Điều kiện sinh thái của cây mai vàng

Cũng như một số loại giống cây trồng khác như cây cao su, cây cà phê ví dụ, cây mai vàng cũng thích ứng với một hệ sinh thái riêng.

Cây mai vàng thích ứng với vùng có thời tiết nóng ẩm hơn là vùng có khí hậu rét lạnh và có mùa mưa bão nối dài.

Như tại nước ta, cây mai vàng chỉ sinh trưởng tốt và ra bông đúng mùa (vào đợt tết Nguyên đán) nếu tiến hành trồng ở nam bộ. Nói đúng ra là từ Nha Trang trở vào. Còn nếu đem trồng ở những tỉnh thuộc bắc bộ Miền trung và Miền bắc, vùng có rất nhiều mưa lũ và mùa rét rét nối dài thì tuy cây mai vẫn sống, nhưng đa phần sinh trưởng không tốt, lại thường ra bông trái mùa.

Do đó chúng ta mới không kinh ngạc khi biết chủ yếu những cây mai đẹp mà người dân những tỉnh bắc bộ mua chưng cúng trong ba ngày tết Nguyên đán là mang từ nam bộ chở ra. Vì hàng năm, thường vào tháng cuối năm Âm lịch, nhiều thương lái hoa kiểng ngoài Bắc đã có mặt tại những vườn mai nổi tiếng ở Thu Đức, Gò Váp, Long An, Tiền Giang… tìm mua với số lượng nhiều rồi sử dụng xe tải chở về bán lại.

Việc này cũng giống như trong Nam vẫn có rất nhiều hoa đào của bắc bộ để chưng tết vậy.

Cây mai vàng

• Điều kiện đất trồng cây mai vàng

Cây mai vàng không quá kén đất trồng. một số loại đất thịt, đất cát pha, đất đỏ bazan, đất sét pha và đất phù sa đều trồng mai được, miễn là đất đó không quá nghèo nàn dưỡng chất đến nỗi những hoa cỏ khác không sống được.

Khu đất trồng mai yêu cầu phải có nắng, không bị che rợp và phải cao ráo không bị úng ngập do mưa lũ hay triều cường.

Nói cách khác, đất trồng mai yêu cầu phải có tầng mặt đất dầy, kỵ đất có mạch nước ngầm quá cao. Vì như quý vị đã biết, rễ cái (rễ chuột) của cây mai vàng tương đối dài, chĩa thẳng sâu vào lòng đât để hút dinh dưỡng lên nuôi cây, nhờ đó cây mai mới sinh trưởng tốt và phát triển mạnh. Nếu rễ cái mà gặp mặt nước ngầm dâng cao thì dễ bị thối làm cây sống ương yếu và chết dần….

Do đó, ngay từ rất lâu rồi, ông và bà mình đã có kinh nghiệm chỉ trồng mai trên các cuộc đất cao ráo như đất gò, đất đồi, và hạn chế trồng ở những khu vực đất trũng thấp, thường bị ngập úng trong thời điểm mùa mưa lũ và cả triều cường.

Cái dở của cây mai vàng là nếu bị nước ngập phủ gốc một hai ngày thì cả bộ rễ của cây sẽ bị hư thối dẫn tới tán lá trên cây trở thành vàng úa, và cây chết đứng, không cách nào cứu chữa được!

Ở khu vực đất trũng thấp phải lên liếp cao mới trồng mai được. Chiều cao của liếp cần cao thấp bao nhiêu là còn dựa vào cuộc đất trồng có tầng đất mặt mỏng hay dầy bao nhiêu.

Nếu vườn rộng, cần trồng với số lượng hàng ngàn cây thì phải tạo ra nhiều liếp. Chiều dài của mỗi liếp có độ dài ngắn bao nhiêu là phụ thuộc vào cuộc đất hoặc phụ thuộc vào ý thích của người trồng. Còn chiều ngang của mỗi liếp cần rộng 1m-1,2m đủ chỗ trồng vài hàng mai nhỏ, và từ 1,2-1,5m đủ chỗ trồng hai hàng mai lớn. Giữa hai liếp mai gần nhau cần có một lối đi đủ rộng từ 0,5-0,8m để người trồng có chỗ tới lui khi tưới bón và chăm sóc vườn mai.

Bên cạnh đó, trong vườn mai dù có liếp đủ cao nhưng cũng cần đào nhiều mương rãnh để vừa làm nơi trữ nguồn nước tưới cây, lại vừa là hệ thống thoát nước hữu hiệu ra sông suối khi vườn có tiềm ẩn nguy cơ úng ngập bởi mưa lũ và triều cường.

Ở khu vực đất trũng thấp, nếu như không lên liếp hoặc đắp mô cao mà trồng (trồng số lượng ít) thì ta có thể trồng mai trong chậu kiểng. Tuy có tốn kém tiền mua chậu nhưng trồng theo cách này lại tiện lợi. Trong thời điểm mùa mưa lũ ta chỉ cần kê chậu lên trên cao là mai sẽ tránh được úng ngập.

Thế nhưng, cuộc đất trồng cây mai vàng phù hợp không những yêu cầu trồng trên khu vực đất cao ráo (hoặc trồng trên liếp) là đủ mà còn phải hội đủ những điều kiện sau đây:

• Điều kiện ánh sáng đối với các loại cây mai vàng

Cây mai vàng cực kỳ chịu nắng, bao gồm cả ánh nắng trực xạ. Do đó, vườn trồng mai nếu khoảng khoát, trống trải cây mai sẽ sinh trưởng tốt hơn.

Sự phát triển của cây mai vàng tốt xấu thế nào phụ thuộc vào số giờ nắng trong năm. Nếu số giờ nắng trên dưới 2/000 giờ thì phù hợp với sự phát triển của cây mai vàng. Trái lại, các khu vực có giờ nắng trong năm chỉ dưới 1/600 giờ thì không phù hợp với sự phát triển của chính nó.

Do đó, nếu tiến hành trồng mai ở chỗ rợp, hoặc xung quanh vườn có rất nhiều tàn cây cao bóng cả bao phủ, cản trở ánh sáng chiếu vào vườn thì cây mai sẽ phát triển chậm, còi cọc, đồng thời còn bị những loài sâu rầy và bệnh gây hại như nấm có điều kiện tốt để tấn công nhiều hơn.

Thế nhưng, khả năng chịu hạn của cây mai vàng lại có hạn. Nếu gặp hạn hán lâu ngày, đất trồng nứt nẻ, lại không có nước tưới đầy đủ và kịp lúc, cây mai sẽ bị héo úa và chết khô.

Chỉ các trường hợp như cây còn nhỏ, hoặc mai trong thời kỳ giâm cành, ghép cành thì mới không chịu nổi ánh nắng trực xạ. Chúng sẽ chết khi trồng ở nơi có nắng chiếu cường độ cao. Các cây mai còn yếu sức này, nếu tiến hành trồng trong chậu thì dời chúng vào nơi râm mát như dưới tán cây hay bên chái nhà trong các giờ nắng gắt từ 10 giờ sáng đến 15 giờ chiều là được. Ngoài thời gian đó ra, ta lại bưng chậu trả về vị trí cũ. Tỷ lệ nắng mà các cây mai yếu sức này thích ứng là khoảng 30 phần trăm mà thôi.

Còn nếu tiến hành trồng ngoài đất vườn, để lược hạ cường độ nắng chiếu cho vườn mai, nhất là trong thời điểm mùa nắng hạn, ta nên làm giàn lưới che trên cao là được.

Xin được nói thêm là các cây mai vừa sang chậu tuy là mai lớn, nhưng trong nửa tháng đầu ta cũng rất nên dời chậu vào chỗ có bóng râm mát mẻ thì chúng mới mau lại sức. Mai vừa sang chậu là m ai sử dụng chưng trong thời điểm tết lâu ngày nên đã mất sức, nay lại bị cắt bỏ cành sửa tán nên sức khỏe của cây càng bị thương tổn nhiều hơn. Vậy nên, trong khoảng thời gian cần “hoàn hồn lại vía” chúng không chịu nổi cường độ nắng gắt nên vài tuần đầu phải che chắn ánh nắng, và tiếp đến cho chúng tiếp xúc với nắng dần dần…

• Điều kiện nhiệt độ đối với các loại cây mai vàng

Cây mai vàng phù hợp với vùng có thời tiết nóng ẩm, cách tốt nhất là từ 250C đến 300C. Nếu nhiệt độ cao hơn 300C diễn ra thường xuyên trong nhiều ngày, cây mai vẫn sống tốt. Nhưng, nếu nhiệt độ hạ dưới 100C thì mai sẽ sinh trưởng kém, gần như sống dở chết dở. Bởi vì lẽ đó nên cây mai vàng trồng ở nam bộ sinh trưởng tốt hơn so sánh với cây mai trồng ở bắc bộ nước ta.

• Điều kiện gió đối với các loại cây mai vàng

Cây mai vàng phù hợp trồng ở khu vực đất thoáng đãng, có gió nhẹ dưới 3m/giây. Nếu tiến hành trồng mai trong vùng liên tục có gió lớn, giông bão sẽ gây ảnh hưởng không tốt đến sự phát triển phát triển của cây mai.

Trước gió lớn, bao gồm cả giông bão cũng không hề dễ bứng trốc gốc hay làm ngã đổ cây mai được, vì giống cây này có bộ rễ tốt, nhất là rễ cái tương đối dài cắm sâu vào lòng đất hỗ trợ cây đứng vững. Tuy vậy, gió lớn sẽ khiến cho tán lá khô héo do lượng nước tích có chứa trong lá bị bốc hơi nhanh, mà ẩm độ không khí trong vườn cũng bị hạ nhanh. Hiện trạng này nếu nối dài sẽ làm cây xơ xác, mất sức…

Nếu gió lớn trong thời điểm mùa mai vàng trổ bông sẽ khiến cho búp hoa chậm phát triển và rụng nhiều.

Thế nhưng, nếu tiến hành trồng mai ở khu vực đất không thoáng đãng cũng không có lợi, cây dễ bị nhiễm bệnh nấm và vi khuẩn có dịp tốt để tấn công.

• Điều kiện mưa đối với các loại cây mai vàng

Mai vàng phù hợp với khu vực đất có hai mùa mưa nắng rõ ràng trong năm, như khí hậu tại nam bộ nước ta.

Trong thời điểm mùa mưa từ tháng tư đến hết tháng mười cây đang đà phát triển thì mưa nhiều. đến mùa mai thay lá trổ bông vào dịp gần tết cần nắng ấm, khí hậu khô ráo thì lại trùng vào mùa nắng (từ tháng mười một đến cuối tháng 3 sang năm ). Nhờ này mà cây mai mới ra bông đúng mùa, mọi nhà mới có hoa mai với sắc vàng rạng rỡ chưng cúng trong thời điểm tết. Vì như quý vị đã biết, ngay tại nam bộ, năm nào mà tháng cuối năm thời tiết thay đổi, mưa lắm lạnh nhiều thì năm đó mai sẽ nở hoa không đúng ngày.

Tóm lại, tuy cây mai vàng cực kỳ dễ để trồng, dễ sống, không quá kén đất trồng nhưng giống cây này chỉ sinh trưởng tốt trong hoàn cảnh sinh thái phù hợp. Cây mai vàng thích ứng tốt trong môi trường sống tại nam bộ nước ta, trong năm có hai mùa mưa nắng rõ ràng, ít mưa bão và cũng ít lạnh giá…