Cách trồng và chăm bón chuối

1/ Chuẩn bị đất

– Nơi có mực nước ngầm cao, cần phải lên líp trước khi có thể trồng, sao cho mặt líp cách mực nước cao nhất từ 0,6-1m.

– Chiều rộng líp trung bình 5 – 6m, được canh tác 2 hoặc 3 hàng, kích cỡ hố trồng 40x40x40 centimét, trộn lớp đất mặt với 3-5 kilogam phân hữu cơ + 50gr P2O5 và thêm 10gr Furadan 3H cho vào hố.

– Đòi hỏi đất phải tốt, tầng trồng trọt dầy vì bộ rễ của chuối ăn cực kỳ khỏe. Đất phải thoát nước, tưới tiêu tốt. Đối với đất trồng chuối cũ, đòi hỏi phải đào bỏ sạch gốc chuối cũ, dọn dẹp sạch cỏ dại, cày phơi ải một thời gian cho đất tơi xốp trở lại. Có thể tiến hành xử lý đất khi cày bừa cùng với rắc vôi: khoảng 10 kilogam vôi bột/sào.

2/ Thời vụ

– Đối với khí hậu nước ta, chuối có thể trồng trong cả năm đều sống được. Tuy vậy, nếu để đạt đến cho năng suất cao và chất lượng chuối tốt, bà con cũng cần lưu ý đến thời vụ. “Giêng trúc lục tiêu” tức là kinh nghiệm về mùa vụ trồng tre và chuối hợp lý, tức tháng giêng (ÂL) trồng tre, tháng sáu (ÂL) trồng chuối.

– Đối với những giống chuối gòn, chuối lá mật, chuối ngự… có thể trồng được vụ xuân (tháng 2 – 3 ÂL), nhưng cùng với chuối tiêu thì phải trồng vụ thu (tháng 6-7 ÂL) và cây sẽ ra bông vào tháng 6-8 sang năm, đến tháng 9-11 thu hoạch, ngay lúc này năng suất, chất lượng chuối tiêu cực kỳ tốt. Do đó mà trong dân gian cũng đã có kinh nghiệm ăn chuối: vào mùa khô thì hãy ăn chuối gòn, chuối lá, còn vào mùa lạnh thì ăn chuối tiêu ngon hơn.

3/ Giống

Ngày nay có 2 biện pháp nhân giống chính:

– Dạng chồi, củ:

+ Dạng chồi: chọn con chuối mập, khỏe, không bị sâu bệnh, cao 0,8-1m, cắt sạch rễ và 2/3 lá.

+ Dạng củ: nguyên củ hay chẻ ra thành nhiều mảnh (mỗi mảnh có 2-3 mầm ngu). Những con chuối này trước khi có thể trồng, nên tiến hành xử lý thuốc diệt trừ khuẩn Benlat C hay Bordeaux 2%.

– Dạng nuôi cấy mô:

+ Nhân giống bằng cách nuôi cấy mô có đặc tính là loại cây sạch bệnh, có sức phát triển mạnh, cây ít bị bệnh do không bị những vết thương cơ giới khi đánh cây giống mà đây chính là một trong các nguyên do lây truyền bệnh.

+ Cánh đồng chuối có thể thu hoạch tập trung, cho năng suất cao hơn từ 10-20% so sánh với trồng bằng chồi, qua đồng đều, ít những vết bệnh.

Những giống đang trồng đại trà ngày nay là những giống chuối tây, chuối tiêu, tiêu hồng, chuối ngự, một số loại giống nhập nội như tiêu Đài Loan..

4/ Kỹ thuật trồng

– Chuối phải được canh tác lúc trời râm mát, buổi sáng hoặc chiều tối là tối ưu.

– Với cây con nuôi cấy mô:

+ Trước khi có thể trồng, phải dỡ bỏ bầu nilon 1 cách cẩn trọng không được làm vỡ bầu. + Đặt mặt bầu đất (chuối con cấy mô) hay điểm tiếp giáp củ với thân giả (dạng chồi và củ) thấp hơn mặt líp từ 10-15 centimét nhưng đừng để nước đọng lại trong hố.

+ Trồng vào giữa hố, sử dụng đất nhỏ lấp kín gốc. Sau khi tiến hành trồng có thể sủ dụng rác ủ để dưỡng ẩm cho cây mau bén rễ.

– Mật độ để trồng:

Mật độ để trồng dầy hay thưa dựa vào giống chuối, thay đổi dựa theo kỹ thuật để chồi.

+ Đối với chuối xiêm 3x3m, chuối già 2×2,5m, chuối cau 2x2m, trồng theo hình chữ nhật hay nanh sấu.

+ Đối với giống càng thấp cây, tán lá hẹp như chuối tiêu lùn, chuối ngự có thể trồng dầy, còn một số loại như chuối tiêu vừa, chuối tiêu cao, chuối lá, chuối gòn… lại trồng thưa hơn.

+ Ở những vườn chuối nước ta, mật độ để trồng đại trà khoảng trên dưới 1/000 cây/ hecta (với chuối tiêu vừa và lùn), với khoảng cách trồng: 3x3m (1100 cây/ hecta ) hoặc 3×2,5m (1/300 cây/ hecta ).

Tuy vậy, so sánh với những nước khác, mật độ để trồng nước ta quá thưa nên năng suất thấp hơn nhiều.

+ Đối với giống chuối tiêu lùn, có thể trồng 2/000 – 2/500 cây/ hecta. Tuy vậy, khi trồng với mật độ dầy cần phải lưu ý: Chọn cây giống thật đồng đều nhằm né hiện tượng lấn át, tranh giành dinh dưỡng và ánh sáng giữa những cây; lưu ý bón phân đúng mức và phòng tránh kịp lúc bệnh đốm lá cho cây; trồng dầy hợp lý có công dụng tốt cho vườn chuối, vườn sớm được che bóng, ít cỏ dại, tạo điều kiện nóng ẩm thích hợp với cây chuối và tốt hơn cả là nâng cao năng suất chuối.

5/ Chăm sóc và tưới

– Tưới nước:

+ Cây chuối cần cực kỳ nhiều nước ở toàn bộ những thời kỳ sinh trưởng, nhất là loại cây con nuôi cấy mô nên cần phải có chế độ tưới tiêu đặc biệt.

+ Trồng xong cần phải tưới ngay và thường xuyên cung ứng đủ ẩm cho cây ở thời kỳ này. Một thời kỳ nữa cần đủ nước là thời kỳ phân hóa mầm hoa (sau trồng 8-10 tháng) đến khi trái lớn đẫy.

– Tỉa chồi và để chồi:

+ Tỉa chồi phải liên tục khoảng 1 tháng/lần, sử dụng dao cắt ngang thân sát mặt đất và hủy đỉnh sinh trưởng.

+ Nên tỉa vào lúc trời nắng ráo, không nên để đọng nước chung quanh làm chồi con bị thối lây sang cây mẹ.

+ Việc để chồi thực thi sau khi tiến hành trồng 5 tháng, chừa cây giống mập, khỏe mọc cách xa cây mẹ trên 20 centimét, sao cho mỗi bụi có 3 cây không giống nhau khoảng 4 tháng.

– Bẻ bắp-che và chống cây:

Sau khi xuất hiện 1 – 2 nải trung tính, triển khai bẻ bắp vào buổi trưa để ngăn ngừa sự mất nhựa. Sử dụng túi polyetylen có đục lỗ bao quày để giữ cho màu sắc vỏ trái được đẹp hơn, ngăn ngừa bù lạchchích hút quả non và sẽ nâng cao năng suất quày thêm 1 kilogam.

+ Trong thời kỳ này có thể xịt Decis và Mancozeb 0,1% để phòng chống một vài dịch hại.

+ Đồng thời với tỉa chồi, định mầm cần triển khai vệ sinh như cắt bỏ lá khô, lá bệnh, cắt bỏ hoa đực, bao buồng bằng túi PE đục lỗ hoặc giấy chịu ẩm, ngăn ngừa, diệt trừ cỏ dại, khơi rãnh tiêu nước cho vườn.

6/ Bón phân

Lượng phân khuyến nghị: 150 – 200g  N; 50g P2O5 và 200 – 250g K2O/cây/vụ.

– Bón lót:

Tất cả P2O5 cho vào hố trước khi có thể trồng,, ở các vụ kế thì bón sau khi tiến hành thu hoạch hay đầu mùa mưa.

– Bón thúc:

+ Lần 1: sau khi tiến hành trồng 1,5 tháng bón 30% lượng N và 30% lượng K2O.

+ Lần 2; khoảng 4,5 tháng sau khi tiến hành trồng bón 30% lượng N và 30% lượng K2O.

Chú ý: Ở thời kỳ cây giống, có thể chia lượng phân ra làm rất nhiều lần tưới cho cây. Khi cây đã phát triển hoàn chỉnh ta có thể bón phân theo hốc hay xới nhẹ xung quanh gốc theo tán cây cho phân vào rồi lấp đất lại.

7/ Thu hoạch và bảo quản

Sau ra bông từ 2,5 – 3 tháng là có thể tiến hành thu hoạch. Thường độ chín của quả được xác định qua màu sắc vỏ của quả, độ đẫy của quả, góc cạnh quả… Lúc thu hoạch cố gắng không làm cho trái bị trầy xước. Sau khi thu hoạch chuối được phân loại, đóng gói ngay tại nơi sản xuất.