễ khiến cho cây bị ngộ độc.

– Việt Nam không có xưởng chế biến đạm AmonClorua, đa số các sản phẩm được nhập khẩu từ Trung Quốc.

+ Amoni Sunphat – (NH₄)₂SO₄ (Đạm SA)

– Còn được gọi là phân SA. Sulfate đạm chứa 20 – 21% N nguyên chất. Trong phân này còn có 23-24% lưu huỳnh (S). Ở trên toàn cầu loại phân này chiếm 8% tổng lượng phân hoá học sản xuất mỗi năm.

Đạm SA trắng và SA hoa mơ (NH₄)₂SO₄/Amon Sunphat

– Sulfate đạm là phân bón tốt vì có cả N và lưu huỳnh là hai dưỡng chất cấp thiết cho cây.

– Có thể mang bón cho hầu hết nhiều loại cây trồng, ở ở trên nhiều loại đất khác nhau, miễn là đất không bị phèn, bị chua. Nếu đất chua cần phải bón thêm vôi, lân mới sử dụng được đạm Ammonium Sulfate. Phân này sử dụng tốt cho cây trồng trên đất đồi, ở trên một số loại đất phai màu (thiếu S).

– Đạm Sulfate được sử dụng chuyên để bón cho những loài cây cần nhiều S và ít N như đậu đỗ, lạc v.v.. và một số loại vây vừa cần nhiều S vừa cần nhiều N như ngô.

– Cần chú ý đạm Sulfate là phân có công dụng nhanh, cực kỳ chóng phát huy công dụng đối với các loại cây trồng, bởi vậy thường hay được sử dụng để bón thúc và bón thành rất nhiều lần để giúp tránh mất đạm.

– Khi bón cho cây giống cần lưu ý là loại phân này dễ gây cháy lá.

– Hạn chế dùng phân đạm sulfate để bón trên đất phèn, vì phân dễ làm chua thêm đất.

– Việt Nam không có xưởng chế biến đạm SA, đa số các sản phẩm được nhập khẩu từ Trung Quốc.

• Đạm Nitơrat

Gồm những muối nitrate như: NaNO₃, Ca(NO₃)₂ …

Mẫu phẫn Natri Nitorat (NaNO3)

– Những muối này được bào chế từ acid nitric và carbonate kim loại tương ứng.

– Tỉ lệ % N trong thực tế lại thấp. Phân đạm nitrat thường sử dụng phù hợp cho các khu vực đất chua và mặn.

Mẫu phân Amon Nitorat (NH4NO3)

– Phân Ammonium Nitrate chứa 33 – 35% N nguyên chất. Ở những nước trên toàn cầu loại phân này chiếm 11% tổng số phân đạm được sản xuất mỗi năm.

– Là phân sinh lý chua.

– Tuy nhiên, đây chính là phân bón quý vì chứa cả NH₄⁺ và cả NO₃^–, phân này có thể bón cho các loại cây trồng ở trên nhiều loại đất khác nhau.

– Phân này được sử dụng để pha thành dung dịch dinh dưỡng dùng để tưới cây trong nhà kính và tưới bón thúc cho các loại rau, cây ăn trái.

– Việt Nam không có xưởng chế biến đạm Nitorat, Đạm Nitorat là nguyên vật liệu để sản chế biến nguyên vật liệu nổ (thuốc nổ) nên việc nhập khẩu những sản phẩm Nitorat cực kỳ hạn chế và được quản lý chặt chẽ.