Giới thiệu một số loại giống bưởi ngon ở Việt Nam

1/ ​Bưởi Năm Roi

– Tên thường hay gọi: Bưởi Năm Roi

– Tên khoa học: Citrus maxima (Burm) Merr

– Tên gọi tiếng anh: “Nam roi” pummelo

Đây chính là giống đặc sản của tỉnh Vĩnh Long, vào các năm thuộc thập niên 1920, giống này lần đầu được nhà vườn ở Bình Minh – Vĩnh Long đem đấu xảo và trở thành nổi tiếng từ đấy (Võ Công Thành và ctv 2005). Theo ông Bùi Văn Tước Ấp Thuận Tân, xã Thuận An, huyện Bình Minh, tỉnh Vĩnh Long thì cây bưởi năm roi ban đầu là loại cây trồng từ hạt.

Bưởi Năm roi

• Cây bưởi năm roi

– Cây 10 năm tuổi có chiều cao khoảng 7-8m

– Cây chiết cành hoặc cây ghép thường không có hoặc có ít gai ngằn

• Lá bưởi năm roi

– Lá non có màu xanh nhạt, mặt trên có lớp lông mịn

– Lá thành thục có hình oval đến hình elip, đế là tròn hoặc hình trái tim

– Lá thuộc kiểu lá kép biến đổi về hình dạng (đơn có thuỳ)

– Bìa lá khía tròn trên 2 mặt lá có rất nhiều tuyến tinh dầu nằm không tập trung.

– Màu lá mặt trên xanh đậm, phiến là hình trứng, cách lá hình trái tim ngược.

Lá bưởi năm roi

• Hoa bưởi năm roi

Hoa thường mọc thành chùm ở nách lá, ở trên mỗi phát hoa có thể có khá nhiều hoa hoặc chỉ có một hoa, cuống hoa ngắn và có lông mịn. Hoa tương đối lớn thuộc hoa ngũ phân, có bầu noãn lớn và nhiều tiểu nhuỵ dính nhau. hoa có 5 cách hoa màu trắng ngà và có hương thơm

Toàn bộ hoa đều có thể thụ phấn tốt để tạo thành quả, nhưng sự hình thành và phát triển bình thường trên mỗi chùm chỉ còn lại 1-3 quả.

Hoa bưởi 5 roi

• Quả bưởi năm roi

– Dạng quả lê khi chín tâm quả rỗng và vỏ của quả có màu vàng, ở trên vỏ có những tuyến tinh dầu phồng to làm bề mặt vỏ của quả nhám.

– Vỏ dày: 2,0-2,5 centimét (các năm đầu cho trái thường dày thỉnh thoảng lên 3 – 4 centimét ).

– Trung quả bì có màu trắng, có hương thơm, tép màu vàng nhạt, bó chặt, dễ tách khỏi vách múi và nhiều nước, thịt quả mềm, vị ngọt chua nhẹ (độ Brix 9-11%, tỷ lệ thịt quả từ 60 đến lớn hơn 60%, ít đến không hạt ở những vườn trồng chuyên canh.

– Trọng lượng quả:1,2 kilogam – 1,4 kilogam

– Cho năng suất cao 280 – 300 trái/cây/năm (cây lớn hơn 10 năm tuổi)

Trái bưởi năm roi lột vỏ – Dạng trái quả lê

– Cây phát triển và sinh trưởng tốt trên khu vực đất phù sa ngọt ven sông

– Trong hoàn cảnh chăm sóc tốt cây cho quả sau 2,5 đến 3,0 sang năm khi trồng.

– Cây thông thường cho trái rãi rác cả năm nhưng tập trung nhất từ tháng 8-tháng 11 dl

– Thời gian từ khi ra bông đến lúc thu hoạch khoảng 210-220 ngày. Thu khi nhìn thấy vỏ của quả chuyển sang màu xanh vàng

Ngoài tỉnh Vĩnh Long, bưởi năm roi còn được canh tác nhiều nơi như: Hậu Giang, Sóc Trăng, Đồng Tháp, Tiền Giang và một vài tỉnh Miền Đông Miền nam

2/ Bưởi da xanh

– Tên thường hay gọi: Bưởi Da xanh

– Tên khoa học: Citrus maxima (Burm) Merr

– Tên gọi tiếng anh:”Da xanh” Pummelo

Cây giai đoạn đầu là loại cây trồng từ hạt, được tìm thấy tại xã Thanh Tân, huyện Mỏ Cày tỉnh Bến Tre. Tên gọi “Da xanh” xuất phát từ đặc điểm của quả khi chín vỏ của quả vẫn giữ màu xanh.

Bưởi Da xanh được xếp vào loại ây ăn trái đặc sản của tỉnh Bến Tre và vùng Đồng Bằng sông Cửu Long từ các năm cuối thập niên 1990. Giống này có màu thịt quả đẹp, chất lượng ngon.

• Lá bưởi da xanh

Lá non có màu xanh nhạt và chuyển dần sang xanh đậm khi lá thuần thục, mặt trên lá có màu xanh đậm, cánh lá có hình trái tim ngược, bìa lá có khía giống như tai bèo, phiến lá có dạng trứng ngược, phiến lá xếp chồng lên cánh lá là điểm rất đặc biệt của giống

Lá bưởi Da xanh

• Hoa bưởi bưởi da xanh

Phát hoa thường mọc thành chùm ở nách lá hoặc đầu cành, mỗi phát hoa chỉ có thể đem một hoa hoặc một chùm hoa, đài hoa có màu xanh vàng, cánh hoa có màu trắng và có hình lòng thuyền, khi hoa nở có mùi cực kỳ thơm. Toàn bộ hoa đều có thể thụ phấn tốt để tạo thành quả, nhưng sự hình thành và phát triển trên mỗi chùm chỉ còn lại 1-2 quả.

Hoa bưởi da xanh

• Quả bưởi da xanh

Quả thuộc loại trái cây tương đối lớn, có trọng lượng 1,6-2,0 kilogam, dạng quả thường có hình cầu, khi chín vỏ màu xanh nhưng thỉnh thoảng ngã sang màu xanh hơi vàng, tâm quả rỗng, vỏ của quả dày khoảng 17 milimét, vỏ thường mỏng hơn khi cây cho trái ổn định, trung quả bì có màu hồng.

Quả thường có 13-14 múi, thịt quả dòn (so sánh với bưởi Năm roi, tróc khỏi vách múi tốt, con tép bó chặt màu hồng, ráo nước, tỷ lệ thịt trái lớn hơn 60%, mùi vị ngọt, độ brix 9,7- 10,4%, pH= 4,62, không the, không đắng, ít hạt đến không hạt trong trường hợp giống này được canh tác chuyên canh.

Trái bưởi da xanh

Màu sắc con tép

Cây sinh trưởng tốt trên đất phù sa ngọt, đủ nước tưới cả năm

– Trong hoàn cảnh chăm sóc tốt cây cho quả sau 2,5 đến 3,0 sang năm khi trồng.

– Cây thông thường cho trái cả năm nhưng tập trung nhất từ tháng 8- tháng 11 dl

– Thời gian từ khi ra bông đến lúc thu hoạch khoảng 7-7,5 tháng. Năng suất tương đối cao khoảng 120- 150 kilogam /cây/ năm (cây 10 năm tuổi)

Ngoài Tỉnh Bến Tre, giống bưởi Da xanh được canh tác nhiều nơi Tiền Giang,Vĩnh Long, Sóc Trăng, Đồng Tháp, và một vài tỉnh Miền Đông Miền nam

3/ Bưởi Lông Cổ cò

– Tên thường hay gọi: Bưởi Lông Cổ cò

– Tên khoa học: Citrus maxima (Burm) Merr -Tên gọi tiếng anh:” Long co co” pummelo

Giống bưởi Lông Cổ cò xuất xứ từ cây trồng hạt tại xã An Thái Đông, huyện Cái Bè tỉnh Tiền Giang. Do đặc tính giống có lớp lông tơ mịn trên chồi non, lá và vỏ của quả nên có tên là bưởi Lông và nguồn gốc tại Cổ cò (xã An Thái Đông). Giống này được canh tác nhiều ở những huyện Cái Bè, Cai Lậy, Châu Thành và Thành Phố Mỹ Tho (Tiền Giang).

Tán cây có xu hướng vươn cao, cành phân bổ tương đối đồng đều. Cây 5 tuổi có chiều cao trung bình 6-7m. Lá có phủ lớp lông mịn, khi còn non có màu xanh nhạt và khi trưởng thành lá có màu xanh đậm. Cách lá có hình tim ngược, bì lá lượng sóng ít, đuôi lá nhọn, phiến lá có hình bầu dục, không có hoặc ít phủ lên cách lá

• Hoa bưởi Lông Cổ cò

Hoa mọc ở nách lá thành chùm tử 3-11 hoa, đài hoa màu xanh nhạt, cách hoa màu trắng, hình cuống lòng thuyền nhị ngắn hơn so sánh với nhuỵ

Hoa bưởi Lông Cổ cò

• Quả bưởi Lông cổ cò

Quả bưởi Lông Cổ cò có dạng quả lê cụt, đường kính quả 13,1-14,6 centimét, chiều cao quả 10,3-18,7 centimét. Túi tinh dầu trên bề mặt vỏ của quả dấu hiệu rất rõ ràng khi quả đi vào quá trình chín, túi phồng to ra và mật độ dày hơn so sánh với quả còn non, quả chuyển từ màu xanh mốc sang màu xanh nhạt, lớp lông tơ mịn vẫn bao trùm quanh quả.

Bưởi Lông Cổ cò

Vỏ của quả dày 1,58 centimét, trung quả bì có màu trắng hồng, trung bình mỗi quả thường có 14 múi, những múi không đồng đều kích thước, khả năng bó chặt con tép ở mức trung bình, con tép khó tróc khỏi vách múi. Tép có màu hồng hơi đỏ, nhiều nước, vị ngọt chua (độ brix 7,4-10,7%, pH=3,8) không the, không đắng

Giống bưởi Lông Cổ cò phát triển và sinh trưởng tốt trong hoàn cảnh đất phù sa ngọt ven sông, nước tưới đầy đủ…Cây phát triển mạnh so sánh với những giống cây có múi khác trong cùng điều kiện trồng trọt, giống này có khả năng làm gốc ghép cho những giống bưởi khác.

Từ khi ra bông đến lúc thu hoạch 7,0-7,5 tháng, cây cho trái sau 2 năm trồng, cây cho trái rãi rác cả năm nhưng tập trung nhất từ tháng 8-12dl, cho năng suất cao khoảng 200-250 kilogam / năm/ cây (cây 10 năm tuổi). Thu hoạch vào 32-33 tuần sau khi hoa nở và có thể bảo quản nhiệt độ 80C trong 10 tuần.

Đây chính là giống bưởi dễ để trồng, phát triển mạnh, cho năng suất cao và có thể cho trái cả năm.

4/ Bưởi đường lá cam

– Tên thường hay gọi: Bưởi đường lá cam

-Tên khoa học: Citrus maxima (Burm) Merr -Tên gọi tiếng anh:” Đường lá cam” pummelo

Đây chính là giống trồng nhiều ở Miền Đông Miền nam, tập trung ở những vùng ven sông Đồng Nai.

• Lá bưởi đường lá cam

Lá giống này nhỏ gần giống lá cam nên có tên gọi đường lá cam.

Tán cây có xu hướng phát triển theo chiều ngang, cây 10 năm tuổi có chiều cao trung bình 4,0-4,5m. Lá non có màu xanh nhạt, khi trưởng thành lá có màu xanh đậm, cách lá có hình tim ngược, bìa có hình răng cưa, đuôi lá nhọn, phiến lá có hình lưỡi mác, không phủ lên cánh lá.

• Hoa và quả bưởi đường lá cam

Hoa mọc ở nách lá hoặc đầu cành, mọc thành chùm.

Quả thường có dạng quả lê, trọng lượng trung bình 1154g/trái, vỏ dày 1,58 centimét, khi chín có màu xanh vàng, trung quả bì có màu trắng, múi có màu vàng, tép cực kỳ tróc khi bóc khỏi vách múi và bó chặt cùng nhau, vị ngọt, ít chua, độ brix 10,5%, pH= 4/4, không the, không đắng

Cây cho trái sau 3- 4 năm trồng, thời vụ thu hoạch không tập trung cả năm, nhưng tập trung nhất vào tháng 7-8 dl, từ khi ra bông đến lúc thu hoạch 7,0-7,5 tháng. Cây đạt năng suất cao khoảng 400 kilogam / cây/ năm

Bưởi đường lá cam

5/ Những giống bưởi khác

5/1/ Bưởi Đường Da Láng

+ Dạng trái hình quả lê.

+ Nặng trung bình 1,2-2,5 kilogam /trái, vỏ của quả láng, màu xanh vàng đến vàng khi chín, dễ lột và dày trung bình (16-19mm).

+ Nước quả tương đối nhiều, vị ngọt không chua, hương thơm.

+ Có trên 50 hạt/trái.

Bưởi đường da láng

5/2/ Bưởi Đoan Hùng

Là giống bưởi ngọt được canh tác lâu đời ở Đoan Hùng – Phú Thọ. Cây sinh trưởng khoẻ, cao trung bình 4 – 5 m; đường kính tán trung bình 4 – 6m; lá xanh vàng. Ra bông tháng 2 – 3, quả chín vào tháng 10 – 11/ Quả tròn, khối lượng trung bình 0,8 – 1,2 kilogam /quả. Vỏ của quả mỏng khi chín có màu vàng, tép quả màu hung vàng, ăn có vị ngọt, thơm mát.

Bưởi Đoan Hùng

5/3/ Bưởi Thanh trà Huế

Bưởi được canh tác đa phần trên đất phù sa được bồi dọc theo sông Hương, sông Bồ, sông Ô Lâu với diện tích toàn tỉnh khoảng trên 1/000 hecta, nhưng ở phường Thủy Biều được nhận xét là ngon nhất bởi màu sắc và mùi vị của thanh trà sâu đậm hơn những chỗ khác.

Bưởi Thanh Trà nặng trên dưới 1 kilogam, hình quả lê, vỏ màu vàng nắng.

Trái bưởi thanh trà khác một số loại bưởi khác từ hình dạng đến mùi vị.

Da trái thanh trà không xanh mà có màu vàng nắng. Kích thước của trái nhỏ hơn đồng loại, không tròn trịa mà từ cuốn lớn dần lên.

Bưởi thanh trà thơm ngon nổi bật là, mùi vị ngọt thanh lưu lại cực kỳ lâu trong miệng sau khi thưởng thức. Thanh trà không những thơm ở các múi ruột của trái, mà thơm từ vỏ, từ lá, cả hoa thanh trà…

Bưởi Thanh trà Huế

5/4/ Bưởi Phúc Trạch

Trồng lâu đời ở huyện Hương Khê – Hà Tĩnh. Cây sinh trường khoẻ, cao trung bình 3 – 5 m; đường kính tán trung bình 4 – 6 m.

Ra bông tháng 2 – 3, quả chín vào tháng 9 – 10/

Quả thường có hình cầu hơi dẹt, trọng lượng trung bình 1,0 – 1,5 kilogam /quả.

Vỏ của quả mỏng khi chín có màu vàng, tép quả màu hung vàng, khô, ăn có vị ngọt, thơm mát.

Màu sắc thịt trái và tép múi màu phớt hồng, vách múi giòn dễ tách rời, vị ngọt hơi chua. Độ brix 12-14%

Bưởi Phúc Trạch

Hoa và những múi trái (Bưởi Phúc Trạch)

5/5 Bưởi Diễn

Có xuất xứ từ giống bưởi ngọt Đoan Hùng, được canh tác lâu đời ở xã Phú Diễn – Từ Liêm – Hà Nội song chín muộn hơn, mã quả đẹp hơn và trở nên giống đặc sản của địa phương.

Bưởi diễn

Cây sinh trưởng khoẻ, cao trung bình 3 – 5m; đường kính tán trung bình 4 – 6 m; lá xanh vàng, eo lá hình tim bầu, đỉnh lá chia thuỳ rõ. Ra bông tháng 2 – 3, quả chín vào tháng 11 – 12/ Quả tròn hơi dẹt, khối lượng trung bình 0,8 – 1,2 kilogam /quả.

Bưởi diễn có vỏ của quả mỏng khi chín có màu vàng nhạt, múi bưởi dầy, mọng nước, tép quả màu hung vàng, ăn có vị vị ngọt thanh mát.

Múi trái bưởi Diễn