Vì sao đất đỏ Bazan lại đỏ vàng?

Vì sao đỏ Bazan màu vàng đỏ? Vì sao đất Tây Nguyên lại có màu đỏ vàng?

Với diện tích 5/6 triệu ha đất trồng trọt, đất ở Tây Nguyên đa số là đất bazan đỏ, với độ dốc (8-25 độ). Do sự phong hóa của đá bazan, đất có dưỡng chất kaolinit hoạt tính, Fe/Al oxide và những hợp chất nên đất bazan có màu đỏ hoặc màu đỏ vàng là chính.

Đất banza có màu đỏ vì chứa những hợp chất sắt (Fe) và nhôm (Al) oxit

Với cách tính năng như: độ xốp cao, cấu trúc tốt nên độ thấm nước tốt, lắng đọng sét, ít kết hợp (kết von), đất bazan nghèo Bazo do bị rửa sạch CaO, MgO, SiO2, S do đó đất đỏ baza là đất chua hoặc cực kỳ chua (pH: 3/9 – 5/2).

Độ màu mỡ của đất Bazan

Trong những khu vực đất xấu, bao gồm cả các loại đất cực kỳ chua (độ pH thấp) ở Tây Nguyên, mức canxi, manhe và những dưỡng chất khác ở mức độ nghèo chiếm tỷ lệ lớn. Đất thường có độ No Bazơ nhỏ hơn 40%, hàm lượng canxi trao đổi thường nhỏ hơn 2 mg đương lượng/100 gr đất. Các loại đất này thường là đất phù sa, đất màu đỏ trên bazan, đất màu xám bạc…

Đất Bazan thường thiếu những dưỡng chất Canxi và Magie

Đây chính là vùng trồng trọt những cây trồng quan trọng như cao su, cà phê, hạt tiêu, hạt điều, chè… các giống cây ngắn ngày như gạo, ngô, đậu phộng (lạc) và các giống rau khác. Về lâu dài, đa số đất đai đã cạn kiệt do dùng phân bón không cân bằng, và tình hình ngộ độc đất ngập nước như nhiễm độc lưu huỳnh (S) ngày càng trở thành rất nghiêm trọng, dẫn tới sự mất cân bằng về dinh dưỡng rất nghiêm trọng.

Vậy nên, ở trên đất canh tác ở Tây Nguyên, để bón phân rất hiệu quả, cần căn cứ vào độ phì nhiêu (màu mỡ) của đất, trong đó những đặc điểm vật lý và hóa học của đất có mối tương quan chặt chẽ đến hướng dẫn sử dụng phân bón với mỗi loại đất.

Đối với cây trồng khác nhau, ở trên những khu vực đất tốt, việc cung ứng dưỡng chất cho cây trồng (bón phân) cũng ít quan trọng hơn và thường chỉ cần dùng phân bón đa số là phân NPK. Ở trên một số loại đất này, nông dân thường “bóc lột” dinh dưỡng tự nhiên của đất bằng phương pháp không bón phân hoặc chỉ bón thêm một ít phân urê.

Trái lại, đối với một số loại đất có độ màu mỡ trung bình, nhất là ở đất xấu, việc bón phân cực kì quan trọng. Phân bón cho nhiều loại đất này, ngoài những việc dùng đầy đủ phân bón NPK, cũng phải lưu ý hơn đến những dưỡng chất thứ cấp hoặc được gọi là những nhân tố thứ yếu là những nhân tố trung bình và vi như canxi, magiê, lưu huỳnh, silic.

Trên những khu vực đất xấu, nhất là đất màu xám phai màu, cực kỳ cần một số loại phân bón chứa sắt, đồng, molybden và boron.