Phương pháp canh tác khoai tây

1/ Thời vụ để trồng cây khoai tây

Vùng đồng bằng miền bắc: Có 3 vụ:

+ Vụ Đông Xuân sớm: Thường ở vùng trung du, trồng vào đầu tháng 10, thu hoạch vào tháng 12

+ Vụ chính: ở khắp trong vùng, trồng cuối tháng 10, đầu tháng 11, thu hoạch cuối tháng 1, đầu tháng 2

+ Vụ Xuân: Thường ở đồng bằng sông Hồng, trống tháng 12, thu hoạch đầu tháng 3

Vùng núi bắc bộ:

+ Vùng núi thấp <1000m: Vụ Đông trồng tháng 10, thu hoạch tháng 1/ Vụ Xuân trồng tháng 12, thu hoạch cuối tháng 3

+ Vùng núi cao >1000m: Vụ Thu Đông trồng đầu tháng 10, thu hoạch tháng 1/ Vụ xuân trồng tháng 2, thu hoạch tháng

Vùng Bắc miền trung: có 1 vụ là vụ Đông trồng đầu tháng 11, thu hoạch cuối tháng 1/

Vùng Tây Nguyên (Lâm Đồng):

+ Vụ mùa chính thu hoạch nối dài trong khoảng thời gian mùa khô nóng từ tháng 12 đến tháng 5/

+ Vụ mùa nghịch thu hoạch trong thời điểm mùa mưa từ đầu tháng 6 đến tháng 11/

2/ Chọn cây giống trồng khoai tây

Ngày nay, trong sản xuất đang phổ biến nhiều giống khoai tây có cho năng suất cao chất lượng ngon được thị trường trong nước ưa thích và bảo đảm tiêu chuẩn chế biến, xuất khẩu:

1/ Giống khoai tây Đức: giống Mariela, Solara.

2/ Giống khoai tây Hà Lan: giống Diamond (Diamant).

3/ Những giống khác: giống khoai tây KT3, Giống VT2, khoai tây hạt lai đời G1 (giống khoai tây lai Hồng Hà 2 và Hồng Hà 7)…

(A) Giống khoai tây Đức Solara; B) Giống khoai tây Hà Lan Diamond.

3/ Chọn và làm đất trồng khoai tây

a. Chọn đất:

Khoai tây thích hợp trên đất ruộng, đất cát pha, thịt nhẹ, đất phù sa ven sông với thành phần cơ giới nhẹ thoát nước và dưỡng ẩm tốt.

b. Làm đất:

Cày bừa, làm đất nhỏ vơ sạch cỏ dại, tàn tích cây trồng vụ trước đó. Lên luống đơn, luống rộng 0,6-0,7 m (trồng 1 hàng) hoặc lên luống kép, luống rộng 1,2 m (trồng 2 hàng).

(A) Giống khoai tây Đức Solara; B) Giống khoai tây Hà Lan Diamond

4/ Chuẩn bị củ cây con khoai tây

a. Kỹ thuật chuẩn bị củ cây con bằng cách bổ củ:

Khoai tây có thể trồng nguyên cả củ hoặc trồng bằng miếng bổ. Có 2 cách bổ, bổ củ theo cách truyền thống chấm xi măng khô, cách này giản đơn nhưng củ cây con dễ bị thối nếu sau khi tiến hành trồng gặp mưa. Bổ củ theo kỹ thuật cắt dính tuy có tốn công hơn nhưng tỷ lệ củ cây con bị thối sau khi tiến hành trồng ít hơn nhiều.

b. Tiêu chuẩn củ cây con:

Đòi hỏi củ cây con đem cắt phải có độ trẻ về sinh lý, thường là các củ cây con từ nguồn nhập khẩu hoặc củ cây con được bảo quản trong kho lạnh ở 40C. Củ cây con phải có khối lượng tối thiểu từ 5 gr trở lên, đã hết thời gian ngủ nghỉ (đã phát mầm).

Khoai tây có thể trồng nguyên cả củ hoặc trồng bằng miếng bổ.

c. Biện pháp bổ củ chấm xi măng:

Trước khi có thể trồng, 1-2 ngày tiến hành xử lý bổ củ cây con, chỉ bổ các củ cây con lớn có rất nhiều mầm. Cách tốt nhất bổ theo chiều dọc củ để dưỡng chất được phân bổ đều trên những miếng bổ tạo độ đồng đều của cây sau khi tiến hành trồng. Mỗi miếng bổ phải có tối thiểu từ 1-2 mầm. Dao cắt phải mỏng, sắc để giúp tránh gây dập nát tế bào nơi vết cắt. Cần nhúng dao vào nước xà phòng đặc sau mỗi lần bổ 1-2 củ để giúp tránh truyền bệnh. Chấm mặt cắt của miếng khoai tây vào xi măng khô rồi xếp 1 lượt lên giàn.

Bổ củ theo chiều dọc để phân bố đều dinh dưỡng

d. Kỹ thuật cắt dính:

Cắt dọc củ theo chiều của mầm đỉnh để tiết diện miếng cắt là bé nhất. Miếng cắt tuyệt đối không được cắt rời mà phải còn dính cùng nhau khoảng 2-3 milimét, không được bẻ rời tiếp đến. Cắt củ xong phải áp ngay 2 miếng cắt còn dính liền lại xếp vào khay hoặc rổ rá. Tuyệt đối không được cho vào bao hoặc túi ẩm. Không cần tiến hành xử lý củ cây con sau cắt với bất cứ hóa chất nào. Mỗi củ cây con chỉ nên căt đôi đừng nên cắt 3 hoặc 4/ Sau khi tiến hành cắt, củ cây con phải được bảo quản trong môi trường khô ráo, thoáng khí, nhiệt độ từ 18-200C. Thông thường thời gian để miếng cắt lành lại vết thương khoảng từ 7-10 ngày. Trước khi có thể trồng, 1-2 ngày nên tách rời hẳn miếng cắt để vết thương lành hoàn toàn.

5/ Bí kíp cắt khoai tây để trồng đạt năng suất cao

 + Củ khoai tây là một hệ thống lớn với rất nhiều mắt để nảy mầm. Trong hình minh hoạ, cuống ở dưới. Mắt khoai tây là nơi củ khoai tây nảy mầm, mỗi mắt được nuôi bằng một sợi tĩnh mạch hoặc trung chuyển mà chạy đến cuối gốc của củ, được chỉ định bởi những đường màu xanh trong hình minh họa. Đó là cách củ phát triển. Nếu sợi trung chuyển này là không bị xáo trộn trong việc cắt hạ, những mầm mới sẽ nảy mầm sẽ phát triển và nuôi thông qua những sợi tương đương.

 + Bắt đầu bằng phương pháp giữ củ có cuống xuống. Đầu tiên loại bỏ một phần hình mũ quanh cuống. Tiếp đến, khởi đầu từ khoảng 1/2 inch trên một mắt, cắt về phía cuống, đáp

 + gốc với con dao trong từng lần cắt. Giữ lại một hoặc hai mắt trông khỏe khoắn trong từng phần.

Sau khi phơi khô trong vài ngày để phát triển một lớp bảo vệ, bạn đã sẵn sàng để trồng. Đào một rãnh sâu 4-inch, bón phân, đặt hom (mắt bên lên) một chân ngoài, và bao phủ với đất.

(A) Mỗi mắt được nuôi bằng một sợi tĩnh mạch; B) Tách mắt từ củ khoai tây còn nguyên; (C) Khoảng 1/2 inch trên một mắt.

6/ Kỹ thuật trồng khoai tây đạt năng suất cao

Kỹ thuật trồng khoai tây (bổ củ):

Rạch hàng phía trên mặt luống, rải tất cả phân chuồng mục và lân vào rạch trộn đều với đất trong rạch. Đặt củ cây con hay miếng bổ vào rạch, lưu ý tuyệt đối không để củ cây con hoặc miếng bổ tiếp xúc trực tiếp với phân. Khoảng cách giữa củ cây con (hoặc miếng bổ) 25-30 centimét.

(A) Rạch hàng và đặt củ cây con ; B) Đậy rơm, tưới rảnh cho ruộng khoai.

Trồng khoai tây nguyên củ:

Đặt củ cây con so le nhau, nằm ngang và mầm khoai hướng lên phía trên (không để củ cây con tiếp xúc với phân). Sử dụng đất bột, mùn, trấu hoặc phân chuồng hoai mục trùm kín củ cây con một lớp mỏng; tiếp đến sử dụng rơm rạ phủ lên tất cả mặt luống khoảng 7 – 10 centimét.

Tưới nước ướt đều lên mặt luống làm ẩm rơm rạ và đất; nếu ẩm độ đất còn cao không cần phải tưới. Có thể sủ dụng đất đè lên rơm rạ tránh rơm rạ bay nếu gió mạnh.

(A) Đặt củ cây con nằm ngang và mầm khoai hướng lên phía trên ; B) Sử dụng rơm rạ phủ lên tất cả mặt luống; (C) Nếu ẩm độ đất cao không cần phải tưới, cây sẽ mọc đều.

7/ Chăm sóc: Xới, làm cỏ, vun gốc cho cây khoai tây

– Chăm sóc đợt 1: Khi cây mọc lên khỏi mặt đất 7-10 ngày, cao khoảng 15-20 centimét thì xới nhẹ, diệt trừ sạch cỏ, bón thúc đợt 1 rồi vun luống, khi bón thúc thì bón vào mép luống hoặc giữa 2 khóm khoai, không bón trực tiếp vào gốc cây làm cây chết. phối hợp tỉa cây giữ lại 2-3 mầm chính.

– Chăm sóc đợt 2: Cách đợt 1 từ 15-20 ngày khi đã qua tưới nước lần 2 thì tiến hành xử lý xới nhẹ, làm cỏ và vun luống lần cuối, lấy đất ở rãnh vun cho luống lớn và cao, dầy cố

định luôn, vun luống không đủ đất sẽ làm vỏ củ bị xanh hoặc mọc thành cây. Vét đất ở rãnh để khi ruộng bị nước sẽ nhanh khô.

Xới, làm cỏ, vun gốc.

8/ Tưới nước cho khoai tây

Trong 60-70 ngày đầu khoai cực kỳ cần nước, thiếu hụt nước năng suất khoai hạ, ruộng khoai lúc khô, lúc ẩm khiến cho củ bị nứt, hạ chất lượng củ.

– Tưới rảnh: dẫn nước hoặc tát vào rãnh để thấm nước vào luống khoai. Từ khi trồng

đến khi khoai 60-70 ngày thường có 3 lần tưới nước, tưới đủ ẩm không để đọng nước trong ruộng khoai. Tưới phải phối hợp với xới xáo, làm cỏ, bón phân thúc.

+ Tưới lần 1: khi khoai mọc cao khoảng 20-25 centimét, đất khô thì tưới nước, đất cát pha cho ngập ½ luống, mỗi lần chỉ cho vào 3-4 rảnh, khi đủ nước thì cho tiếp vào 3-4 rảnh khác, lấp đầy rãnh củ, tháo đầu rãnh mới để nước thêm đều vào luống; với đất thịt nhẹ cho ngập 1/3 luống, cho nước vào cùng 1 lúc nhiều rãnh hơn.

+ Tưới lần 2: khoảng 2-3 tuần sau lần 1, đất cát pha cho nước ngập 2/3 luống, đất thịt nhẹ cho ngập ½ luống làm như lần 1/

+ Tưới lần 3: khi đất khô, khoảng 2-3 tuần sau lần 2, làm như lần 2/

– Tưới gánh: Không tưới nước trực tiếp vào gốc khoai mà tưới chung quanh gốc. khi phối hợp tưới với phân đạm và kali phải lưu ý lượng phân hòa với nước,thùng 10-12 lít chỉ pha 1 nắm nhỏ là vừa. Không phối hợp tưới nước với phân chuồng vì có rất nhiều nấm gây thối củ.

Lưu ý: Trước khi tiến hành thu hoạch khoảng 2 tuần, cần đất khô ráo tuyệt đối.

(A) Tưới rảnh cho ruộng khoai sau trồng; (B) Tưới rảnh cho ruộng khoai thời kỳ tạo củ

9/ Bón phân cho cây khoai tây

Lượng phân bón (ha): 20-25 tấn phân chuồng 250-300 kilogam Urea 150-200 kilogam KCl

Đối với củ cây con không bổ:

Bón lót: 100% phân chuồng + 100% Lân và ½ Urea + ½ KCl

Bón thúc (18-22 NSKT): ½ Urea + ½ KCl.

Đối với củ cây con bổ:

Bón lót: 100% phân chuồng + 100% Lân

Bón thúc lần 1 (cây mọc cao 15-20 centimét ): ½ Urea + ½ KCl (phối hợp vun xới nhẹ) Bón thúc lần 2 (10-15 ngày sau lần 1): ½ Urea + ½ KCl

Cần hiện tưới rãnh nhẹ để khoai tây nhanh mọc trong trường hợp đất bị khô. Thực thi vun xới 2 lần phối hợp bón thúc.

Liên tục tưới nước dưỡng ẩm cho khoai tây, cách tốt nhất bằng giải pháp tưới rãnh.

Bón phân cho khoai tây

10/ Thu hoạch khoai tây

Thu hoạch sớm hơn 5-7 ngày, khi nhìn thấy lá vàng, cây rạc dần là có thể tiến hành thu hoạch được, sau khi khoai được 60-70 ngày tuyệt đối không cho nước vào ruộng khoai, nếu mưa thì phải tháo kiệt nước, không cắt lá cho lơn hoặc trâu bò ăn, thu hoạch vào ngày khô ráo, trước khi tiến hành thu hoạch 10 ngày nên cắt cách gốc 15-20 centimét, củ sẽ không bị xây xát mà mã củ đẹp, khi tiến hành thu hoạch nên phân loại ngay tại ruộng đồng, củ lớn và nhỏ riêng rẽ, để nhẹ nhàng cho vào sọt.

Bảo quản: có thể cho vào kho lạnh hoặc để tán xạ kho Bảo ôn.

(A) Thu hoạch khoai tây; (B) Khoai tây chia thành nhiều loại khác nhau sau khi tiến hành thu hoạch.