Chọn lựa đất trồng cây bông vải

Trên thực tế sản xuất, chúng ta có thể trồng Bông vải trên đất quen và đất lạ. Đất quen là đất đã từng trồng Bông vải, còn đất lạ là đất chưa trồng Bông vải trước đó.

Nếu trong trường hợp đất quen thì chúng ta cần xem xét mức độ phát triển và năng suất của cây Bông vải những vụ trước đó. Nếu cây bông phát triển tốt đạt năng suất cao thì đất đó trồng Bông vải được.

Trong trường hợp những vụ trước đó trồng Bông vải nhưng cây phát triển kém năng suất không được cao thì xem xét nhân tố hạn chế năng suất có phải là do đất hay những nguyên do khác. Trường hợp do sâu hại, cỏ dại, thiếu hụt nước thì cần giải quyết những nguyên do này để trồng Bông vải, còn vì nguyên do đất không thích hợp phải cải tạo đất trước rồi mới trồng nếu như không cải tạo được thì hạn chế trồng Bông vải nữa.

Trên đất chưa từng trồng Bông vải, khi xem xét cần để ý những nội dung sau đây:

1/ Để ý thực vật

Trong trường hợp đất hoang hóa chưa qua canh tác muốn trồng Bông vải thì cần phải triển khai chọn đất. Khâu giai đoạn đầu trong công việc chọn đất là để ý thực vật. Để bước công điều này đạt được hiệu quả thì phải tiến hành xử lý vào mùa mưa. Khi để ý cần phải để ý toàn diện tất cả khu đất để có kết quả sát thực.

Để ý thực vật là xem mức độ sinh trưởng của các giống cây hoang dại sống ở khu vực này nhất là cây bụi cây hòa thảo. Trường hợp các giống cây này phát triển tốt thì đất tốt và ngược lại các giống cây này phát triển xấu thì đất nghèo dinh dưỡng.

Khi để ý cần lưu ý đến các giống cây chỉ thị đất như sim, mua, cỏ năn, cỏ lác, cỏ tranh …mọc nhiều thì đất bị chua không thích hợp cho trồng bông. Nếu muốn trồng Bông vải thì phải cải tạo độ chua của đất.

2/ Để ý địa hình

Trong để ý địa hình để trồng Bông vải thì việc đặc biệt là xem xét khu đất đó thuộc dạng địa hình nào trong 3 dạng địa hình sau: đất bằng phẳng, đất dốc và đất trũng thấp. Trong trường hợp đất bằng phẳng thoát nước tốt trồng bông phù hợp nhất, đất đồi dốc thì có điểm mạnh là thoát nước tốt nên cũng thể trồng Bông vải nhưng đất này thường nghèo dinh dưỡng do dễ bị xói mòn rửa trôi. Một vài vùng tại khu vực Tây Nguyên trồng Bông vải trên đất đồi đen sỏi đá và đất xám phai màu thì đất đồi đen đạt năng suất cao và ổn định hơn.

Đất trũng thấp khó trồng được Bông vải, vì khả năng thoát nước kém, Bông vải khó nẩy mầm, dễ bị chết trong thời kỳ cây giống và ra nụ năng suất thấp.

Trường hợp này phải làm mương thoát nước và yêu cầu đầu tư lớn.

3/ Để ý nhận xét nguồn nước

Bông vải là loại cây trồng cực kỳ cần nước. Nếu tiến hành trồng trong thời điểm mùa khô thì nguồn nước tưới bổ sung là vấn đề quan trọng. Một vài nghiên cứu chỉ ra rằng trồng Bông vải vào mùa khô nóng ở khu vực có tưới thường đạt năng suất cao và ổn định hơn trồng bông vào mùa mưa. Do đó, trồng Bông vải gần khu vực sông, suối hoặc khu vực có mực nước ngầm cạn để tưới là thuận lợi nhất.

4/ Để ý màu sắc đất

Màu sắc đất là đặc thù của đất. Đất tốt hay xấu biểu thị qua màu sắc đất. Đất có 3 màu chủ đạo là màu đen, màu đỏ và màu trắng. Sự phối hợp của 3 màu này cho ra những màu trung gian. Mức độ phối hợp khác nhau cho ra những màu khác nhau và cho ra loại đất khác nhau. Nhóm màu sắc đen, nâu, tím, đỏ thường là đất tốt giàu chất dinh dưỡng. Nhóm màu sắc vàng, xám, bạc, trắng thường là đất nghèo dinh dưỡng.

Đối với đất trồng bông ta chỉ cần để ý ở tầng đất từ 0-20 centimét bằng phương pháp chọn các điểm đại diện cho khu đất (là các điểm phản ánh được tính chất đất của khu vực) cuốc sâu 20 centimét và để ý màu sắc của đất cuốc lên.

Đất đen: đây chính là đất trồng bông thích hợp nhất. Đất đen thường có độ chua pHKCl > 5 và hàm lượng những nguyên tố dinh dưỡng phù hợp cho sinh trưởng của cây Bông vải. Cây Bông vải trồng trên loại đất này thường đạt năng suất cao và ổn định.

Đất đỏ: loại đất này đa phần là đất chua, cây Bông vải trồng trên loại đất này thường có tình trạng chết cây giống sau khi mọc hoặc cây phát triển còi cọc, cho năng suất không được cao. Do đó cần phải tìm hiểu về lý hóa tính trước khi quyết định trồng Bông vải.

Đất xám phai màu: loại đất này nghèo dinh dưỡng, cây Bông vải thường cho năng suất thấp và hiệu quả kinh tế kém. Do đó, cần đầu tư phù hợp về phân bón và chọn mật độ để trồng thích hợp để gia nâng cao năng suất Bông vải.

Đất phù sa: Đây chính là đất có rất nhiều ở khu vực duyên hải Trung bộ. Đất phù hợp cho sự phát triển và phát triển của cây Bông vải trong vụ Đông Xuân và vụ khô có tưới.

5/ So sánh, chọn lựa đất trồng Bông vải

Sau khi để ý những nội dung trên của một khu vực đất, người để ý phải ghi chép cẩn trọng những miêu tả và những kết luận sơ bộ về từng nội dung để ý.

Căn cứ vào những nội dung để ý và kết luận sơ bộ, chúng ta so sánh mức độ thích hợp của từng nội dung với đòi hỏi về đất của cây Bông vải. Nếu mức độ thích hợp cao thì trồng được Bông vải. Nếu mức độ thích hợp thấp thì không nên trồng được Bông vải.

Ở Việt Nam khâu chọn đất trồng Bông vải là cực kì quan trọng. Vì cây Bông vải ưa đất trung tính – hơi kiềm, mà đất của ta đa phần lại là đất chua nên nếu chọn đất không tốt cực kỳ dễ thất bại. Hóa tính đất là chỉ tiêu quan trọng nhất trong cách chọn đất cho cây Bông vải. Theo tác giả Lê Xuân Đính và CTV (1991) đất trồng Bông vải có pHKCl ít nhất phải trên 4,5/ Bên cạnh đó đất tròng Bông vải cần phải thoáng khí, có khả năng thoát nước tốt.