Canxi (Ca) – Calcium

Chất lượng dinh dưỡng của phân Canxi được nhận xét bằng hàm lượng %Ca hoặc CaO trong phân.

1/ Công dụng của Canxi đối với đất và cây trồng

Chất Canxi (Ca) chiếm đa phần trong kết cấu vách tế bào thực vật. Canxi đa phần tham dự vào sự hình thành vách tế bào và hoạt chất của đa số loại men, có công dụng cực kì quan trọng tới việc duy trì công năng của màng tế bào. Canxi có công dụng đặc biệt trong việc duy trì sự cân bằng của môi trường phía bên ngoài, đẩy mạnh sự nở hoa và gia tăng độ bền của hoa.

* Đối với đất:

– Hạ độ chua trong đất, hạ sự gây độc của Mn, Fe, Cu, Al (nếu hàm lượng cao).

– Cực kỳ cấp thiết đối với vi khuẩn cố định đạm.

* Đối với các loại cây trồng:

– Kích thích rễ và lá cây phát triển.

– Tạo thành những hợp chất cấu thành màng tế bào, làm cây trở thành cứng cáp.

– Giúp gây giảm hàm lượng đạm Nitrat trong cây.

– Đẩy mạnh hoạt tính của một vài hệ thống men trong cây.

– Trung hòa những axit hữu cơ trong cây

– Cực kỳ cấp thiết cho sự phát triển của hạt đậu.

– Đẩy mạnh sự sinh trưởng của bộ rễ, kích thích hoạt động của VSV, hút những nguyên tố dinh dưỡng khác.

– Điều tiết mạnh mẽ tiến trình trao đổi chất và sinh lý của tế bào.

– Cầu nối trung gian giữa những thành phần hóa học của chất nguyên sinh

– Duy trì sự cân bằng cation – anion trong tế bào.

– Hạn chế sự thâm nhập của cation K+,  Mg2+,  Na+, NH4+ vào tế bào, là nhân tố chống độc cho cây.

* Sự thiếu canxi đối với các loại cây trồng

Dấu hiệu thiếu canxi của cây trồng thường không phải bởi sự thiếu hụt chất canxi trong đất, đa phần đất tự nhiên cung ứng đủ canxi cho cây, dấu hiệu thiếu canxi đa phần ở những cây trồng có mong muốn canxi cao hoặc được canh tác trên môi trường đất thiếu canxi (giá thể) hoặc do sự biến động của ẩm độ đất trồng, cũng có khả năng do những nhân tố ngoại cảnh khác làm sụt giảm lượng canxi trong đất.

Dấu hiệu cây trồng thiếu Canxi (Cây có màu xanh đậm, chồi non mất màu xanh, cong và chết dần ở chóp lá và mép lá, cuối cùng chồi ngọn chết).

Dấu hiệu thiếu Canxi ở lá non

– Tế bào bị hủy hoại, rễ, lá, và những phần khác của cây đều bị thối và chết.

Dấu hiệu thiếu Canxi trên lá già

– Hiện ra đầu tiên là đầu lá và mép lá bị hóa trắng sau hóa đen rồi phiến lá bị uốn cong và xoắn lại, cấu trúc của màng sinh chất và màng những bào quan bị hư hại.

– Thể hiện ra trong những mô non đang phân chia và hệ rễ bị hư hại.

Cây ngô dấu hiệu thiếu canxi, rễ cây bị hư hại do thiếu canxi

– Tế bào đang phân chia không tạo thành được vách tế bào mới.

Cây bắp cải và Cà rốt bị thiếu canxi

– Xuất hiện những tế bào nhiều nhân đặc thù đối với mô nhân sinh thiếu canxi.

– Tăng sự xuất hiện rễ phụ và lông hút, rễ sinh trưởng chậm

Đậu và Cà chua thiếu Canxi

Thiếu canxi, cây kém phát triển, rễ nhỏ và ngắn, thân mềm, lá nhỏ, cây yếu dễ bị đổ ngã và sâu hại tấn công

2/ Chức năng của vôi (CaCO3) trong suốt quá trình cải tạo đất

* Những phản ứng vôi trong đất:

* Phản ứng của vôi với nhóm acid carboxylic trong chất hữu cơ.

RCOO]

2R – COOH + CaCO3          =    Ca2+ + H2O + CO2

RCOO]

– Nếu đất ít chua, bicarbonate có thể hình thành sau khi tiến hành bón vôi

RCOO]

2R – COOH + CaCO3        =     Ca2+ + 2H2CO3 + Ca2+

RCOO]

* Phản ứng với Al3+ trên khoáng sét, gây giảm độ độc của nhóm

2Al3+ -Keo đất + 3CaCO3   =     2Al(OH)3   + 3Ca2+ -Keo đất + 3H2O + 3CO2

* Trung hòa độ chua của đất

[KĐ]-2H + CaCO3   =     [KĐ]-Ca  + H2O  +  CO2

H2CO3 + CaCO3      =    Ca(HCO3)2

* Khử được sự gây hại của đất mặn

[KĐ]-2Na + CaSO4     =    [KĐ)-Ca  + Na2SO4

Rửa trôi

3/ Những dạng nguyên vật liệu, phân bón và hợp chất có chứa Canxi:

* Một số loại canxi tự nhiên:

Những nguyên vật liệu có chứa Canxi: (A) Đá vôi, (B) Dolimte, (C) Dolomite nung, (D) vỏ sò và bột vỏ sò

– Đá vôi nguyên chất 54,7 – 56,1% CaO

– Đá vôi lẫn dolomit 42,4 – 54,7% CaO

– Đá vôi dolomit hóa 31,6 – 42,4% CaO

– Thạch cao (CaSO₄) 56% CaO

– Vỏ sò, ốc, san hô 40% CaO

* Một số loại phân bón có chứa canxi:

– Superphosphate (Supe Lân Ca(H₂PO₄)₂ + CaSO4): 18 – 21% Ca

– Triple Superphosphate (Lân giầu ) 12 – 14% Ca

– Canxi Nitrorat (Ca(NO₃)₂): 15 – 19% CaO

– Lân nung chảy: 25 – 30% CaO

* Canxi hòa tan (Canxi Chelate – CaEDTA):

Hàm lượng: 10% Ca

Tên gọi hóa học: Ethylenediaminetetraacetic acid, calcium disodium complex

Công thức hóa học: EDTA-CaNa2/2H2O

Công thức phân tử: C10H12N2O8CaNa2/2H2O

Khối lượng phân tử: 410/13

pH = 6-7

Tính chất: Dạng bột màu trắng, hòa tan tốt và ổn định trong nước, độ hòa tan trong nước 99%

4/ Giải pháp rắc vôi:

– Rắc vôi thường hiệu quả rất cao nhất đối với dất chua và đất phai màu.

– Ngoài công dụng cải tạo hoá tính, lí tính của đất, tạo độ chua phù hợp cho sự sinh trưởng bình thường của cây trồng và vi sinh vật có lợi đồng thời còn đảm bảo cung ứng cho cây trồng một nguyên tố dinh dưỡng cực kỳ cấp thiết.

Chu kỳ rắc vôi

– Đất chua mặn, đất phèn bón 45 – 60 tạ/ hecta sang vụ 2 đã hết hiệu lực.

– Đất phai màu bón 5,6 – 23 tạ/ hecta cũng chi bội thu được vụ 3/

– Đất phù sa cổ bón 12,5 –  50 tạ/ hecta hiệu lực còn đến vụ thứ 4/