Ruồi đục lòn, sâu vẽ bùa

Họ: Agromyzyiidae

Bộ: Diptera

Đối tượng cây trồng bị hại: dưa leo, dưa gang, cà chua, ớt, đậu tương, đậu trắng, khoai tây…

Đặc tính hình thức biểu hiện ra bên ngoài ruồi đục lòn (sâu vẽ bùa) hại rau màu:

(A) Ruồi trưởng thành; (B) Nhộng của ruồi đục lá; (C) Lá bị ruồi đục

Ruồi đục lòn (Liriomyza trifolii) đẻ trứng trên lá

Thành trùng cực kỳ nhỏ dài từ 1,3-1,5  milimét, màu đen bóng, nhưng một phần cơ thể gồm cả phiến mai trên ngực có màu vàng. Mắt kép có màu đen bóng, cánh trước có chiều dài 1,4  milimét, rộng 0,6  milimét. Cánh sau thoái hóa còn cực kỳ nhỏ màu vàng nhạt. Bụng và chân có rất nhiều lông, chân màu vàng, đốt chày và đốt bàn màu đen, bàn chân 5 đốt, đốt cuối có 2 móng cong màu đen.

Ruồi (thành trùng) có tuổi đời trung bình 25-30 ngày.

Trứng cực kỳ nhỏ có màu trắng hồng, tròn, đường kính khoảng 0,2  milimét. Ấu trùng có chiều dài khoảng 2  milimét, màu vàng nhạt khi vừa mới nở tiếp đến chuyển sang màu vàng đậm. Cơ thể có 10 đốt, miệng dạng mốc câu màu đen, thời gian phát triển của ấu trùng từ 3-4 ngày. Nhộng có chiều dài 1,5 mm rộng 0,7  milimét, thời gian phát triển của nhộng 6-8 ngày.

Nhộng màu nâu vàng, dính trên lá chỗ cuối đường đục hoặc rơi xuống mặt đất.

Đặc tính gây bệnh của ruồi đục lòn (sâu vẽ bùa) hại rau màu:

Trứng ruồi đục lòn (Liriomyza trifolii) phát triển thành dòi (sâu) vẽ bùa trên lá

Thành trùng hoạt động vào 7-9 giờ sáng và 4-5 giờ chiều, thành trùng cái sử dụng bộ phận đẻ trứng rạch nhiều lỗ, những lỗ đục thường tìm thấy ở chóp lá hay dọc theo bìa lá, trứng nở ra dòi đục lòn giữa biểu bì lá thành các đường hầm ngoằn ngoèo, ban đầu đường đục nhỏ, càng lúc càng lớn dần cùng với sự phát triển của ấu trùng, làm khô lá và hạ diện tích quang hợp của lá. Sâu thường gây thành dịch hại vào thời kỳ đầu mùa khô, thường từ thời kỳ cây có lá bánh tẻ trở đi. Khi trưởng thành dòi đục thủng biểu bì chui ra ngoài và làm nhộng phía trên mặt lá hay trên những bộ phận khác của cây (dính trên lá chỗ cuối đường đục) hoặc buông mình xuống đất làm nhộng.

Giải pháp ngăn ngừa, diệt trừ ruồi đục lòn (sâu vẽ bùa) hại rau màu:

–  Vệ sinh ruộng đồng, hủy triệt để tàn tích cây trồng

–  Sử dụng bẫy dính màu vàng để diệt trừ ruồi.

–  Luân canh cây trồng khác họ như lúa nước, bắp…

+ Sử dụng thuốc gốc lân hoặc gốc cúc phối hợp với dầu khoáng: ANITOX 50SC,CARMETHRIN 10EC,25EC, FENTOX 25EC.Một số loại thuốc khác: CAREMAN 40EC  , DELTOX 2,5EC, CANON 100SL, thuốc gốc điều hòa sinh trưởng như Cyromazine và một số loại dầu khoáng

+ Ruồi đục lá có tuổi đời ngắn, mặt khác chúng lại sinh sản cực kỳ nhiều nên chúng cực kỳ nhanh quen thuốc. Do đó, bạn nên liên tục thay đổi lọai thuốc để hạ bớt sức ép gây quen thuốc cho chúng.

+ Có thể sủ dụng luân phiên những thuốc Trigard 100SL với hỗn hợp hoạt chất Chlorantraniliprole + Abamectin…