Kỹ thuật để cây giống và nhân giống cây hoa cúc

Kỹ thuật để cây giống và nhân giống cây hoa cúc

Đối với hoa cúc dùng biện pháp nhân giống vô tính là chính, còn biện pháp nhân giống hữu tính không thuận lợi do thu hoạch hạt cúc khó khăn, hầu hết cúc lại không có hạt, một số loại cúc mọc từ hạt thông thường chỉ sống 1 năm, nên cách này chỉ ứng dụng để lai tạo giống mới.

Việc nhân giống vô tính ở hoa cúc bao gồm những kỹ thuật như giâm ngọn, tỉa chồi con ở gốc cây mẹ, nuôi cấy invitro. Biện pháp này có thuận lợi là loại cây giống giữ được tính chất di truyền của cây mẹ, ra bông nhanh, nhưng có điểm yếu là giỗng dễ bị thoái hoá, nhất là trong môi trường nóng ẩm, chăm sóc không phục vụ đầy đủ đòi hỏi của cây.

1/ Cách nhân giống bằng cách tỉa chồi

– Cúc là cây sống lưu niên, nếu tiến hành trồng cúc tại chỗ từ năm này năm sau khác cây vẫn phát triển sinh trưởng bình thường, nhưng cành sẽ yếu và hoa nhỏ dần. Cúc có đặc tính là chung quanh gốc thường phát sinh các chổi non mà ta có thể tỉa hoặc bứng lên đem trồng. Trong dân gian các chỗ ngày thường hay được gọi là mầm giá.

– Bình thường sau mỗi vụ thu hoạch, khi hoa tàn thì những mầm giá đã phát sinh cực kỳ nhiều. Ta chọn và tỉa các mầm khoẻ, mập, có rễ đem trồng sang vườm ươm. Sau khoảng 10 – 15 ngày ta bấm ngọn để ra nhiều cành nhánh khác, khoảng 3 – 4 tuần sau tuỳ vào sức sinh trưởng của cây mà tiến hành xử lý bấm ngọn tiếp ở những cành nhánh đó để ra thêm các mầm non mới, tiếp đến ta cắt cành đem giâm để trồng cho vụ tới.

Nhân giống hoa cúc bằng phương pháp tỉa chồi

– Cây do tỉa chồi mọc khoẻ, bảo đảm tính chất của cây mẹ, cho hoa tốt, nhưng thời gian ra bông tương đối lâu dài hơn so sánh với cây giâm cành và có điểm yếu giai đoạn nở hoa không đều. Muốn có rất nhiều chồi non tốt cần vun gốc và chăm bón cây mẹ đầy đủ, mầm giá phát sinh chung quanh gốc cây mẹ nhiều ay ít còn tuỳ thuộc vào giống, trong điều kiện chăm sóc đất tốt hay xấu. Các giống cúc mới như CN 93, CN 97, vàng Đài Loan, tím sen … thường đẻ nhiều mầm giá nhất.

– Trên thực tế sản xuất có thể tăng số lượng cây mà vẫn bảo đảm chất lượng bằng phương pháp sau khi đem trồng ở vườn sản xuất từ các cây cúc này sẽ có rất nhiều mầm chồi phát sinh chung quanh gốc, ta bứng các mầm này đem trồng ăn hoa luôn. Kết quả cho biết, chiều cao thân, đường kính hoa cũng như thời gian sinh trưởng không sai khác nhiều so sánh với cây mẹ.

2/ Cách nhân giống bằng cách giâm cành (giâm ngọn)

2/1 Cách chọn cành giống tốt

– Cành giống tốt đóng một vai trò quanh trọng trong việc sản xuất hoa cúc vụ tới, nên vấn đề chăm sóc giữ gìn các cây cúc để cây giống là cực kỳ cân thiết. Trong suốt quá trình lớn lên phát triểnta phải luôn theo dõi phát hiện các cây khoẻ không bị sâu hại, có chất lượng hoa tốt và đảm boả được các đặc thù hình thức biểu hiện ra bên ngoài của giống, thì buộc thẻ riêng để giữ giống. Có thể để các giốc cây này tại vườn sản xuất hay đưa tới vừn sản xuất giống. Sau khi tiến hành cắt hoa hay hoa đã tàn, ta cắt thân chỉ để chừa lại khoảng 10 – 15 centimét kể từ gốc, từ đấy cành nhánh sẽ phát sinh nhiều. Thông thường thời gian bấm ngọn và cắt ngọn giâm được triển khai giống như kỹ thuật nhân giống bằng cách tỉa chồi ở phía trên.

– Các biện pháp cây con trên đây thường chỉ ứng dụng đối với các hộ trồng hoa trên một diện tích nhỏ. Còn khi trồng trên diện tích lớn sẽ gặp nhiều khó khăn.

2/2 Quy trình để sản xuất cành giâm cúc

Cành giâm đạt chuẩn

– Sau khi chọn lựa được các mầm khoẻ, đã ra rễ tốt từ các gốc cây mẹ có đủ tiêu chuẩn để cây giống hoặc cây con được nhân bằng cách in vitro, ta triển khai trồng ở vườn ươm.

– Mật độ để trồng vườm ươm là 400.000 cây/ hecta, với khoảng cách trồng là 15 x 15 centimét. Lên luống cao và thoát nước.

– Sau trồng khoảng 10 – 12 ngày, tiến hành xử lý bấm ngọn lầ 1 và sau 20 ngày nữa ta bấm ngọn lần 2/ Ngay lúc này cần chú ý điều khiển giữa lần bấm ngọn lần thứ nhất và thứ hai vì sau mấy ngày bấm ngọn lần 1 sẽ có rất nhiều nhánh xuất hiện.

– Khi chúng dài từ 12 – 15 centimét, ta chỉ lấy 3 nhánh phát triển tối ưu nhất, số còn lại loại bỏ hết.

– Sau 25 ngày kể từ thời điểm bấm ngọn lần thứ 2, ta tiến hành xử lý cắt cành lần 1/ Như vậy mỗi cây mẹ sẽ cắt được 3 – 4 cành. Tiếp đến tiếp tục cắt lần 2, lần 3, mỗi lần cách nhau khoảng 25 ngày. Với kỹ thuật như vậy trong 1 vụ (thời gian khoảng 4 tháng) trê 1 ha có thể thu được 4/000.000 cành giâm có đạt chất lượng tốt. Lượng cành giống này để trồng cho 10 ha trong vườn sản xuất.

– Sau 3 – 4 lần cắt như vây, cây mẹ già ta có thể thay thế hoặc chăm sóc cải tạo để làm trẻ hoá vườn cây mẹ.

Cách nhân giống bằng cách giâm cành được minh hoạ qua sơ đồ sau:

2/3 Cách bón phân cho vườn ươm cúc

– Phân chồng hoai mục: 30 – 40 tấn và bổ sung N,P,K nguyên chất như sau:

	Đạm (N)	Lân (P)	Kali (K)
Tổng số	140 – 160	120 – 140	100 – 120
Bón lót	20 – 30	90 – 100	60 – 70
Bón thúc	120 – 130	30 – 40	40 – 50

Việc bón phân thúc được hia làm 3 lần, mỗi lần cách nhau khoảng 20 ngày.

2/4 Chọn ngày cắt cành giâm

– Việt cắt cành nên tiến hành xử lý vào buổi sáng của các ngày nắng đẹp thường xuyên. Đừng nên cắt cành vào buổi trưa hoặc trong những ngày có mây mù hoặc sau các cơn mưa vì sẽ gây mất sức sống của cành cắt.

– Ngày cắt thường hay được quyết định bởi điều kiện khí hậu hơn là thời gian biểu quy định. Trước khi cắt nên xịt thuốc để ngăn ngừa, diệt trừ nấm rệp.

2/5 Cách xử lý cành giâm sau khi tiến hành cắt

Cành giâm cây hoa cúc xử lý sau khi tiến hành cắt

– Sau khi cắt cần triển khai giâm ngay trong ngay. Nhưng nếu phải vận chuyển cành giâm đến những khu vực xa khác để trồng thì hãy phân chúng ra từng cỡ, cành lớn hay mềm là cành tối ưu nhất.

– Tiếp đến trải ra cho khô, đặt ở nơi giâm mát và thông gió tốt, thường để qua buổi trưa cho đến lúc cây mềm và dẻo (không còn tươi nữa).

– Tiếp đến đặt chúng vào một cái hộp chứ khoảng 1000 cành và trên nắp hộp được dán kín bằng băng dính nilon.

– Cần tiến hành xử lý lạnh để hạn chết bớt hô hấp bằng phương pháp đặt chúng trong tủ lạnh ở nhiệt độ 2 – 4^oC khoảng từ 7 – 10 ngày hoặc lâu dài hơn, nhưng cũng không được lâu quá 20 ngày.

– Để giúp tránh các tổn thất do trồng những vụ liên tục, sau mỗi vụ hoặc hằng năm nên tẩy uế đất 1 lần bằng D – D (Nematocide hoặc Clopicrin) để ngăn ngừa, diệt trừ tuyến trùng, chống một số dạng bệnh nấm, vi khuẩn và nhất thiết phải làm trẻ hoá vườn cây mẹ 1 năm.1 lần.