Chia sẻ cách gieo mạ ném (mạ khay cấy đứng)

I. Hạt giống lúa gieo mạ ném

1/ Đòi hỏi hạt giống gieo mạ ném

– Hạt giống phải khô, sạch, chắc mẩy, thuần, đúng giống, đồng nhất về kích thước, không bị lẫn các hạt giống khác, không bị lẫn hạt cỏ và tạp chất, không có hạt lem, lép và không bị dị dạng.

– Hạt giống không bị côn trùng phá hại (sâu mọt), không đem mầm bệnh nguy hiểm.

– Tỷ lệ nảy mầm cao, đạt 85% trở lên.

– Khối lượng:

+ Lúa lai: 1 kilogam hạt/sào Miền bắc

+ Lúa thuần: vụ xuân (2-2,5 kilogam hạt/sào Miền bắc ), vụ mùa (1,5-2 kilogam hạt/sào Miền bắc )

Mống mạ khay cấy đứng (mạ ném)

2/ Xử lý hạt giống

• Phơi lại hạt giống

 Hạt giống cần phơi lại 6-8 giờ trong nắng nhẹ (không phơi trực tiếp trên sân gạch hay sân xi măng). Phơi lại có công dụng khiến cho hạt hút nước nhanh, đẩy nhanh hoạt động của hệ thống men, nâng cao khả năng nảy mầm.

• Thử độ nảy mầm

Để chắc chắn, bà con cần đem 1 nắm thóc mang đi ngâm ủ bình thường (ngâm 2 ngày, ủ 1 đêm) xem khả năng nảy mầm của hạt thóc. Nếu độ nảy mầm đạt > 80% thì bà con mới đem đi ngâm ủ đại trà.

• Loại bỏ hạt lép, lửng

– Bằng quạt gió, sàng sảy

– Bằng nước lạnh: Ngâm thóc giống trong xô nước, vớt loại bỏ tất cả hạt nổi, lửng và lưu lại tất cả hạt chìm

– Bằng dung dịch muối 15% (1,5 kilogam muối hòa trong 10l nước)

+ Bà con tiến hành xử lý pha dung dịch muối 15%. Lượng dung dịch muối gấp 2-3 lần lượng thóc.

+ Đổ dần dần hạt giống vào dung dịch muối pha sẵn (5-6 kilogam thóc/1 mẻ). Tiếp đến, vớt loại bỏ tất cả hạt lép lửng đem rửa lại với nước sạch 2-3 lần. Bà con đừng nên ngâm quá lâu sẽ gây ảnh hưởng nhiều đến khả năng nảy mầm của hạt giống.

• Xử lý ngủ nghỉ (với hạt giống mới thu hoạch)

Hạt thóc sau khi tiến hành thu hoạch sẽ có thời gian ngủ nghỉ mới có thể nảy mầm. Thông thường thời gian ngủ nghỉ tùy mỗi loại thóc (15 ngày – 1 tháng). Nếu bà con mang đi ngâm ủ ngay thì hiệu quả nảy mầm thấp, năng suất thu hoạch kém. Vậy nên để đánh thức sự ngủ nghỉ của hạt giống, bà con cần tiến hành xử lý hạt giống trước khi đem đi ngâm ủ.

Có 2 cách sau:

* Cách 1: Xử lý bằng axit HNO3 0,2% (100 mililít – 300 mililít cho 100l nước)

+ Bà con đổ nước sạch vào thùng (nhựa, sành sứ). Lượng nước tương tự với lượng hạt giống

+ Tiếp đến đổ dần dần axit vào nước, khuấy đều. Bà con không được làm ngược lại (đổ nước vào axit) sẽ gây nguy hiểm

+ Đổ thóc giống vào ngâm 24h tiếp đến vớt thóc giống ra, rửa sạch lại với nước 2-3 lần cho sạch axit

Lưu ý:

+ Khi ngâm thóc với axit, bà con không được sử dụng vật dụng kim loại khi thực thi

+ Không nên để axit dính vào người, quần áo

+ Sử dụng găng tay và quần áo bảo hộ khi làm

+ Rửa sạch hạt giống sau khi ngâm với axit để giúp tránh gây thương tổn tới mầm phía bên trong

* Cách 2: Xử lý bằng lân Supe 5% (0,5 kilogam supe lân hòa trong 10l nước)

+ Bà con hòa tan lân vào nước sao cho lượng nước tương tự với lượng thóc giống.

+ Đổ thóc vào ngâm 24h tiếp đến vớt ra và rửa sạch lại với nước

• Xử lý loại bỏ mầm bệnh

Bà con có thể dùng một trong những biện pháp sau:

* Cách 1: Xử lý với nước nóng 54^oC (3 sôi, 2 lạnh)

Ngâm thóc giống vào nước đã pha sẵn trong xô, chậu sao cho nước ngập gấp 2, 3 lần thóc (1 kilogam thóc ngâm với 3l nước) trong 10 – 15 phút. Tiếp đến, bà con vớt ra để ráo nước.

* Cách 2: Xử lý bằng nước vôi 1%

Hòa tan 1 kilogam vôi sống vào 100 lít nước, ngâm 1-2 ngày ở vụ mùa, 3-4 ngày ở vụ xuân, đãi sạch rồi ủ thúc mầm.
Cách 3: Xử lý bằng hoá chất Formalin 2%

 Dung dịch 2% xịt vào hạt giống (5 lít dung dịch cho 50 kilogam hạt giống), ủ kín 3 giờ, đãi sạch rồi thúc mầm.

3/ Ngâm ủ hạt giống lúa gieo mạ ném

• Ngâm hạt giống lúa

Thời gian ngâm dựa vào nhiều nhân tố: điều kiện khí hậu, đặc tính vỏ trấu dầy hay mỏng mà bà con ngâm cho thích hợp. Ngâm cho đến khi nhìn thấy hạt thóc “no nước”: mọng, mép hơi sưng, vỏ trấu trong suốt có thể quan sát thấy phôi hạt phía bên trong vỏ.

Trong suốt quá trình ngâm phải thay nước chua, không nên để hiện trạng nước chua quá làm thối hạt giống

– Ngày đầu thay nước 1 lần/ngày

– Ngày tiếp theo thay 2 lần/ngày

– Nếu nhiệt độ dưới 15^oC thì bà con đừng nên ngâm vì khí hậu lạnh, thời gian ngâm cực kỳ lâu, nước dễ bị chua.

Sau khi hạt giống đã “no nước”, bà con mau chóng vớt ra, để ráo nước để chuẩn bị ủ.

• Ủ thúc mầm lúa

* Nguyên vật liệu:

– Bao đay, túi vải cốt tông, vải bông, giành mây, thúng…

– Rơm rạ, tro bếp…

Lưu ý: Bà con đừng nên sử dụng túi nilon, bao xác rắn… hạt thóc không trao đổi không khí với môi trường ngoài được

* Kỹ thuật ủ

– Thóc sau khi đã ngâm, Bà con cho vào nguyên vật liệu ủ. Nếu mùa hè, bà con để nơi thoáng mát; muà đông, bà con để nơi nhiệt độ ấm. Nhiệt độ phù hợp để ủ là 25-30^oC.

– Bà con nên kiểm tra liên tục:

+ Nếu nhận thấy khô thì cần thiết bổ sung thêm nước

+ Có mùi chua thì bà con mang đi đãi sạch chua rồi ủ tiếp

– Nếu gặp điều kiện thích hợp, sau 1 đêm ủ hạt thóc đã “nứt gai dứa”

II. Làm đất gieo mạ ném

– Đất cày ngả sớm, bừa 4-6 lần, nhuyễn và sạch cỏ.

– Nếu đất chua có thể rắc vôi 15-20 kilogam /sào Miền bắc, bón lót 3- 4 tạ phân chuồng, 7-10 kilogam supe lân, 2 kilogam urê và 3 kilogam kali/sào.

– Lên luống rộng 1,2 – 1,4 m, có rãnh thoát nước, mặt luống phẳng ở vụ đông xuân, mặt luống hơi vồng ở vụ mùa để dễ thoát nước.

III. Gieo mạ ném

1/ Chuẩn bị gieo mạ ném

– Khay mạ

Khay mạ của công ty cổ phần trên đầu tư Tuấn Tú

– Nilon trong có tính bền dẻo

– Nguyên vật liệu làm khung: tre, nứa, sắt…

– Chổi tre/bẹ chuối tươi

– Vật dụng chưá đựng: xô, thùng nhựa, vại sứ

– Mộng mạ: “nứt gai dứa”

2/ Cách gieo mạ vào khay

• Bước 1: Đặt khay

Trước khi đặt khay, bà con cần tạo luống (rộng 1,5-2 m) để thuận lợi cho việc thực thi gieo mạ cũng như che chắn.

– Ruộng đất ướt: Bà con đặt khay lên luống sao cho những mép khay sát lại nhau. Tiếp đến, ta dìm khay xuống luống mạ để bùn loãng chảy vào đầy lỗ.

– Nền đất cứng:

+ Rải 1 lớp bùn loãng, cán mỏng bùn (1-2 centimét ) lên mặt luống

+ Đặt khay lên lớp bùn loãng này sao cho những mép khay sát lại nhau

+ Đổ bùn loãng vào đầy những lỗ. Tiếp đến sử dụng chổi tre hay bẹ chuối gạt phía trên mặt để bùn xuống hết lỗ

Bà con cần lựa cho lượng bùn phía dưới miệng hốc, đừng nên cho đầy hốc khiến cho rễ mạ sẽ ăn lan từ hốc này sang hốc kia. Như vậy, khi ném mạ sẽ cực khó khăn.

• Bước 2: Rắc mộng mạ

Ruộng để ném mạ, bà con cần cày bữa kĩ bón một số loại phân bón, trang phẳng, lượng nước trong ruộng chỉ để dưới 3 centimét để mạ dễ ngồi.

(Dùng phân chuồng hoai mục, một số loại phân bón lót hoặc phân bón chuyên sử dụng để cho cây mạ để trộn đều vào trong đất làm mạ khay cấy đứng, mạ ném giúp mạ phát triển nhanh, khỏe, đanh cây, cứng cây, chống rét, nhanh khôi phục và chống vàng lá sau khi cấy).

– Cách ném:

+ 1 tay cầm khay mạ, 1 tay túm lấy thân mạ rồi kéo rời mạ khỏi tay và ném xuống mặt ruộng. Với cách ném này, mỗi gốc cách nhau 20 centimét, đừng nên quá dầy cũng đừng nên quá thưa.

Kỹ thuật ném mạ (mạ khay cấy đứng)

+ Khi ném, cứ khoảng 2m bà con để thừa ra một khoảng 30 centimét để tạo đường đi tiện cho việc chăm sóc lúa.

Cách làm mạ khay cấy đứng (mạ ném)

Bà con rắc đều tay mộng mạ lên khay sao cho mỗi hốc 3-4 mộng mạ. Với 1 sào sử dụng 1 kilogam thóc rắc cho 30 khay nên bà con cần chia nhỏ ra để rắc cho đều. Sau khi rắc đều xong, Bà con sử dụng chổi tre/bẹ chuối tươi vỗ đều lên mặt khay cho mộng mạ rơi hết xuống hốc.

• Bước 3: Che chắn

Che chắn bằng phương pháp tạo vòm phủ nilon là cách hiệu quả để bảo vệ mạ:

– Che mưa, nắng, sương muối…và những điều kiện không có lợi của thời tiết.

– Phòng chuột, côn trùng, mầm bệnh xâm hại

– Giữ nhiệt cho mạ phát triển tốt

Kĩ thuật giữ ấm cho mạ khay cấy đứng (mạ ném)

Khi mạ lên được 2,5 lá thì bà con nên bỏ mái che cho mạ để mạ thích nghi với môi trường phía bên ngoài để chuẩn bị cho mạ xuống ruộng. Phụ thuộc từng điều kiện khí hậu của mỗi vùng mà bà con phối hợp che chắn cho thích hợp

Sau khi ném xong, bà con triển khai chăm sóc như biện pháp cấy lúa truyền thống.

Lưu ý:

– Cần gieo đều tay không quá 3 hạt/hốc, gieo dày sau này khó tỉa bỏ

– Không để bùn trào lên phía phía trên mặt lỗ để giúp tránh rễ mạ sẽ ăn lan sang gốc kia khiến cho những khóm mạ dính nhau và không ném được

– Mộng mạ chỉ cần nứt gai dứa là đạt đòi hỏi, không ngâm ủ mầm dài như gieo thẳng sẽ khó khăn khi gạt và dễ gãy mầm

– Không cần thiết bổ sung phân bón vào bùn vì thời gian sinh trưởng của mạ ném trên khay ngắn chỉ nối dài 7-10 ngày

– Triển khai ném mạ khi mạ được 2,5 lá. Ngay lúc này bộ rễ của mạ nhỏ, dễ lột khỏi hốc; hơn thế nữa đây là thời gian mạ đẻ nhánh khỏe, cần không gian để phát triển.

– Do ném mạ cắm không sâu nên khi ném xong không sử dụng thuốc trừ cỏ ngay để bộ rễ tránh bị thương tổn

– Khi lúa đẻ kín hàng bảo đảm số dảnh/khóm triển khai rút nước phơi ruộng đến nứt chân chim giúp bộ rễ ăn sâu, chết bớt nhánh vô hiệu để ruộng thoáng đãng, ngăn ngừa sâu bệnh và đổ ngã.

Công ty Cổ phần trên đầu tư Tuấn Tú hiện có hệ thống đại lý phân phối khay mạ ném trên toàn quốc. Bà con cần tư vấn công nghệ và thiết bị xin vui lòng liên lạc 0422/05/05/05

Chúc Bà con thành công!