Nhệt dẹt đỏ

Có 55 loài thuộc nhóm Brevipalpus (Oomen 1982) gây bệnh ở trên các loại cây trồng như chè, cam chanh, bông… Dưới đây chính là đặc tính cơ bản của loài gây bệnh đa phần trên chè, B. phoenicis.

Phân bổ của nhện dẹt đỏ

Phân bổ rộng trên toàn cầu từ Hà Lan (phát hiện trên cây cau Phoenicis năm 1939) đến Achentina. Gây bệnh tương đối phổ biến cây trồng tại những khu vực nhiệt đới nóng ẩm.

Cây ký chủ của nhện dẹt đỏ

Ký sinh trên 63 chi thực vật, đa phần thấy trên chè, cà phê, đu đủ, cam chanh.

Dấu hiệu gây bệnh của nhện dẹt đỏ

Nhện non và nhện trưởng thành sống đa phần ở gân chính của mặt dưới lá và cuống lá. Những vết châm nhiều tạo ra những mảng thâm đen kèm theo những vết nứt ngang nhỏ. Bị hại  nặng búi chè xơ xác, tán lá mỏng, lá chè già và lá chè bánh tẻ bị rụng, cây bị kiệt không phát lộc nhất là trong các tháng khô hạn.

Trên những cây trồng khác như cam chanh, nhện đỏ tươi có thể lây bệnh virus tạo ra những khôi u sần sùi, ở trên cây cà phê chúng lây bệnh virus đốm vòng, ở trên cây chanh dây (chanh leo) khiến cho trái lốm đốm vì vết chích của chúng, khiến cho lá rụng.

Khóm chè bị hại, lá thưa (Oomen, 1982)

Đặc tính hình thức biểu hiện ra bên ngoài của nhện dẹt đỏ

Kích cỡ nhỏ (0,28 mm × 0,16 mm), không quan sát thấy bằng mắt thường, cơ thể dẹt, có màu đỏ tươi, có một vài đốm đen trên lưng nên còn được gọi là nhện “dẹt đỏ đen”. Điểm nhất là kết cấu và độ dài của lông propodosomal trên lưng.

Loài Brevipalpus phoenicis (theo Oomen-Kalsbeek, 1982)

Nhện dẹt đỏ Brevipalpus phoenicis

Qui luật phát sinh phát triển của nhện dẹt đỏ

Sinh sản đơn tính. Có giao phối nhưng không đạt được hiệu quả. Trứng được đẻ đơn lẻ. Theo Oomen (1982), ở trên cây chè, tại nhiệt độ 19,1-23,40C thời gian trứng dài 14,4 ngày, nhện non 5,4 ngày, nhện non tuổi 2 6,3 ngày, nhện non tuổi 3 7,4 ngày, tuổi đời là 33,5 ngày. Tỷ lệ tăng tự nhiên thấp r = 0,062, hệ số nhân trong 1 thế hệ tương đối cao R = 28,7/

Mỗi năm nhện dẹt đỏ phát triển mạnh vào những tháng nắng nóng, ít mưa (môi trường khô hạn). Ở những nông trường chè Cửu Long (Hà Tây), Sông Cầu (Thái Nguyên) hiện tượng rụng lá chè thường xảy ra vào những tháng 5-6 của các năm ít mưa. Ở trên ruộng chè nhện dẹt đỏ có tập đoàn thiên địch phong phú gồm 12 loài (Oomen, 1982).

Giải pháp phòng ngừa nhện dẹt đỏ

+ Giải pháp trồng trọt: bón phân hài hòa, chọn cây giống tốt, chịu đựng với sâu hại vệ sinh ruộng đồng, hạn chế bón phân chuồng chưa hoai mục, rắc vôi hài hòa đầy đủ.

+ Giải pháp hoá học: có thể dùng luân phiên một số loại thuốc hoá học sau: SauAba 3/6EC, Newgreen 2/0EC, Tiper 10EC, Tipho-Siêu 400EC,…

Đối với cây chè: Dùng IPM trên chè. Chú trọng tới việc tủ gốc dưỡng ẩm để cây chè phát triển mạnh sẽ hạn chế tác hại của nhện hại. Bên cạnh đó giải pháp đốn đau và tưới phun ở các nơi có điều kiện có công dụng tốt. Dùng thuốc trừ sâu lựa chọn để ngăn ngừa tác động đối với nhóm thiên địch.

Xịt thuốc ngăn ngừa, diệt trừ giống như đối với nhện đỏ hại chè