Tư vấn cách trồng, chăm sóc và bón phân cho cây tỏi ta

Tỏi ta là một trong ba loại sản phẩm (cùng với ớt và hạt tiêu) giữ vai trò chính trong mặt hàng gia vị xuất khẩu của Việt Nam. Trong các năm vừa mới qua, nước ta đã xuất khẩu tới 2/000 tấn/năm. Tuy vậy, chất lượng sản phẩm chưa cao. Dù vậy vẫn có thể giải quyết được ở khâu chọn cây giống và giải pháp trồng trọt.

1/ Đặc tính sinh học của cây tỏi ta

Nguồn gốc của hành tỏi nói chung là ở những nước Trung Á. Vì vậy, tỏi ưa nhiệt độ mát và là loại cây chịu lạnh. Nhiệt độ cấp thiết để cây tỏi phát triển và sinh trưởng là 18-200C, để tạo củ cần nhiệt độ 20-22⁰C, pH phù hợp từ 6-6,5/ Đất phù hợp là đất thịt nhẹ, tơi xốp, giầu mùn.

2/ Những giống tỏi ta

– Tỏi địa phương: Một số loại tỏi gié, tỏi trâu trồng nhiều ở những tỉnh miền núi phía Bắc. Những tỉnh duyên hải trung bộ thường tiến hành trồng những giống tỏi nhập nội củ lớn, còn được gọi là tỏi tây (A1-lium Porrum L.).

A) Tỏi sứ Đức, B) Tỏi sọc tím, C) tỏi Ý, D) Tói tía, E) Tỏi đỏ Tây Ban N hecta, F) Tỏi cô đơn Lý Sơn

– Tỏi trắng: Lá xanh đậm lớn bản, củ lớn, đường kính củ 4-4,5 centimét, khi tiến hành thu hoạch vỏ lụa củ màu trắng. Khả năng bảo quản kém, hay bị óp.

– Tỏi tía: Lá dầy, cứng, màu xanh nhạt, củ chắc và cay hơn tỏi trắng. Dọc thân gần củ có màu tía. Khi tiến hành thu hoạch, củ có màu trắng ngà. Mỗi củ có 10-11 nhánh (tép), đường kính củ 3,5-4 centimét. Giống này có mùi vị đặc biệt nên được canh tác nhiều hơn giống tỏi trắng.

Năng suất của hai giống trên đạt trung bình 5-8 tấn củ khô/ hecta.

3/ Cách trồng cây tỏi ta

a. Thời vụ để trồng tỏi ta

– Ở đồng bằng sông Hồng: thời điểm trồng từ 25/9-5/10, thời gian cho thu hoạch từ 30/1-5/2/

– Ở khu vực trung bộ: thời điểm trồng từ tháng 9-10, thời gian cho thu hoạch tháng 1-2/

b. Làm đất, bón phân, trồng củ

– Đất trồng tỏi phải thoát nước tốt. Luống rộng 1,2-1,5m, rãnh 0,3m. Sau khi lên luống rạch hàng bón phân, mỗi luống trồng 6 hàng, mỗi hàng cách nhau 20 centimét.

– Bón phân (cho 1 ha): 20 tấn phân chuồng + 30 kilogam đạm ure + 500 kilogam supe lân + 240 kilogam kali sulfat. Đất chua cần phải bón thêm vôi bọt, khối lượng vôi tùy độ chua của đất.

Tất cả vôi bột, phân chuồng, lân và 1/3 số đạm, kali sử dụng để bón lót. Rải đều theo hàng và trộn kỹ. Số đạm và kali còn lại sử dụng để bón thúc.

– Trồng củ: Tỏi giống chọn các nhánh từ củ chắc. Trọng lượng củ 12-15g, có 10-12 nhánh. Mỗi ha cần 1 tấn tỏi giống (370 kilogam /sào). Khoảng cách trồng mỗi nhánh 8-10 centimét. Ấn sâu 2/3 nhánh tỏi, phủ đất lên phía trên. Sau khi tiến hành trồng, sử dụng rơm rạ băm nhỏ phủ một lớp dầy 5 centimét để dưỡng ẩm và hạn chế cỏ mọc.

c. Chăm bón cây tỏi ta

Ruộng trồng tỏi ở Lý Sơn được tưới bằng hệ thống phun tưới tiết kiệm

Tưới nước đều đến khi cây mọc và có 3-4 lá thì tưới nước vào rãnh để nước thấm lên dần. Mỗi lần tưới phối hợp bón thúc.

d. Ngăn ngừa, diệt trừ sâu hại cho cây tỏi ta

– Bệnh sương mai (Peronospora destructor Unger): Xuất hiện vào cuối tháng 11 dương lịch, khi nhiệt độ thấp và ẩm độ không khí cao.

Phòng bệnh: Dung dịch Boóc-đô 1% (1 kilogam phèn xanh + 1 kilogam vôi cục + 100 lít nước) hoặc Zineb 80%. Pha 2-4‰, phun với lượng 18-20 lít/sào Miền bắc. Bên cạnh đó, ngày có sương nên rửa sương.

– Bệnh than đen (Urocystis Cepula Prost): Bệnh phát triển ở trên củ khô, củ sắp tuh hoạch và củ trong giai đoạn bảo quản. Cách ly các củ bị nhiễm bệnh, sử dụng Zineb 80% để phun xịt trừ.

e. Thu hoạch để cây giống

Củ thương phẩm thu hoạch sau khi tiến hành trồng 125=-130 ngày, lúc lá đã già, gần khô. Nhổ củ, giũ sạch đất, bó thành chùm rồi treo trên giàn ở chỗ thoáng để bảo quản. Nếu chiều thì để vào kho trên giàn nhiều tầng.

Bảo quản cây tỏi ta

Củ cây con phải có thời gian sinh trưởng trên 140 ngày. Chọn các củ đường kính 3,5-4 centimét, có 10-12 nhánh, không bị nhiễm bệnh, để riêng, bó thành bó nhỏ treo nơi thoáng mát hoặc trên giàn bếp.