Thối nhũn bắp cải

1/ Dấu hiệu và biểu hiện bệnh

Bệnh gây hại trên đa số họ hoa thập tự nhưng quan trọng nhất là trên bắp cải. Bệnh thông thường gây bệnh nhiều trong thời điểm mùa mưa, nhất là các đợt bắp cải được bón quá nhiều phân đạm, được gieo trồng với mật độ dày, hay trồng trên ruộng đất thấp dễ ngập úng, ruộng đã trồng bắp cải trong nhiều vụ, nhiều năm thường xuyên, ruộng trồng xen với cây hành lá…

Bệnh thường hay xuất hiện sau khi bắp cải đã cuốn gây bệnh từ đầu bắp lan dần xuống dưới hoặc từ gốc phát triển lên phía trên. Ở lá bắp vết bệnh ban đầu có dạng giọt dầu, từ từ trở thành màu nâu nhạt, mô bệnh mau chóng tỏa ra và thối nhũn, có mùi khó ngửi. Giới hạn giữa vùng mô bệnh và mô khoẻ phân biệt rõ rệt. Lá ngoài cùng của cây bị héo rũ vào ban ngày đến buổi tối có thể hồi phục. Nếu bệnh tiếp tục phát triển thì lá không thể hồi phục được, héo rũ cụp xuống để lộ rõ rệt bộ phận bắp cải. Ngay lúc này bắp cải dễ gãy, cây đổ ngã phía trên mặt đất và thối mau chóng. Nếu nhiệt độ và độ ẩm cao thì tất cả lá trên cây bị thối nhũn màu nâu. Trong mô bệnh ở lá cũng như ở thân cây có chứa đầy chất dính màu vàng xám, đó là dịch vi khuẩn tạo bệnh. Bộ phận mô cứng, dầy như rễ và thân già hoá gỗ cũng có khả năng bị bệnh gây thiệt hại, vết bệnh màu nâu đen giới hạn trong khuôn khổ hẹp, không tỏa ra và không  thối nhũn tiêu biểu. Ngoài gây bệnh trên bắp cải ra thì  bệnh có thể gây bệnh ở trên các loại cây trồng khác nhau như: Xà lách, Dưa, Bầu, Bí, Ớt,…Trong môi trường khô nắng, những vết bệnh phía ngoài đỉnh bắp bị khô hình thành những màng mỏng và trong. Sau khi thu hoạch, trong suốt quá trình bảo quản cất giữ, bệnh có thể tiếp tục lan sang những bắp lành, làm thối đồng loạt.

Bệnh thối nhũn do vi khuẩn gây nên dễ bị nhầm với bệnh thối do nấm gây nên nếu như không tìm hiểu thêm kĩ về bệnh này. Bắp cải bị thối có hai  nguyên do gây nên (do nấm thối hạch và do vi khuẩn thối nhũn gây nên ). Cần phân biệt và nhận biết rõ với các dấu hiệu sau:

Thối do nấm:

– Do nấm lưu hành trong đất trồng, tàn tích gây nên.

– Vết bệnh ban đầu là các chấm nhỏ, mất màu tiếp đến nhũn ra.

– Bệnh làm thối từng lớp lá từ trên xuống bên dưới.

– Gặp ẩm độ không khí cao thấy có lớp tơ màu trắng bao trùm vết bệnh. Không có mùi khẳn.

– Thuốc chữa bệnh: Validacin3L, Rovral50WP, Anvil5SC, Bennomyl 50WP…

Thối nhũn do vi khuẩn:

– Do vi khuẩn lưu hành trong đất trồng, tàn tích gây nên

– Ban đầu thấy xuất hiện một vài lá bị héo vào buổi trưa, tươi lại buổi chiều.

– Bệnh làm cho thối mềm phần bên trong của cây (lõi) rồi tiếp đến làm thối nhũn cả bắp.

– Ẩm độ cao, thối nhũn càng nặng và ngửi vết bệnh thấy có mùi khẳn đặc thù của hiện tượng thối nhũn do vi khuẩn.

– Không có thuốc chữa bệnh mà chỉ có thuốc phòng: Kasumin 2L, Starner20WP,New Kasuran 16,2 WP, Rovral 50WP…

 Hiện tượng thối hỏng là hậu quả của quá trình phá vỡ cấu trúc mô tế bào của cây do ảnh hưởng đa phần của những enzyme phân giải của vi khuẩn, tất cả thịt lá bị thối trở thành một khối nhão và có mùi khó ngửi.

– Lưu ý: Khi gặp thời tiết có mưa, để có thể phòng bệnh thối nhũn cải bắp, người trồng đừng nên xới xáo làm đứt rễ cây hoặc vặt lá gốc cây. Đồng thời, cần trừ sâu ăn lá (sâu xanh) nếu có sâu gây bệnh. Khi ruộng bị bệnh, hạn chế tưới nước vào buổi chiều mát.

2/ Đặc tính phát sinh và tiến triển của bệnh

Vi khuẩn tạo bệnh lưu tồn trong xác bã thực vật, tàn tích cây trồng, rễ cây bị bệnh thối mục trong đất và thâm nhập qua những vết thương như những sẹo lá, vết thương do côn trùng cắn đốt (như là rệp hay bọ nhảy,…), vết thương cơ học khi chăm sóc nuôi trồng và khi tiến hành thu hoạch hay vận chuyển, vết bệnh do những mầm bệnh khác, cũng có khả năng do động vật ăn cỏ hay gió, v.v…

Vi khuẩn phát triển phù hợp ở nhiệt độ 27 – 30oC, độ PH phù hợp là 7 khí hậu ẩm độ cao, nhiệt độ cao cực kỳ phù hợp cho sự xâm của vi khuẩn.thâm nhập vào cây qua vết thương. Bệnh tiến triển mạnh trong điều kiện khí hậu nóng ẩm và mưa nhiều.Bệnh thối nhũn phát sinh phát triển mạnh ở đất trồng cải bắp đã bị bệnh vụ trước đó. Các ruộng thoát nước kém, bón thừa phân đạm thường bị nhiễm bệnh nặng hơn.Bệnh lây truyền từ cây bị bệnh sang cây mạnh trong khi tiến hành thu hoạch và vận chuyển sau khi thu hoạch hoặc trong khi tồn trữ. Trong môi trường bảo quản vết bệnh sẽ phát tán mau chóng khi cải bắp hô hấp mạnh sinh ra nước và gia tăng nhiệt độ.

3/ Giải pháp phòng ngừa

+ Cày bừa kỹ, phơi ải đất, lên luống cao (20 – 30 centimét ) và rộng (1 – 1,2 m) đừng nên làm luống quá thấp trừ nơi đất cát, dưỡng ẩm kém hoặc bị khô hạn.

+ Thực thi chế độ luân canh cây trồng phù hợp như lúa, ngô, đậu,…( Luân canh với cây họ hòa thảo là tối ưu vì vi khuẩn tạo bệnh sẽ bị diệt trừ trong khoảng thời gian ngập nước).

+ Dọn dẹp cây bị bệnh đem xử lý thiêu hủy, bón phân hài hòa hợp lý, dùng phân chuồng hoai mục, khi vun sới đừng nên cuốc quá sâu,tránh gây xây sát va chạm nhiều vào gốc cây để giúp tránh phát tán bệnh qua vật dụng lao động, diệt những loài côn trùng có thể lây bệnh ( Rệp, bọ nhảy…).

+ Trồng với mật độ vừa đủ, không quá dầy. Khi tiến hành tưới nước cho cây thì hãy tưới vừa đủ không quá ẩm và tưới rãnh hạn chế tưới vào gốc.

+ Chọn cây giống khỏe sạch bệnh, mang gen kháng,…

+ Giải pháp sinh học: Dùng chế phẩm vi sinh vật đối kháng

+ Giải pháp hóa học: Bệnh thối nhũn cải bắp do vi khuẩn gây nên không có thuốc chữa bệnh mà chỉ có thuốc phòng, cần tiến hành xử lý kịp lúc bằng một số loại thuốc như: Kasumin 2L, Starner20WP, New Kasuran 16,2 WP, Rovral 50WP, Canthomil 47 WP, Timan 80WP, Alfamil 25 WP, Vimix 13/1 DD,…