Chăm sóc ruộng khoai sau khi tiến hành trồng

1/ Tưới nước dưỡng ẩm

1/1/ Tác động của ẩm độ đất đến khả năng mọc mầm của củ khoai tây

– Trong suốt quá trình này mầm của củ thì nhân tố nhiệt độ và độ ẩm là hai nhân tố đóng góp vào vai trò quan trọng ảnh hưởng đến khả năng mọc mầm của củ cây con.

– Ẩm độ đất 70 – 75% phù hợp cho quá trình này mầm và mọc của củ cây con khoai tây.

– Khi đất quá ẩm sẽ khiến cho củ cây con bị thối. Ngược lại đất quá khô củ cây con không mọc mầm được hoặc này mầm lâu cây sẽ sinh trưởng kém.

– Để thuận lợi cho quá trình này mầm cần lưu ý chọn thời gian đất có ẩm độ từ 70-80% (khi nắm đất vào bàn tay nước không chảy ra kẽ ngón tay) thì mới trồng.

– Nếu đất quá ướt hạn chế trồng khoai tây sẽ làm thối củ cây con nhất là các củ cây con đã được cắt (bổ) thành miếng.

– Nếu đất quá khô (ẩm độ dưới 50%) thì sau khi tiến hành trồng được 3 – 4 ngày cần đưa nước vào ruộng ngập 1/2 chiều cao của rãnh tiếp đến tháo cạn nước ở rãnh không nên để đọng nước sẽ làm thối củ cây con nhất là các miếng củ cây con bổ.

1/2/ Xác định ẩm độ đất

– Xác định được ẩm độ đất phù hợp là việc làm hết sức cấp thiết và ảnh hưởng đến khả năng này mầm của củ cây con.

– Thường thì vụ khoai tây đông là thời vụ trồng chính ở những tỉnh đồng bằng Miền bắc. Trước khi tiến hành thu hoạch lúa 1-2 tuần lễ đã phải quan tâm đến ẩm độ đất. Nên điều chỉnh tháo nước để ruộng lúa khô vừa phải, thuận lợi cho gặt lúa, đồng thời làm đất nhẹ nhàng, nhất là khi trồng khoai, đất có ẩm độ, cây sẽ mọc nhanh.

– Để có thể nhận biết đất có đủ ẩm phù hợp hay không ta có cách kiểm tra như sau:

+ Bước chân xuống ruộng không thấy mặt đất lún xuống in vết bàn chân là đất đủ ẩm độ nếu tiến hành trồng thì củ cây con mọc mầm sẽ thuận lợi.

+ Hoặc sử dụng tay nắm đất cho vào lòng bàn tay nắm mạnh, nếu nhận thấy đất nắm được thành nắm và bóp nhẹ đất rời ra là đất vừa đủ ẩm. Ẩm độ như vậy đạt 70 – 75 % phù hợp cho củ cây con mọc mầm.

– Ngược lại nếu nắm đất vào lòng bàn tay mà nước chảy qua những kẽ ngón tay tức là đất quá ẩm.

1/3/ Chuẩn bị nước tưới và vật dụng, thiết bị tưới

– Trong sản xuất nông nghiệp nói chung và sản xuất khoai tây nói riêng. Hệ thống nước tưới giữ vai trò quan trọng nó quyết định quy mô của sản xuất.

– Nguồn nước tưới cho khoai tây ở các khu vực trồng khoai tây cần có nguồn nước chủ động như: Ao, hồ, mương máng có chứa nguồn nước dự trữ trong thời điểm mùa đông khô hạn.

Hệ thống mương máng cung ứng nước

– Vật dụng và thiết bị tưới cho khoai tây có liên quan đến quy mô sản xuất và những thời kỳ phát triển sinh trưởng của cây.

1/4/ Tưới nước

– Trong sản xuất dựa trên nhu cầu nước của cây và ẩm độ của đất để lựa chọn thời gian và lượng nước tưới.

– Trong những thời kỳ sinh trưởng của cây khoai tây nhu cầu nước cực kỳ khác nhau.

– Thời kỳ mọc mầm và mọc nhu cầu nước không cần nhiều nên chỉ cần duy trì ẩm độ 75 -80% là đủ cho củ cây con mọc mầm. Do đó tưới nước cho cây thời kỳ này là tưới dưỡng ẩm là chính yếu.

– Đối với diện tích trồng nhỏ nên sử dụng ô doa tưới trên bề mặt để dưỡng ẩm cho bề mặt luống.

Tưới nước cho khoai tây mới trồng bằng ô doa

– Nếu diện tích nhỏ và thời kỳ mới trồng được 3 -5 ngày đất quá khô thì sử dụng quang gánh thùng, xô và ô doa để tưới trên bề mặt luống khoai tây nhằm cung ứng ẩm độ tạo cơ hội cho củ cây con mọc mầm thuận lợi (hình 3/3/2).

– Trong trường hợp diện tích lớn và thời kỳ cây sinh trưởng thân lá, tạo thành tia củ và tia củ phồng to. Đây chính là thời kỳ cây khoai tây đòi hỏi nhiều nước nhất thì phải tưới nước cho cây bằng cách tưới rãnh.

– Trong sản xuất biện pháp tưới rãnh là phổ biến đối với các khu vực trồng khoai tây có địa hình bằng phẳng, nguồn nước chủ động và dồi dào (hình 3/3/3). Biện pháp tưới rãnh tiến hànhnhư sau:

– Đưa nước vào rãnh cho tự ngấm từ 10 – 12 giờ rồi tháo cạn nước ở rãnh, không để đọng nước sẽ gây chết cây hoặc thối củ.

Tưới nước cho khoai tây bằng cách tưới rãnh

– Tưới nước phải phối hợp liên hoàn với xới xáo, làm cỏ và bón phân thúc. Từ khi trồng đến khi khoai tây được 60-70 ngày tuổi thường có 3 lần tưới nước. Tuy vậy năm nào mưa nhiều thì tưới ít còn năm nào hạn thì tưới nhiều, tưới đủ ẩm không để đọng nước trong ruộng khoai.

– Tưới lần 1: Khi cây khoai mọc cao khoảng 15-20 centimét. Đất khô thì tưới nước với đât cát pha cho nước vào rãnh ngập 1/2 luống.

– Mỗi lần chỉ nên cho vào 3-4 rãnh khi được đủ nước thì tiếp tục cho vào 3 -4 rãnh tiếp theo. Lấp kín những đầu rãnh đã đủ nước và tháo những đầu rãnh định lấy nước vào. Như vậy nước thấm đều vào luống.

– Với đất thịt nhẹ thì cho nước vào rãnh ngập 1/3 luống và cho nước vào cùng nhiều rãnh hơn vì đất thịt thấm nước chậm hơn.

– Tưới lần 2: Khoảng 2-3 tuần sau khi tưới lần 1, đất khô thì tưới lần 2/ Đất pha cát cho nước ngập 2/3 luống, đất thịt nhẹ cho ngập 1/2 luống và làm như tưới lần 1/

– Tưới lần 3: Khoảng 2-3 tuần sau khi tưới lần 2, đất khô thì tưới lần 3 và làm tương đương như lần 2/ Sau khi tưới lần 3 coi như chấm dứt thời kỳ tưới nước và chỉ đợt đến ngày thu hoạch.

– Đối với các khu vực có địa hình không bằng phẳng, nguồn nước ít, hiếm không chủ động được thì người ta ứng dụng biện pháp tưới phun mưa nhằm mục đích giúp tiết kiệm nước và bảo đảm độ đồng đều nước cho cả cánh đồng.

1/5/ Kiểm tra ẩm độ đất sau tưới

– Sau khi tưới cần phải tiến hành kiểm tra ẩm độ đất để kịp lúc điều chỉnh cho phù hợp.

– Nếu đất đã ngấm đủ nước mà rãnh còn nước đọng lại thì tiếp tục tháo cho kiệt nước, càng tháo nước hết nước nhanh càng tốt.

– Nếu đất vẫn chưa đủ ẩm thì tiếp tục đưa nước vào rãnh cho đủ ẩm rồi lại tháo cạn không để đọng nước ở rãnh.

– Để kiểm tra ẩm độ đất sau khi tưới bằng phương pháp: Bước chân xuống ruộng thấy mặt đất lún xuống in rõ vết bàn chân là đất vừa đủ ẩm độ. Ngược lại nếu như không thấy lún bàn chân là đất khô còn nếu lún sâu là đất quá ướt.

– Hoặc có 1 cách khác để có thể nhận biết ẩm độ đất là nắm đất vào lòng bàn tay nếu nhận thấy nước chảy ra kẽ ngón tay là đất ướt, nếu đất cứng rời không nắm được là đất khô, còn nếu nắm thành nắm và bóp nhẹ đất rời ra là đất đủ ẩm độ.

– Kiểm tra ẩm độ đất sau mỗi lần để nắm được nhu cầu nước của cây khoai tây qua những giai đoạn phát triển sinh trưởng.

– Trong những thời kỳ phát triển sinh trưởng của cây thì thời kỳ tạo thành củ và củ phồng to cần nhiều nước nhất không nên để ruộng khoai tây bị khô quá và cũng tránh trường hợp tưới nhiều nước quá để cây bị ngập úng. Cả hai trường hợp trên đều gây hạ năng suất của ruộng khoai tây.

2/ Bao phủ luống

2/1/ Công dụng của việc bao phủ mặt luống

– Việc bao phủ mặt luống có các công dụng sau:

+ Dưỡng ẩm và giữ nhiệt cho luống khoai tây khi gặp hoàn cảnh nhiệt độ thấp, trời hanh khô, chống rẽ đất khi gặp trời mưa hỗ trợ cho mầm mọc nhanh.

+ Hạn chế cỏ dại mọc phía trên mặt luống và chung quanh mép luống. Hỗ trợ cho đất chung quanh gốc khoai luôn tơi xốp, thoáng khí tạo cơ hội cho bộ rễ phát triển sinh trưởng khoẻ.

+ Ngăn ngừa bệnh hại, ngăn ngừa côn trùng gây bệnh

+ Giữ ẩm độ cho đất và cấu trúc đất, giữ phân bón

+ Tăng nhiệt độ đất và gia nâng cao khả năng quang hợp,tăng giá trị thương phẩm của củ. Đất tơi xốp thoáng khí là điều kiện thuận lợi để thân ngầm tạo thành củ, củ nhanh phồng to, mẫu mã củ đẹp ít bị biến đổi về hình dạng

+ Hạ kinh phí về công làm cỏ, xới xáo và vun cao.

+ Để xử lý lượng rơm rạ dư thừa trên ruộng đồng đồng thời thuận lợi cho việc thu hoạch vì đất tơi xốp.

2/2/ Chọn lựa nguyên vật liệu bao phủ

– Thường thì trồng khoai tây vụ đông là chính vụ nhằm cung ứng nguồn thực phẩm cho nhu cầu người tiêu sử dụng trong nước và xuất khẩu.

– Sau khi tiến hành thu hoạch lúa mùa sớm thì triển khai trồng khoai tây. Tất cả lượng rơm rạ giữ lại trên ruộng đồng nhất khi tiến hành thu hoạch bằng máy gặt đập liên hợp.

– Do đó nên tận dụng tối đa được lượng rơm, rạ giữ lại trên ruộng vừa đỡ công vận chuyển lại vừa bổ sung nguồn phân hữu cơ cải tao đất cực kỳ tốt. Đồng thời không phải đốt rơm, rạ vừa gây ô nhiễm môi trường lại vừa phá vỡ két cấu của đất

Bao phủ luống khoai tây bằng rơm rạ

– Ngoài rơm rạ là phế thải của nông nghiệp tại chỗ sau khi tiến hành thu hoạch lúa mùa xong không phải mất công vận chuyển mà tận dụng làm nguyên vật liệu bao phủ luống khoai tây.

– Ở các khu vực dùng rơm rạ vào các mục đích khác như: trồng nấm, sản xuất đồ sành đồ sứ thì bao phủ luống khoai tây người ta sử dụng nilon màu đen để bao phủ (hình 3/3/5)

Bao phủ luống khoai tây bằng màng nhựa plastic

– Tuy vậy bên cạnh các thuận lợi, trồng khoai tây trên luống phủ màng nhựa plastic gặp một vài khó khăn ổn định như:

– Ðầu tư chi phí cao, màng phủ sau khi dùng, nếu như không có giải pháp xử lý tốt như đốt, chôn vùi… mà đem vứt bừa bãi lâu ngày sẽ gây ô nhiễm môi trường đất.

– Do đó chọn lựa nguyên vật liệu là rơm rạ trên ruộng đồng sau khi tiến hành thu hoạch lúa để bao phủ cho khoai tây khi trồng vừa mang lại ích lợi kinh tế cao vừa hạ thiểu và tránh được ô nhiễm môi trường.

– Giải pháp chọn lựa rơm rạ để trồng khoai tây đang là hướng đi đúng theo phương châm sản xuất nông nghiệp vững chắc.

2/3/ Chuẩn bị nguyên liệu bao phủ

– Trong sản xuất ngày nay có hai phương thức trồng khoai tây: Biện pháp truyền thống và biện pháp ít nhất.

– Với biện pháp truyền thống, có thể đưa rạ xuống bên dưới đáy luống rồi cày san lấp trước khi đặt củ cây con thì cứ 1 sào Miền bắc (360m2) rơm rạ đủ trồng cho 1 sào khoai tây.

– Với cách làm đất ít nhất sử dụng rơm rạ để bao phủ lên phía trên bề mặt luống cứ trồng 1 sào Miền bắc (360m2) khoai tây thì cần 3 sào rơm rạ bao phủ mặt luống.

– Khi chọn lựa phương thức trồng trên cơ sở dựa trên lượng rơm, rạ sẵn có của bản thân. Rơm rạ thu gom lại trên bờ ruộng hoặc nơi gần ruộng trồng khoai tây để ngăn ngừa công vận chuyển.

– Trong trường hợp không có rơm rạ thì dùng nilon bao phủ mặt luống lưu ý sử dụng nilon màu đen để tạo bóng tối để củ tạo thành phát triển

2/4/ Bao phủ mặt luống

– Bao phủ mặt luống triển khai như sau:

Bước 1: Chọn lựa nguyên, nguyên vật liệu bao phủ. Đòi hỏi

+ Tận dụng các nguyên,nguyên vật liệu sẵn có ngoài ruộng đồng (hình 3/3/6).

+ Hạ kinh phí vận chuyển và hạ kinh phí sản xuất

+ Nhanh hoai mục, tạo độ tơi xốp cho đất.

Rơm rạ trên cánh đồng sau khi tiến hành thu hoạch lúa

Bước 2: Chuẩn bị nguyên, nguyên vật liệu bao phủ.

+ Đối với rơm rạ trung bình cứ 3 sào rơm rạ thì bao phủ cho 1 sào khoai tây.

+ Đối với nilon bao phủ thì cứ trồng 1 sào Miền bắc khoai tây cần 2 – 2,5 kilogam nilon đen.

– Dựa trên tình hình cụ thể của từng địa phương mà chọn lựa những nguyên, nguyên vật liệu bao phủ cho thích hợp, hạ kinh phí sản xuất, tận dụng nguyên liệu sẵn có trên ruộng đồng.

Bước 3: Bao phủ mặt luống. Đòi hỏi:

– Độ dầy lớp bao phủ từ 5 -7 centimét (hình 3/3/7).

– Mặt luống được bao phủ kín theo chiều dọc của luống.

a.Bao phủ rơm rạ sau khi tiến hành trồng – b. Khi cây mọc tiếp tục trùm kín luống bằng rơm rạ

3/ Trồng dặm

3/1/ Kiểm tra mật độ cây sau trồng

– Bảo đảm mật độ tức là bảo đảm số cây trên đơn vị diện tích là giải pháp nhằm tăng năng suất khoai tây.

– Kinh nghiệm thực tiễn cho biết các ruộng khoai tây bảo đảm mật độ thì đạt năng suất cao.

– Thường thì sau trồng từ 10 -15 ngày cần phải tiến hành kiểm tra thấy ruộng khoai tây mọc không đồng đều, bị mất khoảng cần triển khai trồng dặm ngay. Càng sớm càng tốt nhằm bảo đảm độ đồng đều khi tiến hành thu hoạch.

– Kiểm tra mật độ là ra ruộng đồng bới các hốc khoai tây đã trồng thấy củ cây con bị thối hoặc mầm không có thể mọc thì triển khai trồng dặm ngay nhằm bảo đảm độ đồng đều.

– Việc kiểm tra mật độ cây sau trồng cần triển khai sớm ngay sau khi tiến hành trồng 7-10 ngày. Nếu nhận thấy mất khoảng thì phải triển khai trồng dặm bổ sung kịp lúc hạn chế trồng dặm muộn đến thu hoạch các cây trồng dặm vẫn chưa được thu hoạch.

3/2/ Tính lượng củ hoặc cây con cần dặm bổ sung.

– Dựa trên tỷ lệ củ cây con bị thối, hư hỏng không này mầm được để xác định lượng giống cần trồng dặm.

Ví dụ: Sau khi kiểm tra ruộng đồng thấy tỷ lệ này mầm chỉ đạt 70% tức là tỷ lệ không mọc mầm được là 30%.

– Vậy lượng giống cần để dặm bổ sung bằng 30% của lượng giống trồng cho 1 sào Miền bắc và sẽ từ 15 -18 kilogam /sào Miền bắc củ cây con để dặm.

3/3/ Chuẩn bị củ cây con cần dặm bổ sung

– Trên thực tế sản xuất khoai tây thương phẩm hoặc nhân giống khi dặm khoai tây vào các chỗ mất khoảng thì giải pháp đa số là dặm bằng củ cây con đã dược ủ mọc mầm.

– Việc dùng các củ cây con đã mọc mầm nhằm bảo đảm độ đồng đều trên ruộng khoai tây bao gồm cả đến thu hoạch. Tránh hiện trạng khi tiến hành thu hoạch cây đã chín sinh lý trong khi đó có các cây còn xanh.

– Thường thì nên để một lượng củ cây con ổn định để dặm và phải ủ cho củ mọc mầm.

– Cũng có khi dùng mầm khoai tây để dặm. Người ta triển khai tách mầm ở các khóm có số lượng mầm trên 4 mầm.

– Tuy vậy dặm bằng mầm thì hệ số không cao nhưng nếu tách mầm không cẩn trọng sẽ làm tổ thương đến mầm bên cạnh, gây vết thương cơ giới đây là nơi những nấn bệnh gây hại thâm nhập vào thân cây.

3/4/ Dặm củ, cây con vào vị trí mất khoảng

– Sau khi củ khoai tây mọc lên khỏi mặt đất đi kiểm tra xem các chỗ mầm chưa mọc. Nếu nguyên do mọc chậm thì không phải dặm mà chỉ dặm các chỗ củ cây con bị thối không mọc mầm được.

– Cần triển khai dặm càng sớm càng tốt nhằm bảo đảm độ đồng đều về sức sinh trưởng của ruộng khoai tây. Trong trường hợp dặm muộn cây sẽ sinh trưởng không đều đến khi tiến hành thu hoạch có cây đã được thu hoạch còn một vài cây chưa được thu hoạch, ảnh hưởng nhiều đến năng suất và sản lượng nhất là tiến độ thu hoạch.

– Khi dặm xong lưu ý tưới nước đủ ẩm để mầm mọc nhanh, tránh hiện trạng mầm mọc quá chậm ảnh hưởng nhiều đến độ đồng đều của cả ruộng khoai tây.