Làm sao để trồng và chăm bón cây hoa trạng nguyên đẹp?

1/ Chuẩn bị cây con hoa trạng nguyên

– Khác với một số loại hoa trồng chậu khác, trạng nguyên ra bông không dựa vào thời gian trồng mà hoàn toàn dựa vào độ dài thời gian chiếu sáng trong ngày. Trong hoàn cảnh thường, thời gian trạng nguyên bắt đầu có phản ứng phân hóa mầm hoa diễn ra vào khoảng giữa của tháng 10 dương lịch (khi thời gian chiếu sáng trong ngày < 11h 45 phút).

– Kích cỡ của những chậu hoa lớn hay nhỏ dựa vào thời điểm trồng dài hay ngắn, màu sắc, độ bền của hoa phụ thuộc vào chế độ dinh dưỡng chăm sóc.

– Điều kiện quan trọng số 1 quyết định sự thành bại của sản xuất hoa trạng nguyên là giá thể trồng. Giá thể phải bảo đảm được độ thoáng, dưỡng ẩm, giữ phân tốt, pH dao động trong khoảng 6 – 6,5/ Giá thể thường dùng trong sản xuất được trộn phối theo tỷ lệ 1/3 xơ dừa + 1/3 rêu (giá thể trồng lan hồ điệp) + 1/3 bọt xốp.

– Hoa trạng nguyên được canh tác từ cây giống nuôi cấy mô hoặc nhân giống bằng ngọn của cây mẹ năm trước. Đối với sản xuất ở quy mô lớn cây con được dùng là loại cây nuôi cấy mô được nhập về từ Quảng Châu – Trung Quốc vào tháng 6 dương lịch. Đây cũng chính là nguồn cây mẹ để phục vụ cho công nguyên nhân giống những thế hệ hoa tiếp theo.

– Tiêu chuẩn cây mô: cao 7 – 10 centimét, có 4 – 5 lá, thân cây màu đỏ tím, lá lớn, dầy xanh đậm.

– Cây giống sau khi nhập về được canh tác trong chậu đã được chuẩn bị giá thể sẵn và được đặt trong hệ thống nhà lưới có lắp đặt hệ thống lưới cắt nắng với độ chắn sáng 30%.

Chú ý: chậu cây được xếp thẳng hàng thuận lợi cho việc chăm sóc, theo dõi, chuyển cây (dãn cây khi tán cây lớn dần).

– Hằng ngày tưới nước nhặt bỏ lá vàng, những chậu cây bị chết. Cây mô sau khi tiến hành trồng được 10 – 15 ngày, cây có 7 – 8 lá có thể tiến hành xử lý cắt ngọn để nhân giống những thế hệ tiếp theo.

– Phương pháp cắt ngọn: sử dụng dao lam nhỏ cắt ngang đường kính thân cây (để trừa lại trên cây mẹ 3 – 4 lá để cây mẹ tiếp tục sinh trưởng về sau). Ngọn cây sau khi tiến hành cắt được nhúng ngay vào dung dịch Benlate 1% tiếp đến vớt ngay đem giâm trong khay nhựa đã được chuẩn bị giá thể đặt trên những giá đỡ trong hệ thống nhà lưới cắt nắng 50%. Trước khi cắm cây vào giá thể, mỗi một ngọn sẽ được chấm nhẹ một lớp bột kích thích ra rễ, một mặt có công dụng làm lành vết thương của cây một mặt khác thúc xúc tiến quá trình tạo callus làm rễ mới mau chóng xuất hiện.

– Chăm sóc: hằng ngày tiến hành xử lý phun mù bảo đảm nhiệt độ và ẩm độ cho quá trình tạo thành rễ diễn ra thuận lợi. Sau khoảng 7 ngày lá mới xuất hiện, cũng chính là thời gian rễ mới tạo thành, 5 – 7 ngày sau có thể đưa cây giống hoàn chỉnh ra trồng vào chậu.

Hoa trạng nguyên được nhân giống với quy mô lớn

2/ Cách trồng và chăm bón cây hoa trạng nguyên

2/1/ Cách trồng cây hoa trạng nguyên

– Trồng trạng nguyên phải trồng nổi, cổ rễ cao bằng so sánh với mặt đất, nếu tiến hành trồng sâu cây phát triển chậm hay bị thối thân.

– Trồng xong tưới đẫm nước, nếu cây bị đổ ngả nghiêng dựng lại và bổ sung giá thể vào gốc cây.

– Trồng cây mô lúc đầu, con thế hệ 1 và những thế hệ tiếp sau tương đương nhau. Khi cây có 7 – 8 lá tiến hành xử lý cắt ngọn để cây bắt đầu phân cành. Trong sản xuất trạng nguyên việc tỉa cành tạo tán là một thao tác kỹ thuật quan trọng nhằm phục vụ tốt đòi hỏi của người tiêu sử dụng. Số lượng cành/ cây thông thường hay được ưa thích: 5, 7 hoặc 9 cành. Khi số lượng cành/cây dưới 3 cành/cây cần tiến hành xử lý bấm ngọn để cây phát sinh nhiều chồi mới, tiếp đến phụ thuộc vào đòi hỏi của người mua triển khai tỉa nhánh và tạo tán cho chậu cây. Phần ngọn cắt đi tiếp tục dùng nhân giống thế hệ thứ 2/

Chú ý: Đối với việc dùng nhân giống trạng nguyên bằng biện biện pháp giâm ngọn từ cây mô chỉ nên dùng đến thế hệ thứ 3, nếu tiếp tục nhân những thế hệ tiếp theo sẽ dẫn tới hiện tượng thoái hóa cây giống như: tích lũy mầm bệnh, cây sinh trường kém…

2/2/ Cách tưới nước cho cây hoa trạng nguyên

Đối với trạng nguyên hạn chế tưới phun mạnh lên tất cả nhà lưới trồng hoa sẽ làm đất và vi sinh vật hại bắn lên cây, gây bệnh cho cây. Nên nắp đặt hệ thống dây, cần phải tưới để tưới đến từng chậu. Trạng nguyên không chịu được ẩm quá do đó 2 – 3 ngày tưới 1 lần tuỳ theo điều kiện khí hậu.

2/3/ Cách bón phân cho cây hoa trạng nguyên

Hoa trạng nguyên cực kỳ mẫn cảm với phân bón, bón phân càng đầy đủ hoa càng đẹp, màu sắc đậm, lâu tàn. Dùng loại phân NPK (20:20:20) tan bón cho cây. Thường kì tháng bón 1 lần với lượng pha loãng 5 kilogam / thùng 220 lít với nước và tưới cho cây. Giống trạng nguyên lùn trồng chậu cực kỳ mẫn cảm với những điều kiện ngoại cảnh, vậy nên trong suốt chu trình chăm sóc chế độ tưới tiêu, phân bón phải tuyệt đối tuân theo nghiêm ngặt. Ngoài phân bón qua rễ, dinh dưỡng cung ứng cho cây đa phần được bổ sung qua lá. Cây giống từ sau khi tiến hành trồng đến khi kết thúc thời kỳ định hình tạo tán, thường kì 1 tuần/lần pha loãng phân bón lá loại 30:10:10 xịt lên tất cả bề mặt lá cây, lượng pha 300g/thùng 220L. Khi cây trồng đã tạo được số cành nhánh phù hợp, triển khai thay thế loại phân 30:10:10 sang loại phân có hàm lượng NPK: 20:20:20. Cuối cùng khi trạng nguyên bắt đầu có tình trạng phân hóa mầm hoa (lá non mới ra có tía đỏ) triển khai chuyển sang loại phân có hàm lượng NPK: 10:30:30.

Cây hoa trạng nguyên sử dụng để bài trí bàn làm việc

2/4/ Ngăn ngừa, diệt trừ sâu hại gây bệnh trên cây hoa trạng nguyên

2/4/1/ Ngăn ngừa, diệt trừ sâu bệnh cho cây hoa trạng nguyên

– Nhóm sâu ăn lá (sâu xanh, sâu khoang, sâu xám): Sâu tuổi nhỏ ăn phần thịt lá giữ lại lớp biểu bì bên trên. Sâu tuổi lớn ăn khuyết lá non, ngọn non, mầm non. Dùng: Supracide 40 ND 10 – 15 mililít /bình 8 lít, Pegasus 500 SC 7 – 10 mililít /bình 8 lít, Ofatox 40 EC 8 – 10 mililít /bình 8 lít.

– Nhện hại (nhện đỏ hai chấm, nhện trắng và một vài loại nhện khác): Nhện châm vào lá chỗ bị hại hình thành vết chấm màu nâu vàng nhỏ tách riêng nhau. Khi bị hại nặng lá loang nổ màu vàng, nâu, biến đổi về hình dạng cong queo, lá màu nâu vàng, hoa lệch hoặc bị dị dạng, hoa tàn và thối. Một số loại thuốc ngăn ngừa, diệt trừ là: Pegesus 500 EC 8 – 10 mililít / bình 8 lít, Mitac 20 ND 30 – 40 mililít /bình 8 lít, ortus 5 SC 10 mililít /bình 8 lít, Vimite 10 ND 10 – 15 mililít / bình 8 lít…

– Rệp nhảy: Rệp nhảy gây bệnh nghiêm trọng cho trạng nguyên. Rệp nhảy có miệng chích hút, hút dịch lá và nụ non. Cây bị rệp hại, sinh trưởng chậm, lá cong lại, ở trên lá có rất nhiều chất bài tiết dính, màu nâu đen, ảnh hưởng nhiều đến quang hợp, bị nặng, lá sẽ bị chết khô. Dùng: Supracide 40 ND 10 – 15 mililít / bình 8 lít; Polytrin P – 440 EC 15 – 20 mililít / bình 8 lít; Ofatox 440 EC 8 – 10 mililít / bình 8 lít.

– Bọ trĩ: Sâu non và trưởng thành chích hút dịch lá cây, cây bị bệnh nặng còi cọc không phát triển. Ngăn ngừa, diệt trừ: Trước khi có thể trồng, vệ sinh trong và ngoài nhà lưới, nhặt sạch cỏ dại, nhặt bỏ lá già. Khi tìm thấy dấu hiệu có thể sủ dụng một trong một số loại thuốc hoá học sau: Bassa 50 EC 15 – 20 mililít / bình 8 lít, Match50 ND 10 mililít / bình 8 lít, Suprathion 40 EC 15 – 20 mililít / bình 8 lít ….

2/4/2/ Ngăn ngừa, diệt trừ bệnh gây hại trên cây hoa trạng nguyên

– Bệnh thối gốc: Bệnh phát sinh nhiều do chế độ tưới tiêu tưới phân không hợp lý, giá thể liên tục trong hiện trạng ẩm độ cao. Gốc cổ rễ bị thối có màu nâu, vỏ long ra, khi nhổ cây lên rễ trong đất rời ra. Ngăn ngừa, diệt trừ: xử lý tốt giá thể trước khi có thể trồng,, dùng một số thuốc hoá học: Benlate C 15 – 20g/bình 8lít, Rhidomil MZ 72WP 20 – 25 g/ bình 8 lít, Validamycin 50 SC 10 – 20 mililít / bình…

– Bệnh đốm lá: Vết bệnh lúc đầu là các hình tròn nhỏ hoặc bất định, màu nâu nhạt, nâu đen, nằm không tập trung ở phiến lá dọc gân lá, ở mép lá. Bệnh lan từ lá dưới lên lá trên. Có thể dùng một trong một số loại thuốc sau đây để ngăn ngừa, diệt trừ: Anvil 5SC 10 – 15 mililít /bình 8 lít; Tospin M 70 NP 8 – 10g/bình 8 lít; Vimonyl 72 BTN 25 – 30g/bình 8 lít.

– Bệnh phấn trắng: Vết bệnh dạng bột phấn màu trắng xám, mặt dưới lá mô bệnh chuyển màu vàng nhạt, bệnh gây hại lá là chính yếu bên cạnh đó còn hại trên thân, cành hoa làm lá nhanh tàn, thối nụ, hoa nhỏ, xấu. Sử dụng một số loại thuốc sau: Ridomil 500 SC 5 – 8 mililít /bình 8 lít, Score 250 ND 10 – 15 mililít /bình 8 lít, New Kausan 16,6 BTN 10 – 15g/bình 8 lít nước.

– Bệnh héo xanhvi khuẩn: Vi khuẩn ảnh hưởng vào bộ phận gốc rễ, vết bệnh màu trắng đục ủng nước, cây bị hại héo xanh, thường héo từ lá gốc lên phía trên, bẻ ngang cuống lá có bí mạch thâm đen. Dùng một trong một số loại thuốc sau để ngăn ngừa, diệt trừ: VibenC 50 BTN 20 – 25g/ bình 8 lít, Ner Kasusan 16,6 BTN 10 – 15g/ bình 8 lít Streptomicin 100 – 150ppm.

3/ Chăm sóc khi cây trạng nguyên đã ra bông

– Hạ lượng nước tưới sau khi hoa tàn, để cây đi vào thời gian ngủ nghỉ. Suốt thời điểm này, cây có khả năng chịu được nhiệt độ thấp nhưng không thấp quá 10^oC.

– Khi trời ấm hơn vào cuối mùa xuân, ta có thể thay chậu cho cây. Trong khoảng thời gian thay chậu cần để cây trong bóng râm. Sau khi ra bông cây thông thường trơ thân và cành. Ta cũng tiến hành xử lý cắt tỉa cây trong thời kỳ này để tiến hành tạo hình cho cây. Giữ cây thấp lùn và hạn chế phát triển của cây bằng phương pháp bấm ngọn các mầm mới nhú ra cho tới giữa tháng 8/

– Tưới nước cho cây (pha với 2 muỗng phân bón NPK 16 – 12 – 8 – 11+TE cho 1 lít nước) 2 tuần 1 lần trong suốt mùa hè. Cây trạng nguyên cực kỳ nhạy cảm với khí hậu lạnh và sương giá nên đưa cây vào nhà khi thời tiết chuyển lạnh. Trong thời điểm mùa hè cây bắt đầu đâm các chồi mới. Khi chồi dài khoảng 7,5 centimét – 12,5 centimét, ta cắt chồi đem giâm vào chậu cát ẩm đã khử trùng.

– Trạng nguyên là loại cây có phản ứng với chu kỳ ánh sáng. Điều kiện yêu cầu để cây ra bông là hàng ngày ít nhất 12h cây phải được để trong bóng tối. Từ 1 tháng 10, ta sử dụng hộp bao kín cây tờ 5h chiều cho tới 8 giờ sáng hoặc nhiều hơn để cây phân hóa mầm hoa. Chỉ cần 5 phút chiều sáng với bóng đèn 60W trong đêm thì tiến trình ra hoa chậm lại 2 tuần. Trong toàn bộ thời điểm này cần phải tưới nước và bón phân đầy đủ (2 muỗng phân bón (NPK 12 – 12 – 17 – 9+TE) cho 1 lít nước). Tiếp tục che sáng đến khi màu hoa chớm xuất hiện ở chóp lá. Nếu những điều kiện trên được bảo đảm thì cây sẽ ra bông khởi đầu từ tuần thứ ba của tháng 11/