Hỏi đáp về cây mía và sản xuất mía đường (kỳ 2)

| KỲ 1 | KỲ 2 | KỲ 3 | KỲ 4 | KỲ 5 | KỲ 6 | KỲ 7 | KỲ 8 | KỲ 9 | KỲ 10 | KỲ 11 | KỲ 12 | KỲ 13 | KỲ 14 |

6) Sự ra bông của cây mía gây ảnh hưởng gì đối với năng suất mía cây và hàm lượng đường trên mía?

Khi ruộng mía đạt đến độ phát triển toàn diện về mật độ cây, chiều cao, độ lớn và độ chín thì sự ra bông không tác động gì lớn đối với năng suất và hàm lượng đường trên cây mía, nếu ruộng mía được thu hoạch đúng lúc, đúng vụ. Tuy vậy, khi trồng giống mía có đặc điểm ra bông cần lưu ý các điểm dưới đây:

– Đối với giống mía ra bông sớm hạn chế trồng vào vụ đầu mưa (ở Miền nam ) vì thời gian quá ngắn chưa đủ để cây mía đạt độ lớn cấp thiết đã ra bông, năng suất mía cây sẽ thấp.

– Trong khoảng thời gian mía đang phát triển hoa, đường trên mía hạ do một phần chuyển hóa nuôi hoa, vậy nên đừng nên đốn chặt mía vào ngay lúc này làm nguyên vật liệu chế biến mà phải chờ cho đến khi bông mía chín (rũ cờ), đường trên mía đạt mức nhiều nhất (đạt độ chín sinh lý) thu hoạch là tối ưu. Cũng tránh để mía đã rũ cờ quá lâu trên ruộng đồng vì đường trên mía sẽ hạ dần theo thời gian về sau.

Để giải quyết điểm yếu năng suất thấp đối với giống mía ra bông sớm người ta sắp xếp trồng vào thời vụ cuối mưa (hay vụ thu đông) và sẽ thu hoạch vào thời kỳ đầu mùa chế biến của sang năm ruộng mía sẽ đạt được năng suất mía cây và hàm lượng đường có nhu cầu.

7) Nhân giống mía bằng hom ngọn và nhân giống mía bằng hom thân có gì khác nhau?

Mía là loại cây trồng nhân bằng hom (nhân vô tính). Hom mía trồng xuống đất những cây mía con sẽ mọc lên từ các mắt mầm và phát triển. Vậy nên, nhân giống mía bằng hom ngọn (những dóng mía non ớ phần trên) hay hom thân (những dóng mía bánh tẻ ở phần dưới kế tiếp) nếu mắt mầm còn non, tốt đều mọc như nhau.

Trước đây, khi sản xuất còn ít bà con nông dân thường dùng phần ngọn mía để làm hom giống trồng. Cách này có ích là tận dụng tối đa được phần ngọn có chứa ít đường để làm hom giống (trên thực tế các mắt mầm ở phần ngọn thường hay mọc nhanh hơn những mắt mầm ở phần thân bên dưới ) còn phần thân bên dưới chứa đựng nhiều đường dùng làm nguyên vật liệu. Song kỹ thuật làm này hệ số nhân cực kỳ thấp, thường thu hoạch một diện tích chỉ trồng được một diện tích mới (hệ số nhân bằng một) nên khi muống trồng mở rộng diện tích hom giống sẽ bị thiếu. Do đó để có đủ hom giống cho việc gia tăng diện tích trồng người ta phải lấy thêm phần thân bên dưới gọi là hom hai hoặc hom ba cho đủ. Ngày nay sản xuất mía ngày càng được mở rộng, diện tích trồng mía hằng năm là rất rộng lớn, để có thể bảo đảm đủ số lượng và chất lượng hom giống trồng theo kế hoạch người ta thực thi việc làm ruộng giống riêng để có thể cung cấp hom giống cho sản xuất.

8) Trồng mía bằng mắt mầm có các điểm mạnh và điểm yếu gì?

Mắt mầm chính là bộ phận sinh sản vô tính của cây mía. Người ta trồng mía bằng hom nhưng thực chất là trồng bằng mắt mầm. Mỗi hom có 2 – 3 mắt mầm. Nhờ hom mía bảo vệ, mắt mầm không bị sâu hại hoặc côn trùng trong đất tấn công trực tiếp và cũng nhờ dưỡng chất, nước dự trữ ở phía trong hom mía mà mắt mầm hoàn tất được chức năng sinh lý lúc đầu là mọc thành cây non để rồi phát triển.

Do trồng mía bằng hom nên mỗi hecta mía trồng mới phải tốn từ 8 đến 10 tấn mía. Do đó người ta đã nghĩ đến việc tận dụng lượng mía này bằng phương pháp tách mầm mía ra khỏi thân ươm vào bầu, khi mầm mọc thành cây đem trồng, còn phần thân mía dùng làm nguyên vật liệu chế biến. Kỹ thuật làm này có điểm mạnh là:

– Tận dụng tối đa được phần thân mía 8-10 tấn làm nguyên vật liệu

– Chọn lựa được số mầm tốt để trồng.

– Số lượng mắt mầm trồng hạ chỉ bằng một phần ba trồng bằng hom.

– Giữ, bảo quản giống cho vụ trồng mới trong hoàn cảnh ở các nơi khó khăn không bảo quản được cây con trên ruộng đồng.

Tuy vậy, tách mắt mầm trồng trong bầu đất là một công việc hết sức tỉ mỉ, yêu cầu phải có kỹ thuật và công cụ chuyên sử dụng để khi tách mầm ra khỏi thân mía mắt mầm không bị thương tổn và mọc tốt.

Do tách mắt mầm ra khỏi thân mía nên dễ bị sâu hại tấn công trực tiếp và lượng dinh dưỡng dự trữ không có nên phải bón phân ngay lúc đầu để giúp cây mầm phát triển.

Kỹ thuật làm này cũng cần nhiều lao động và kinh phí tài chính. Vậy nên khi áp dung biện pháp tách mầm cần cân nhắc tính toán sao cho có ích nhất.

9) Nhân giống mía bằng cách cấy mô đơn bội có các ưu và điểm yếu gì?

Từ hơn hai thập niên trở lại đây nhiều quốc gia trồng mía trên toàn cầu đã dùng biện pháp cấy mô đơn bội để nhân giống mía. Tức là lấy một mảnh mía ở một bộ phận nào đó của cây mía (giống mía) định nhân, chẳng hạn điểm sinh trưởng hoặc phần bẹ non của lá,… đưa vào môi trường tạo mô sẹo. Rồi từ mô sẹo đã phát triển chuyển qua môi trường tạo cây (đều thực thi trong khu vực phòng thí nghiệm). Khi mía đã thành cây chuyển dần ra ngoài và cuối cùng trồng trên ruộng đồng trong hoàn cảnh môi trường tự nhiên.

Điểm mạnh của biện pháp cấy mô đơn bội là hệ số nhân cao. Chỉ cần một lượng nguyên vật liệu lúc đầu cực kỳ nhỏ nhưng sau một khoảng thời gian ngắn có thể sinh ra hàng vạn cây giống. Lợi dụng lợi thế này người ta đã ứng dụng để nhân nhanh những giống mía mới phục vụ đòi hỏi của sản xuất. Người ta cũng sử dụng biện pháp cấy mô đơn bội để phục tráng những giống mía cũ và làm sạch mầm bệnh ở các guống mía bị lây nhiễm v.v…

Bên cạnh các điểm mạnh trên, nhân giống mía bằng cấy mô đơn bội cũng có một vài điểm yếu cần chú ý:

– Về nguên lý, cấy mô đơn bội là một biện pháp nhân giống vô tính, tuy vậy trên trong thực tế những cây mía con được sinh ra từ trong ống nghiệm không phải 100% mang đầy đủ các đặc điểm bản chất của nguyên vật liệu khởi đầu mà có một tỉ lệ ổn định đã bị biến dị trong môi trường nhân tạo chuyển thành các dòng mía mới (người ta gọi là các dòng phụ – subclon). Chính vì vậy, sau khi những cây giống từ trong ống nghiệm trồng ra ngoài ruộng đồng cần phải có sự lựa chọn lại để tiến hành loại bỏ các cây xấu, kém không phải là giống nguyên vật liệu gốc định nhân trước khi dùng hom của những dòng phụ này nhân tiếp phổ biến vào sản xuất.

– Nhân giống bằng nuôi cấy mô đơn bội phải có phòng thí nghiệm và các trang thiết bị chuyên sử dụng để cần tiết cùng với một lực lượng cán bộ, nhân viên kỹ thuật được đào tạo chu đáo.

– Giá cả cây giống giống lấy từ ống nghiệm thường cao hơn cực kỳ nhiều so sánh với nhân giống bằng hom thông thường.

10) Các giống mía đang trồng đại trà ở những khu vực mía của nước ta và đặc tính đa phần của các giống mía đó?

Giống mía đường đang trồng đại trà ở những khu vực mía ở nước ta ngày nay phải nói tới vài ba chục, đa số là giống mía nhập nội có xuất xứ từ nhiều quốc gia trên toàn cầu. Từ 1986 – 2012, Viện Nghiên cứu Mía đường đã lần lượt kết luận đưa vào sản xuất 48 giống mía mới. Đặc biệt trong số đó có 10 giống do Viện tự lai tạo mang kí hiệu VN.

Mô tả chi tiết về những giống mía đã được nghiên cứu

STT	Tên giống mía	Nguồn gốc	Chi tiết
1	Giống mía C111-79	Do viện Nghiên cứu Mía Đường Cộng hòa Cuba (INICA) lai tạo và lựa chọn. Nhập nội vào Việt Nam năm 1999	Tải về
2	Giống Mía C1324-74	Do viện Nghiên cứu Mía Đường Cộng hòa Cuba (INICA) lai tạo và lựa chọn. Nhập nội vào Việt Nam năm 1999	Tải về
3	Giống Mía C85-212	Do viện Nghiên cứu Mía Đường Cộng hòa Cuba (INICA) lai tạo và lựa chọn. Nhập nội vào Việt Nam năm 1999	Tải về
4	Giống Mía C85-391	Do viện Nghiên cứu Mía Đường Cộng hòa Cuba (INICA) lai tạo và lựa chọn. Nhập nội vào Việt Nam năm 1999	Tải về
5	Giống Mía DLM24	Hạt lai nhập từ Mỹ, gieo hạt và chọn dòng vô tính tại Viện Nghiên cứu Mía Đường	Tải về
6	Giống Mía K88-200	Do Thái Lan lai tạo, được Viện Nghiên cứu Mía Đường nhập nội và khảo nghiệm từ năm 2005	Tải về
7	Giống mía K88-92	Do Thái Lan lai tạo, được Viện Nghiên cứu Mía Đường nhập nội và khảo nghiệm từ năm 2005	Tải về
8	Giống mía K93-219	Do Thái Lan lai tạo, được Viện Nghiên cứu Mía Đường nhập nội và khảo nghiệm từ năm 2005	Tải về
9	Giống mía K95-156	Do Thái Lan lai tạo, được Viện Nghiên cứu Mía Đường nhập nội và khảo nghiệm từ năm 2005	Tải về
10	Giống mía K95-84	Do Thái Lan lai tạo, được Viện Nghiên cứu Mía Đường nhập nội và khảo nghiệm từ năm 2005	Tải về
11	Giống mía KK2	Do Thái Lan lai tạo, được Viện Nghiên cứu Mía Đường nhập nội và khảo nghiệm từ năm 2005	Tải về
12	Giống mía KU00-1-61	Do Thái Lan lai tạo, được Viện Nghiên cứu Mía Đường nhập nội và khảo nghiệm từ năm 2005	Tải về
13	Giống mía KU60-1	Do Thái Lan lai tạo, được Viện Nghiên cứu Mía Đường nhập nội và khảo nghiệm từ năm 2005	Tải về
14	Giống mía LK92-11	Lai tạo tại tỉnh Lampang Kanchanaburi, Thái Lan năm 1992/ Được Viện Nghiên cứu Mía Đường nhập nội và khảo nghiệm từ năm 2005	Tải về
15	Giống mía ROC16	Là giống mía do viện nghiên cứu mía đường Đài Loan chọn tạo. Được nhập nội năm 1990	Tải về
16	Giống mía Suphanburi 7	Suphanburi 7 là giống do Thái Lan lai tạo, được Viện Nghiên cứu Mía Đường nhập nội và khảo nghiệm từ năm 2005	Tải về
17	Giống mía VĐ86-368	Là giống mía Trung Quốc được phép sản xuất thử ở Miền nam, có triển vọng ở vùng Tây Nguyên và Miền trung, nhất là các nơi bệnh than bị khống chế	Tải về
18	Giống mía VN84-4137	Là giống mía do Viện Nghiên cứu Mía Đường lai tạo năm 1984	Tải về
19	Giống mía VN84-422	Là giống mía do Viện Nghiên cứu Mía Đường lai tạo và lựa chọn từ năm 1984/ Có năng suất, chất lượng cao, chín sớm	Tải về
20	Giống mía VN85-1427	Là giống mía do Viện Nghiên cứu Mía Đường lai tạo, lựa chọn từ năm 1985/ Có năng suất cao, chất lượng tương đối, chín sớm – trung bình sớm, ít nhiễm sâu hại	Tải về
21	Giống mía VN85-1859	Là giống mía do Viện Nghiên cứu Mía Đường lai tạo, lựa chọn từ năm 1985, có năng suất cao, chất lượng tương đối, chín trung bình…	Tải về
22	Giống mía KU00-1-58	Là giống mía có xuất xứ từ Thái Lan, được nhập nội chính thức vào Việt Nam năm 2005, Giống KU00-1-58 đang được Bộ NN&PTNT xem xét được biết đến giống cho phép sản xuất thử nghiệm tại vùng Nam Miền trung và Tây Nguyên.	Tải về
23	Giống mía VN09-108	Là giống mía có xuất xứ tại Việt Nam do Trung tâm Nghiên cứu và Phát triển Mía Đường (nay là Viện Nghiên cứu Mía Đường) lai tạo năm 2009, Giống VN09-108 đang được Bộ NN&PTNT xem xét được biết đến giống cho phép sản xuất thử nghiệm tại vùng Nam Miền trung	Tải về
24	sản xuất đại trà nhiều loại giống mía mới có năng suất, chất lượng cao tại tỉnh Kon Tum	sản xuất đại trà nhiều loại giống mía mới có năng suất, chất lượng cao tại tỉnh Kon Tum	Tải về
25	Giống mía KK3 ước đạt được năng suất 120 tấn/ hecta	Giống mía KK3	Tải về
26	Rộn ràng vụ mía 2015-2016	Hiện ở trên nhiều cánh đồng mía của tỉnh, nông dân đang hối hả vệ sinh ruộng đồng để xuống giống niên vụ mía 2015-2016 trong không khí rộn rã phấn khởi và mong mùa mía tới tiếp tục thắng lợi.	Tải về
27	Việt Nam không có giống mía thay đổi gen	Cục Canh tác đã có công văn gửi Hiệp hội Mía đường Việt Nam, cam kết mía sản xuất ở Việt Nam là các giống cây trồng không thay đổi gen.	Tải về
28	Tấp nập mùa trồng mía bên sông Lam	(Baonghean.vn) – Thời gian này bà con vùng ven sông Lam những huyện Anh Sơn, Con Cuông đang tích cực tiến hành vụ mía mới, thu hoạch đến đâu tiến hành trồng đến đó.	Tải về

Mời những bạn đón đọc: Hỏi đáp về câymía và sản xuất mía đường (kỳ 3)