Các giống nhãn ngon phổ biến ở Việt Nam

Nhãn là loại cây ăn trái á nhiệt đới có tên khoa học là Dimocarpus longan Lour, thuộc họ Bồ hòn (Sapindaceae)

1/ Đặc tính hình thức biểu hiện ra bên ngoài của một số loại giống nhãn trồng đại trà ở Bắc bộ nước ta

1/1/ Nhãn lồng

Cây nhãn tổ hiện vẫn còn ở xã Hồng Nam. Vì sao lại gọi là nhãn lồng? Tên “nhãn lồng” bắt nguồn từ việc khi nhãn chín phải sử dụng lồng bằng tre, nứa giữ cho chim, dơi khỏi ăn.

Nhãn lồng có trái lớn hơn những giống nhãn khác. Trọng lượng trung bình của quả 11 – 12 gam, quả lớn khoảng 14 – 15 gam/quả. Quả trên chùm nhãn có kích cỡ đồng đều nhau. Đặc tính của quả nhãn Lồng là những múi chồng lên nhau ở đỉnh quả, ở phía trên mặt ngoài cùi nhãn tạo thành nếp nhăn. Hạt nhãn nhỏ có màu nâu đen, độ bám dính giữa cùi và hạt cũng như giữa cùi và vỏ tương đối yếu. Tỷ lệ cùi/quả đạt bình quân từ 62 – 63%. Quả chín ăn giòn ngọt đậm.

– Dòng chín sớm: PHS99-1-1

– Dòng chín chính vụ: PHT99-1-2; PHT99-2-2; YB28; 2C

– Dòng chín muộn: PHM-1-1; PHM-2/1; HTM-1/

Nhãn Lồng Hưng Yên

1/2/ Nhãn đường phèn

Nhãn đường phèn được canh tác từ rất lâu đời ở khu vực sông đáy (Hà Tây cũ). Màu sắc vỏ của quả và chùm quả tương đương như nhãn lồng, nhưng quả tròn và nhỏ hơn. Quả chín muộn hơn nhãn cùi 20 – 25 ngày. Trọng lượng trung bình cảu quả 7 – 12 gam/quả, vỏ của quả màu nâu nhạt, dày. Cùi tương đối dày, ở phía trên mặt có các u nhỏ như đường phèn, dịch nước quả thường có màu hơi đục, vị ngọt sắc. Tỷ lệ cùi/quả đạt 60%.

Nhãn đường phèn

1/3/ Nhãn cùi

Đặc tính lá có mầu xanh đậm, ít bóng hoặc không bóng, trung bình có 8 -10 lá chét, phiến lá dầy, gợn sóng, mép lá quăn, trọng lượng quả từ 8,5 – 11,5 gam/ quả, quả thường có hình hơi dẹt, vỏ màu vàng nâu, cùi dầy 4 – 5 milimét, tỷ lệ cùi/quả đạt 58%. Độ ngọt và mùi thơm đứng sau nhãn lồng và nhãn đường phèn. Nhãn cùi đa phần để sấy khô làm long nhãn xuất khẩu. Những dòng nhãn cùi ưu tú là: TQ29, VT22, PHT99-1-3, YB29

Nhãn cùi

1/4/ Nhãn Hương chi

Là giống nhãn do Viện nghiên cứu rau quả chọn lựa được từ nhãn lồng Hưng Yên và được được biết đến là giống năm 2000.

Nhãn Hương Chi – Chùm nhãn Hương Chi 2 kilogam

1/5/ Nhãn muộn (HTM)

Là giống nhãn chín muộn được canh tác ở tỉnh Hà Tây cũ, do Viện nghiên cứu rau quả tuyển chọn và được được biết đến là giống tiến bộ kỹ thuật năm 2005 và được ký hiệu là (HTM-1)

Nhãn muộn ở Đại Thành Quốc Oai, Hà Nội

2/2/ Đặc tính hình thức biểu hiện ra bên ngoài của một số loại giống nhãn trồng đại trà ở Nam bộ nước ta

2/1/ Nhãn xuồng

Nhãn xuồng

Nhãn xuồng cơm vàng là giống có rất nhiều triển vọng, khả năng sinh trưởng tương đối. Cây 15 – 20 tuổi có năng suất trung bình 100 – 140 kilogam /cây/năm. Quả trên chùm lớn đều, vỏ của quả khi chín có màu vàng da bò, trọng lượng trung bình của quả đạt 15 – 16 gam/quả, cùi có màu trắng hanh vàng, thịt quả dày từ 5,5 – 6,2 milimét, cùi ráo, dai, giòn, ngọt và có hương thơm, sử dụng để ăn tươi là chính.

Nhãn xuồng cơm vàng

2/2/ Nhãn tiêu da bò

Có những giống như tiêu huế, tiêu lá bầu, tiêu đường,… là các giống nhãn đang được nhà vườn ưa thích do có rất nhiều điểm mạnh như cây phát triển nhanh, cho năng suất cao, dễ xử lý ra bông trái vụ, 2 năm có thể cho 3 vụ trái. Cây 8 – 10 năm tuổi có năng suất trung bình 120 – 180 kilogam quả/cây/năm. Quả chín có màu da bò, trọng lượng quả trung bình 8 – 12 gam/quả, cùi nhãn màu trắng đục, dày 5 – 6 mm hơi dai, ít nước, ngọt vừa, ít hương thơm.

Nhãn tiêu da bò

Nhãn tiêu Huế

Nhãn long: Là giống nhãn dễ để trồng, đạt năng suất cao, hằng năm cho 2 vụ trái; nhưng chất lượng không cao, không được ưa thích do hạt lớn, cơm mỏng, nhiều nước,…

Nhãn giồng da bò: Trồng đa phần ở các khu vực đất cát giồng, là giống nhãn có chất lượng tương đối ngon, cơm ráo, dầy cơm. Nhãn giồng hằng năm chỉ cho 1 vụ trái nên năng suất không được cao.

Nhãn Da bò

2/3/ Nhãn Super

Cây ra bông tự nhiên, mùa thu hoạch chín vào tháng 6 đến tháng 7 dương lịch, vụ thu hoạch phụ vào tháng 12 đến tháng 1/ Cây 4-5 tuổi có năng suất trung bình 30 kilogam / cây/ năm. Vỏ của quả khi chín có màu vàng sậm đến vàng sáng. Trọng lượng quả trung bình 10- 14gam/quả. Cùi nhãn có màu trắng, hanh vàng dày 5 – 8 milimét, cùi ráo, giòn, ngọt vừa, ít thơm.

Nhãn Super