Cách chuẩn bị cây dứa (thơm) con để trồng

Chối nách

+ Trọng lượng: 250-350 gram.

+ Chiều dài: 35-40 centimét.

– Chồi cuống

Chồi cuống

+ Trọng lượng: 180-250 gram.

+ Chiều dài: 20-25 centimét.

– Chồi ngọn

Chồi ngọn

+ Trọng lượng: 200-300 gram.

+ Chiều dài: 20-25 centimét.

2/ Xác định thời gian trồng dứa (thơm)

Thời vụ để trồng dứa không đòi hỏi chặt chẽ như một vài cây trồng khác. Có thể trồng dứa vào bất cứ thời điểm nào trong năm cũng được và có thể dễ dàng đạt được tỷ lệ sống tương đối cao, vẫn ra bông kết quả bình thường. Tuy nhiên, do đòi hỏi hiện thực về nhân lực và cây con, nên vẫn tạo thành một vài thời vụ ổn định.

Ở phía Bắc có thể trồng được toàn bộ những tháng trong năm, nhưng không nên trồng vào những tháng có nhiệt độ thấp, thường tiến hành trồng vụ Xuân (tháng 3 – 4) và vụ Thu (tháng 8-9).

+ Trồng vụ Xuân cây sinh trưởng gặp thời tiết ấm cúng, có mưa, thuận lợi cho việc tích lũy dinh dưỡng để ra bông sớm và cho trái lớn. Trồng vụ này có thể trồng các chồi già và lớn, cuối năm có thể ra bông thuận lợi. Nếu tiến hành trồng chồi non và nhỏ, cây cũng ra bông nhưng không đồng đều và quả nhỏ.

+ Trồng vụ Thu thời gian đầu thuận lợi cho sinh trưởng, nhưng tiếp đến gặp mùa đông lạnh cây tạm ngừng sinh trưởng, một vài chồi già có thể ra bông nhưng quả nhỏ. Do đó trồng vụ này có thể trồng chồi non để sang năm ra bông tốt hơn. Trồng vụ Thu có thuận lợi là số lượng chồi giống thư ng nhiều hơn vụ Xuân.

Ở phía Nam trồng được cả năm, tuy vậy tối ưu nhất trồng vào thời kỳ đầu mùa mưa (tháng 4 – 5) và cuối mùa mưa (tháng 10 – 11). Khi trồng vào thời kỳ đầu mùa mưa, từ tháng 4 – 6, đến cuối năm cây lớn gặp thời tiết thích hợp, ngày ngắn, cây ra bông thuận lợi và thu hoạch quả vào tháng 5 – 6 sang năm. Riêng trung bộ có thể trồng vào 2 thời gian là tháng 4 – 5 vào tháng 10 – 11/ Trồng những tháng 6 – 8 do tác động của gió Tây Nam khô nóng nên cây sinh trưởng chậm, cần phải chăm sóc kỹ hơn.

Thông thường sau khi ra quả thì một số loại chồi con mới bắt đầu phát triển mạnh, chồi nách và chồi cuống sẽ tăng nhanh. Dựa theo mức độ sinh trưởng của chồi mạnh hay yếu ta có thể tách trồng vào những tháng 4-5-6/

Qua tổng kết kinh nghiệm của đa số vùng, thấy trồng dứa vào tháng 8, tháng 9 là tối ưu. Trồng thời điểm này cực kỳ sẵn con giống, khi điều kiện thời tiết thích hợp hơn (ít nắng gắt, mưa rào) cây mau bén rễ, hồi sinh nhanh. Mặt khác, ngay lúc này nhân lực cũng khá dồi dào vì mùa vụ cũng ít căng thẳng, vậy nên dễ dàng sắp xếp nhân lực hơn những thời gian khác.

Trong hoàn cảnh chủ động con giống (những con giống này có thể được lấy từ chồi cuống, chồi ngọn hoặc nhân giống bằng thân trong vườn ươm), thì có thể sắp xếp một thời vụ để trồng dứa vào tháng 3, tháng 4, ngay lúc này cây cũng dễ sống và mau hồi sinh.

3/ Xác định mật độ, với khoảng cách trồng dứa (thơm)

Cây dứa (thơm) có bộ rễ phát triển yếu, trung bình rộng 5 – 9 centimét, ăn nông tầng đất mặt, tập trung trong khuôn khổ 10 – 13 centimét nơi tầng đất dầy có thể sâu hơn 70 – 09 centimét ). Do đó cho phép ta có thể trồng dứa (thơm) dầy trên hàng mà dường như không có sự cạnh tranh dinh dưỡng của nhau. Trồng dầy còn có ích là chống được cỏ dại và nâng

cao được sản lượng, bởi vậy trồng dứa theo hàng kép trồng thành từng băng 2 hàng một) tốt hơn trồng dàn đều theo kiểu mắt sàng.

Trồng hàng kép có điểm mạnh hơn trồng theo kiểu mắt sàng ở chỗ:

– Mật độ cao hơn, thường thì hàng kép mật độ có thể đạt được trên dưới

40.000 cây/ hecta. Trong khi đó trồng theo kiểu mắt sàng chỉ đạt. 13/000 – l5/000 cây/ hecta.

– Dễ chăm sóc, thu hoạch, thuận lợi cho việc cơ giới hóa những khâu (làm cỏ, bón phân, thu hoạch…). Trồng theo kiểu mắt sàng không cơ giới được.

– Luân canh được liên tục: Đối với các loại cây dứa (thơm), chu kỳ kinh tế của chính nó ngắn, chỉ trong vòng 3 – 4 năm là phải trồng lại. Đã có rất nhiều tổng kết thấy rằng, ruộng đứa năm thứ hai năng suất kém hơn năm đầu, càng về sau năm thứ ba, thứ tư năng suất càng hạ. Vậy nên, cần phải luân canh với lạc, đậu đỗ…

Do đòi hỏi của cây dứa và chu kỳ kinh tế ngắn, hiện nay nhiều nước trồng dứa chỉ để thu hai vụ, thậm chí có các nước chỉ trồng thu hoạch một vụ như cây mỗi năm. Ở trên các diện tích đó, người ta chủ trương tăng cao mật độ trên một đơn vị diện tích.

Qua nghiên cứu tác động của mật độ đến sản lượng và số lượng chồi cuống thấy: Mật độ tăng, sản lượng dứa tăng nhưng trọng lượng quả và số chồi hạ.

Công thức tính số cây/ hecta như sau:

(2 x 10/000)/(a x (b+c))

Với: a là khoảng cách cây (m);

b là khoảng cách hàng (m);

c là khoảng cách giữa 2 hàng kép (m).

Ngày nay đang phổ biến xu hướng trồng dầy, thường tiến hành trồng mật độ

50.000cây/ hecta để lấy quả lớn đóng hộp, trồng 60.000 – 70.000 cây/ hecta lấy quả trung bình xuất khẩu tươi.

Ở Việt Nam tuy chưa có rất nhiều thí nghiệm về mật độ để trồng, nhưng bước đầu các thí nghiệm về mật độ không giống nhau diện công nghiệp cho biết: dứa có thể trồng dầy trên 30.000 cây/ hecta, các công thức mật độ càng cao, cho năng suất cao hơn. Cụ thể, tạo thành một vài mật độ sau:

+ a = 30 centimét ; b = 30 centimét ; c = 120 centimét với số cây 44/444 cây

+ a = 30 centimét ; b = 70 centimét ; c = 2 centimét với số cây 33/333 cây

+ a = 25 centimét ; b = 40 centimét ; c = 9 centimét với số cây 61/538 cây

Để dễ đi lại chăm sóc và thu hoạch, dứa thường hay được trồng theo hàng kép. khoảng cách phù hợp nhất ngày nay là khoảng cách giữa cây cách cây (a) 25 centimét, giữa 2 hàng trên băng (b) là 40 centimét, giữa những băng (c) là 90 centimét, với kỹ thuật trồng và khoảng cách này, mật độ khoảng 61/000 cây/ hecta.

Sắp xếp khoảng cách trồng (25 centimét x 40 centimét x 90 centimét )

Để gia tăng mật độ trên 65/000-70.000 cây/ hecta, ở trên một băng có thể trồng 3 hàng thậm chí 4 hàng, với khoảng cách giữa những hàng cũng là 40 centimét. Tuy nhiên do có 3 hàng nên việc làm cỏ khó khăn hơn và quả ở hàng giữa thường nhỏ hơn 2 hàng bên.

Khi trồng có màng phủ thường sắp xếp hàng kép, với hàng cách hàng 40 centimét, hàng cách mép luống/liếp 15 centimét hình.

Mô hình trồng dứa (thơm) có màng phủ

Khoảng cách trồng phải được tuân theo nghiêm ngặt. Thay đổi theo từng giống, mục đích trồng (ăn tươi, đóng hộp) mà có cách bài trí khoảng cách trồng khác nhau.

dứa trồng theo hàng kép đôi

Đối với giống Queen, với khoảng cách trồng như sau: khoảng cách cây trên hàng 25 – 40 centimét, với khoảng cách giữa hai hàng là 40 – 60 centimét, với khoảng cách giữa hai hàng kép là 60 – 90 centimét.

Khoảng cách trồng dứa (thơm) Queen

Đối với giống Cayenne khoảng cách trồng: Giữa cây trên hàng 40 – 60 centimét, giữa hai hàng 60 – 80 centimét, giữa hai hàng kép là 90 – 120 centimét. Có thể trồng thật dầy và thâm canh cao trong một vụ rồi triển khai trồng vụ mới. Giải pháp này chống được bệnh héo khô đầu lá (bệnh héo khô đầu lá thường hay gặp ở vụ thứ hai trở đi).

Ở Đồng bằng sông Cửu Long trồng theo từng liếp nên thường không chia thành băng mà trồng khoảng cách cây đều nhau, khoảng 50 – 60 centimét, mật độ chỉ đạt 20.000 – 30.000 cây/ hecta.

dứa trồng trên liếp ở Đồng bằng sông Cửu Long

Ngày nay, một vài nơi đã trồng với khoảng cách dầy hơn 40 centimét x 40 centimét, mật độ khoảng 50.000 cây/ hecta.

Mật độ là một trong những nhân tố ảnh hưởng đến năng suất ruộng dứa. Phụ thuộc vào điều kiện đất đai và chăm sóc mà chọn lựa mật độ thích hợp. Mật độ thấp, hiệu suất dùng đất và ánh sáng của ruộng dứa chưa cao nên sẽ khó đạt được năng suất nhiều nhất.

Trên toàn cầu, nhiều vùng thâm canh dứa hiện đang ứng dụng mật độ trên 70.000 cây hecta, năng suất đạt 80 – 120 tấn hecta. Tuy vậy, với mật độ cao như thế này, nếu ứng dụng quy trình chăm sóc bón phân, tưới nước,…) không hợp lý sẽ cho kết quả trái lại, quả dứa nhỏ, năng suất thấp.

4/ Chuẩn bị cây con để trồng dứa (thơm)

4/1 Chọn cây dứa (thơm) giống

4/1/1 Từ vườn ươm sẵn có

– Chồi giống phải được chọn lựa đồng nhất về chủng loại, kích thước, trọng lượng cho từng lô (theo đúng tiêu chuẩn cây dứa giống).

– Giống dứa tự sản xuất phải có hồ sơ ghi lại đầy đủ những giải pháp xử lý hom giống, hóa chất dùng, thời gian, tên người xử lý và mục đích xử lý.

4/1/2 Từ cơ sở bán cây con

Trong trường hợp giống dứa không tự sản xuất, phải đi mua từ cơ sở sản bán cây giống, cần chọn cây giống đủ tiêu chuẩn trồng, cách hoàn hảo nhất là nên chọn từ cơ sở phải có hồ sơ ghi rõ tên, địa chỉ tổ chức, cá nhân và thời giang cung ứng, số lượng, chủng loại, biện pháp xử lý giống (nếu có).

Khi chọn từ cơ sở bán cây giống cần chú ý:

* Xác định lượng cây con cần mua:

Lượng cây con được xác định căn cứ vào mật độ khoảng cách khi trồng. Ví dụ: khoảng cách giữa 2 cây là 30 centimét (a), 2 hàng trên băng (b) là 40 centimét, giữa những băng (c) là 80 centimét, với kỹ thuật trồng và khoảng cách này, mật độ khoảng 55/000 cây/ hecta.

– Tính số cây cần mua: Từ số lượng cây con này tính ra số cây phải mua để trồng trên diện tích cần trồng.

Ví dụ: Diện tích cần trồng là 5/000m² thì lượng cây phải mua là: 10/000m² cần 55/000 cây, vậy 5/000m² cần 27/500 cây.

– Tính số cây để dự phòng: Thường thì cần dự phòng 10% cây con và tính như sau:

Lấy kết quả vừa tính được chia tiếp cho 10 sẽ được số cây để dự phòng 27/500:10 = 2/750) số cây dự phòng là 2/750 cây.

– Tính tổng số cây con cần chuẩn bị: Cộng số cây cần trồng và số cây để dự phòng, chúng ta có được số cây con cần chuẩn bị là: 27/500 + 2/750 = 30.250 cây.

* Chọn những nơi bán cây con

Trường hợp không tự nhân được cây con để trồng thì phải đi mua. Khi mua, chúng ta chọn những nơi bán cây con có xuất xứ rõ rệt đó là các nơi được phép nhân và kinh doanh cây con, có khu cây con tách biệt. Những cơ sở nhân giống này có chữ tín, chất lượng, gần vườn trồng, đường đi lại thuận lợi, giá thành hợp lý.

Vườn cây con phải có xuất xứ rõ rệt

* Chọn vườn cây con

Sau khi chọn lựa được nơi bán cây con có xuất xứ rõ rệt, có chữ tín, chất lượng, gần vườn trồng, đường đi lại thuận lợi, giá thành hợp lý, chúng ta cần chọn vườn cây con đúng tiêu chuẩn, phát triển đều, không có cây cao, cây thấp, cây yếu, còi cọc và bị sâu hại hình, đừng nên chọn vườn cây con không đồng đều, khó chăm sóc hình.

Cây con phát triển đều (A) và cây không đồng đều (B)

* Thống nhất mua bán cây con

– Trao đổi, ngã giá, cố định giá thành cây con với chủ vườn;

– Thống nhất số lượng và chất lượng cây con ;

– Thỏa thuận thời gian và địa điểm giao nhận cây con.

* Viết giao kèo mua cây con:

Thực ra là viết hợp đồng hay bản thỏa thuận mua bán. Tuy vậy trong hoàn cảnh mua bán thông thường như thế này, chúng ta gọi là bản giao kèo cho giản đơn.

4/2 Xử lý cây con trước khi có thể trồng,

Để phòng chống rệp sáp tạo bệnh héo khô đầu lá, tuyến trùng hại rễ, bệnh thối nõn và thối gốc, chồi con cần phải được xử lí trước khi đem đi trồng, sẽ hạn chế sự phát sinh, phát triển, hạ kinh phí quản lý rệp sáp và nấm bệnh trong trồng trọt.

4/2/1 Xác định biện pháp xử lý

– Xử lý chồi giống cho dứa đa phần ứng dụng biện pháp nhúng gốc dứa vào dung dịch thuốc hóa học cần tiến hành xử lý.

– Trong trường hợp nếu như không có thuốc hóa học có thể sủ dụng tro bếp để xử lý.

4/2/2 Chuẩn bị trước khi tiến hành xử lý

– Chồi giống: Đủ tiêu chuẩn, đủ số lượng cần trồng.

– Vật dụng: Xô/chậu.

– Thuốc cần tiến hành xử lý giống dứa:

+ Thuốc trị rệp sáp, tuyến trùng hại rễ:

Supracide 40EC

Thuốc Supracide

Hoạt chất Methidathion

Qui cách 100 mililít, 500 mililít

Độ độc Nhóm

Cơ chế ảnh hưởng: Có công dụng tiếp x c, vị độc, ngấm sâu nhanh.

Tác dụng: Thuốc chuyên trị rệp sáp ở trên các loại cây trồng, hiệu quả diệt trừ cực mạnh. Bên cạnh đó, còn trừ rầy mềm và một số loại côn trùng gây bệnh khác.

Cách sử dụng: Pha dung dịch 0,2% và nhúng gốc dứa vào trong 15 phút.

+ Thuốc trị thối nõn, thối thân:

Ridomil Gold

Thuốc Ridomil Gold

Thành phần: Metalaxyl M 40g/ kilogam, Mancozeb 640g kilogam, phụ gia và dung môi 320g/ kilogam.

Tác dụng:

Thuốc nội hấp cực mạnh, chữa thối nõn hại dứa.

Cách sử dụng: Pha với nồng độ 0,2% xử lý giống trong 15 phút.

Bên cạnh đó, có thể dùng Pyrinex, Basudin, Vomoca, Oncol,… để ngăn ngừa, diệt trừ rệp và tuyến trùng hại rễ; thuốc bệnh Benlat… để ngăn ngừa, diệt trừ thối nõn, thối thân…

4/2/3 Triển khai xử lý.

– Bước 1: Phân loại theo kích cỡ chồi và phân thành 2 nhóm: nhóm có khối lượng chồi lớn và nhóm có khối lượng chồi nhỏ hơn.

Phân loại chồi lớn và chồi nhỏ

– Bước 2: Chồi sau khi tách được bó thành từng bó 15 – 20 chồi bằng lạt mềm, được bảo quản trong hoàn cảnh giâm mát.

Xếp chồi dứa (thơm) để bó

– Bước 3: Bóc bớt những lá khô phần gốc của chồi.

Bóc lá khô ở gốc chồi

– Bước 4: Pha thuốc Supracide 40 EC nồng độ 0,2% và Ridomil Gold 60WC nồng độ 0,2%.

Pha thuốc chất xử lý

– Bước 5: Nhúng tất cả phần gốc chồi vào hỗn hợp dung dịch thuốc trên trong khoảng thời gian 10 – 15 phút, vớt ra để ráo nước rồi triển khai trồng.

Nhúng chồi vào dung dịch xử lý

Hoặc dùng dung dịch Basudin (10%) với dầu khoáng  (5%) hoặc dung dịch nước rửa chén (10%), ngâm cây con trong dung dịch trên trong vòng 10 – 15 phút và tiếp đến để chổng ngược tối thiểu từ 1 phút. Tiếp đến đem đi trồng.

Với chồi giống được nhân giống bằng cách giâm hom hoặc khử đỉnh sinh trưởng, cần cắt bỏ bớt phần rễ của chồi giống.

4/2/4 Bảo quản cây con sau khi xử lý

Chồi giống được bảo quản trong hoàn cảnh râm mát (dưới tán cây hoặc trong nhà trống), tránh đắp đống và phơi nắng vì như vậy sẽ làm chồi dễ bị thối hỏng, trồng chậm hồi sinh, dễ chết.

4/2/5 Vận chuyển cây con đến vườn trồng.

Cây con cần phải được vận chuyển an toàn đến nơi trồng, tránh dập nát.

Vận chuyển cây con đến vườn trồng