Hỏi đáp về cây mía và sản xuất mía đường (kỳ 3)

| KỲ 1 | KỲ 2 | KỲ 3 | KỲ 4 | KỲ 5 | KỲ 6 | KỲ 7 | KỲ 8 | KỲ 9 | KỲ 10 | KỲ 11 | KỲ 12 | KỲ 13 | KỲ 14 |

11) Chuẩn bị đất trồng mía ra sao?

Cây mía là loại cây trồng mỗi năm nhưng chu kỳ kinh tế của ruộng mía lại nối dài vài 3 năm thậm chí năm 7 năm (một vụ tơ + những vụ gốc). Chuẩn bị kỹ và đúng đòi hỏi kỹ thuật đất trồng, một mặt sẽ hỗ trợ cho mầm mọc nhanh, tỉ lệ mọc cao, cây phát triển và sinh trưởng tốt đạt được năng suất có nhu cầu, mặt khác còn hỗ trợ cho công việc của những bước tiếp theo triển khai được thuận lợi, nhất là những công việc xử lý, chăm sóc những vụ mía gốc kế tiếp đến. Mục đích cụ thể của những khâu chuẩn bị đất là:

– Cho phép nước thấm nhanh và dưỡng ẩm tốt nhằm thường xuyên duy trì một ẩm độ trong đất cấp thiết cho quá trình mọc mầm, đẻ nhánh và làm dóng vươn cao của cây mía. Đặc biệt là ở các khu vực đất cao, thời gian khô hạn nối dài không có điều kiện tưới nước, làm đất kỹ sẽ có công dụng hạn chế sự tổn thất do khô hạn gây nên.

– Tạo cơ hội cho bộ rễ của mía mọc sâu và tỏa ra trong đất hút nước và hấp thu dinh dưỡng. Một khi đất chuẩn bị không kỹ sẽ cản trở sự sinh trưởng của bộ rễ, gây giảm khả năng hút nước, hấp thụ dinh dưỡng, ảnh hưởng không tốt đến năng suất mía không những vụ tơ mà còn đến cả những vụ mía gốc tiếp theo.

– Đất chuẩn bị kỹ, đúng cách còn có công dụng ngăn không cho quá trình rửa trôi, xói mòn đất, nhất là ở các khu vực đất có độ dốc và lượng mưa lớn tập trung vào một vài thời gian ổn định.

– Tạo thuận lợi cho những khâu công việc tiếp theo như bón phân, làm cỏ, ngăn ngừa, diệt trừ sâu hại, thu hoạch… và xử lý, chăm sóc mía gốc ở những sang năm trong suốt cả chu kỳ sản xuất.

12) Những biện pháp chuẩn bị đất trồng mía ra sao?

– Chuẩn bị đất trồng mía có thể thực thi bằng nhiều biện pháp phụ thuộc vào tập quán trồng trọt, trình độ thâm canh và đặc tính sinh thái của mỗi vùng cụ thể. Dưới đây chính là một vài biện pháp thường hay được ứng dụng:

– Biện pháp truyền thống: Biện pháp này là căn cứ vào quy tắc quy định về thời gian từ lần cày vỡ giai đoạn đầu đến khi trồng (đặt hom mía) và số lần cày, bừa thực thi với một số loại công cụ, máy móc nào đó. Đặc tính của biện pháp này là đất chuẩn bị dần dần với thời gian tương đối dài bảo đảm điều kiện tốt cho đất tơi hả và phân giải những chất hữu cơ như cỏ dại, thân lá, gốc rễ còn ở phía trên ruộng đồng. Thường thì kỹ thuật làm này thời gian nối dài trong khoảng 45 – 60 ngày.

– Biện pháp đặc biệt: Sự khác nhau của biện pháp này với những biện pháp khác là ở chỗ độ sâu cày cấp thiết phải đạt ngay từ lần cày giai đoạn đầu và thời gian bắt đầu làm đất cho đến lúc trồng mía chỉ bằng phân nửa thời gian của biện pháp trên. Điểm mạnh của biện pháp này có thể thời gian chuẩn bị đất ngắn, nhất là vào các thời vụ không cho phép nối dài thời gian thì kỹ thuật làm này thích hợp. Tuy vậy, biện pháp này chỉ có thể thực thi trong hoàn cảnh với các loại đất tốt, thuần thục, tơi xốp, đủ ẩm và ít cỏ dại rác lá; đồng thời phải có những máy động lực và trồng trọt chuyên sử dụng để phù hợp.

– Biện pháp chăm sóc ít nhất: Biện pháp này căn cứ vào quy tắc dùng ờ mức thấp một số loại máy móc, công cụ cơ giới trên đồng mía nhằm mục đích hạ độ nén đất và sự xáo trộn các đặc tính vật lý, hoá học thuỷ văn và vi sinh vốn có của đất. Có thể biện pháp này chỉ có ý nghĩa đối với những quốc gia trồng mía có trình độ cơ giới hoá cao, tới mức cần phải hạn chế sự tác hại ngược trở lại của máy móc, còn đối với các nơi dùng trình độ cơ giới trong trồng trọt mía còn thấp hoặc chưa đáng kể như chúng ta thì không có vấn đề ném đất hoặc làm xáo trộn lớn đến các đặc điểm của đất.

Ngoài những biện pháp nêu trên còn có một vài biện pháp chuẩn bị đất khác dựa trên tập quán trồng trọt hay đặc tính riêng của vùng sinh thái như: lên liếp để gia tăng bề mặt của đất trồng mía (khu vực đất thấp Tây Miền nam ); trồng dưới rãnh sâu… vận dụng ở các khu vực có rất nhiều gió bão; trồng mía hốc (mía vườn)…

13) Các đòi hỏi của khâu cách chuẩn bị đất là gì?

Các đòi hỏi kỹ thuật của khâu chuẩn bị đất trồng là:

– Đất phải được chuẩn bị kỹ, bằng phẳng, tơi xốp, sạch cỏ và đủ ẩm.

– Phải cày 2 – 3 lần. Hướng cày lần sau phải vuông góc với hướng cày lần trước để giúp tránh lỏi và đạt độ sâu cấp thiết. Độ sâu cày bằng máy phải đạt 25 – 30 centimét. Độ sâu cày trâu bò 15 – 20 centimét.

– Sau mỗi lần cày là 1 lần bừa. Tuỳ theo hiện trạng cụ thể của đất mà số lần bừa có thể được tăng lên, sao cho đạt đòi hỏi về chất lượng là: loại đường kính viên dưới 3 centimét chiếm 80%, loại đường kính viên dưới 5 centimét chiếm 20% và không có đất lớn đường kính viên trên 5 centimét.

– Thời gian (khoảng cách) giữa những lần cày, bừa tuỳ thuộc vào tình hình hiện thực của ruộng đồng và mùa vụ cụ thể mà xác định. Thường thì theo biện pháp truyền thống, thời gian từ lúc cày vỡ cho tới lúc đặt hom trồng nối dài khoảng 45 – 60 ngày. Trong trường hợp ở các nơi đất thụôc, đất nhẹ hoặc đất luân canh với những cây họ đậu, đất trồng rau sạch chuyển qua,… Thông thường thời gian có thể cắt ngắn lại và số lần cày bừa hiện thực vẫn có thể hạ so sánh với đòi hỏi chung.

14) Đối với đất mía phá gốc trồng lại, khâu chuẩn bị đất phải lưu ý các điểm gì?

Đối với đất mía phá gốc trồng lại, việc làm giai đoạn đầu là cày hoặc cuốc bỏ những gốc cũ, để những gốc củ không còn sót lại khi cày phá phải cày vuông góc với hàng mía cũ. Trong trường hợp ruộng mía phá gốc để lâu năm có rất nhiều lá rác, sâu hại, cỏ dại,… có thể cho đốt trước khi cày phá. Sau khi cày hoặc cuốc phá gốc xong cần để một thời gian cho đất hả, những gốc mía cũ khô, chết hoàn toàn.Thời điểm này nối dài khoảng 2 – 3 tuần lễ (cũng có thể nối dài hơn hoặc cắt ngắn lại tuỳ thuộc hiện trạng hiện thực của ruộng đồng ), kế tiếp đến là các công việc chung của khâu chuẩn bị đất trồng mới.

Riêng một vài khu vực thuộc Tây Miền nam bị lũ ngập nên mía phải trồng lại mỗi năm. Bà con nông tại đây có tập quán khi nước rút hết (khoảng tháng 12) hom mía được canh tác vào rãnh giữa hai hàng gốc cũ. Khi mía mọc mầm, đẻ nhánh những hàng gốc cũ được phá bỏ và vun dần vào luống mía mới. Cứ như vậy, những hàng mía được luân phiên trồng lại hằng năm và trên những hàng gốc cũ được bà con trồng xencây đậu xanh thu hoạch còn trái còn thân lá đậu vùi vào rãnh mía làm phân bón

15) Sự quan trọng của thời vụ để trồng mía ra sao?

Tục ngữ xưa nói về kinh nghiệm sản xuất nông nghiệp có câu “nhất thì nhì thục”. Chữ “thì” tại đây là thời vụ. Đối với sản xuất cây mía, thời vụ là một giải pháp kỹ thuật cực kì quan trọng. Sắp xếp đúng vụ trồng với từng giống mía cụ thể sẽ góp thêm phần:

– Tăng năng suất và hàm lượng đường trên mía.

– Nối dài thời vụ chế biến đường ở những nhà máy.

– Tránh được hiện trạng lao động khẩn trương trong những mùa vụ tập trung.

Giải quyết được một vài điểm yếu của giống (như điểm yếu ra bông sớm.v.v…)

Mời những bạn đón đọc: Hỏi đáp về câymía và sản xuất mía đường (kỳ 4)