Chuẩn bị đất trồng cây có múi (Bưởi, cam, chanh…)

1/ Đòi hỏi về đất trồng cây có múi

– Cây có múi có bộ rễ sinh trưởng nhiều trên lớp đất mặt từ 50 centimét trở lên.

– Đất trồng cần có rất nhiều mùn, có thể giữ nước khi khô hạn

– Không úng khi mưa nhiều

– Nên chọn trồng trên đất có tầng đất trồng trọt dầy, giầu mùn, đất có khả năng thoát nước tốt, thành phần cơ giới cát pha, thịt nhẹ, đất phù sa cổ, đất bồi tụ (lâu năm), chân ruộng đắp cao, những sườn đồi thoải, đất bãi.

– Nếu trên đất đồi phải lưu ý độ dốc để không bị rửa trôi chất màu, cây bị long gốc.

– Đất có cấu tạo tốt như đất đỏ bazan vẫn trồng tốt

– Hạn chế trồng trên những khu vực quá khô hạn, xa nguồn nước tưới hoặc nơi đất trũng, khó thoát nước.

2/ Xử lý cỏ dại và tiến hành xử lý đất trồng cây có múi

2/1/ Xử lý cỏ dại

– Nói chung đất trồng cây có múi phải được làm kĩ. Trước khi có thể trồng, cây có múi có thể sủ dụng một số thuốc trừ cỏ để xử lí đất, nhất là khi cỏ dại. Những thuốc hiệu quả là Heco 600EF, Vifosat 480DD…

– Cày xới lật gốc cỏ và gom đốt hoặc dọn dẹp sạch

2/2/ Tiến hành xử lý đất

– Trước khi có thể trồng, khoảng 2 tháng triển khai làm đất, cày bừa kỹ, diệt trừ sạch cỏ, gốc rễ cây (nếu đất khai hoang), tiến hành xử lý đất bằng vôi bột (500 kilogam/ hecta ), Benlate (20 kilogam/ hecta ), Basudin, Vibasu 10H (15 – 20 kilogam/ hecta ).

– Cày phơi đất.

3/ Làm đất trồng cây có múi

3/1/ Đòi hỏi làm đất trồng cây có múi

Giải pháp làm đất, chuẩn bị cho việc trồng cây có múi phải đạt được những đòi hỏi sau đây:

– Hạn chế đến mức ít nhất sự phá vỡ cấu tạo đất, đẩy mạnh độ thoáng đãng, tơi xốp của đất.

– Đất sau khi làm phải bằng phẳng, sạch cỏ dại và mầm mống sâu hại.

– Độ sâu làm đất đủ để tạo cho lớp đất mặt tơi xốp tạo cơ hội cho cây sinh trưởng tốt.

3/2/ Chuẩn bị đất trồng cây có múi

– Đất mới

+ Ở các khu vực đất thấp (Đồng bằng sông Cửu Long)

Phải đào mương lấy đất lên liếp để xả phèn và gia tăng tầng trồng trọt.

Liếp rộng khoảng 6- 8m, hình mai rùa, mương rộng hay hẹp còn tuỳ theo thế đất cao hay thấp, nếu đất không thấp lắm thì mương có thể để rộng 1- 2m, nếu đất thấp nhiều thì mương có thể để rộng từ 2- 3m, sâu 1- 1,5m. Khi đào mương lấy đất, lưu ý không được đem lớp đất sinh phèn (nếu có) lên mặt liếp.

Nếu đất chua cần phải bón thêm vôi để gia tăng độ pH lên khoảng 5,5 – 6,0.

Ở vùng có tầng trồng trọt dầy mực thuỷ cấp thấp và không bị tác động bởi lũ lụt mỗi năm thì có thể lên liếp theo kiểu đắp mô rồi trồng cây lên mô.

Ở các khu vực thấp thường bị nước mưa làm ngập mỗi năm sau khi lên liếp cần đắp mô rồi mới trồng cây lên mặt mô, mô cao từ 0,3- 0,5m (tuỳ theo mặt vườn cao hay thấp), rộng 0,6- 0,8m. Ở phía trên mặt mô tạo hố để bón lótphân chuồng trước khi có thể trồng,. Chung quanh vườn, xây dựng hệ thống bờ bao để có thể bơm nước ra khỏi vườn khi cấp thiết.

+ Ở các khu vực đất cao như miền Đông Miền nam, duyên hải Nam Miền trung phải chọn những nơi có nước tưới hoặc nước ngầm để tưới vào mùa khô nóng.

Không cần thiết phải đào mương lên liếp, chỉ đào hố, trồng ngang quanh mặt đất và đắp bờ vồng chung quanh để khi tiến hành tưới nước trong thời điểm mùa khô nước không bị tràn ra ngoài. Đến mùa mưa phá bờ vồng để cây khỏi bị úng nước, nếu như không cây có khả năng bị chết và bị nhiễm bệnh thối gốcchảy mủ khi bị úng nước. Hố trồng đào rộng 0,6- 0,7m, sâu khoảng 0,5m.

Khi hình thành vườn cần lưu ý hướng Đông- Tây để thiết kế liếp trồng vuông góc với hướng Đông – Tây, khi đó những cây trong vườn sẽ nhận được đầy đủ ánh sáng hơn

Giải phóng đất sớm trước khi có thể trồng,. Nếu là đất chu kì 2 có thể trồng 2- 3 vụ cây họ đậu để cải tạo đất.

+ Tạo cách ly không gian với những khu vực chung quanh để giúp tránh những vectors lây truyền bệnh: Trồng hàng cây chắn gió, cách tốt nhất là nên trồng bạch đàn, keo tai tượng, cao su… Hàng cây chắn gió có thể ngăn được một vài loài sâu hại gây bệnh, vectors lây bệnh và ngăn không cho được các đợt gió mạnh và nóng nhất là những tỉnh Bắc Miền trung… gây giảm nhiệt độ và hạ thoát nước bề mặt khi gặp gió Tây Nam.

+ Thiết kế lô, thửa, xây dựng hệ thống chống xói mòn, hệ thống tưới và thoát nước.

+ Chọn cây ngắn ngày trồng xem phù hợp, nhất là loại cây họ đậu.

– Đất cũ

+ Chọn vị trí mới để đắp mô trồng nhằm né những ổ sâu hại cũ và tạo môi trường tốt cho cây phát triển. Giai đoạn đầu có thể giữ cây trồng cũ để tận thu, ổn định thu nhập, che mát cho cây mới trồng và hạn chế cỏ dại.

+ Dọn dẹp vệ sinh ruộng đồng: Chặt bỏ những cây có múi bị nhiễm bệnh virus hoặc tương đương virus ở vùng chung quanh.

3/3/ Khoảng cách trồng cây có múi

3/3/1/ Đối với cây Bưởi

Khoảng cách trồng trung bình có thể là 4- 5m x 5- 6m (tương tự mật độ để trồng khoảng 35- 50cây/1000m2).

Thông thường khoảng cách trồng là 5m x 5m (cây cách cây x hàng cách hàng).

Mật độ: 400 cây/ hecta.

– Miền Tây (Đồng bằng sông Cửu Llong) trồng khoảng cách 6m x 6m

– Miền Đông và Duyên Hải Trung bộ bộ có thể trồng khoảng cách thưa hơn 7m x 8m (178cây/10000m2)

3/3/2/ Đối với cây Cam

Khoảng cách trồng phổ biến là 4m x 5 (tương tự mật độ để trồng khoảng 5000cây/10000m²), có thể trồng dày hơn đối với giống chiết 4×3 hay 3 x3m( 800- 1000cây/ hecta )

Mô hình trồng cây có múi khu vực đất thấp

3/3/3/ Đối với cây Chanh

Trồng thuần 2/5m x 2/5m(1600cây/ hecta ), trồng xen thường là 3,5x 3- 4m (900cây/ hecta )

3/3/4/ Đối với các loại cây Quýt

Trong hoàn cảnh đất tốt, có thể trồng dầy hơn nơi đất xấu, đất nghèo dinh dưỡng. Thường thì ta có thể trồng với khoảng cách 3 x 4m hoặc 4 x 4m (từ 600- 700cây/ hecta ).

3/4/ Chuẩn bị mô (hố)

+ Đối với đất thấp: Chuẩn bị mô trên liếp

Vùng đồng bằng nên làm ụ (mô đất) để gia tăng tầng trồng trọt, đất làm mô trồng thường là đất mặt ruộng hoặc đất bãi ven đồi, ven sông. Mô được đắp trước khi có thể trồng, 2- 4 tuần.

– Kích cỡ mô: cao 40- 60 centimét, đường kính 80- 100 centimét.

– Việc bón phân đắp ụ phải được triển khai trước khi có thể trồng, 20- 30 ngày.

Chuẩn bị mô trồng cây có múi

+ Đối với đất cao:

Ứng dụng đào hố cho vùng cao, vùng đồi: đào hố trồng rộng 0,6- 0,7m, sâu khoảng 0,5m. thiết kế hệ thống tưới, hố giữ nước tưới vào mùa nắng.

Mỗi hố bón khoảng 10- 15 kilogam phân chuồng đã hoai mục, 0,5 kilogam supe lân, 0,5 kilogam vôi bột và đất bột trộn đều. Sau khi tiến hành bón khoảng 2- 3 tuần thì có thể trồng cây. Khi hình thành vườn cần lưu ý hướng Đông- Tây để thiết kế liếp trồng vuông góc với hướng Đông- Tây, khi đó những cây trong vườn sẽ nhận được đầy đủ ánh sáng hơn

Với vùng đồi, trước khi có thể trồng, 1 tháng đất phải được dọn dẹp sạch cỏ, cày lật đất, chia lô, chia hàng, đào hố bón lót.

Kích cỡ hố: 40x40x40 centimét (đất hẹp), hoặc 60x60x60 centimét, đất đồi núi 70x70x70 centimét

Khi đào lớp đất mặt để riêng, lớp đất dưới trộn với phân chuồng. Khi lấp đất, sử dụng cuốc phá thành cho lớp đất mặt xuống bên dưới, hỗn hợp phân đất đắp lên sau hình thành mô cao hơn mặt ruộng từ 20- 30 centimét.

Chuẩn bị hố trồng ở vùng cao

3/5/ Bón phân lót cho cây có múi

Trên mô hố trồng trước khi có thể trồng, cần bón: Đất đắp mô được trộn với phân chuồng, lân, vôi với liều lượng như sau: phân chuồng 30- 50 kilogam + 0,5 kilogam supe lân + 1 – 1,5 kilogam vôi (có thể bổ sung 200g DAP (18%N, 46%P₂O₅) hoặc phân hỗn hợp NPK 16- 16- 8) phối hợp xử lý thuốc trừ sâu (Basudin 10H…) 0,1 kilogam ). để trừ mối, kiến, dế…

Kỹ thuật bón phân lót cho cây có múi:

Trộn đều lượng phân trên (không có vôi và thuốc) với lớp đất mặt và lớp đất giữa (khi đào hố để riêng).

– Trả lớp đất dưới xuống hố, tiếp đó lấp phân và đất đã trộn xuống hố, sử dụng cuốc phá thành hố tiếp đến rải vôi lên mặt hố và lấp đất mỏng 2- 3 centimét.

– Tiếp đó bơm nước vào đầy hố, khoảng 10- 15 ngày sau bón thuốc sâu bột phía trên mặt hố, sử dụng cuốc đảo trộn đều khoảng 15 ngày sau là trồng được. Nếu như không có phân chuồng có thể dùng phân hữu cơ sinh học với lượng 10 – 15 kilogam /hố.